Κάθε εβδομάδα η Book Press προτείνει ένα βιβλίο για παιδιά ή για εφήβους.
Της Ελένης Κορόβηλα
Αυτή την εβδομάδα η συλλογή παραμυθιών για μικρά παιδιά Το κουντουνάκι της Αγνής Στρουμπούλη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Σε λιγότερες από εκατό σελίδες έχουν συγκεντρωθεί τριάντα λαϊκά παραμύθια της προφορικής παράδοσης, τριάντα όψεις της ζωής σε διάφορους τόπους όπου έζησαν Έλληνες: από τον ελλαδικό χώρο έως τον Πόντο, τη Μικρά Ασία και την Κάτω Ιταλία.
Από το πολυαγαπημένο και χιλιοτραγουδισμένο Ντίλι Ντίλι, το παιχνιδιάρικο Ρεπάνι, το μελωδικό Κουντουνάκι, τα παραμύθια της συλλογής αποτελούν σταθμούς στο χώρο, το χρόνο και τη γλώσσα, τη ντοπιολαλιά των ανθρώπων.
Αποκαθιστά τη συνέχεια στην αλυσίδα της μεταφοράς των παραμυθιών επιτελώντας λειτουργία μικρής κιβωτού.
Η καταγραφή και το πέρασμά τους στον γραπτό λόγο έχει γίνει από την έμπειρη αφηγήτρια και εις βάθος γνώστη των παραμυθιών Αγνή Στρουμπούλη η οποία στέκει με εμπνευσμένο τρόπο στη μία πλευρά του τριγώνου που αποτυπώνει τη σχέση αφηγητή/ακροατή με το παραμύθι. Παρότι εκ των πραγμάτων η ανθολόγηση παραβαίνει την αρχή της προφορικής μετάδοσης των παραμυθιών από στόμα σε στόμα, τελικά την ενισχύει. Κι αυτό διότι όλο και συχνότερα λείπει ένα στοιχείο του τριγώνου στη σχέση και αυτό είναι ο αφηγητής. Το βιβλίο αποκαθιστά τη συνέχεια στην αλυσίδα της μεταφοράς των παραμυθιών επιτελώντας λειτουργία μικρής κιβωτού.
Τα θέματα, πολύ συχνά κοινά στα παραμύθια όλων των λαών, αναπτύσσονται συχνά σε παραλλαγές μέσω των αφηγήσεων. Πίσω από κάθε ένα παραμύθι υπάρχει ένα δίδαγμα για τα παιδιά και κυρίως μια αφορμή να ειπωθεί μια μεγάλη αλήθεια: η αξία της αλληλεγγύης, ο κύκλος της ζωής, το αδιέξοδο της απληστίας, η άγονη πονηριά και η απογειωτική εφευρετικότητα, η ανακουφιστική επίδραση της καλοσύνης και η δύναμη της αγάπης.
Γλωσσικά, τα παραμύθια της λαϊκής παράδοσης τροφοδοτούν τα παιδιά με όμορφες και συχνά σπάνιες λέξεις, ιδιαίτερες συντακτικές δομές αλλά και τρόπους έκφρασης πλουτίζοντας τα εκφραστικά τους μέσα.
Για το ποια είναι η αξία των λαϊκών παραμυθιών και στην εκπαιδευτική διαδικασία αρκούν δύο στοιχεία: με κυρίαρχο το στοιχείο της προφορικότητας τα λαϊκά παραμύθια ενισχύουν την ικανότητα του δέκτη, του παιδιού που τα ακούει, να (επαν)αφηγείται και το ίδιο με τη σειρά του, ενώ ταυτόχρονα μέσω αυτής της διαδικασίας τονώνεται η μνήμη και κατ' επέκταση η αυτοπεποίθηση και η ικανοποίηση του παιδιού.
Εικαστικά το βιβλίο είναι αρκετά αφαιρετικό, μακριά από τη συνήθη εικονογράφηση ανθολογιών λαϊκών παραμυθιών με μοτίβα της λαογραφίας. Κυριαρχεί το χρώμα: ασυνήθιστες αποχρώσεις όλων των βασικών χρωμάτων θυμίζουν απαλά υφάσματα πάνω στα οποία απλώνονται τα υλικά του παραμυθιού και ο αναγνώστης προσκαλείται να καθίσει να ξαποστάσει και τελικά να ακούσει.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται
Το βιβλίο απευθύνεται στα παιδιά που μόλις προσέρχονται στο λόγο με όλες τους τις αισθήσεις ανοιχτές στα μηνύματα και τις εικόνες που πλάθει μια αφήγηση.
Ποια είναι η συγγραφέας
Η Πειραιώτισσα Αγνή Στρουμπούλη γεννήθηκε το 1952. Από το 1995 ασχολείται συστηματικά με τα παραμύθια. Είναι αφηγήτρια παραμυθιών, συγγραφέας και μεταφράστρια και επί χρόνια ραδιοφωνική παραγωγός. Έχει βάλει την υπογραφή της σε πλήθος ανθολογήσεων παραδοσιακών παραμυθιών, δίνει παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ κατά καιρούς εμψυχώνει εργαστήρια για την τέχνη της αφήγησης.
Ποια είναι η εικονογράφος
Η Εριφύλη Αράπογλου είναι γραφίστρια.
Για ποιο λόγο θα το αγαπήσουν τα παιδιά
Τα μικρά παιδιά λατρεύουν τα χρώματα και τις εικόνες, αλλά απολαμβάνουν ιδιαίτερα το τελετουργικό της αφήγησης.
Για ποιο λόγο να το προτιμήσουν οι γονείς
Οι γονείς επιλέγοντας να αφηγηθούν ένα οποιοδήποτε παραμύθι δημιουργούν τις βάσεις για μια σχέση σταθερή και όμορφη με τα παιδιά. Με το Κουντουνάκι οι γονείς θα διαβάζουν, τα παιδιά θα ακούν και πολύ σύντομα θα αφηγούνται τα ίδια τις δικές τους παραλλαγές διαιωνίζοντας την παράδοση.
Ανθολόγηση: Αγνή Στρουμπούλη
Καλειδοσκόπιο, 2014
ΣΕΛ. 80, Τιμή: € 12,00