Προδημοσίευση από την ποιητική συλλογή της Αργεντίνας συγγραφέως Σουζάνα Τενόν [Susana Thénon, 1935 – 1991] «Ο Παράδεισος του κανενός» (μτφρ. Αθανάσιος Βαβλίδας), η οποία κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
ΟΔΥΣΣΕΙΑ
έφτασε στο τέλος του o χρόνος των λέξεων
θυμίζει εκείνη τη γιγαντιαία εποχή
στην οποία μαζί με την πέτρα με τον σπόρο
ένα ρήμα κατόρθωσε να εγείρει
τις πλέον απεριόριστες συναντήσεις
την αναρίθμητη οφθαλμαπάτη
την κλίμακα και το λιμάνι
το ανάχωμα των σιτηρών και τη θάλασσα
τα πλήθη που κροταλίζουν στην αγορά
τους ελαιώνες και τον χρόνο
και ο Όμηρος δεν ήταν εκείνο το παγωμένο μνημείο,
εκείνο το κιαροσκούρο που μας κληροδοτήθηκε
ακρωτηριασμένο στα μουσεία
ήταν ολόκληρος ένα ολοζώντανο κόκκινο γιαταγάνι
με παράλογες αρμονίες στη φωνή του
με μυστήριο o άνθρωπος
οι επιστροφές και το όνειρο
θυμάται και τρέμει
διότι σήμερα
σε αυτό το σκοτεινό βασίλειο του ήχου
έφτασε στο τέλος του o χρόνος των λέξεων
δεν υπάρχει δρόμος
υπάρχει το να βαδίζεις
υπάρχει σπηλιά στο δέντρο
λέξη στον βράχο
μια ουράνια νεκρική θάλασσα
υπάρχουν εραστές
✣
ΦΛΕΡΤ
κατευθυνόταν προς τη λήθη κατέχοντας τέτοιο σώμα
σβήνοντας τα χρώματά του με νυσταλέο οίκτο
ακυρώνοντας το αίμα του τον παλμό του
ενώ έξω οι δολοφόνοι ούρλιαζαν
σαπισμένοι από δάκρυα γι’ αυτόν τον θάνατο
που προετοίμαζαν μεταξύ τους μέρα με τη μέρα
με αγκαλιές και φωτιά σαν γιορτή
εντωμεταξύ θυμόταν μετά βίας
τις απλούστερες λέξεις
ήδη τα μάτια ήταν
μπροστά από τον χρόνο
τα χέρια του μισάνοιγαν
εκείνον τον συμπαγή βράχο αέρα
απέρριπτε κιόλας γλυκά τον πόνο
από πάνω κάποιος είδε
πώς κυλούσε το απόγευμα το φλερτ
πώς αγαπούσαν ο ένας τον άλλον
μπροστά στην ξώθυρα του οποιουδήποτε
μετά τον λαβωμένο οιωνό της καληνύχτας
✣
ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΝΎΧΤΑ
(ΑΝΝΑ ΦΡΑΝΚ)
δεν υπάρχει πλέον καιρός να σβήσεις
τη γεύση του θανάτου,
την τρέλα μεταμφιεσμένη σε ήλιο:
είναι η νύχτα της η τελευταία,
κι είναι μικρότερη από τ’ όνομά της.
η αυγή θα έρθει
με το γκρίζο ράσο και τα θηλυκά σκυλιά από σύρμα,
με τα μάτια φαγωμένα από τη βροχή,
με τη μασχάλη που φιλοξενεί δύο χιλιάδες νεκρά πουλιά,
με το καμένο τριαντάφυλλο των κομμένων μελών του.
θα έρθει από τις ταράτσες,
από κλαδιά δηλητηριασμένα και από καρφί,
θα έρθει από τους δρόμους
του Χριστού που απορρίπτει
το ανήκουστο δάσος του αίματος.
θα έρθει με φλιτζάνια καπνού
από το τραπέζι των ετοιμοθάνατων,
με τα παιδιά των πόλεων να τσακώνονται
για τον μύκητα και τον αρουραίο των φορτηγών.
θα έρθει μέσ’ από τα ιερά και τις κουζίνες,
όπου ένα μολυσμένο αστέρι
δαγκώνει τα πόδια του φίλου.
δεν υπάρχει πλέον καιρός να σβήσεις
αυτό το λιβάδι γεμάτο σαύρες
που θηλάζουν από το στήθος σου και το χαμόγελό σου.
δεν υπάρχει χρόνος. ο χρόνος κοιμάται
ήδη τόσους αιώνες
που για να τον ξυπνήσεις θα ήταν απαραίτητο ν’ ανέβεις στον ουρανό
και να κατέβεις με τις σάλπιγγες και τα κοκόρια του.
η αυγή θα έρθει
μέσ’ από τους αυλούς του ανέμου.
θα έρθει μέσ’ από τους κήπους
όπου δεν έμεινε κανείς,
όπου το κρύο ήδη ονειρεύεται
με το ρόδινο κρανίο της σαν κοριτσιού
και το γάντι του χειλιού της
βαφτισμένο στις κολυμβήθρες κυανίου.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
H Σουζάνα Τενόν (Susana Thénon, Μπουένος Άιρες, 19 Μαΐου 1935 - 5 Απριλίου 1991) γεννήθηκε σε μια οικογένεια με εβραϊκές καταβολές. Υπήρξε ποιήτρια, μεταφράστρια και φωτογράφος και ανήκε στο λογοτεχνικό κίνημα της Αργεντινής που έδρασε στα μέσα του εικοστού αιώνα, αυθεντικό κομμάτι της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνικής άνθησης. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες, αν όχι η σημαντικότερη, γυναικεία ποιητική φωνή της Αργεντινής.
Ήταν σύγχρονη με άλλες ποιήτριες που επηρέασαν τη λογοτεχνία της Αργεντινής, όπως η Αλεχάντρα Πισάρνικ, με την οποία συμμετείχε σε εγχειρήματα όπως η λογοτεχνική επιθεώρηση Agua Viva (1960), η Όλγα Ορόσκο και η Σιλβίνα Οκάμπο.
Παρά το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της ζωής της εξέδωσε μόνο πέντε ποιητικές συλλογές, το ενδιαφέρον για το έργο της αυξάνει κατά τις τελευταίες δεκαετίες χάρη σε επανεκδόσεις έργων της και δημοσίευση ανέκδοτων κειμένων της από την Κριστίνα Πίνια και τη Μαρία Νεγκρόνι με σημαντική απήχηση.
Η παρούσα έκδοση είναι η πρώτη μετάφραση ποιημάτων της στα ελληνικά.