Ο Σπύρος Αραβανής μιλάει στον Κώστα Αγοραστό με αφορμή την πρόσφατη ποιητική του συλλογή.
Αν προσπαθήσει κανείς να κλείσει σε ιδιότητες και χαρακτηρισμούς τον Σπύρο Αραβανή, μάλλον θα κάνει λάθος. Οι ταμπέλες του ποιητή, δημοσιογράφου, φιλολόγου και συνεκδότη της Επιθεώρησης Ποιητικής Τέχνης «Ποιείν» τον εμπεριέχουν, αλλά δεν λένε όλη την αλήθεια. Με την πρώτη του ποιητική συλλογή «Η ανοσία της άγνοιας» (εκδόσεις Οδός Πανός) φανέρωσε εκφραστικό πλούτο, γνήσια συναισθήματα και μια πηγαία ανάγκη καταγραφής μύχιων και αντισυμβατικών σκέψεων.
Μου παρέχει τη δυνατότητα να «φωτογραφίζω» τις σκέψεις, τα αισθήματα, τις αναγνώσεις και τις εμπειρίες μου, καθώς δεν έχω άλλον τρόπο, πέρα από το γράψιμο, στο να κοινοποιήσω τον έσωθεν κόσμο και να προσεγγίσω τον έξωθεν εαυτό. Είμαι ανάπηρος σε κάθε άλλου είδους χειρωνακτική εργασία.
Γράφετε ποίηση. Είναι έμπνευση της στιγμής, επίμονη πάλη με τις λέξεις ή κάτι άλλο;
Είναι έμπνευση της στιγμής, η οποία στιγμή δεν είναι τίποτε άλλο παρά συμπυκνωμένη, πολύχρονη και πολύπονη (με την αρχαιοελληνική σημασία του όρου) εμπειρία. Ζωής και ανάγνωσης. Ως προς την πάλη με τις λέξεις που αναφέρατε, θα μου επιτρέψετε να σας απαντήσω ποιητικά: «Έτσι όπως κυνηγούσα μια λέξη στο χαρτί, / σκόνταψα πάνω στη σκέψη της, / που περίμενε από ώρα στη γωνία για να μπει στο τετράδιο. / ‘‘Άι στο καλό σου’’, της φώναξα εκνευρισμένος, / «θα χάσω τη λέξη μου» / και συνέχισα να την κυνηγώ. / Εκείνη, αμίλητη, μάζεψε τα πράγματά της / και χάθηκε αθόρυβα στο βάθος του μυαλού μου».
Ποιες είναι οι ποιητικές και πεζογραφικές σας αναφορές;
Με αξιολογική σειρά οι πέντε πρώτοι: Τάσος Λειβαδίτης, Γιώργος Σεφέρης, Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου, Μπέρτολτ Μπρεχτ και Όσκαρ Ουάιλντ. Πέντε ονόματα, όπως βλέπετε, γνωστά. Επέλεξα αυτά, όχι νεότερα ή λιγότερο γνωστά, όχι από μικροψυχία, αλλά γιατί, όσο μεγαλώνω και γνωρίζω πρόσωπα και καταστάσεις, τόσο περισσότερο διαπιστώνω ότι η ιστορία της λογοτεχνίας είναι δίκαιη. Ξεχωρίζει αυτούς που ξεχωρίζουν. Οι υπόλοιποι λειτουργούν ως οι αφανείς ήρωες, οι στρατιώτες που πεθαίνουν στη μάχη για να διασωθεί το όνομα των ανώτερων και ικανότερων αξιωματικών. Ανάβω λοιπόν καντήλι σε όλους. Αλλά διαβάζω με το φως από το καντήλι των λίγων.
Συνεκδότης της διαδικτυακής Επιθεώρησης Ποιητικής Τέχνης «Ποιείν» (www.poiein.gr), η οποία πρόσφατα κυκλοφόρησε και ως έντυπο περιοδικό. Σε ποιον δρόμο βρίσκεται η σύγχρονη ποίηση σήμερα και τι αντίκτυπο έχει στο αναγνωστικό κοινό;
Η σύγχρονη ποίηση βρίσκεται στον δρόμο του μεταξιού… Έχει ξεκινήσει ένας απίστευτα μεγάλος αριθμός ανθρώπων (αν κρίνω από τον καταιγισμό των νέων εκδόσεων και των συνεργασιών που λαμβάνουμε στο «Ποιείν») να μεταλαμπαδεύσει τους στίχους του και σε άλλα σώματα – κυρίως δημοσιογραφικά. Μόνο που η αληθινή ποίηση ακολουθεί τον αντίστροφο δρόμο. Προς τα μέσα μας. Και δεν εννοώ την εσωτερικής γραφής ποίηση. Εννοώ να αποκαλύπτουμε τον κόσμο ανακαλύπτοντας τον εαυτό μας. Οι σύγχρονοι ποιητές αποκαλύπτουν μόνο τον εαυτό τους και ανακαλύπτουν έτσι τη μοναξιά τους. Από εκεί και μετά αρχίζουν οι γκρίνιες για αποκλεισμούς, έλλειψη αναγνώρισης, εργολαβίες κ.λπ. Ως προς το κοινό, υπάρχει, όπως πάντα, το αναγνωστικό (ελάχιστοι) και το κοινό (οι περισσότεροι). Αναφέρω με έκπληξη ότι καθημερινά στο «Ποιείν» δεχόμαστε γύρω στις 1.800 επισκέψεις. Έχοντας αποφασίσει με τον έτερο εκδότη, ποιητή Σωτήρη Παστάκα, να αφήσουμε ανοιχτά τα σχόλια κάτω από κάθε καθημερινή ανάρτηση, αισθανόμαστε περήφανοι –και το λέω με περισσή αυταρέσκεια– ότι συμβάλλουμε στη δημιουργία πολλών παράλληλων μονολόγων. Στόχος μας είναι ο διάλογος. Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Αλλά νομίζω ότι είμαστε σε καλό δρόμο…
Η ανοσία της άγνοιας
Σπύρος Αραβανής
ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ 2008
ΣΕΛ. 76, ΤΙΜΗ €9,00
Κώστας Αγοραστός