5 λεπτά με τη Δήμητρα Αθανασοπούλου

Ο τίτλος παραπέμπει ευθέως στην γνωστή σειρά κωμωδιών «Ανάλυσέ το». Τι δηλώνει εν προκειμένω αυτή η προστακτική; Επιτακτικότητα; Ανάγκη; Νουθεσία;

Ανάγκη και προτροπή. Πρόκληση και πρόσκληση. Καμία νουθεσία, ούτε επιτακτικότητα. Επιτακτική, κάποιες φορές, είναι η επιθυμία, ο ακρογωνιαίος λίθος της ύπαρξης, σύμφωνα με τον Λακάν.

Ελπίζω πως γίναμε λίγο σοφότεροι στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το δημόσιο καλό, τη συλλογική ευθύνη, το δημόσιο χώρο, τις ρουτίνες μας.

Τα κείμενα αυτά αφορμούνται όλα από καταστάσεις της επικαιρότητας. Τι μας καλούν πρωτίστως να κάνουμε; Να σκεφτούμε ή να δράσουμε;

Και τα δυο. Αν δεν σκεφτούμε, πώς θα δράσουμε; Και αν δεν θελήσουμε να δράσουμε πόσο νόημα έχει να σκεφτόμαστε; Το επιθυμητό είναι τα κείμενα μας να εισαγάγουν τον αναγνώστη σε έναν κύκλο διερώτησης που δεν θα κλείνει. Να ενισχύσουν , δηλαδή, τη δυνατότητα μας στον κριτικό αναστοχασμό.

Πολλά από τα κείμενα που φιλοξενούνται στον τόμο γράφτηκαν μέσα στις ιδιότυπες συνθήκες της καραντίνας. Σε ποιο πράγμα γίναμε σοφότεροι αυτό το διάστημα και με τι θα έχουμε, ενδεχομένως, να παλέψουμε όταν αυτή η περιπέτεια περάσει;

Πράγματι το «Ψυχανάλυσε το» εξελίχθηκε σε μεγάλο μέρος του να είναι ένα χρονογράφημα της υγειονομικής κρίσης. Ελπίζω πως γίναμε λίγο σοφότεροι στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το δημόσιο καλό, τη συλλογική ευθύνη, το δημόσιο χώρο, τις ρουτίνες μας. Κληθήκαμε να ακροβατήσουμε ανάμεσα στην ικανοποίηση των ενορμήσεων και των συλλογικών αξιώσεων. Παλέψαμε και θα συνεχίζουμε να παλεύουμε με αυτό. Και αυτό θα ορίσει ποιο θα είναι το νέο «υποκείμενο του πολιτισμού» στην μετά covid εποχή και τι είδους μοντέλο ζωής τελικά θα επινοήσει.

Μπορούμε να βρούμε εσωτερική ισορροπία μόνοι μας ή είναι απαραίτητος ο «άλλος»; Κι αυτός ο άλλος πρέπει να είναι απαραιτήτως θεραπευτής ή μπορεί να είναι κι ένας φίλος ή μια δραστηριότητα;

Είναι απολύτως απαραίτητος ο «Άλλος», Δεν είναι,όμως, καθόλου απαραίτητο να είναι θεραπευτής. Η θεραπεία είναι μια άλλη συζήτηση. Ανάγκη, επιλογή ή επένδυση. Ο Άλλος, ωστόσο, είναι πάντα απαραίτητος με την έννοια πως είναι ο μοναδικός τρόπος να έχει αμοιβαιότητα η σχέση μας με τον κόσμο.

Πώς θα περιγράφατε τον ιδανικό αναγνώστη του βιβλίου σας;

Κάποιος που αναρωτιέται και αφουγκράζεται. Με αναζητήσεις και ανοιχτότητα. Εκείνος που θέλει να το αναλύσει…για να κατανοήσει καλύτερα όλα όσα μας συμβαίνουν, για να επαναστοχαστεί όχι μόνο το ρόλο των Άλλων αλλά και τη δική του εμπλοκή μέσα στο κοινωνικό-πολιτικό πλαίσιο για να ερμηνεύσει και να αντι-δράσει.

Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτές τις μέρες;

Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι του Ocean Vuong , μια μονολογική επιστολή του συγγραφέα που απευθύνεται στην αναλφάβητη μητέρα του, όπου ξετυλίγεται η ιστορία της οικογένειας από τον πόλεμο στο Βιετνάμ μέχρι την εγκατάσταση στο Κονέκτικτατ. Και τις Μελέτες για την Αυταρχική Προσωπικότητα του Theodor Adorno, που εστιάζει στο δυνητικά φασιστικό άτομο και την αντιδημοκρατική σκέψη. Εξαιρετικά επίκαιρο, ξανά.