alt

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου με το οποίο δούλεψαν πρόσφατα και μοιράζονται μαζί μας τα μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενος, ο συγγραφέας και μεταφραστής Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης με αφορμή τη μετάφραση του βιβλίου Η σκούπα και το σύστημα, του David Foster Wallace, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Εδώ και μερικά χρόνια, είχα την ωραία ευκαιρία να γνωριστώ με έναν εκπληκτικό τύπο, μια δυναμική φυσιογνωμία που ακούει στο όνομα Κώστας Καλτσάς. Μας συνέδεε μια κοινή παθιασμένη αγάπη για το έργο του Thomas Pynchon, από εκεί ξεκινήσαμε, αλλά δεν σταματήσαμε εκεί. Καίτοι μανιακός βιβλιοφάγος, καίτοι με άνεση μιλούσε για πολλούς δημιουργούς, από τον Μέλβιλ και τον Ντίκενς μέχρι τον Φίλιπ Ροθ και την Marilynne Robinson, πάντα ο Καλτσάς επέμενε στα επιτεύγματα του David Foster Wallace. Μάλιστα, στο χέρι του έχει τατουάζ την ακροτελεύτια φράση του Infinite Jest. Πείστηκα, και σε χρόνο dt απέκτησα όλα τα βιβλία του DFW,  και έπεσα με τα μούτρα στο διάβασμα. Θα χρωστώ πάντα ευγνωμοσύνη στον Καλτσά, διότι, συν τοις άλλοις, μέσω Wallace, ανακάλυψα και τον άλλο απίστευτο συγγραφέα, τον David Markson.

Πείστηκα, και σε χρόνο dt απέκτησα όλα τα βιβλία του DFW,  και έπεσα με τα μούτρα στο διάβασμα. Θα χρωστώ πάντα ευγνωμοσύνη στον Καλτσά, διότι, συν τοις άλλοις, μέσω Wallace, ανακάλυψα και τον άλλο απίστευτο συγγραφέα, τον David Markson.

Με τον καιρό, άρχισε να δεσπόζει μέσα μου η ιδέα να εκδοθεί το Infinite Jest, και όλα τα άλλα βιβλία του DFW. Μέσω του αείμνηστου Δημήτρη Αρμάου, ξεκίνησα μια γόνιμη συζήτηση με τον Κώστα Δαρδανό των εκδόσεων Gutenberg. Κλήθηκα να προτείνω βιβλία για την αξιοθαύμαστη και πολιτιμότατη σειρά Orbis Literae, και αφού, ύστερα από ωραίες ανταλλαγές απόψεων, ο Δαρδανός συμφώνησε να αναλάβει την έκδοση του Infinite Jest, και έκλεισε τα δικαιώματα, μου πρότεινε να αναλάβω τη μετάφραση. Του αντιπρότεινα, με σαράντα πυρετό από την έξαψη και τον ενθουσιασμό, να τον γνωρίσω με τον Καλτσά, και να αναλάβει αυτός τη μετάφραση, ως Αρχηγός των Γουαλασικών στην Αθήνα. Έτσι κι έγινε!

Βέβαια, έμεινα με το εκούσιο παράπονο ότι δεν θα καταπιανόμουν εγώ με το μυθιστόρημα-μαστόδοντο, όπως έλεγε ο ίδιος ο Wallace το Infinite Jest, αλλά το σωστό είναι σωστό είναι σωστό, όπως το ρόδο είναι ρόδο είναι ρόδο, και ο Καλτσάς είναι Καλτσάς είναι Καλτσάς, και δικαίως, απολύτως δικαίως, θα συνδέσει το όνομά του με το Jest. Θα το συνδέσω κι εγώ ως μεσολαβητής, ένας go-between που ξέρει να παραμερίζει και να συστήνει και να προτείνει.

Πρόκειται για το πιο εκθαμβωτικό ντεμπούτο μετά το V του Pynchon. Πολλές φορές, σαν αντίσταση στην καταθλιπτική περιρρέουσα κατάσταση, διάβαζα δυνατά δεκάδες σελίδες του Broom, και αναστάτωνα τη γειτονιά με τα βροντερά μου γέλια. Η πρόκληση ήταν πιο προκλητική κι από όσο μια κάσα ιρλανδέζικο ουίσκυ για έναν Νορβηγό ναύτη. Διάβασα δύο και τρεις φορές το βιβλίο, και στρώθηκα στη μετάφραση.

Παραλλήλως, άλλες γόνιμες συζητήσεις μου, με την κυρία Μίνογλου των εκδόσεων Κριτική, οδήγησαν στην απόκτηση των δικαιωμάτων του The Broom of the System, του πρώτου μυθιστορήματος που υπογράφει ο DFW. Πρόκειται για το πιο εκθαμβωτικό ντεμπούτο μετά το V του Pynchon. Πολλές φορές, σαν αντίσταση στην καταθλιπτική περιρρέουσα κατάσταση, διάβαζα δυνατά δεκάδες σελίδες του Broom, και αναστάτωνα τη γειτονιά με τα βροντερά μου γέλια. Η πρόκληση ήταν πιο προκλητική κι από όσο μια κάσα ιρλανδέζικο ουίσκυ για έναν Νορβηγό ναύτη. Διάβασα δύο και τρεις φορές το βιβλίο, και στρώθηκα στη μετάφραση. Η τεθλασμένη τζαζ της πολιτείας και του βίου μου θέλησε να δουλέψω τη μετάφραση σε τρεις διαφορετικές κατοικίες και κάτω από συνθήκες που σε πολλούς θα φαίνονταν αντίξοες. Ήταν μια από τις πιο όμορφες εμπειρίες/περιπέτειες στη ζωή μου.

Η μεγάλη δυσκολία ήταν η πολυφωνική και διακεκομμένη μορφή του έργου. Ούτως ή άλλως, ο μεταφραστής είναι ένας λεκτικός χαμαιλέων. Χορεύει όπως του παίζει ο εκάστοτε συγγραφέας. Εδώ, ήταν σαν να έχω να κάνω με πέντε και με έξι συγγραφείς μαζί που έπαιζαν κάτι σαν τα οργιαστικά τζαζ κομμάτια του μέγιστου John Zorn. Κόλαση και χαμός, αλλά και τρομερή πρόκληση. Οι δυσκολίες ήταν απ᾽ αυτές που όταν τις υπερβείς νιώθεις υπέροχα. Σαν να λύνεις σκακιστικά προβλήματα. Με βοήθησε πολύ το ότι έχω περάσει από συγγραφείς όπως ο Nabokov. Αλλά και το ότι έχω θητεύσει στον Jonathan Franzen.

Aς μου επιτραπεί να σημειώσω ότι επιμένω στην πιστή, όσο γίνεται, μετάφραση. Φροντίζω να διατηρώ ανέπαφη την στίξη του εκάστοτε συγγραφέα, να ακολουθώ τη μελωδία και τον ρυθμό του πρωτότυπου. Σ᾽ αυτό βοηθάει ο πολυστρωματικός ορυκτός πλούτος της ελληνικής γλώσσας. Έτσι ακριβως δούλεψα και το Broom.

Μια και ανέφερα τον Nabokov, ας μου επιτραπεί να σημειώσω ότι επιμένω στην πιστή, όσο γίνεται, μετάφραση. Φροντίζω να διατηρώ ανέπαφη τη στίξη του εκάστοτε συγγραφέα, να ακολουθώ τη μελωδία και τον ρυθμό του πρωτότυπου. Σ᾽ αυτό βοηθάει ο πολυστρωματικός ορυκτός πλούτος της ελληνικής γλώσσας. Έτσι ακριβως δούλεψα και το Broom.

Μέσα στα άμεσα σχέδιά μου είναι να πείσω ευγενικά και με όση ευγλωττία διαθέτω την δυναμική μου εκδότρια κυρία Μίνογλου να προχωρήσουμε σε μια έκδοση επιλεγμένων δοκιμίων του DFW.

Δεν έχω μεταφράσει άλλον David Foster Wallace, αλλά είμαι πολύ εξοικειωμένος με το μοναδικό στυλ του. Ένα στυλ που διατηρεί υπόγειες διασυνδέσεις με το στυλ άλλων συγγραφέων που με τσιγκλάνε και με διαολίζουν, όπως ο Roberto Bolaño, ο παλιός καλός Norman Mailer, και, όσο κι αν φανεί παράδοξο, πιστέψτε με, δεν είναι καθόλου, ο Ευγένιος Αρανίτσης τόσο των Λεπτομερειών για το Τέλος του Κόσμου όσο και των Ιστοριών που Άρεσαν σε Μερικούς Ανθρώπους που Ξέρω. Είμαι σίγουρος ότι μια συνάντηση των δύο αυτών δημιουργών, του DFW και του Αρανίτση, με οικοδεσπότη τον Jonathan Franzen, και guest τον Bolaño θα ήταν κάτι σαν big bang της Πυραυλοκίνητης Διεξοδικά Διερευνητικής Λογοτεχνίας!

altInfo
Ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1960. Είναι ποιητής, μεταφραστής και συγγραφέας. Μεταξύ άλλων έχει μεταφράσει Nabokov, Bukowski, Kerouac, Franzen, Joyce, Rushdie, Miller, Doyle, Orwell, Fitzgerald, Ellroy, Highsmith, Conrad, McEwan, Hammett και James.

politeia link

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Παναγιώτης Κεχαγιάς: «Με τον Φόκνερ ένιωθα σαν ζογκλέρ με καμιά δεκαριά αναμμένους πυρσούς στον αέρα»

Παναγιώτης Κεχαγιάς: «Με τον Φόκνερ ένιωθα σαν ζογκλέρ με καμιά δεκαριά αναμμένους πυρσούς στον αέρα»

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενος, ο συγγραφέας και μεταφραστής Παναγιώτης Κεχαγιάς για τη μετάφραση του μυθιστορήματος του Ουίλιαμ Φόκνερ [Wil...

Νίκος Α. Μάντης: «Είναι πάντα δύσκολο να πρέπει να συντονιστείς με το ρυθμό μιας ιδιοφυΐας»

Νίκος Α. Μάντης: «Είναι πάντα δύσκολο να πρέπει να συντονιστείς με το ρυθμό μιας ιδιοφυΐας»

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενος, ο συγγραφέας και μεταφραστής Νίκος Α. Μάντης για τη μετάφραση των διηγημάτων του Μπάρι Χάνα [Barry Hannah] «...

Τόνια Κοβαλένκο: «Τα 149 χρόνια που με χώριζαν από τον κορυφαίο Χάρντυ ξυπνούσαν συχνά μέσα μου ένα δέος»

Τόνια Κοβαλένκο: «Τα 149 χρόνια που με χώριζαν από τον κορυφαίο Χάρντυ ξυπνούσαν συχνά μέσα μου ένα δέος»

Μεταφραστές και επιμελητές αποκαλύπτουν τις διαδρομές μέσα από τις οποίες προσέγγισαν τη γλώσσα, το ύφος ή και την οικονομία ενός βιβλίου και μοιράζονται μαζί μας μυστικά του εργαστηρίου τους. Φιλοξενούμενη, η μεταφράστρια Τόνια Κοβαλένκο για τη μετάφραση του μυθιστορήματος του Τόμας Χάρντυ [Thomas Hardy] «Μακριά απ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

Για την παράσταση «ζ, η, θ, Ο Ξένος», που βασίζεται σε τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας», σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Μετά τη «Νέκυια» με το ιαπωνικό θέατρο ΝΟ το 2015, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επανέρχεται φέτ...

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...
Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Τρεις συν τρεις προτάσεις κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα, σύγχρονα και κλασικά, όλα μαζί ανοίγουν μια αναγνωστική βεντάλια για όλες τις διαθέσεις και προτιμήσεις και για κάθε στιγμή. 

Επιλογή-κείμενα: Κώστας Αγοραστός, Διονύσης Μαρίνος

Π...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ