palla 728

Σύντομη συνομιλία με την Κέλλυ Πάλλα, με αφορμή το μυθιστόρημά της «Το σκαμνί» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Book Press

Πώς ξεκινήσατε να γράφετε τούτο το μυθιστόρημα; Θυμάστε το αρχικό ερέθισμα;

Το βιβλίο αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας. Για να είμαι απόλυτα ακριβής, κάποια ιστορικά πρόσωπα και τοπωνύμια στάθηκαν για μένα η θρυαλλίδα για μια σειρά από αλυσιδωτές εκρήξεις φανταστικών σκηνών μπολιασμένων από μελέτες για την ιστορία και τη λαογραφία της ορεινής Χαλκιδικής, που ντόπιοι ερευνητές, αφοσιωμένοι στη διάσωσή τους, έθεσαν στη διάθεσή μου. Το πρώτο υλικό, αυτό που ονομάζετε αρχικό ερέθισμα, το χρωστώ στους συγγενείς της καρδιάς και του αίματος από τις «ποδιές του Χολομώντα», που από τα παιδικά μου χρόνια με προίκισαν με αφηγήσεις εύπλαστες στις ατασθαλίες της φαντασίας μου.

Το βιβλίο σας διατρέχει δύο αιώνες ελληνικής ιστορίας. Τι σας συγκίνησε περισσότερο σε αυτήν την περίοδο;

Το χρονικό άνυσμα του μυθιστορήματος καλύπτει περίπου 200 χρόνια, αλλά η αφήγηση αρθρώνεται σε τρία μέρη. Εκείνο που με ενδιέφερε δεν ήταν τόσο τα γεγονότα της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, όσο η αλληλοδιαδοχή τους, το πόσο αλλάζουν οι καιροί, αλλά και πόσο ίδιοι παραμένουν οι άνθρωποι. Βέβαια, οι ήρωές μου είναι ιστορικά καθορισμένα υποκείμενα, υπόκεινται δηλαδή στους περιορισμούς της εποχής που έζησαν, γι’ αυτό και επέλεξα τρεις διακριτές αφηγητικές φωνές, μία για κάθε μέρος του βιβλίου: από την πιο παραδοσιακή στο α’ μέρος με το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα μέχρι την ιλιγγιώδη ροή της συνείδησης στο γ’.

Oι ήρωές μου είναι ιστορικά καθορισμένα υποκείμενα, υπόκεινται δηλαδή στους περιορισμούς της εποχής που έζησαν, γι’ αυτό και επέλεξα τρεις διακριτές αφηγητικές φωνές, μία για κάθε μέρος του βιβλίου.

Κεντρικός ήρωας, αρχικά, είναι ένας Μοναχός που πιστεύει στα γράμματα. Υπάρχει κάποιο πρόσωπο στο οποίο βασίσατε τον ήρωά σας;

Όπως υποψιάζεται ο αναγνώστης διαβάζοντας το α’ μέρος του βιβλίου, υποψία που ενισχύεται στο β’ και επιβεβαιώνεται στο γ’, ο μοναχός είναι ο Κοσμάς ο Αιτωλός, που στην Τρίτη Περιοδεία του πέρασε πράγματι από την ορεινή Χαλκιδική μιλώντας με πάθος για την αξία της εκπαίδευσης ως τον μοναδικό δρόμο για την εθνική απελευθέρωση - ας μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στις απαρχές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Όσα λόγια του αποδίδονται στο βιβλίο είναι αντλημένα από ιστορικά αρχεία και έφτασαν σε μένα από τρίτο χέρι.

Ένα σκαμνί είναι το αντικείμενο που ενώνει γενιές και συνέχει το μυθιστόρημά σας. Γιατί, αυτό το αντικείμενο; Ποια είναι η συμβολική του σημασία;

Το σκαμνί δεν έχει συμβολική αλλά πραγματολογική αξία. Ήταν το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο του Κοσμά του Αιτωλού, το μετέφερε στο μουλάρι του, και πάνω σ’ αυτό ανέβαινε για να κάνει το κήρυγμά του στις τέσσερις Περιοδείες του. Η ύπαρξη του σκαμνιού και το πέρασμα του Πατρο-Κοσμά από την Αρναία Χαλκιδικής είναι ιστορικά γεγονότα, η φιλοξενία στο σπίτι μιας οικογένειας μελισσοκόμων ανήκει στη σφαίρα του λαϊκού μύθου, το ότι το σκαμνί χαρίστηκε στους οικοδεσπότες και πέρασε από τη χρήση στα τέλη του 18ου αιώνα στην τελική αχρηστία της δεκαετίας του ’70 υπαγορεύτηκε από αυτό που ονόμασα παραπάνω «ατασθαλίες της φαντασίας μου».

palla skamni exofΠοιο θα λέγατε ότι είναι το βαθύτερο θέμα που σας απασχόλησε σε αυτό το μυθιστόρημα;

Πέρα από την αγάπη για τον Χολομώντα, τους ανθρώπους και τα έργα τους, εκείνο που με απασχολεί σ’ αυτό το βιβλίο είναι το πλέγμα των οικογενειακών σχέσεων. Για να γίνω πιο συγκεκριμένη, για χρόνια με βασάνιζε η προσωπική, και πολύ φοβόμουν αυθαίρετη, παρατήρησή μου ότι σε πολλές οικογένειες συγκεκριμένες ιδέες, συμπεριφορές και πεποιθήσεις επαναλαμβάνονται στα μέλη της σαν να κληρονομούνται από γενιά σε γενιά. Στις διηγήσεις που άκουγα από μικρή είχα προσέξει ότι στις γενεαλογικές διαδρομές αντιγράφονται ξανά και ξανά τα ίδια μοτίβα σφραγίζοντας τα μέλη τους με μια κοινή μοίρα. Πολύ αργότερα άκουσα τον όρο πολιτισμικό μιμίδιο ως μονάδα μεταφοράς πολιτιστικών ιδεών, συμβόλων ή πρακτικών, που μπορούν να μεταδοθούν από το ένα μυαλό στο άλλο κυρίως μέσω της ομιλίας, των χειρονομιών, ακόμη και τελετουργιών. Αμέσως μετά έμαθα ότι η λέξη δημιουργήθηκε κατ’ αναλογία του όρου γονίδιο και περιγράφει, αν θέλουμε να το πούμε επιστημονικά, ένα αυτο-αντιγραφόμενο πολιτιστικό στοιχείο που διαβιβάζεται με μη γενετικό τρόπο, αλλά χάρη στη μίμηση- σήμερα, βέβαια, η λέξη έχει υποστεί σημασιολογική στένωση, και στην καθομιλουμένη έφτασε να σημαίνει το ανέκδοτο, το καλαμπούρι.

Έτσι τα μιμίδια που διατρέχουν την οικογένεια του Γιαννακού και των επιγόνων του είναι, μ’ έναν τρόπο, το δικό μου σχόλιο πάνω στις πυκνές, αλληλοεξαρτώμενες και εν πολλοίς ανεξήγητες συμπεριφορές όσων ενώνονται με δεσμούς αίματος ή «στεγάζονται κάτω από τα ίδια κεραμίδια», όπως λέει κάπου ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής. Φυσικά, οριστική απάντηση επί όλου αυτού δεν μπορεί να δοθεί και δεν θα επιχειρούσα ποτέ κάτι τέτοιο. Προορισμός της λογοτεχνίας, αν έχει κάποιον, δεν είναι τόσο να περιγράψει, όσο να δημιουργήσει με τις λέξεις μια συγκεκριμένη ψυχική κατάσταση στον αναγνώστη, ώστε να νιώσει ότι μοιράζεται με τους ήρωες τα ίδια ανερμήνευτα μυστικά.

politeia link more

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τάκης Καμπύλης: «Κυριαρχεί η δημοσιογραφία της ντουντούκας, που δεν ασκεί έλεγχο αλλά ασκεί/υπηρετεί εξουσία»

Τάκης Καμπύλης: «Κυριαρχεί η δημοσιογραφία της ντουντούκας, που δεν ασκεί έλεγχο αλλά ασκεί/υπηρετεί εξουσία»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα και δημοσιογράφο Τάκη Καμπύλη με αφορμή το νέο του μυθιστόρημα «Το κόμμα του καλού θεού» (εκδ. Καστανιώτη). 

Συνέντευξη στον Διονύση Μαρίνο 

Η τέχνη μιμείται τη ζωή; Κι όμως, κάποιες φο...

Ιάκωβος Ανυφαντάκης: «Οι αμαρτίες των γονιών στιγματίζουν και παιδεύουν για πάντα τα παιδιά»

Ιάκωβος Ανυφαντάκης: «Οι αμαρτίες των γονιών στιγματίζουν και παιδεύουν για πάντα τα παιδιά»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Ιάκωβο Ανυφαντάκη με αφορμή το νέο του βιβλίο «Ραδιοκασετόφωνο (εκδ. Πατάκη). 

Συνέντευξη στον Διονύση Μαρίνο 

Σου έρχεται στο μυαλό η νουβέλα του Ιβάν Τουργκένιεφ ...

Χρήστος Μαρκογιαννάκης: «Η Γαλλία μου επέτρεψε μια δημιουργική και προσωπική ελευθερία που με έκανε τον συγγραφέα που είμαι»

Χρήστος Μαρκογιαννάκης: «Η Γαλλία μου επέτρεψε μια δημιουργική και προσωπική ελευθερία που με έκανε τον συγγραφέα που είμαι»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Χρήστο Μαρκογιαννάκη που ζει μόνιμα στο Παρίσι και εκδίδει τα βιβλία του σε γαλλικό εκδοτικό οίκο. Το τελευταίο του βιβλίο «Οmero, le fils caché» (εκδ. Plon) σχετίζεται με τη θρυλική σχέση Κάλλας-Ωνάση και ενός, υποτιθέμενου, «κρυμμένου» παιδιού τους. Κεντρική εικόνα: © Βασίλης Λαμπί...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ