palla 728

Σύντομη συνομιλία με την Κέλλυ Πάλλα, με αφορμή το μυθιστόρημά της «Το σκαμνί» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Book Press

Πώς ξεκινήσατε να γράφετε τούτο το μυθιστόρημα; Θυμάστε το αρχικό ερέθισμα;

Το βιβλίο αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας. Για να είμαι απόλυτα ακριβής, κάποια ιστορικά πρόσωπα και τοπωνύμια στάθηκαν για μένα η θρυαλλίδα για μια σειρά από αλυσιδωτές εκρήξεις φανταστικών σκηνών μπολιασμένων από μελέτες για την ιστορία και τη λαογραφία της ορεινής Χαλκιδικής, που ντόπιοι ερευνητές, αφοσιωμένοι στη διάσωσή τους, έθεσαν στη διάθεσή μου. Το πρώτο υλικό, αυτό που ονομάζετε αρχικό ερέθισμα, το χρωστώ στους συγγενείς της καρδιάς και του αίματος από τις «ποδιές του Χολομώντα», που από τα παιδικά μου χρόνια με προίκισαν με αφηγήσεις εύπλαστες στις ατασθαλίες της φαντασίας μου.

Το βιβλίο σας διατρέχει δύο αιώνες ελληνικής ιστορίας. Τι σας συγκίνησε περισσότερο σε αυτήν την περίοδο;

Το χρονικό άνυσμα του μυθιστορήματος καλύπτει περίπου 200 χρόνια, αλλά η αφήγηση αρθρώνεται σε τρία μέρη. Εκείνο που με ενδιέφερε δεν ήταν τόσο τα γεγονότα της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, όσο η αλληλοδιαδοχή τους, το πόσο αλλάζουν οι καιροί, αλλά και πόσο ίδιοι παραμένουν οι άνθρωποι. Βέβαια, οι ήρωές μου είναι ιστορικά καθορισμένα υποκείμενα, υπόκεινται δηλαδή στους περιορισμούς της εποχής που έζησαν, γι’ αυτό και επέλεξα τρεις διακριτές αφηγητικές φωνές, μία για κάθε μέρος του βιβλίου: από την πιο παραδοσιακή στο α’ μέρος με το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα μέχρι την ιλιγγιώδη ροή της συνείδησης στο γ’.

Oι ήρωές μου είναι ιστορικά καθορισμένα υποκείμενα, υπόκεινται δηλαδή στους περιορισμούς της εποχής που έζησαν, γι’ αυτό και επέλεξα τρεις διακριτές αφηγητικές φωνές, μία για κάθε μέρος του βιβλίου.

Κεντρικός ήρωας, αρχικά, είναι ένας Μοναχός που πιστεύει στα γράμματα. Υπάρχει κάποιο πρόσωπο στο οποίο βασίσατε τον ήρωά σας;

Όπως υποψιάζεται ο αναγνώστης διαβάζοντας το α’ μέρος του βιβλίου, υποψία που ενισχύεται στο β’ και επιβεβαιώνεται στο γ’, ο μοναχός είναι ο Κοσμάς ο Αιτωλός, που στην Τρίτη Περιοδεία του πέρασε πράγματι από την ορεινή Χαλκιδική μιλώντας με πάθος για την αξία της εκπαίδευσης ως τον μοναδικό δρόμο για την εθνική απελευθέρωση - ας μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στις απαρχές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Όσα λόγια του αποδίδονται στο βιβλίο είναι αντλημένα από ιστορικά αρχεία και έφτασαν σε μένα από τρίτο χέρι.

Ένα σκαμνί είναι το αντικείμενο που ενώνει γενιές και συνέχει το μυθιστόρημά σας. Γιατί, αυτό το αντικείμενο; Ποια είναι η συμβολική του σημασία;

Το σκαμνί δεν έχει συμβολική αλλά πραγματολογική αξία. Ήταν το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο του Κοσμά του Αιτωλού, το μετέφερε στο μουλάρι του, και πάνω σ’ αυτό ανέβαινε για να κάνει το κήρυγμά του στις τέσσερις Περιοδείες του. Η ύπαρξη του σκαμνιού και το πέρασμα του Πατρο-Κοσμά από την Αρναία Χαλκιδικής είναι ιστορικά γεγονότα, η φιλοξενία στο σπίτι μιας οικογένειας μελισσοκόμων ανήκει στη σφαίρα του λαϊκού μύθου, το ότι το σκαμνί χαρίστηκε στους οικοδεσπότες και πέρασε από τη χρήση στα τέλη του 18ου αιώνα στην τελική αχρηστία της δεκαετίας του ’70 υπαγορεύτηκε από αυτό που ονόμασα παραπάνω «ατασθαλίες της φαντασίας μου».

palla skamni exofΠοιο θα λέγατε ότι είναι το βαθύτερο θέμα που σας απασχόλησε σε αυτό το μυθιστόρημα;

Πέρα από την αγάπη για τον Χολομώντα, τους ανθρώπους και τα έργα τους, εκείνο που με απασχολεί σ’ αυτό το βιβλίο είναι το πλέγμα των οικογενειακών σχέσεων. Για να γίνω πιο συγκεκριμένη, για χρόνια με βασάνιζε η προσωπική, και πολύ φοβόμουν αυθαίρετη, παρατήρησή μου ότι σε πολλές οικογένειες συγκεκριμένες ιδέες, συμπεριφορές και πεποιθήσεις επαναλαμβάνονται στα μέλη της σαν να κληρονομούνται από γενιά σε γενιά. Στις διηγήσεις που άκουγα από μικρή είχα προσέξει ότι στις γενεαλογικές διαδρομές αντιγράφονται ξανά και ξανά τα ίδια μοτίβα σφραγίζοντας τα μέλη τους με μια κοινή μοίρα. Πολύ αργότερα άκουσα τον όρο πολιτισμικό μιμίδιο ως μονάδα μεταφοράς πολιτιστικών ιδεών, συμβόλων ή πρακτικών, που μπορούν να μεταδοθούν από το ένα μυαλό στο άλλο κυρίως μέσω της ομιλίας, των χειρονομιών, ακόμη και τελετουργιών. Αμέσως μετά έμαθα ότι η λέξη δημιουργήθηκε κατ’ αναλογία του όρου γονίδιο και περιγράφει, αν θέλουμε να το πούμε επιστημονικά, ένα αυτο-αντιγραφόμενο πολιτιστικό στοιχείο που διαβιβάζεται με μη γενετικό τρόπο, αλλά χάρη στη μίμηση- σήμερα, βέβαια, η λέξη έχει υποστεί σημασιολογική στένωση, και στην καθομιλουμένη έφτασε να σημαίνει το ανέκδοτο, το καλαμπούρι.

Έτσι τα μιμίδια που διατρέχουν την οικογένεια του Γιαννακού και των επιγόνων του είναι, μ’ έναν τρόπο, το δικό μου σχόλιο πάνω στις πυκνές, αλληλοεξαρτώμενες και εν πολλοίς ανεξήγητες συμπεριφορές όσων ενώνονται με δεσμούς αίματος ή «στεγάζονται κάτω από τα ίδια κεραμίδια», όπως λέει κάπου ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής. Φυσικά, οριστική απάντηση επί όλου αυτού δεν μπορεί να δοθεί και δεν θα επιχειρούσα ποτέ κάτι τέτοιο. Προορισμός της λογοτεχνίας, αν έχει κάποιον, δεν είναι τόσο να περιγράψει, όσο να δημιουργήσει με τις λέξεις μια συγκεκριμένη ψυχική κατάσταση στον αναγνώστη, ώστε να νιώσει ότι μοιράζεται με τους ήρωες τα ίδια ανερμήνευτα μυστικά.

politeia link more

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Φώτης Τερζάκης: «Ως συμπεριληπτικό όνομα, η

Φώτης Τερζάκης: «Ως συμπεριληπτικό όνομα, η "Ανατολή" είναι ήδη μια ρατσιστική και αποικιοκρατική κατηγορία, ένας τόπος της φαντασίας μας»

Μιλήσαμε με τον Φώτη Τερζάκη με αφορμή την πρόσφατη επανακυκλοφορία της μετάφρασής του της περίφημης μελέτης του Έντουαρντ Σαΐντ (Edward Said) «Οριενταλισμός», στη σειρά «Κάλλιστος» των εκδόσεων Σάλτο.

Στον Κ.Β. Κατσουλάρη 

...
5 λεπτά με τη Μαρία Λουκά

5 λεπτά με τη Μαρία Λουκά

Πέντε λεπτά με μία συγγραφέα. Σήμερα, η Μαρία Λουκά, για το μυθιστόρημά της «Δεκαέξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα» (εκδ. Βακχικόν).

Επιμέλεια: Book Press

Πώς ξεκινήσατε να γράφετε το βιβλίο σας; Θυμάστε το αρχικό ερέθισμα; ...

Ανδρέας Ασσαέλ: «Η δράση της Οργάνωσης Τοτ είναι άγνωστο κεφάλαιο της ελληνικής Ιστορίας και μέρος του Ολοκαυτώματος»

Ανδρέας Ασσαέλ: «Η δράση της Οργάνωσης Τοτ είναι άγνωστο κεφάλαιο της ελληνικής Ιστορίας και μέρος του Ολοκαυτώματος»

Με αφορμή την κυκλοφορία του ιστορικού δοκιμίου του «Στα κάτεργα του θανάτου» (εκδ. University Studio Press), ο Ανδρέας Ασσαέλ μιλά για εγκλήματα των Ναζί στο φαράγγι της Καρυάς και εξηγεί γιατί το βιβλίο του συνιστά μια άρτια τεκμηρίωση της δράσης της Οργάνωσης Τοτ (Todt) στην Ελλάδα. 

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία» του Ροζέ Βιτράκ, σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου (κριτική)

«Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία» του Ροζέ Βιτράκ, σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου (κριτική)

«Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία» του Ροζέ Βιτράκ, σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου με τον Μάνο Καρατζογιάννη στον πρωταγωνιστικό ρόλο, στο θέατρο «Σταθμός».

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Είδα, στο θέατρο «Σταθμός», τη σκηνοθεσία του Κώστ...

Η Ρέιτσελ Κασκ στην Αθήνα: Θα μιλήσει με την Αμάντα Μιχαλοπούλου για το βιβλίο της «Περί γάμου και χωρισμού»

Η Ρέιτσελ Κασκ στην Αθήνα: Θα μιλήσει με την Αμάντα Μιχαλοπούλου για το βιβλίο της «Περί γάμου και χωρισμού»

Στην Αθήνα έρχεται η συγγραφέας Ρέιτσελ Κασκ, όπου θα μιλήσει με την Αμάντα Μιχαλοπούλου για το βιβλίο της «Περί γάμου και χωρισμού» (μτφρ. Ντόρα Δαρβίρη, εκδ. Gutenberg). Την Τρίτη, 27  Μαΐου, στις 7μμ, στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης.

Επιμέλεια: Book Press

...
«Σύνδεση – Η γυναικεία αναζήτηση της αγάπης» της μπελ χουκς (προδημοσίευση)

«Σύνδεση – Η γυναικεία αναζήτηση της αγάπης» της μπελ χουκς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της μπελ χουκς [bell hooks] «Σύνδεση – Η γυναικεία αναζήτηση της αγάπης» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαΐου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Σύνδεση – Η γυναικεία αναζήτηση της αγάπης» της μπελ χουκς (προδημοσίευση)

«Σύνδεση – Η γυναικεία αναζήτηση της αγάπης» της μπελ χουκς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της μπελ χουκς [bell hooks] «Σύνδεση – Η γυναικεία αναζήτηση της αγάπης» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαΐου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Τα καταστρέψατε όλα» της Λάρα Καλέγια (προδημοσίευση)

«Τα καταστρέψατε όλα» της Λάρα Καλέγια (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη βραβευμένη με το «Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL) 2021» συλλογή διηγημάτων της Μαλτέζας συγγραφέως Λάρα Καλέγια (Lara Calleja) «Τα καταστρέψατε όλα» (μτφρ. Βίκυ Πορφυρίδου), η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: ...

«Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα-φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 - 1991» του Αχιλλέα Σύρμου (προδημοσίευση)

«Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα-φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 - 1991» του Αχιλλέα Σύρμου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την εισαγωγή της μελέτης του Αχιλλέα Σύρμου «Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα–φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 – 1991», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Τέσσερις πρόσφατες ποιητικές συλλογές που ξεχωρίζουν

Τι διαβάζουμε τώρα; Τέσσερις πρόσφατες ποιητικές συλλογές που ξεχωρίζουν

Τέσσερις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές από την περισσότερο ή λιγότερο πρόσφατη εκδοτική σοδειά. Τρία έργα από δόκιμους δημιουργούς και ένα αξιοπρόσεκτο ντεμπούτο.

Γράφει ο Γιώργος Δρίτσας 

...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα κλασικά και σύγχρονα μυθιστορήματα μεταφρασμένης λογοτεχνίας

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα κλασικά και σύγχρονα μυθιστορήματα μεταφρασμένης λογοτεχνίας

Σταντάλ, Φώκνερ, Έσσε, αλλά και σύγχρονες φωνές συγκροτούν μια δεκάδα βιβλίων που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και που αξίζει να διαβάσουμε. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ