
Της Εύας Στάμου
Οι γυναίκες έχουν την τιμητική τους αυτή την περίοδο στα Αμερικάνικα ΜΜΕ. Ξεφυλλίζοντας τις εφημερίδες με τον πρωινό καφέ στο Boston Common διαβάζω ότι η αύξηση του ποσοστού των γυναικών που βάζουν υποψηφιότητα για το Αμερικάνικο Κοινοβούλιο και τη Γερουσία δεν ήταν ποτέ τόσο υψηλή.
Οι γυναίκες που θέτουν υποψηφιότητα για Γερουσιαστές φτάνουν σήμερα τις 18, -το 2010 ήταν 14- ενώ οι γυναικείες υποψηφιότητες για το Κοινοβούλιο που το 2004 δεν ξεπερνούσαν τις 141, φτάνουν πλέον τις 163.
Ποτέ οι γυναίκες δεν έπαιζαν τόσο σημαντικό ρόλο στην Αμερικάνικη πολιτική σκηνή, είτε μέσα από τα διάφορα αξιώματα είτε ως απλοί ψηφοφόροι αφού αναμένεται ότι η γυναικεία ψήφος θα καθορίσει το τελικό αποτέλεσμα μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων.
Ίσως οι γυναίκες ψηφοφόροι να μην είχαν ποτέ τόσα να χάσουν από την πιθανή εκλογή ενός Ρεπουμπλικανού προέδρου, αφού η διακυβέρνηση του Ομπάμα κατοχύρωσε μέσα σε μία τετραετία σημαντικά γυναικεία εργασιακά δικαιώματα. Συγκεκριμένα, οι διακρίσεις στον χώρο εργασίας που βασίζονται στο φύλο απαγορεύθηκαν δια νόμου, το δικαίωμα των γυναικών για ίση αμοιβή στην εργασία κατοχυρώθηκε με τρεις διαφορετικούς νόμους (Women’s Rights and Pay Act), η ομοσπονδιακή νομοθεσία που αφορά τα εγκλήματα μίσους επεκτάθηκε ώστε να συμπεριλάβει αυτά που υποκινούνται από τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την αναπηρία ή το φύλο του θύματος.
Αντίστοιχη είναι και η αύξηση του ενδιαφέροντος για «γυναικεία θέματα» στον εκδοτικό χώρο. Δύο περίπου μήνες πριν τις εκλογές έχουν εμφανιστεί στα βιβλιοπωλεία μονογραφίες που εξυμνούν την γυναικεία χειραφέτηση και τις γυναικείες κατακτήσεις των τελευταίων δεκαετιών. Δύο από τα βιβλία αυτά γραμμένα από γνωστές φεμινίστριες, παρουσιάζονται αναλυτικά στο ένθετο για τα βιβλία της New York Times (15/9/12). Το πρώτο με τον τίτλο «Vagina: A New Biography» φέρει την υπογραφή της Naomi Wolf συγγραφέως του διάσημου Beauty Myth (1991) που αποτέλεσε σημείο αναφοράς για όλους τους σπουδαστές των έμφυλων σπουδών σε Αμερική και Ευρώπη.
Η New York Times δεν χαρίζεται στην Wolf. Με λίγα λόγια αμφισβητείται η εγκυρότητα και η επιστημονικότητα του βιβλίου, και μία σειρά παραδείγματα βγαλμένα κατευθείαν από τις σελίδες του τα οποία καταδεικνύουν την απουσία επιστημονικής έρευνας και τον υποκειμενικό και συχνά ιδιόρρυθμο τρόπο σκέψης της συγγραφέως, παραθέτονται και σχολιάζονται για χάρη των αναγνωστών. Αυτό που διαπιστώνω διαβάζοντας τα αποσπάσματα είναι ότι θυμίζουν βιβλία αυτοβοήθειας που συμβουλεύουν τις αναγνώστριες πώς να χειριστούν αποτελεσματικά τα συναισθηματικά ή ερωτικά ζητήματα που τις απασχολούν, στην προκειμένη περίπτωση την μειωμένη σεξουαλική απόλαυση και την απουσία οργασμού.
Το δεύτερο βιβλίο με τον προκλητικό τίτλο «The End of Men and the Rise of Women», φέρει την υπογραφή της Hanna Rosin. Η συγγραφέας έχει απ’ ό,τι καταλαβαίνω γράψει μία αγιογραφία της σύγχρονης εργαζόμενης γυναίκας που με το ταλέντο, την σκληρή δουλειά, την αντοχή, την οργανωτικότητα, την ευελιξία και τα υπόλοιπα «γυναικεία» χαρακτηριστικά της, έχει καταφέρει να εκτοπίσει τους άντρες συναδέλφους της και πολύ σύντομα θα ηγείται σε όλες τις σημαντικές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις. Η Rosin ισχυρίζεται ότι ζούμε το τέλος της πατριαρχίας και την αρχή της μητριαρχίας, την επανάσταση που όλες οι φεμινίστριες περιμένουν. Η σημερινή μορφή της οικονομίας που δεν στηρίζεται στην φυσική δύναμη, όχι μόνο επιτρέπει την άνοδο των γυναικών σε σημαντικές θέσεις, αλλά την ευνοεί, προσθέτει η συγγραφέας. Επισημαίνει ότι όπως στην περίπτωση του Facebook με την Sheryl Sandberg, έτσι και στις υπόλοιπες πολυεθνικές θα ήταν καλό να ηγούνται γυναίκες ώστε να αναδημιουργήσουν τους χώρους εργασίας κατ’ εικόναν τους.
Ποιος είπε ότι τα θετικά χαρακτηριστικά που παραθέτει η Rosin είναι μόνο γυναικεία γνωρίσματα, αναρωτιέται η New York Times. Δεν είναι τέτοιου είδους δηλώσεις στερεοτυπικές και προκατειλημμένες; Και τι έχει να πει η συγγραφέας για το γεγονός ότι στις περισσότερες χώρες του κόσμου οι γυναίκες παραμένουν καταπιεσμένες κι αποκλεισμένες από τα υψηλά αξιώματα ενώ το δικαίωμά τους για ίση αμοιβή στην εργασία είναι ακόμα άπιαστο όνειρο; Και τι ακριβώς σημαίνει, σκέφτομαι, η εικασία ότι αν οι γυναίκες καταλάβουν τις ανώτερες θέσεις εργασίας και τις αναδημιουργήσουν κατ’ εικόναν τους, το όφελος για την κοινωνία θα είναι μεγάλο; Από έρευνες που έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες είναι γνωστό ότι οι γυναίκες που φτάνουν στα ανώτερα αξιώματα δεν επιθυμούν την συνεργασία με άλλες γυναίκες και στηρίζουν την επιτυχία τους στην αντιγραφή της αντρικής συμπεριφοράς. Αν νομίζουμε ότι η οξυμένη «γυναικεία» ευαισθησία, η ευγένεια, η καλοσύνη ή το μητρικό ένστικτο αποκλείουν την περίπτωση μία γυναίκα να παίρνει σκληρές αποφάσεις ή να είναι αδίστακτη, ας θυμηθούμε την Γκοντολίζα Ράις, την Μαντλίν Ολμπράιτ ή την Μάργκαρετ Θάτσερ.
Naomi Wolf (2012), Vagina: A New Biography, Ecco/Harper Collins Publishers.
Hanna Rosin (2012), The End of Men and the Rise of Women, Riverhead Books.