Montero Grandes

Τρεις μεταφραστικές απόπειρες ενός ποιήματος του Luis García Montero αφιερωμένο στην Almudena Grandes, που απεβίωσε πρόσφατα.

Tου Κωνσταντίνου Παλαιολόγου

Στις 27 Νοεμβρίου 2021 απεβίωσε στα 61 της χρόνια εξαιτίας ενός καρκίνου, η πολύ σημαντική ισπανίδα συγγραφέας Αλμουδένα Γκράντες [Almudena Grandes], δημιουργός, μεταξύ πολλών άλλων, του μυθιστορήματος Malena es un nombre de tango - Μαλένα είναι το όνομα ενός τάνγκο, μτφρ. Λήδα Παλλαντίου, εκδ. Πατάκη.

H συγγραφέας υπήρξε σύντροφος ενός από τους σπουδαίους ποιητές της Ισπανίας σήμερα, του Γραναδίνου Λουίς Γκαρθία Μοντέρο [Luis García Montero]. Οι δυο τους γνωρίστηκαν το 1992, όταν εκείνη ήταν 32 χρόνων και ζούσε στη Μαδρίτη, παντρεμένη και με έναν γιο, τον Μάουρο· και εκείνος 34, κάτοικος Γρανάδας, επίσης παντρεμένος, με μία κόρη, την Ιρένε. Η θυελλώδης σχέση τους, μυστική και «παράνομη» στην αρχή (παντρεύτηκαν το 1996 και απέκτησαν μαζί μία κόρη, την Ελίσα), βρήκε καταφύγιο τους πρώτους μήνες στο σπίτι μιας φίλης της συγγραφέως, στη Μαδρίτη, στην οδό Σάντα Ισαμπέλ. Τις συναντήσεις εκείνες αποτύπωσε ο Λουίς σε ένα από τα πιο γνωστά του ποιήματα, που φέρει τον τίτλο «La ciudad de agosto».

«Είχα την τύχη να ζήσω σχεδόν 30 χρόνια με τον έρωτα της ζωής μου, όταν υπάρχουν άνθρωποι που πεθαίνουν δίχως καν να τον έχουν γνωρίσει»

To ποίημα αυτό διαβάσαμε, αναλύσαμε και μεταφράσαμε στα ελληνικά με τρεις μεταπτυχιακούς φοιτητές του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, «Μετάφραση – Διερμηνεία» κατά το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2021/22. Ακολουθούν το ποίημα και οι τρεις εκδοχές του στα ελληνικά.

Πριν, όμως, κλείνοντας αυτό το εισαγωγικό σημείωμα, τίποτα καλύτερο από τα λόγια του ποιητή καθώς αποχαιρετούσε την Αλμουδένα: «Είχα την τύχη να ζήσω σχεδόν 30 χρόνια με τον έρωτα της ζωής μου, όταν υπάρχουν άνθρωποι που πεθαίνουν δίχως καν να τον έχουν γνωρίσει».

Luis García Montero, «La ciudad de agosto»

Estoy en la ciudad del calor soportado,
en la ciudad que vive a ritmo de transbordo.
Calle Santa Isabel, número 19,
donde acuden los taxis con mirada
de perro cazador
y la escalera tiene voluntad
de mano que se cierra,
de mano que se cierra porque esconde
por ejemplo una joya,
una esmeralda de color memoria,
un sueño que se quiere defender,
como dos cuerpos se defienden cuando están abrazados,
como dos cuerpos que se aman
con una minuciosa voluntad de tormenta,
como dos cuerpos que ya saben
la hora que jamás olvidarán,
el caribe metálico de los ventiladores,
la sombra de sus aspas en el techo,
o las huellas azules,
las alas del avión que vuelve a irse,
en la ciudad de agosto,
en un piso segundo,
en un rincón del viento.

Λουίς Γκαρθία Μοντέρο, «Η αυγουστιάτικη πόλη», Μετάφραση: Παναγιώτης Αράπογλου

Βρίσκομαι στην πόλη της ευκολοβάσταχτης ζέστης,
στην πόλη που ζει στο ρυθμό της μετεπιβίβασης.
Οδός Σάντα Ισαβέλ, αριθμός 19,
εκεί που τα ταξί σπεύδουν με βλέμμα
κυνηγόσκυλου
και η σκάλα έχει τη θέληση
ενός χεριού που κλείνει,
ενός χεριού που κλείνει γιατί κρύβει
παραδείγματος χάριν ένα κόσμημα,
ένα σμαράγδι στο χρώμα της μνήμης,
ένα όνειρο που θέλει να προστατέψει εαυτόν,
σαν δύο σώματα που αλληλοπροστατεύονται όταν είναι αγκαλιασμένα,
σαν δύο σώματα που κάνουν έρωτα
με μια λεπτολόγο θέληση καταιγίδας,
σαν δύο σώματα που ήδη γνωρίζουν
την ώρα που δεν θα ξεχάσουν ποτέ,
το μεταλλικό τυρκουάζ των ανεμιστήρων,
τη σκιά των πτερυγίων τους στο ταβάνι,
ή τα μπλε αποτυπώματα,
τα φτερά του αεροπλάνου που ξαναφεύγει,
στην αυγουστιάτικη πόλη,
σε κάποιον δεύτερο όροφο,
σε κάποια γωνιά του ανέμου.

Λουίς Γκαρθία Μοντέρο, «Η αυγουστιάτικη πόλη», Μετάφραση: Μιχάλης Λάγγας

Βρίσκομαι στην πόλη της υποφερτής ζέστης,
στην πόλη που ζει σε ρυθμούς μετεπιβίβασης.
Οδός Σάντα Ισαμπέλ 19,
όπου τα ταξί πηγαινοέρχονται κοιτώντας
σαν κυνηγόσκυλα
και η σκάλα έχει τη θέληση
ενός χεριού που κλείνει σφιχτά,
ενός χεριού που κλείνει σφιχτά επειδή κρύβει
για παράδειγμα ένα κόσμημα,
ένα σμαράγδι στο χρώμα της μνήμης,
ένα όνειρο που θέλει να προστατεύσει τον εαυτό του,
όπως δύο σώματα προστατεύονται όταν αγκαλιάζονται,
όπως δύο σώματα που αγαπιούνται
με μια σχολαστική θέληση καταιγίδας,
σαν δύο σώματα που ήδη γνωρίζουν
την ώρα που δεν θα ξεχάσουν ποτέ,
το γαλαζοπράσινο μέταλλο από τους ανεμιστήρες,
τη σκιά από τα πτερύγιά τους στο ταβάνι,
ή τα μπλε αποτυπώματα,
τα φτερά του αεροπλάνου που φεύγει γι’ άλλη μια φορά,
στην αυγουστιάτικη πόλη,
σε κάποιον δεύτερο όροφο,
σε κάποια γωνιά του ανέμου.

Λουίς Γκαρθία Μοντέρο, «Η αυγουστιάτικη πόλη», Μετάφραση: Σταυρούλα Νικηφορίδου

Βρίσκομαι στην πόλη της υποφερτής ζέστης,
στην πόλη που ζει σε ρυθμό μετεπιβίβασης.
Οδός Santa Isabel, αριθμός 19,
εκεί όπου τα ταξί διαδέχονται το ένα τ’ άλλο, με βλέμμα
κυνηγόσκυλου
και η σκάλα έχει τη βούληση
μιας παλάμης που κλείνει,
μιας παλάμης που κλείνει επειδή κρύβει
για παράδειγμα ένα κόσμημα,
ένα σμαράγδι στο χρώμα της μνήμης,
ένα όνειρο που θέλει να προστατεύσει τον εαυτό του,
όπως δύο σώματα αλληλοπροστατεύονται όταν είναι αγκαλιασμένα,
όπως δύο σώματα που αγαπιούνται
με μια σχολαστική βούληση καταιγίδας,
όπως δύο σώματα που ήδη γνωρίζουν
την ώρα που δε θα ξεχάσουν ποτέ,
το γαλαζοπράσινο μέταλλο του ανεμιστήρα,
τη σκιά των πτερυγίων του στο ταβάνι,
ή τα μπλε αποτυπώματα,
τα φτερά του αεροπλάνου που αναχωρεί και πάλι,
στην αυγουστιάτικη πόλη,
σ’ έναν δεύτερο όροφο,
σε μια γωνιά του ανέμου.


* Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ είναι καθηγητής Εφαρμοσμένης Μεταφρασεολογίας με ειδικό αντικείμενο την Ισπανική Λογοτεχνία στο ΑΠΘ.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Φραντς Κάφκα, ο δάσκαλος του Φίλιπ Ροθ

Φραντς Κάφκα, ο δάσκαλος του Φίλιπ Ροθ

Μια σύντομη και κατατοπιστική μελέτη για τη σημαντική επιρροή που άσκησε ο Φραντς Κάφκα (Franz Kafka) στον Φίλιπ Ροθ (Philip Roth). 

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

Ο Φραν...

«Το κράτος των σωμάτων» του Στέλιου Χουρμουζιάδη – Απάντηση σε γράμμα από το νότιο ημισφαίριο

«Το κράτος των σωμάτων» του Στέλιου Χουρμουζιάδη – Απάντηση σε γράμμα από το νότιο ημισφαίριο

Για την ποιητική συλλογή του Στέλιου Χουρμουζιάδη «Το κράτος των σωμάτων» (εκδ. Περισπωμένη).

Γράφει η Ελιάνα Χουρμουζιάδου

Θα ξεκινήσω κάπως ανορθόδοξα, διότι αυτή δεν είναι μια ορθόδοξη παρουσίαση ποιητικού βιβλίου. Αρχές Νοεμβρίου, η είδησ...

Ο συγγραφέας και η εποχή του – Τι αναζητάμε σε ένα λογοτεχνικό έργο;

Ο συγγραφέας και η εποχή του – Τι αναζητάμε σε ένα λογοτεχνικό έργο;

Υφίσταται ο διαχωρισμός μορφής / περιεχομένου; Τι αναζητάμε στο έργο ενός συγγραφέα; Ταυτιζόμαστε με τους χαρακτήρες και τις κοινωνικές συνθήκες ή είμαστε «ανοιχτοί» στην αποδόμηση της τρέχουσας ηθικής και αισθητικής;

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Εκδήλωση για το βιβλίο του Βασίλη Κολώνα «Η Πόλις: Ο αστικός χώρος στον Κ.Π. Καβάφη»

Εκδήλωση για το βιβλίο του Βασίλη Κολώνα «Η Πόλις: Ο αστικός χώρος στον Κ.Π. Καβάφη»

Η εκδήλωση για το βιβλίο «Η Πόλις: Ο αστικός χώρος στον Κ.Π. Καβάφη», του Βασίλη Κολώνα (εκδ. University Studio Press) θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025, στις 19:00, στο βιβλιοπωλείο Επί Λέξει.

Επιμέλεια: Book Press

...
«Βάσος Καπάνταης, Σχέδια και Γλυπτά»: Έκθεση στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

«Βάσος Καπάνταης, Σχέδια και Γλυπτά»: Έκθεση στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος παρουσιάζει την έκθεση «Βάσος Καπάνταης. Σχέδια και Γλυπτά» από τις 12 Φεβρουαρίου έως τις 31 Μαΐου 2025. Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν στις 12 Φεβρουαρίου. 

Επιμέλεια: Book Press

...
Μαρία Ζάχου: «Ψάχνω μέσα στο πλήθος να συναντήσω «Αυτόν» που χρειάζεται όσα γράφω»

Μαρία Ζάχου: «Ψάχνω μέσα στο πλήθος να συναντήσω «Αυτόν» που χρειάζεται όσα γράφω»

Η Μαρία Ζάχου μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Woman in a box» (εκδ. Βακχικόν).

Επιμέλεια: Book Press

Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας ποιητής; Τι το καινούργιο φέρνει;

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Βραζιλιάνας Μοργκάνα Κρέτζμαν [Morgana Kretzmann] «Στη σκόνη» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κωστας Αγοραστός

Ρόδια και Τσιγάρα

...
«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...
«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ