Frederik Buyckx.limghandler700

Για την παράσταση Zvizdal, της ομάδας Berlin, που παίζεται χθες και σήμερα, 11 Μαΐου, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στο πλαίσιο του Fast Forward Festival. 

Του Νίκου Ξένιου

Στο χωριό Ζβίζνταλ της Ουκρανίας ζει ένα ζευγάρι σχεδόν ενενηντάχρονων αγροτών, ο Πέτρο και η Νάντια, απομονωμένο από τον υπόλοιπο κόσμο. Οι άνθρωποι αυτοί αρνούνται να μετακινηθούν από τη γενέθλια γη τους και αδιαφορούν για τη ραδιενέργεια. Η περφόρμανς/κινηματογράφηση/εικαστική εγκατάσταση των Berlin στην κεντρική σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι ένα χρονικό της πορείας του ανθρώπινου είδους προς την εξαφάνιση, ένα τρυφερό δοκίμιο πάνω στη συντροφικότητα αλλά και στην επικούρεια νηφαλιότητα της τρίτης ηλικίας απέναντι στον επερχόμενο θάνατο. 

«Στα είκοσί μου ήξερα μόνο Πατρίδα και Στάλιν»

Από τον Απρίλιο του 1986 εκκενώνεται η ευρεία ακτίνα διαρροής του πυρηνικού εργοστασίου του Τσερνόμπιλ και 350.000 κάτοικοι εγκαταλείπουν είκοσι χωριά και πόλεις γύρω από το Πριπιάτ. Τριάντα εφτά χρόνια μετά παρακολουθούμε την ερμητική ζωή των μισάνθρωπων αυτών γερόντων. Επίμονα αυτοεξόριστος στη Ζώνη του Λυκόφωτος, σε χώρο ουσιαστικά απαγορευμένο από την κυβέρνηση και ουσιαστικά μη κατοικήσιμο ή καλλιεργήσιμο, ο ηλικιωμένος Πέτρο εναποθέτει τη μοίρα του στον Θεό, φυτεύει πατάτες και μανιτάρια, φτιάχνει σανό για το άλογο και τρώει σούπες χορταρικών αδιαφορώντας για την παγερή, πανταχού παρούσα αλλά μη αντιληπτή δια των αισθήσεων ραδιενέργεια που έχει εμποτίσει το έδαφος, το υπέδαφος και κάθε ζωντανό οργανισμό. Αυτήν τη στάση συμμερίζεται και η «μπάμπα» (βαύβω) Νάντια, η σύντροφός του: «Γιατί να φύγουμε; Πού είναι καλύτερα; Είναι πιο πράσινο το χορτάρι από την άλλη μεριά;» διερωτάται η γριούλα, ενώ ο γέρος της αποδίδει την ύπαρξη των εντόμων στην κακοποιό παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών. Για την ακρίβεια, πρόκειται για έναν άνθρωπο που πίστεψε στο σοσιαλιστικό πείραμα και μετά το είδε να γκρεμίζεται. Τη θέση του έχει σήμερα πάρει ένας κρανίου τόπος, όπου άνθρωποι και ζώα αργοπεθαίνουν, στο σκηνικό μιας οργιάζουσας βλάστησης, ανάλογης του τίτλου του όλου πρότζεκτ: Ολόκαινο! 

Οι δυο ηλικιωμένοι, καταδικασμένοι σε εθελούσια απομόνωση, χωρίς φως, νερό, γκάζι, τηλέφωνο ή ταχυδρομείο, χωρίς τα παιδιά τους και με μόνη συντροφιά μια γελάδα, μια γέρικη φοράδα, μια γάτα, ένα σκύλο και λίγες κότες, περιμένουν τη χριστιανική γιορτή των Ψυχών για να αντικρίσουν τα Λάντα των γνωστών και φίλων μιας άλλης εποχής να κατακλύζουν το χωριό για να επισκεφθούν τους τάφους των δικών τους ανθρώπων. Όλη η κινηματογράφηση (το αρχειακό υλικό, οι συνεντεύξεις, το μονταρισμένο φιλμ με την υπέροχη μουσική υπόκρουση, αλλά και το τράβελινγκ της κάμερας μικρο-λήψης πάνω από τις τρεις μακέτες/φάσεις του σκηνικού και η μείξη της ζωντανής εικόνας με τη μακέτα) ουσιαστικά φιλοτεχνεί μιαν εικόνα αφανισμού και θανάτου. Ξεχωριστή φιλμική γλώσσα μιας ομάδας ερευνητικής που είναι πολιτική ως προς τη στόχευση και βαθιά ανθρώπινη ως προς τον προβληματισμό.

Στην απαγορευμένη Ζώνη, ο Άνθρωπος

Τα ερειπωμένα οικήματα του συνοικισμού που κάποτε έσφυζαν από ζωή τώρα τα σκεπάζει η καλοκαιρινή βλάστηση και το βαρύ πέπλο του χιονιού το χειμώνα. Διώχνοντας τις μύγες με μια κίνηση του χεριού το ηλικιωμένο ζευγάρι περιμένει στωϊκά να δει την εξέλιξη της καταστροφής. «Έτσι είναι τα πράγματα», λέει και ξαναλέει, ενώ διαρκώς επικαλείται τον Θεό: «Αχ Θεέ μου, Θεέ μου!». Με φαταλιστική στωϊκότητα και παραίτηση από το σύνολο των κοινωνικών δρώμενων, οι άνθρωποι αυτοί έχουν αφεθεί στους νόμους της παρά φύσιν αποσύνθεσης και υφίστανται στωϊκά τους πόνους και τις στερήσεις μιας ζωής όπου η τεχνολογία απέτυχε. Μοιάζουν με φυλάρχους μιας αφρικανικής φυλής του βορρά που κυβερνούν ένα χωριό χωρίς κατοίκους, χωρίς επικοινωνία, ενημέρωση και πρόνοια, δέσμιοι των προλήψεων, του πονόδοντου και της απλυσιάς. Ξεχασμένοι, παραμελημένοι αλλά έχοντας ο ένας τον άλλον, οι δυο γέροι επιδίδονται σε μια βιοσοφική, χιουμοριστική θεώρηση του φαινομένου της ζωής, ενώ, σαν ασκητές στις σκήτες τους, βλέπουν ένα προς ένα τα στοιχεία που απαρτίζουν τη ζωή να τους εγκαταλείπουν. Ο αιφνίδιος θάνατος της αγελάδας και της φοράδας τους είναι «μεγάλη ατυχία» κατ’ αυτούς, και τους προκαλεί τις πρώτες ανησυχίες. Ποιος θα τα θάψει; Ποιος θα τα φάει; Έχει κανείς από τους δυο την όρεξη και τις δυνάμεις; Αυτούς τους ίδιους ποιος θα τους θάψει;

zvizdal

Για τον Πέτρο και τη Νάντια πρωτομίλησε στους Berlin η γαλλίδα δημοσιογράφος και κριτικός θεάτρου Cathy Blisson, που αποφάσισε να επιστρέψει στην περιοχή του Τσερνόμπιλ και να τη μελετήσει εκ νέου. Η πρωτοβουλία της δημιουργικής ομάδας «Μπερλίν», που αποτελείται από τους Bart Baele, Yves Degryse και Caroline Rochlitz, η εξασφάλιση της ειδικής άδειας, η επάνοδος στον τόπο λήψης σε διαδοχικές εποχές από το 2011 ως το 2015 και η επιμονή στη δαιμόνια δημοσιογραφική καταγραφή των τελευταίων αναλαμπών ζωής στο Σβίζνταλ παραπέμπει στον «Άνθρωπο από μάρμαρο» του Αντρέι Βάιντα. Εκεί επρόκειτο για την προτομή ενός κατασκευασμένου σταχανοβίτη ήρωα της περιόδου του υπαρκτού σοσιαλισμού που λειτουργούσε ως σεναριακός πρωταγωνιστής/φάντασμα, ενώ εδώ πρόκειται για ένα ολόκληρο χωριό που λειτουργεί ως σκηνικό/φάντασμα, ως απολίθωμα μιας παρωχημένης εποχής και ως ελεγεία για ένα πολιτικοκοινωνικό όραμα που απέτυχε παταγωδώς.

Στο ενεργητικό τους οι «Μπερλίν» έχουν την ενότητα «Τρόμος του κενού» με επιμέρους φιλμ: Tagfish, Land’s End και Perhaps All The Dragons. Με τους τίτλους «Ιερουσαλήμ» «Ικαλουίτ» και «Μπονάνζα» (κύκλος «Ολόκαινο 6 -η τρέχουσα γεωλογική εποχή»), οι Berlin πρωτοπαρουσιάστηκαν στην Ελλάδα το 2014, στα πλαίσια του πρώτου Fast Forward Festival της Στέγης. Τώρα επιστρέφουν με ένα πρότζεκτ επίμεικτο από κινηματογραφικό, θεατρικό, εικαστικό και μουσικό υλικό που συνθέτει μια λιτή, κατασταλαγμένη μελέτη πάνω στην πορεία του τεχνολογικά αυθάδικου πολιτισμού μας προς την ανυπαρξία.


ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Σύλληψη: Bart Baele, Yves Degryse, Cathy Blisson
Σκηνογραφία : Manu Siebens, Ina Peeters, Berlin
Κατασκευή Σκηνικών: Manu Siebens, Klaartje Vermeulen, Dirk Stevens, Kasper Siebens, Kopspel, Rex Tee (πρακτική)
Μηχανικοί: Joris Festjens, Dirk Lauwers
Κλίμακα μοντέλου: Ina Peeters, με τη βοήθεια των Puck Vonk, Rosa Fens και Thomas Dreezen
Γραφικά: Jelle Verryckt
Συνεντεύξεις: Yves Degryse, Cathy Blisson
Κάμερα & Μοντάζ: Bart Baele, Geert De Vleesschauwer
Ηχογραφήσεις: Toon Meuris, Bas de Caluwé, Manu Siebens, Karel Verstreken
Διερμηνεία: Olga Mitronina
Ηχητική Επένδυση & Μείξη Ήχου: Peter Van Laerhoven
Website: Stijn Bonjean
Επικοινωνία/Παραγωγή: Laura Fierens
Μάνατζμεντ: Kurt Lannoye
Διαχειριστική υποστήριξη: Jane Seynaeve
Συμπαραγωγή: Het Zuidelijk Toneel (Τίλμπεργκ, Ολλανδία), PACT Zollverein (Έσεν, Γερμανία), Dublin Theatre Festival (Δουβλίνο, Ιρλανδία), le CENTQUATRE (Παρίσι, Γαλλία), Kunstenfestivaldesarts (Βρυξέλλες, Βέλγιο), Brighton Festival (Μπράιτον, Αγγλία), BIT Teatergarasjen – House on Fire (Μπέργκεν, Νορβηγία), Künstlerhaus Mousonturm (Φρανκφούρτη, Γερμανία), Theaterfestival Boulevard (Ντεν Μπος, Ολλανδία), Στέγη Ιδρύματος Ωνάση / Fast Forward Festival
Οι Berlin είναι συνεργαζόμενοι καλλιτέχνες του CENTQUATRE (Παρίσι)
Σε συνεργασία με: deSingel (Αμβέρσα, Βέλγιο)
Με την υποστήριξη: Κυβέρνησης της Φλάνδρας (Βέλγιο)

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

«Αρκουδοράχη» του Εντ Τόμας, σε σκηνοθεσία Ιώς Βουλγαράκη, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (κριτική)

«Αρκουδοράχη» του Εντ Τόμας, σε σκηνοθεσία Ιώς Βουλγαράκη, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (κριτική)

Η «Αρκουδοράχη» του Εντ Τόμας παρουσιάζεται στη σκηνή Ωμέγα του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, σε σκηνοθεσία Ιώς Βουλγαράκη. Φωτογραφίες μέσα στο κείμενο: Κική Παπαδοπούλου

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

...

«Ροβινσόνας Κρούσος» για όλη την οικογένεια στο Μέγαρο Μουσικής, σε σκηνοθεσία Τατιάνας Λύγαρη

«Ροβινσόνας Κρούσος» για όλη την οικογένεια στο Μέγαρο Μουσικής, σε σκηνοθεσία Τατιάνας Λύγαρη

Η παράσταση «Ροβινσόνας Κρούσος» σε σκηνοθεσία Τατιάνας Λύγαρη συνεχίζεται έως τις 9 Απριλίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας, Έλλη Πουπουλίδου. 

Επιμέλεια: Book Press

Η μουσικοθεατρική παρά...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές», που θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΠΕΝΤΕΜΙΣΙ ΒΔΟΜΑΔΕΣ 

...
«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Πάθος» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Από πέρυσι τον Σεπτέμβρη, δεν έκανα τίποτε άλλο απ’...

«Τα σινεμά μας, η πόλη μας» – Κάλεσμα στήριξης των Άστορ, Ιντεάλ και Ίριδα με δωρεάν προβολές

«Τα σινεμά μας, η πόλη μας» – Κάλεσμα στήριξης των Άστορ, Ιντεάλ και Ίριδα με δωρεάν προβολές

Τα ιστορικά σινεμά του κέντρου της Αθήνας απευθύνουν κάλεσμα στήριξης σε όλους τους σινεφίλ και τους κατοίκους της πόλης για τη συνέχιση της λειτουργίας τους, διοργανώνοντας δωρεάν προβολές και live στις 2 Απριλίου. Στην κεντρική εικόνα, το κινηματοθέατρο «Ίρις».

Επιμέλεια: ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές», που θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΠΕΝΤΕΜΙΣΙ ΒΔΟΜΑΔΕΣ 

...
«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Πάθος» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Από πέρυσι τον Σεπτέμβρη, δεν έκανα τίποτε άλλο απ’...

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ