palla 728

Σύντομη συνομιλία με την Κέλλυ Πάλλα, με αφορμή το μυθιστόρημά της «Το σκαμνί» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Book Press

Πώς ξεκινήσατε να γράφετε τούτο το μυθιστόρημα; Θυμάστε το αρχικό ερέθισμα;

Το βιβλίο αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας. Για να είμαι απόλυτα ακριβής, κάποια ιστορικά πρόσωπα και τοπωνύμια στάθηκαν για μένα η θρυαλλίδα για μια σειρά από αλυσιδωτές εκρήξεις φανταστικών σκηνών μπολιασμένων από μελέτες για την ιστορία και τη λαογραφία της ορεινής Χαλκιδικής, που ντόπιοι ερευνητές, αφοσιωμένοι στη διάσωσή τους, έθεσαν στη διάθεσή μου. Το πρώτο υλικό, αυτό που ονομάζετε αρχικό ερέθισμα, το χρωστώ στους συγγενείς της καρδιάς και του αίματος από τις «ποδιές του Χολομώντα», που από τα παιδικά μου χρόνια με προίκισαν με αφηγήσεις εύπλαστες στις ατασθαλίες της φαντασίας μου.

Το βιβλίο σας διατρέχει δύο αιώνες ελληνικής ιστορίας. Τι σας συγκίνησε περισσότερο σε αυτήν την περίοδο;

Το χρονικό άνυσμα του μυθιστορήματος καλύπτει περίπου 200 χρόνια, αλλά η αφήγηση αρθρώνεται σε τρία μέρη. Εκείνο που με ενδιέφερε δεν ήταν τόσο τα γεγονότα της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, όσο η αλληλοδιαδοχή τους, το πόσο αλλάζουν οι καιροί, αλλά και πόσο ίδιοι παραμένουν οι άνθρωποι. Βέβαια, οι ήρωές μου είναι ιστορικά καθορισμένα υποκείμενα, υπόκεινται δηλαδή στους περιορισμούς της εποχής που έζησαν, γι’ αυτό και επέλεξα τρεις διακριτές αφηγητικές φωνές, μία για κάθε μέρος του βιβλίου: από την πιο παραδοσιακή στο α’ μέρος με το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα μέχρι την ιλιγγιώδη ροή της συνείδησης στο γ’.

Oι ήρωές μου είναι ιστορικά καθορισμένα υποκείμενα, υπόκεινται δηλαδή στους περιορισμούς της εποχής που έζησαν, γι’ αυτό και επέλεξα τρεις διακριτές αφηγητικές φωνές, μία για κάθε μέρος του βιβλίου.

Κεντρικός ήρωας, αρχικά, είναι ένας Μοναχός που πιστεύει στα γράμματα. Υπάρχει κάποιο πρόσωπο στο οποίο βασίσατε τον ήρωά σας;

Όπως υποψιάζεται ο αναγνώστης διαβάζοντας το α’ μέρος του βιβλίου, υποψία που ενισχύεται στο β’ και επιβεβαιώνεται στο γ’, ο μοναχός είναι ο Κοσμάς ο Αιτωλός, που στην Τρίτη Περιοδεία του πέρασε πράγματι από την ορεινή Χαλκιδική μιλώντας με πάθος για την αξία της εκπαίδευσης ως τον μοναδικό δρόμο για την εθνική απελευθέρωση - ας μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στις απαρχές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Όσα λόγια του αποδίδονται στο βιβλίο είναι αντλημένα από ιστορικά αρχεία και έφτασαν σε μένα από τρίτο χέρι.

Ένα σκαμνί είναι το αντικείμενο που ενώνει γενιές και συνέχει το μυθιστόρημά σας. Γιατί, αυτό το αντικείμενο; Ποια είναι η συμβολική του σημασία;

Το σκαμνί δεν έχει συμβολική αλλά πραγματολογική αξία. Ήταν το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο του Κοσμά του Αιτωλού, το μετέφερε στο μουλάρι του, και πάνω σ’ αυτό ανέβαινε για να κάνει το κήρυγμά του στις τέσσερις Περιοδείες του. Η ύπαρξη του σκαμνιού και το πέρασμα του Πατρο-Κοσμά από την Αρναία Χαλκιδικής είναι ιστορικά γεγονότα, η φιλοξενία στο σπίτι μιας οικογένειας μελισσοκόμων ανήκει στη σφαίρα του λαϊκού μύθου, το ότι το σκαμνί χαρίστηκε στους οικοδεσπότες και πέρασε από τη χρήση στα τέλη του 18ου αιώνα στην τελική αχρηστία της δεκαετίας του ’70 υπαγορεύτηκε από αυτό που ονόμασα παραπάνω «ατασθαλίες της φαντασίας μου».

palla skamni exofΠοιο θα λέγατε ότι είναι το βαθύτερο θέμα που σας απασχόλησε σε αυτό το μυθιστόρημα;

Πέρα από την αγάπη για τον Χολομώντα, τους ανθρώπους και τα έργα τους, εκείνο που με απασχολεί σ’ αυτό το βιβλίο είναι το πλέγμα των οικογενειακών σχέσεων. Για να γίνω πιο συγκεκριμένη, για χρόνια με βασάνιζε η προσωπική, και πολύ φοβόμουν αυθαίρετη, παρατήρησή μου ότι σε πολλές οικογένειες συγκεκριμένες ιδέες, συμπεριφορές και πεποιθήσεις επαναλαμβάνονται στα μέλη της σαν να κληρονομούνται από γενιά σε γενιά. Στις διηγήσεις που άκουγα από μικρή είχα προσέξει ότι στις γενεαλογικές διαδρομές αντιγράφονται ξανά και ξανά τα ίδια μοτίβα σφραγίζοντας τα μέλη τους με μια κοινή μοίρα. Πολύ αργότερα άκουσα τον όρο πολιτισμικό μιμίδιο ως μονάδα μεταφοράς πολιτιστικών ιδεών, συμβόλων ή πρακτικών, που μπορούν να μεταδοθούν από το ένα μυαλό στο άλλο κυρίως μέσω της ομιλίας, των χειρονομιών, ακόμη και τελετουργιών. Αμέσως μετά έμαθα ότι η λέξη δημιουργήθηκε κατ’ αναλογία του όρου γονίδιο και περιγράφει, αν θέλουμε να το πούμε επιστημονικά, ένα αυτο-αντιγραφόμενο πολιτιστικό στοιχείο που διαβιβάζεται με μη γενετικό τρόπο, αλλά χάρη στη μίμηση- σήμερα, βέβαια, η λέξη έχει υποστεί σημασιολογική στένωση, και στην καθομιλουμένη έφτασε να σημαίνει το ανέκδοτο, το καλαμπούρι.

Έτσι τα μιμίδια που διατρέχουν την οικογένεια του Γιαννακού και των επιγόνων του είναι, μ’ έναν τρόπο, το δικό μου σχόλιο πάνω στις πυκνές, αλληλοεξαρτώμενες και εν πολλοίς ανεξήγητες συμπεριφορές όσων ενώνονται με δεσμούς αίματος ή «στεγάζονται κάτω από τα ίδια κεραμίδια», όπως λέει κάπου ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής. Φυσικά, οριστική απάντηση επί όλου αυτού δεν μπορεί να δοθεί και δεν θα επιχειρούσα ποτέ κάτι τέτοιο. Προορισμός της λογοτεχνίας, αν έχει κάποιον, δεν είναι τόσο να περιγράψει, όσο να δημιουργήσει με τις λέξεις μια συγκεκριμένη ψυχική κατάσταση στον αναγνώστη, ώστε να νιώσει ότι μοιράζεται με τους ήρωες τα ίδια ανερμήνευτα μυστικά.

politeia link more

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Έλενα Χουζούρη: «Η πολιτική προσφυγιά, ο ξεριζωμός και η διαγραφή από την πατρίδα, παραμένουν ανεπούλωτο τραύμα»

Έλενα Χουζούρη: «Η πολιτική προσφυγιά, ο ξεριζωμός και η διαγραφή από την πατρίδα, παραμένουν ανεπούλωτο τραύμα»

Mε αφορμή την επανέκδοση του μυθιστορήματός της «Πατρίδα από βαμβάκι» (εκδ. Πατάκη), η συγγραφέας Έλενα Χουζούρη μάς μιλάει για τη λιγότερη γνωστή ιστορία των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να φύγουν από την Ελλάδα μετά το τέλος του Εμφυλίου και τη σημερινή συγκυρία με το πρόβλημα της μετανάστευσης και της προσφυγιάς.&nb...

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Αλέξη Πανσέληνο με αφορμή την επανέκδοση του πρώτου του βιβλίου «Ιστορίες με σκύλους» (εκδ. Μεταίχμιο), μια συλλογή με τέσσερα εκτενή διηγήματα. Μια επιστροφή έπειτα από 42 συναπτά χρόνια στις συγγραφικές απαρχές του. Φωτογραφία: © Νίκος Κοκκαλιάς.

Συνέντευξη στον ...

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Συνέντευξη με τον Διδάκτορα Ψυχοπαθολογίας και συγγραφέα Φώτη Καγγελάρη με αφορμή το βιβλίο του «Μια ιστορία της τέχνης. Από την μεριά της επιθυμίας» (εκδ. Παπαζήση). Μια πρωτότυτη θέαση της τέχνης και της άμεσης σχέσης που έχει με την ουσία της ζωής μας. 

Συνέντευξη στ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...
Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου 2024: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα με γνωστούς συγγραφείς

Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου 2024: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα με γνωστούς συγγραφείς

Ο νικητής θα ανακοινωθεί στις 23 Μαΐου κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Δουβλίνου. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Σεμπάστιαν Μπάρυ © Faber & Faber. 

Επιμέλεια: Book Press

Ανακοινώθηκε η βρ...

Παρουσίαση βιβλίου: «Πατρίδα από βαμβάκι», της Έλενας Χουζούρη

Παρουσίαση βιβλίου: «Πατρίδα από βαμβάκι», της Έλενας Χουζούρη

Την Τρίτη 2 Απριλίου, στις 20:30 η Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS και οι εκδόσεις Πατάκη, διοργανώνουν παρουσίαση του βιβλίου της Έλενας Χουζούρη, με τίτλο «Πατρίδα από βαμβάκι» (νέα, αναθεωρημένη έκδοση). 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ