Μια έρευνα από τον συγγραφέα και εκδότη James Chapman αποκαλύπτει τα έντεκα βιβλία που διαβάστηκαν περισσότερο σε όλον τον κόσμο τα τελευταία πενήντα χρόνια. Πρώτη στη λίστα, η Βίβλος, με σχεδόν 4 δισεκατομμύρια πωλήσεις.
Επιμέλεια: Book Press
Αν και τα περισσότερα από τα βιβλία που ακολουθούν είναι... κανονικά βιβλία, τα τρία πρώτα ανήκουν σε μια ειδική κατηγορία: αποτελούν Ιερά Κείμενα, για τους περισσότερους από τους αναγνώστες τους. Ως εκ τούτου, είναι μεν «εκτός συναγωνισμού», αλλά η απάλλειψή τους από μια τέτοια λίστα θα έδινε μια λανθασμένη εικόνα, αφου κυκλοφορούν κανονικά ως βιβλία και πωλούνται κατά... δισεκατομμύρια.
Στην κορυφή της λίστας, όπως ήταν αναμενόμενο, βρίσκεται Το Βιβλίο, η Αγία Γραφή. Παρομοίως, αν και στο γράφημα ράβδων (βλ. παρακάτω) δεν έχει ενταχθεί το Κοράνι, το άρθρο που παρουσιάζει το διάγραμμα τοποθετεί το ιερό κείμενο του Ισλάμ στη δεύτερη θέση ανάμεσα στα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία στον κόσμο μας, τα τελευταία 50 χρόνια.
Από τα ευρήματα της έρευνας γίνεται αντιληπτό πόσο μεγάλο ρεύμα, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν τα έργα της νεανικής λογοτεχνίας που εντάσσονται παράλληλα στο είδος του φανταστικού (Χάρι Πότερ, Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, Λυκόφως).
Παρόλο που δεν αναφέρονται στη λίστα, τα κλασικά μυθιστορήματα Ιστορία δύο πόλεων (Ντίκενς), Ο μικρός πρίγκιπας (Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί) και Και δεν έμεινε κανένας (Αγκάθα Κρίστι) συγκαταλέγονται στα δημοφιλέστερα βιβλία όλων των εποχών. Ωστόσο, τα τελευταία πενήντα χρόνια, φαίνεται πως οι πωλήσεις αυτών των βιβλίων μειώθηκαν σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην συμπεριλαμβάνονται στη λίστα (ή, το πιθανότερο, οι πωλήσεις άλλων αυξήθηκαν με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό).
Υπάρχουν επίσης κάποια άλλα πολύ δημοφιλή μυθιστορήματα, όπως είναι ο Δον Κιχώτης, ή ο Κόμης Μοντεχρίστος, τα οποία θα ήταν ενδεχομένως στα δέκα πρώτα, αν τα στοιχεία από τις πωλήσεις εκτείνονταν σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου.
Ακολουθούν τα έντεκα βιβλία της λίστας, από το πιο πολυδιαβασμένο στο λιγότερο.
Η Αγία Γραφή (εκδ. Ελληνική Βιβλική Εταιρεία)
Σύμφωνα με τα παγκόσμια ρεκόρ Γκίνες, η Αγία Γραφή είναι το πιο πολυδιαβασμένο και πολυμεταφρασμένο βιβλίο όλων των εποχών. Ολόκληρη η Βίβλος είναι διαθέσιμη σε 554 γλώσσες ενώ αποσπάσματά της έχουν μεταφραστεί σε 2,932 γλώσσες συνολικά. Τα τελευταία πενήντα χρόνια, την περίοδο που εξετάζει η έρευνα του Τζέιμς Τσάπμαν, πωλήθηκαν 3.9 δισεκατομμύρια αντίτυπα της Αγίας Γραφής.
Το Ιερό Κοράνι (εκδ. Κάκτος)
Για τους μουσουλμάνους, το Κοράνι είναι η καταγραφή του λόγου του Θεού, που υπαγορεύτηκε από τον αρχάγγελο Γαβριήλ στον προφήτη Μωάμεθ. Πρόκειται για το σημαντικότερο κείμενο του ισλαμικού πολιτισμού, το πιο πολυδιαβασμένο βιβλίο στον ισλαμικό κόσμο, με αρκετές πωλήσεις και αλλού.
Στίχοι του Κορανίου απαγγέλλονται από τους πιστούς σε καθημερινή βάση, κατά τη διάρκεια των προσευχών τους.
Το μικρό κόκκινο βιβλίο (Quotations from chairman Mao Tse-tung), του Μάο Τσε Τουνγκ
Το μικρό κόκκινο βιβλίο περιέχει κείμενα και ομιλίες του κομουνιστή ηγέτη Μάο Τσε Τουνγκ, του ιδρυτή της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Το εγχειρίδιο άρχισε να εκδίδεται από το Υπουργείο Πολιτισμού του κράτους το 1964 και να διανέμεται στους πολίτες της Κίνας με στόχο τη αναδιαμόρφωση της κοινωνίας με βάση τα ιδεώδη του μαοϊσμού. Για ένα διάστημα, η ανάγνωση του Μικρού κόκκινου βιβλίου ήταν υποχρεωτική στα σχολεία, αλλά και στο εργασιακό περιβάλλον. Το Μικρό Κόκκινο ΒΙβλίο διαβάστηκε πολύ και στον δυτικό κόσμο, ιδιαίτερα κατά τις δεκαετίες του 60 και του 70, όταν τα εμπνευσμένα από τον μαοϊσμό πολιτικά κινήματα ήταν στο απόγειό τους.
Η σειρά βιβλίων με τον Χάρι Πότερ (εκδ. Ψυχογιός, μτφρ. Μάια Ρούτσου, Καίτη Οικονόμου), της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ
Η σειρά-φαινόμενο της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ με πρωταγωνιστή τον νεαρό, ορφανό Χάρι Πότερ, ο οποίος ταξιδεύει στη σχολή Χόγκουαρτς, αποκτά νέους φίλους και εχθρούς, και ανακαλύπτει τον κόσμο της μαγείας. Τα επτά βιβλία της Ρόουλινγκ αγαπήθηκαν κυρίως από το νεανικό αναγνωστικό κοινό, αλλά και από πολλούς ενήλικες: μέχρι σήμερα, έχουν πουληθεί περισσότερα από 600 εκατομμύρια αντίτυπα των βιβλίων της σειράς.
Η απήχηση των μυθιστορημάτων αυξήθηκε χάρη στην κυκλοφορία των γνωστών κινηματογραφικών διασκευών, και για μια περίοδο, οι αναγνώστες συνήθιζαν να σχηματίζουν ατέλειωτες ουρές έξω από τα βιβλιοπωλεία, για να παραλάβουν πρώτοι τα νέα μυθιστορήματα με τον Χάρι Πότερ.
Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών (εκδ. Κέδρος, μτφρ. Ευγενία Χατζηθανάση - Κόλλια), του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν
Τα τρία μυθιστορήματα του Άρχοντα των δακτυλιδιών παρουσιάζουν τον αγώνα των φυλών της Μέσης Γης ενάντια στον σκοτεινό ηγεμόνα Σάουρον, ο οποίος επιθυμεί να υποδουλώσει όλους τους λαούς του κόσμου του, χρησιμοποιώντας τη δύναμη του Ενός Δαχτυλιδιού.
Η σειρά του Τόλκιν διαμόρφωσε τον χαρακτήρα της λογοτεχνίας του φανταστικού και επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τη σύγχρονη μαζική κουλτούρα. Όλα τα μεταγενέστερα βιβλία που εντάσσονται στο είδος του φανταστικού είναι, ως έναν βαθμό, επηρεασμένα από την τριλογία του Άρχοντα. Μετά από την κυκλοφορία των ταινιών του σκηνοθέτη Πίτερ Τζάκσον, οι πωλήσεις των βιβλίων αυξήθηκαν κατακόρυφα: το 2003 οι πωλήσεις έφταναν τα 50 εκατομμύρια αντίτυπα, και μέσα σε τέσσερα χρόνια, το 2007, ξεπέρασαν τα 150 εκατομμύρια.
Ο αλχημιστής (εκδ. Λιβάνη, μτφρ. Μαρία Φερρέιρα - Χιδίρογλου), του Πάουλο Κοέλο
Το διάσημο μπεστ σέλερ του Πάουλο Κοέλο με πρωταγωνιστή έναν νεαρό βοσκό από την Ανδαλουσία που αποφασίζει να ταξιδέψει ως την Αίγυπτο, για να βρει έναν θησαυρό θαμμένο στις Πυραμίδες. Παρά τις ενστάσεις των κριτικών λογοτεχνίας, το έργο του Κοέλο αγαπήθηκε από το κοινό, ενέπνευσε θεατρικές διασκευές και κυκλοφόρησε στη μορφή του γκράφικ νόβελ από τον εκδοτικό οίκο Harper Collins. Σύμφωνα με την έρευνα του Τσάπμαν, μέσα σε τριάντα πέντε περίπου χρόνια πουλήθηκαν περίπου 65 εκατομμύρια αντίτυπα του βιβλίου.
Κώδικας Da Vinci (εκδ. Ψυχογιός, μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής), του Νταν Μπράουν
Στο μυθιστόρημα μυστηρίου του Νταν Μπράουν πρωταγωνιστεί ο ακαδημαϊκός Ρόμπερτ Λάνγκτον, ο οποίος καλείται να διαλευκάνει τον φόνο του έφορου του Μουσείου του Λούβρου. Το βιβλίο, το τέταρτο λογοτεχνικό πόνημα του Νταν Μπράουν, εμφανίστηκε στις λίστες με τα ευπώλητα των New York Times, αναδεικνύοντας τον συγγραφέα ως έναν από τους «πιο επιδραστικούς ανθρώπους για το 2004», σύμφωνα με το περιοδικό Times.
Άλλες πηγές αναφέρουν πως μέχρι σήμερα έχουν πουληθεί περισσότερα από 80 εκατομμύρια αντίτυπα του μυθιστορήματος, τοποθετώντας το σε υψηλότερη θέση στη λίστα. Η έρευνα του Τσάπμαν κάνει λόγο για «μονάχα» 57 εκατομμύρια.
Η σειρά Λυκόφως (εκδ. Ψυχογιός, μτφρ. Βασιλική Λατσίνου), της Στέφανι Μέγερ
Η σειρά μυθιστορημάτων για εφήβους της Στέφανι Μέγερ είναι μια από τις πιο επιτυχημένες, και ταυτοχρόνως, πιο αμφιλεγόμενες λογοτεχνικές σειρές των τελευταίων ετών. Στα βιβλία της Μέγερ πρωταγωνιστεί η νεαρή Μπέλα Σουάν, η οποία ερωτεύεται τον μυστηριώδη συμμαθητή της Έντουαρντ Κάλεν, ο οποίος κρύβει ένα σκοτεινό μυστικό.
Όπως και με τον Κώδικα Da Vinci, υπάρχουν καταγραφές που υποστηρίζουν πως η σειρά Λυκόφως έχει σημειώσει υψηλότερες πωλήσεις από αυτές που αναφέρει ο Τσάπμαν. Συγκεκριμένα, στο βιβλίο του με τίτλο Twilight exposed! The inside story of a billion dollar franchise, ο Μαρκ Στάιν σημειώνει πως οι πωλήσεις ξεπερνούν τα 120 εκατομμύρια αντίτυπα.
Όσα παίρνει ο άνεμος (εκδ. Λιβάνη, μτφρ. Γιάννης Κουχτσόγλου), της Μάργκαρετ Μίτσελ
Το μοναδικό λογοτεχνικό έργο της Μάργκαρετ Μίτσελ, το οποίο τιμήθηκε με Πούλιτζερ και ενέπνευσε την ομότιτλη κινηματογραφική διασκευή του Βίκτορ Φλέμινγκ. Το Όσα παίρνει ο άνεμος, ένα μυθιστόρημα που δεν έχει αγαπηθεί τόσο παρ’ ημίν, αποτελεί διαχρονικό μπεστ σέλερ στην Αμερική. Μάλιστα, το 2004, μια έρευνα της εταιρείας Harris Poll υποστήριξε πως το Όσα παίρνει ο άνεμος ήταν το δεύτερο πιο αγαπητό βιβλίο στις ΗΠΑ, μετά από τη Βίβλο.
Σκέψου και πλούτισε (εκδ. Κλειδάριθμος, μτφρ. Ευαγγελία Σταυροπούλου), του Ναπόλεον Χιλ
Το βιβλίο αυτοβοήθειας του Ναπολέοντα Χιλ, το οποίο κυκλοφόρησε την περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης και περιγράφει δεκατρία βήματα που οδηγούν στην οικονομική επιτυχία. Παρόλο που η φερεγγυότητα του ίδιου του Χιλ έχει αμφισβητηθεί ουκ ολίγες φορές, οι βιογράφοι του αναφέρουν πως το Σκέψου και πλούτισε πούλησε περισσότερα από 20 εκατομμύρια αντίτυπα μέσα σε πενήντα χρόνια.
Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ (εκδ. Πατάκη, μτφρ. Ρένα Χατχούτ)
Τ0ο ημερολόγιο της Άννας Φρανκ περιγράφει την καθημερινή ζωή μιας οικογένειας Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Για δυο ολόκληρα χρόνια, τα μέλη της οικογένειας Φρανκ έμεναν σε ένα μυστικό κρησφύγετο, για να γλυτώσουν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στα ολλανδικά, χάρη στον πατέρα της Άννας, τον επιζώντα του Ολοκαυτώματος Όττο Φρανκ. Έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 60 γλώσσες και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα βιβλία που καταδεικνύουν τη θηριωδία του ναζισμού.
