women-in-tech360

Της Εύας Στάμου

Έχουν φύλο τα προϊόντα της τεχνολογίας; Είναι για παράδειγμα το κινητό ένα «αντρικό» εργαλείο και η ηλεκτρική σκούπα ένα «γυναικείο»; Υπάρχουν «γυναικεία» αυτοκίνητα; Και η γραφομηχανή, είναι «αντρικό» ή «γυναικείο» αντικείμενο;

Ο ρόλος της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας, οι σχέσεις των κοινωνικών ομάδων με την τεχνολογία, και ειδικότερα οι τρόποι με τους οποίους τα τεχνήματα λειτουργούν ως σύμβολα του φύλου και των χαρακτηριστικών που του αποδίδονται σε κάθε κοινωνία, εξετάζονται στα δέκα κεφάλαια του βιβλίου Το Φύλο της Τεχνολογίας και η Τεχνολογία του Φύλου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εκκρεμές. Η περιεκτική και κατατοπιστική εισαγωγή της επιμελήτριας βοηθάει τον αναγνώστη που δεν έχει οικειότητα με αυτή τη θεματολογία να την προσεγγίσει ευκολότερα.

Το βιβλίο επιχειρεί να εντάξει την συζήτηση για τις σχέσεις φύλου και τεχνολογίας -μία συζήτηση που στην Αμερική και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες αναπτύσσεται εδώ και τέσσερις δεκαετίες- στην ελληνική επιστημονική βιβλιογραφία. Η ιστορική αναδρομή λοιπόν είναι απαραίτητη, όπως και η μελέτη σημερινών διαφημίσεων που προσεγγίζουν τα τεχνολογικά προϊόντα μέσα από περισσότερο ή λιγότερο παραδοσιακά έμφυλους ρόλους. Αντικείμενα καθημερινής χρήσης που περιορίζονται στον χώρο της κατοικίας, όπως το πλυντήριο πιάτων, ο φούρνος μικροκυμάτων, ή το σίδερο, μετατρέπονται από την βιομηχανία της διαφήμισης σε έμφυλα αντικείμενα.

Ποιος καθορίζει όμως το φύλο των τεχνημάτων και ποιοι σκοποί εξυπηρετούνται; Aς μην ξεχνάμε ότι η έννοια του φύλου όσο και η έννοια της τεχνολογίας μεταβάλλονται στο χρόνο και η αλληλεπίδρασή τους σε επίπεδο σχεδιασμού, παραγωγής, χρήσης και κατανάλωσης, είναι σημαντική. Έννοιες που η κοινωνία μας αποδίδει στο φύλο, ενσωματώνονται στα τεχνολογικά επιτεύγματα, αλλά μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο. Άλλωστε, όλες οι κοινωνικές ομάδες ούτε χρησιμοποιούν τα ίδια τεχνολογικά αντικείμενα, ούτε τα αντιλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο, και συνεπώς το νόημα που τους αποδίδεται μπορεί να ποικίλει.

Ο έμφυλος καταμερισμός εργασίας και πώς προέκυψαν οι διακρίσεις

Αυτές οι διακρίσεις δεν εμφανίστηκαν ξαφνικά. Αρκετές πηγάζουν από τον επιμερισμό εργασίας κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Την περίοδο εκείνη αφενός γίνεται κοινώς αποδεκτό ότι οι γυναίκες είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της βιομηχανίας, αφετέρου παγιώνεται ο διαχωρισμός ανάμεσα σε αντρικές και γυναικείες τεχνικές εργασίες. Οι δουλειές που απαιτούν είτε μεγάλη χειρωνακτική δύναμη είτε ειδικευμένες γνώσεις τεχνολογίας χαρακτηρίζονται αντρικές και ανατίθενται στους άντρες που επιστρέφουν από το μέτωπο. Οι γυναίκες που εργάζονται, για τον μισό μισθό, στα εργοστάσια παραγωγής προϊόντων τεχνολογίας, ένδυσης, και διατροφής, περιορίζονται σε ιδιαίτερα κουραστικές, επαναληπτικές δουλειές που δεν χρειάζονται συγκεκριμένες δεξιότητες.

Ένα άλλο παράδειγμα του έμφυλου καταμερισμού εργασίας και της σχέσης του φύλου με τα τεχνήματα όπως ο τηλέγραφος, το τηλέφωνο, η γραφομηχανή, είναι η εισροή Αμερικανίδων της μεσαίας τάξης σε μεγάλες εταιρίες από τις αρχές του εικοστού αιώνα αφού εργασίες που απαιτούν ευγένεια, υπομονή και υπακοή όπως η δουλειά γραφείου, κατατάσσονται αυτόματα στις γυναικείες.

Η είσοδος των γυναικών στην αγορά εργασίας, ακόμα κι αν δεν έγινε με ιδανικούς όρους, έπαιξε αναμφίβολα σημαντικό ρόλο στην χειραφέτησή του γυναικείου φύλου. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι κατάλοιπα του φόβου κάποιων αντρών ότι οι θέσεις τους θα καταληφθούν από γυναίκες, δεν επηρέασαν την σχέση των φύλων με την τεχνολογία και δεν διαμόρφωσαν τους συμβολισμούς που φέρουν διαφορετικά τεχνήματα ακόμη και σήμερα.

Την επόμενη φορά που θα δείτε μια διαφήμιση για tablet ή για smart phone παρατηρείστε ποιος το κρατάει: πιθανότατα θα ανήκει στο ίδιο φύλο με αυτόν που κρατάει το τιμόνι στη διαφήμιση ενός σπορ αυτοκινήτου.

 

fylo-technologiaΤο Φύλο της Τεχνολογίας και η Τεχνολογία του Φύλου
Συλλογικό Έργο
Επιμέλεια: Μαρία Ρεντετζή
Μτφρ: Αμαλία Χατζηευγενιάδου
Εκδόσεις Εκκρεμές, 2012
Τιμή: € 18,64, σελ: 344

alt

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τέλεια Ομορφιά

Τέλεια Ομορφιά

Της Εύας Στάμου

Η Τέλεια Ομορφιά είναι η πρόσφατη ταινία του Πάολο Σορεντίνο που εντυπωσίασε στο Φεστιβάλ των Καννών και έκανε εισπρακτικά ρεκόρ στη Γερμανία...

Η Αφροδίτη με τη γούνα

Η Αφροδίτη με τη γούνα

Της Εύας Στάμου

Η πρόσφατη ταινία του Ρομάν Πολάνσκι, La Vénus à la Fourrure, που έκανε πρεμιέρα τον Μάιο στο Φεστιβάλ των Καννών, είναι βασισμένη στη μεγάλη θεατρική επιτυχία του Αμερικανού συγγραφέα Ντέιβιν...

Η ζωή της Αντέλ

Η ζωή της Αντέλ

Της Εύας Στάμου

Η σεξουαλικότητα αποτελεί αναπόσπαστο και καθοριστικό τμήμα της προσωπικής μας ταυτότητας. Οι περισσότεροι αρχίζουμε να διερευνούμε τις ερωτικές προτιμήσεις και φαντασιώσεις μας κατά τη διάρκεια της εφηβείας, κ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ