women-in-tech360

Της Εύας Στάμου

Έχουν φύλο τα προϊόντα της τεχνολογίας; Είναι για παράδειγμα το κινητό ένα «αντρικό» εργαλείο και η ηλεκτρική σκούπα ένα «γυναικείο»; Υπάρχουν «γυναικεία» αυτοκίνητα; Και η γραφομηχανή, είναι «αντρικό» ή «γυναικείο» αντικείμενο;

Ο ρόλος της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας, οι σχέσεις των κοινωνικών ομάδων με την τεχνολογία, και ειδικότερα οι τρόποι με τους οποίους τα τεχνήματα λειτουργούν ως σύμβολα του φύλου και των χαρακτηριστικών που του αποδίδονται σε κάθε κοινωνία, εξετάζονται στα δέκα κεφάλαια του βιβλίου Το Φύλο της Τεχνολογίας και η Τεχνολογία του Φύλου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εκκρεμές. Η περιεκτική και κατατοπιστική εισαγωγή της επιμελήτριας βοηθάει τον αναγνώστη που δεν έχει οικειότητα με αυτή τη θεματολογία να την προσεγγίσει ευκολότερα.

Το βιβλίο επιχειρεί να εντάξει την συζήτηση για τις σχέσεις φύλου και τεχνολογίας -μία συζήτηση που στην Αμερική και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες αναπτύσσεται εδώ και τέσσερις δεκαετίες- στην ελληνική επιστημονική βιβλιογραφία. Η ιστορική αναδρομή λοιπόν είναι απαραίτητη, όπως και η μελέτη σημερινών διαφημίσεων που προσεγγίζουν τα τεχνολογικά προϊόντα μέσα από περισσότερο ή λιγότερο παραδοσιακά έμφυλους ρόλους. Αντικείμενα καθημερινής χρήσης που περιορίζονται στον χώρο της κατοικίας, όπως το πλυντήριο πιάτων, ο φούρνος μικροκυμάτων, ή το σίδερο, μετατρέπονται από την βιομηχανία της διαφήμισης σε έμφυλα αντικείμενα.

Ποιος καθορίζει όμως το φύλο των τεχνημάτων και ποιοι σκοποί εξυπηρετούνται; Aς μην ξεχνάμε ότι η έννοια του φύλου όσο και η έννοια της τεχνολογίας μεταβάλλονται στο χρόνο και η αλληλεπίδρασή τους σε επίπεδο σχεδιασμού, παραγωγής, χρήσης και κατανάλωσης, είναι σημαντική. Έννοιες που η κοινωνία μας αποδίδει στο φύλο, ενσωματώνονται στα τεχνολογικά επιτεύγματα, αλλά μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο. Άλλωστε, όλες οι κοινωνικές ομάδες ούτε χρησιμοποιούν τα ίδια τεχνολογικά αντικείμενα, ούτε τα αντιλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο, και συνεπώς το νόημα που τους αποδίδεται μπορεί να ποικίλει.

Ο έμφυλος καταμερισμός εργασίας και πώς προέκυψαν οι διακρίσεις

Αυτές οι διακρίσεις δεν εμφανίστηκαν ξαφνικά. Αρκετές πηγάζουν από τον επιμερισμό εργασίας κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Την περίοδο εκείνη αφενός γίνεται κοινώς αποδεκτό ότι οι γυναίκες είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της βιομηχανίας, αφετέρου παγιώνεται ο διαχωρισμός ανάμεσα σε αντρικές και γυναικείες τεχνικές εργασίες. Οι δουλειές που απαιτούν είτε μεγάλη χειρωνακτική δύναμη είτε ειδικευμένες γνώσεις τεχνολογίας χαρακτηρίζονται αντρικές και ανατίθενται στους άντρες που επιστρέφουν από το μέτωπο. Οι γυναίκες που εργάζονται, για τον μισό μισθό, στα εργοστάσια παραγωγής προϊόντων τεχνολογίας, ένδυσης, και διατροφής, περιορίζονται σε ιδιαίτερα κουραστικές, επαναληπτικές δουλειές που δεν χρειάζονται συγκεκριμένες δεξιότητες.

Ένα άλλο παράδειγμα του έμφυλου καταμερισμού εργασίας και της σχέσης του φύλου με τα τεχνήματα όπως ο τηλέγραφος, το τηλέφωνο, η γραφομηχανή, είναι η εισροή Αμερικανίδων της μεσαίας τάξης σε μεγάλες εταιρίες από τις αρχές του εικοστού αιώνα αφού εργασίες που απαιτούν ευγένεια, υπομονή και υπακοή όπως η δουλειά γραφείου, κατατάσσονται αυτόματα στις γυναικείες.

Η είσοδος των γυναικών στην αγορά εργασίας, ακόμα κι αν δεν έγινε με ιδανικούς όρους, έπαιξε αναμφίβολα σημαντικό ρόλο στην χειραφέτησή του γυναικείου φύλου. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι κατάλοιπα του φόβου κάποιων αντρών ότι οι θέσεις τους θα καταληφθούν από γυναίκες, δεν επηρέασαν την σχέση των φύλων με την τεχνολογία και δεν διαμόρφωσαν τους συμβολισμούς που φέρουν διαφορετικά τεχνήματα ακόμη και σήμερα.

Την επόμενη φορά που θα δείτε μια διαφήμιση για tablet ή για smart phone παρατηρείστε ποιος το κρατάει: πιθανότατα θα ανήκει στο ίδιο φύλο με αυτόν που κρατάει το τιμόνι στη διαφήμιση ενός σπορ αυτοκινήτου.

 

fylo-technologiaΤο Φύλο της Τεχνολογίας και η Τεχνολογία του Φύλου
Συλλογικό Έργο
Επιμέλεια: Μαρία Ρεντετζή
Μτφρ: Αμαλία Χατζηευγενιάδου
Εκδόσεις Εκκρεμές, 2012
Τιμή: € 18,64, σελ: 344

alt

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τέλεια Ομορφιά

Τέλεια Ομορφιά

Της Εύας Στάμου

Η Τέλεια Ομορφιά είναι η πρόσφατη ταινία του Πάολο Σορεντίνο που εντυπωσίασε στο Φεστιβάλ των Καννών και έκανε εισπρακτικά ρεκόρ στη Γερμανία...

Η Αφροδίτη με τη γούνα

Η Αφροδίτη με τη γούνα

Της Εύας Στάμου

Η πρόσφατη ταινία του Ρομάν Πολάνσκι, La Vénus à la Fourrure, που έκανε πρεμιέρα τον Μάιο στο Φεστιβάλ των Καννών, είναι βασισμένη στη μεγάλη θεατρική επιτυχία του Αμερικανού συγγραφέα Ντέιβιν...

Η ζωή της Αντέλ

Η ζωή της Αντέλ

Της Εύας Στάμου

Η σεξουαλικότητα αποτελεί αναπόσπαστο και καθοριστικό τμήμα της προσωπικής μας ταυτότητας. Οι περισσότεροι αρχίζουμε να διερευνούμε τις ερωτικές προτιμήσεις και φαντασιώσεις μας κατά τη διάρκεια της εφηβείας, κ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

Για το βιβλίο του Εντ Γιόνγκ [Ed Yong] «Ένας απέραντος κόσμος» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Πεδίο), «ένα μεγάλο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας, στην προσπάθεια να αξιολογήσουμε ορθότερα την παρουσία μας σε τούτο τον πλανήτη». 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Με αφορμή το βιβλίο του, «Κρυμμένη ψυχική ομορφιά» (εκδ. Αρμός), ο Δημήτρης Καραγιάννης, παιδοψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, μιλά για τη συστημική ψυχοθεραπεία, το κακό, τα ένστικτα και τις ενορμήσεις, και λέει ότι  «η καλοσύνη μπορεί στην αυθεντική έκφρασή της να αποτελεί έκφραση της ψυχικής ομορφιάς».  ...

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Βάννας Κατσαρού «Το παιδί και το κρι κρι», σε εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίγα λόγια για...

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ