Μπαρόκ

Ρουβίκωνας

Γύριζαν από τη Σίλα και τον Ντάβιντ με τα πόδια. Είχαν ονομάσει τη συνάντηση, όχι χωρίς ειρωνεία, «Το τελευταίο δείπνο». Κανείς δεν είχε προδώσει κανέναν, πέρασαν έξι χρόνια και ήρθε η ώρα να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Αυτά έλεγαν για να μη βουρκώσουν στην πόρτα, αλλά βούρκωσαν. Τώρα τα σκοτεινά κτήρια του Μίτε το μαρτυρούσαν: Άφηναν το χωριό τους. Το σχολείο, το φούρνο, το βιβλιοπωλείο, την τράπεζα, το πάρκο, το καφέ της Σολβέι. Άφηναν το σπίτι και τον κήπο τους. Με το σφένδαμο και το κόκκινο πλαστικό ψάρι που είχαν για ανεμοδείκτη.
Φόρτωσαν την οικοσκευή από το μεσημέρι. Πακετάρισαν κομπιούτερ, φωτογραφικές μηχανές, βιβλία, κατσαρόλες. Για λόγους ασφαλείας, ο άντρας είχε παρκάρει το αυτοκίνητο στο κλειστό γκαράζ ενός φίλου, στο κτήριο των γραφείων της Ευαγγελικής Εκκλησίας. Θα πήγαινε με ταξί στο πάρκινγκ το πρωί και θα γύριζε με το αυτοκίνητο να τις πάρει.
Η μικρή άρχισε να τον τραβολογάει. Του έδειχνε μια αφίσα στη σκαλωσιά, στο βάθος του δρόμου.
«Μπαμπά, είναι η ταινία με τους παππούδες ολυμπιονίκες!» Έτρεχε ελεύθερα σαν σκυλί, οι σαγιονάρες της πλατάγιζαν στο πεζοδρόμιο. «Μπαμπά!»
Ένα σπασμένο γυαλί μπίρας καρφώθηκε στην πατούσα της. Όταν τη σήκωσαν στα χέρια, το αίμα εκτοξευόταν σαν ποτιστικό.
Στο σπίτι, που το είχαν καθαρίσει για τους επόμενους ενοικιαστές, το αίμα κυλούσε σε χοντρές σταγόνες. Η μικρή τιναζόταν σύγκορμη όση ώρα ο άντρας έπλενε την πληγή της στην μπανιέρα.
«Είναι βαθύ», φώναζε η γυναίκα. «Πρέπει να πάμε στο νοσοκομείο».
«Βρες "Μπεταντίν". Έχουμε;»
Αναποδογύρισε στο χολ τη μαύρη σακούλα σκουπιδιών με τα ληγμένα φάρμακα. Βρήκε «Μπεταντίν» και γάζες. Το τραύμα ξεκινούσε κάτω από το μικρό της δαχτυλάκι κι έπιανε οριζόντια την αρχή της πατούσας. Έμοιαζε με μισάνοιχτο στόμα μωρού. Μπαντάρισαν το πόδι της και ξάπλωσαν κι οι τρεις στο κρεβάτι, όπως τότε που ήταν μωρό και κοιμόταν ανάμεσά τους. Ένα βράδυ, κάτω από το πάπλωμα, τους είχε πει ότι τους αγαπάει, εκείνοι είπαν: «Εμείς σε αγαπάμε πιο πολύ», «Πιο πολύ από τον εαυτό μου», τους ρώτησε, «ή από τη δική σας αγάπη;» Το κορμί της τρανταζόταν για ώρα από τα αναφιλητά. Την αγκάλιασαν. Κουτσοκοιμήθηκαν.
Το πρωί δεν μπορούσε να πατήσει το πόδι της. Ο άντρας την πήρε αγκαλιά. Η γυναίκα έριξε μια τελευταία ματιά πριν κλειδώσει. Άδειες ντουλάπες, σφιγμένες βρύσες, το ψάρι τους ανέμιζε έξω από την μπαλκονόπορτα. Έβαλαν ζώνες, ξεκίνησαν.
«Θέλω να έχεις συνεχώς το νου σου στο χάρτη».
Της έβαζε δουλειές για να μη σκέφτεται. Όμως, στα όρια της πόλης η γυναίκα είδε τη λέξη «Βερολίνο» σβησμένη με μια λοξή γραμμή.
Είχαν κάνει σχέδια για να μη μελαγχολήσουν. Διανυκτέρευση σ' ένα ξενοδοχείο που τους άρεσε, έξω απ' το Μπολτσάνο. Την επομένη, στάση στη Ραβέννα για τα ψηφιδωτά κι από κει στην Ανκόνα για το φέρι. Δεν υπολόγισαν το ατύχημα.

Η επιστροφή ήταν εσωτερική δέσμευση. Σαν να πέθαινε κάποιος δικός τους άνθρωπος έπειτα από έκλυτο βίο.

Είχαν περάσει άσχημο χειμώνα. Ο Γενάρης του 2010 ήταν ο Μεγάλος Παγετός τους. Δεν μπορούσαν να δουν τον συμπαγή όγκο καθαρού δυνατού μέλλοντος που περιέγραφε ο Ρίλκε, όταν μιλούσε για χιόνι στις επιστολές του. Έβλεπαν μόνο τις παγωμένες υδρορρόες, και τον Μάρτιο, όταν έπαψε να χιονίζει, τα κομμάτια πάγου που κυλούσαν από τις στέγες σπάζοντας παρμπρίζ αυτοκινήτων. Κάτω απ' το λασπωμένο χιόνι αποκαλύφθηκαν σταδιακά οι χάρτινοι κύλινδροι των πυροτεχνημάτων της Πρωτοχρονιάς.
Στο μεταξύ ανακοινώθηκε το ύψος του ελληνικού δημοσιονομικού ελλείμματος. Βγήκε κι εκείνο το φαιδρό εξώφυλλο του Focus με την Αφροδίτη της Μήλου και το κωλοδάχτυλο. Μια γειτόνισσα τους έβαλε στο χέρι ένα άρθρο που άρχιζε με τη φράση «Αγαπητοί Έλληνες, γιατί δεν πληρώνετε τους φόρους σας;». Τον Απρίλιο ο Γιώργος Παπανδρέου μίλησε από το Καστελόριζο. Τον Μάιο άρχισαν τα μνημόνια. Στο δρόμο, στο βιετναμέζικο μπακάλικο, στο τέλος των λογοτεχνικών διαλέξεων, οι Γερμανοί τούς ρωτούσαν τι συμβαίνει.
«Πώς τη λένε τη χώρα σου / πίσω απ 'το βουνό, πίσω απ 'το χρόνο;» έλεγε μέσα της. «Πέτα την πέρα, πέτα την πέρα / και τότε την έχεις ξανά».
Η επιστροφή ήταν εσωτερική δέσμευση. Σαν να πέθαινε κάποιος δικός τους άνθρωπος έπειτα από έκλυτο βίο.

Από μπροστά τους περνούσαν σπαρτά, ξύλινα παραπήγματα, φράγματα, γέφυρες. Τα κίτρινα χωράφια πρασίνιζαν στη συννεφιά. Το απόγευμα η autobahn έγινε autostrada. Ο ήλιος έλαμψε και το δαγκωμένο μήλο στο παρμπρίζ άστραψε, όπως άστραψαν οι σιτοβολώνες και οι ανεμογεννήτριες στο βάθος. Ακόμα και η πίσσα του αυτοκινητόδρομου γυάλισε και τους ζέστανε την καρδιά. Τραγούδησαν με κέφι το «Volare». Ύστερα σκοτείνιασε πάλι. Ο άντρας οδηγούσε σκυθρωπός. Η μικρή γκρίνιαζε. Έξω από το παράθυρό της η γυναίκα έβλεπε μόνο σύννεφα.

Στο ξενοδοχείο έφαγαν σνίτσελ και λάχανο πνιγμένο σε σάλτσα με χημικά. Τους σέρβιρε μια κοπέλα με τιρολέζικη φορεσιά, κότσο με τσιμπιδάκια και ορθοπαιδικά πέδιλα. Στερέωσε το λογαριασμό σ' ένα τσίγκινο γλαστράκι με πανσέδες. Το μενού περιλάμβανε πηχτή κρέμα με μαρμελάδα μούρων. Την ανακάτεψαν με το κουτάλι για να μην τη γυρίσουν άθικτη. Το λιμοντσέλο που τους κέρασαν το ήπιαν οι πανσέδες.
Νωρίς το πρωί πήραν το δρόμο για τη Ραβέννα. Δεν ακολούθησαν τις σήραγγες της Μπολόνιας, αλλά την επαρχιακή οδό 67 με τις στροφές. Η μικρή γκρίνιαζε πως θέλει να κάνει εμετό. Δοκίμασαν να της τραβήξουν την προσοχή μιλώντας για τον Ιούλιο Καίσαρα που συγκέντρωσε τις δυνάμεις του στη Ραβένα πριν περάσει το Ρουβίκωνα.
«Τι είναι ο Ρουβίκωνας;»
«Ένα ποτάμι. Αλλά το χρησιμοποιούμε ως έκφραση όταν κάποιος περνάει εμπόδια, όταν παίρνει έναν δρόμο χωρίς επιστροφή».
«Όπως εμείς;»
Ο άντρας και η γυναίκα κοιτάχτηκαν.
«Τι εμπόδιο περνάμε εμείς;»
«Τα βουνά».
Είχαν μεγάλα σχέδια. Να δουν το Βαπτιστήριο, τον Άγιο Απολλινάριο και τον τάφο του Δάντη. Να πιουν πολλούς εσπρέσο και να φάνε σ' ένα εστιατόριο που τους είχαν συστήσει οι φίλοι τους οι Ιταλοί. Τελικά, παρήγγειλαν μια πίτσα στο πόδι και πήγαν στον Άγιο Βιτάλιο να δουν τα ψηφιδωτά. Η μικρή κούτσαινε και της έκαναν σκαμνάκι για να μπει στο ναό. Παρακολούθησε τα αξιοθέατα σαν συλλογισμένη αυτοκράτειρα από το κάθισμα των πλεγμένων χεριών τους. Έφταιγε και το φόρεμα, η μαύρη δαντέλα που της είχε γίνει δεύτερο δέρμα.
Τους ήρθαν ανάκατα στο νου Σλάβοι, Οστρογότθοι, Βούλγαροι και Μοραβοί. Ο Τριβωνιανός και οι δυο στρατηγοί, Ναρσής και Βελισσάριος. Η γυναίκα θυμήθηκε το εξώφυλλο με τον Ιουστινιανό και τη Θεοδώρα στο βιβλίο Ιστορίας του Οργανισμού.
«Σε ποια τάξη το είχαμε, θυμάσαι;»
Ο άντρας σήκωσε τους ώμους.
Ήταν μόνοι στο ναό. Οι αυτοκράτορες τους κοίταζαν αυστηρά, σαν να έλεγαν: «Συγχαρητήρια, διαβήκατε το Ρουβίκωνα».
«Μαμά, φοράει ωραία κοσμήματα».
«Αυτοκράτειρα ήταν. Είχε τα καλύτερα».
«Κι εμένα καλά δεν είναι τα δικά μου;»
Κατέβασε το σαγόνι για να θαυμάσει καλύτερα το κολιέ
της με τις ψημένες κεραμικές πέτρες.
Γέλασαν. Το μάτι της Θεοδώρας άστραψε, χαμογελούσε
κι εκείνη.
Πήραν το δρόμο της επιστροφής. Η Αδριατική, οι πεδιάδες της Εμίλια Ρομάνα, τα μοναχικά πεύκα τούς μαλάκωσαν. Ο ήλιος τραγάνιζε τις κοιλάδες. Όμως τα αγκυροβολημένα φορτηγά πλοία στο βραχίονα της Ανκόνας ήταν απειλητικά. Και τα νερά έξω από το φινιστρίνι της καμπίνας τους κατάμαυρα.
Ο κύβος ερρίφθη.