
Προδημοσίευση από τα βιβλία του Samuel Beckett Τρεις διάλογοι και Τελευταία τριλογία, που θα κυκλοφορήσουν σε μετάφραση και επίμετρο του Θωμά Συμεωνίδη από τις εκδ. Γαβριηλίδη τις επόμενες μέρες.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
1. Τρεις Διάλογοι
D. ― Μιλώντας για τον Tal Coat και τον Masson επικαλεστήκατε μία τέχνη διαφορετικής τάξης, όχι μόνο από τη δική τους, αλλά από οποιαδήποτε άλλη μέχρι σήμερα. Σκέφτομαι σωστά ότι είχατε τον Van Velde κατά νου όταν κάνατε αυτή τη ριζική διάκριση;
B. ― Ναι. Νομίζω ότι είναι ο πρώτος που αποδέχθηκε μία συγκεκριμένη κατάσταση και συναίνεσε σε μία συγκεκριμένη πράξη.
D. ― Θα ήταν υπερβολικό να σας ζητήσω να διατυπώσετε ξανά, όσο πιο απλά γίνεται, την κατάσταση και την πράξη που θεωρείτε δικές του;
B. ― Η κατάσταση είναι εκείνου που είναι αβοήθητος, δεν μπορεί να πράξει, στην προκειμένη περίπτωση δεν μπορεί να ζωγραφίσει, αν και είναι υποχρεωμένος να ζωγραφίσει. Η πράξη είναι εκείνου που, αβοήθητος, ανίκανος να πράξει, πράττει ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση ζωγραφίζει, επειδή είναι υποχρεωμένος να ζωγραφίσει.
D. ― Γιατί είναι υποχρεωμένος να ζωγραφίσει;
B. ― Δεν ξέρω.
D. ― Γιατί είναι αβοήθητος να ζωγραφίσει;
B. ― Γιατί δεν υπάρχει τίποτα να ζωγραφίσει και τίποτα με το οποίο να ζωγραφίσει.
D. ― Και το αποτέλεσμα, λέτε, είναι τέχνη μίας νέας τάξης;
B. ― Μεταξύ αυτών που αποκαλούμε μεγάλους καλλιτέχνες, δεν μπορώ να σκεφτώ κανέναν του οποίου η πρώτη και κύρια έγνοια δεν ήταν οι εκφραστικές του δυνατότητες, αυτές της τέχνης του, αυτές της ανθρωπότητας. Η υπόθεση που στηρίζει όλη τη ζωγραφική είναι ότι το πεδίο του δημιουργού είναι το πεδίο του εφικτού. Το πολύ που πρέπει να εκφραστεί, το λίγο που πρέπει να εκφραστεί, η ικανότητα να εκφράσεις πολύ, η ικανότητα να εκφράσεις λίγο, συγχωνεύονται στην κοινή αγωνία να εκφράσεις όσο το δυνατόν περισσότερο, ή όσο το δυνατόν πιο αληθινά, ή όσο το δυνατόν πιο καλά, στα όρια των δυνατοτήτων αυτού που το επιχειρεί. Τι―
D. ― Μια στιγμή. Υπονοείτε ότι η ζωγραφική του Van Velde είναι μη εκφραστική;
B. ― (Δεκαπέντε μέρες αργότερα) Ναι.
D. ―Συνειδητοποιείτε τον παραλογισμό αυτών που ισχυρίζεστε;
B. ― Ελπίζω πως ναι.
2. Τελευταία Τριλογία
Ενώ κείτεται με το κεφάλι επίσης σκεπασμένο είναι ώρα για επιστροφή στα λιβάδια. Κανένα σοκ εάν ήταν ήδη νεκρή. Όπως βέβαια είναι. Αλλά στο μεταξύ βολεύει καλύτερα όχι. Ακόμα ζωντανή λοιπόν κείτεται σκεπασμένη. Έχοντας για κάποιο λόγο καλύψει το κεφάλι. Ή χωρίς λόγο. Νύχτα. Όταν δεν είναι βράδυ νύχτα. Νύχτα του χειμώνα. Χωρίς χιόνι. Για ποικιλία. Για να σπάσει τη μονοτονία. Το πλαδαρό γρασίδι παράξενα άκαμπτο κάτω από το βάρος της πάχνης. Χαραγμένο από τη μακριά μαύρη φούστα αυτός ο ψίθυρος αξίζει να ακουστεί. Χωρίς φεγγάρι διάστικτος από άστρα ουρανός αντανακλά στο βάθος των απογυμνωμένων ανοιγμάτων μία λεπτή λωρίδα πάγου. Η ησυχία μεταμορφώνεται σε μουσική απείρως μακρινή και τόσο αδιατάρακτη όπως η ησυχία. Αδιάκοποι ουράνιοι άνεμοι σε συμφωνία. Για όλους όλα έχουν σημασία τώρα. Οι πέτρες λάμπουν αμυδρά μακριά και οι τοίχοι της καλύβας φαίνονται λευκοί για πρώτη φορά. Λευκοί τρόπος του λέγειν. Οι φύλακες – οι δώδεκα είναι εκεί αλλά όχι σε πλήρη συγκέντρωση. Λοιπόν! Πάνω από όλα να μη γίνει κατανοητό. Απλώς να σημειωθεί πώς αυτοί οι ακόμα πιστοί έχουν σκορπίσει. Τόσο άσχημα ιδωμένη αυτή η νύχτα στα λιβάδια. Ενώ κείτεται με το κεφάλι επίσης σκεπασμένο. Θεωρημένο από πιο κοντά ένα μακρύ παλτό. Ανδρικό σύμφωνα με τα κουμπιά. Οι κουμπότρυπες. Τα μάτια κλειστά τον βλέπει;
Λευκοί τοίχοι. Καιρός ήταν. Λευκό όπως την πρώτη μέρα. Είναι η απουσία ανέμου. Ούτε μία ριπή. Αχτύπητοι από όλα όσα χτυπούν. Και μυστήριο που ο ήλιος τούς χαρίστηκε. Ο μεγάλος ήλιος του παλιού καιρού. Επομένως ανατολική και δυτική όψη η απαιτούμενη σύγκρουση. Το αέτωμα στη νότια πλευρά κανένα πρόβλημα. Αλλά η άλλη. Αυτή η πόρτα. Προσοχή. Μαύρη επίσης; Μαύρη επίσης. Και η οροφή. Σχιστόλιθοι. Και άλλο. Μικροί σχιστόλιθοι μαύροι επίσης φερμένοι από μία ερειπωμένη έπαυλη. Φορτισμένοι με ιστορία. Στο βάθος της δικής τους ιστορίας. Να το σπίτι άσχημα ιδωμένο, άσχημα ειπωμένο. Εξωτερικά. Καιρός ήταν.