Frederik Buyckx.limghandler700

Για την παράσταση Zvizdal, της ομάδας Berlin, που παίζεται χθες και σήμερα, 11 Μαΐου, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στο πλαίσιο του Fast Forward Festival. 

Του Νίκου Ξένιου

Στο χωριό Ζβίζνταλ της Ουκρανίας ζει ένα ζευγάρι σχεδόν ενενηντάχρονων αγροτών, ο Πέτρο και η Νάντια, απομονωμένο από τον υπόλοιπο κόσμο. Οι άνθρωποι αυτοί αρνούνται να μετακινηθούν από τη γενέθλια γη τους και αδιαφορούν για τη ραδιενέργεια. Η περφόρμανς/κινηματογράφηση/εικαστική εγκατάσταση των Berlin στην κεντρική σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι ένα χρονικό της πορείας του ανθρώπινου είδους προς την εξαφάνιση, ένα τρυφερό δοκίμιο πάνω στη συντροφικότητα αλλά και στην επικούρεια νηφαλιότητα της τρίτης ηλικίας απέναντι στον επερχόμενο θάνατο. 

«Στα είκοσί μου ήξερα μόνο Πατρίδα και Στάλιν»

Από τον Απρίλιο του 1986 εκκενώνεται η ευρεία ακτίνα διαρροής του πυρηνικού εργοστασίου του Τσερνόμπιλ και 350.000 κάτοικοι εγκαταλείπουν είκοσι χωριά και πόλεις γύρω από το Πριπιάτ. Τριάντα εφτά χρόνια μετά παρακολουθούμε την ερμητική ζωή των μισάνθρωπων αυτών γερόντων. Επίμονα αυτοεξόριστος στη Ζώνη του Λυκόφωτος, σε χώρο ουσιαστικά απαγορευμένο από την κυβέρνηση και ουσιαστικά μη κατοικήσιμο ή καλλιεργήσιμο, ο ηλικιωμένος Πέτρο εναποθέτει τη μοίρα του στον Θεό, φυτεύει πατάτες και μανιτάρια, φτιάχνει σανό για το άλογο και τρώει σούπες χορταρικών αδιαφορώντας για την παγερή, πανταχού παρούσα αλλά μη αντιληπτή δια των αισθήσεων ραδιενέργεια που έχει εμποτίσει το έδαφος, το υπέδαφος και κάθε ζωντανό οργανισμό. Αυτήν τη στάση συμμερίζεται και η «μπάμπα» (βαύβω) Νάντια, η σύντροφός του: «Γιατί να φύγουμε; Πού είναι καλύτερα; Είναι πιο πράσινο το χορτάρι από την άλλη μεριά;» διερωτάται η γριούλα, ενώ ο γέρος της αποδίδει την ύπαρξη των εντόμων στην κακοποιό παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών. Για την ακρίβεια, πρόκειται για έναν άνθρωπο που πίστεψε στο σοσιαλιστικό πείραμα και μετά το είδε να γκρεμίζεται. Τη θέση του έχει σήμερα πάρει ένας κρανίου τόπος, όπου άνθρωποι και ζώα αργοπεθαίνουν, στο σκηνικό μιας οργιάζουσας βλάστησης, ανάλογης του τίτλου του όλου πρότζεκτ: Ολόκαινο! 

Οι δυο ηλικιωμένοι, καταδικασμένοι σε εθελούσια απομόνωση, χωρίς φως, νερό, γκάζι, τηλέφωνο ή ταχυδρομείο, χωρίς τα παιδιά τους και με μόνη συντροφιά μια γελάδα, μια γέρικη φοράδα, μια γάτα, ένα σκύλο και λίγες κότες, περιμένουν τη χριστιανική γιορτή των Ψυχών για να αντικρίσουν τα Λάντα των γνωστών και φίλων μιας άλλης εποχής να κατακλύζουν το χωριό για να επισκεφθούν τους τάφους των δικών τους ανθρώπων. Όλη η κινηματογράφηση (το αρχειακό υλικό, οι συνεντεύξεις, το μονταρισμένο φιλμ με την υπέροχη μουσική υπόκρουση, αλλά και το τράβελινγκ της κάμερας μικρο-λήψης πάνω από τις τρεις μακέτες/φάσεις του σκηνικού και η μείξη της ζωντανής εικόνας με τη μακέτα) ουσιαστικά φιλοτεχνεί μιαν εικόνα αφανισμού και θανάτου. Ξεχωριστή φιλμική γλώσσα μιας ομάδας ερευνητικής που είναι πολιτική ως προς τη στόχευση και βαθιά ανθρώπινη ως προς τον προβληματισμό.

Στην απαγορευμένη Ζώνη, ο Άνθρωπος

Τα ερειπωμένα οικήματα του συνοικισμού που κάποτε έσφυζαν από ζωή τώρα τα σκεπάζει η καλοκαιρινή βλάστηση και το βαρύ πέπλο του χιονιού το χειμώνα. Διώχνοντας τις μύγες με μια κίνηση του χεριού το ηλικιωμένο ζευγάρι περιμένει στωϊκά να δει την εξέλιξη της καταστροφής. «Έτσι είναι τα πράγματα», λέει και ξαναλέει, ενώ διαρκώς επικαλείται τον Θεό: «Αχ Θεέ μου, Θεέ μου!». Με φαταλιστική στωϊκότητα και παραίτηση από το σύνολο των κοινωνικών δρώμενων, οι άνθρωποι αυτοί έχουν αφεθεί στους νόμους της παρά φύσιν αποσύνθεσης και υφίστανται στωϊκά τους πόνους και τις στερήσεις μιας ζωής όπου η τεχνολογία απέτυχε. Μοιάζουν με φυλάρχους μιας αφρικανικής φυλής του βορρά που κυβερνούν ένα χωριό χωρίς κατοίκους, χωρίς επικοινωνία, ενημέρωση και πρόνοια, δέσμιοι των προλήψεων, του πονόδοντου και της απλυσιάς. Ξεχασμένοι, παραμελημένοι αλλά έχοντας ο ένας τον άλλον, οι δυο γέροι επιδίδονται σε μια βιοσοφική, χιουμοριστική θεώρηση του φαινομένου της ζωής, ενώ, σαν ασκητές στις σκήτες τους, βλέπουν ένα προς ένα τα στοιχεία που απαρτίζουν τη ζωή να τους εγκαταλείπουν. Ο αιφνίδιος θάνατος της αγελάδας και της φοράδας τους είναι «μεγάλη ατυχία» κατ’ αυτούς, και τους προκαλεί τις πρώτες ανησυχίες. Ποιος θα τα θάψει; Ποιος θα τα φάει; Έχει κανείς από τους δυο την όρεξη και τις δυνάμεις; Αυτούς τους ίδιους ποιος θα τους θάψει;

zvizdal

Για τον Πέτρο και τη Νάντια πρωτομίλησε στους Berlin η γαλλίδα δημοσιογράφος και κριτικός θεάτρου Cathy Blisson, που αποφάσισε να επιστρέψει στην περιοχή του Τσερνόμπιλ και να τη μελετήσει εκ νέου. Η πρωτοβουλία της δημιουργικής ομάδας «Μπερλίν», που αποτελείται από τους Bart Baele, Yves Degryse και Caroline Rochlitz, η εξασφάλιση της ειδικής άδειας, η επάνοδος στον τόπο λήψης σε διαδοχικές εποχές από το 2011 ως το 2015 και η επιμονή στη δαιμόνια δημοσιογραφική καταγραφή των τελευταίων αναλαμπών ζωής στο Σβίζνταλ παραπέμπει στον «Άνθρωπο από μάρμαρο» του Αντρέι Βάιντα. Εκεί επρόκειτο για την προτομή ενός κατασκευασμένου σταχανοβίτη ήρωα της περιόδου του υπαρκτού σοσιαλισμού που λειτουργούσε ως σεναριακός πρωταγωνιστής/φάντασμα, ενώ εδώ πρόκειται για ένα ολόκληρο χωριό που λειτουργεί ως σκηνικό/φάντασμα, ως απολίθωμα μιας παρωχημένης εποχής και ως ελεγεία για ένα πολιτικοκοινωνικό όραμα που απέτυχε παταγωδώς.

Στο ενεργητικό τους οι «Μπερλίν» έχουν την ενότητα «Τρόμος του κενού» με επιμέρους φιλμ: Tagfish, Land’s End και Perhaps All The Dragons. Με τους τίτλους «Ιερουσαλήμ» «Ικαλουίτ» και «Μπονάνζα» (κύκλος «Ολόκαινο 6 -η τρέχουσα γεωλογική εποχή»), οι Berlin πρωτοπαρουσιάστηκαν στην Ελλάδα το 2014, στα πλαίσια του πρώτου Fast Forward Festival της Στέγης. Τώρα επιστρέφουν με ένα πρότζεκτ επίμεικτο από κινηματογραφικό, θεατρικό, εικαστικό και μουσικό υλικό που συνθέτει μια λιτή, κατασταλαγμένη μελέτη πάνω στην πορεία του τεχνολογικά αυθάδικου πολιτισμού μας προς την ανυπαρξία.


ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Σύλληψη: Bart Baele, Yves Degryse, Cathy Blisson
Σκηνογραφία : Manu Siebens, Ina Peeters, Berlin
Κατασκευή Σκηνικών: Manu Siebens, Klaartje Vermeulen, Dirk Stevens, Kasper Siebens, Kopspel, Rex Tee (πρακτική)
Μηχανικοί: Joris Festjens, Dirk Lauwers
Κλίμακα μοντέλου: Ina Peeters, με τη βοήθεια των Puck Vonk, Rosa Fens και Thomas Dreezen
Γραφικά: Jelle Verryckt
Συνεντεύξεις: Yves Degryse, Cathy Blisson
Κάμερα & Μοντάζ: Bart Baele, Geert De Vleesschauwer
Ηχογραφήσεις: Toon Meuris, Bas de Caluwé, Manu Siebens, Karel Verstreken
Διερμηνεία: Olga Mitronina
Ηχητική Επένδυση & Μείξη Ήχου: Peter Van Laerhoven
Website: Stijn Bonjean
Επικοινωνία/Παραγωγή: Laura Fierens
Μάνατζμεντ: Kurt Lannoye
Διαχειριστική υποστήριξη: Jane Seynaeve
Συμπαραγωγή: Het Zuidelijk Toneel (Τίλμπεργκ, Ολλανδία), PACT Zollverein (Έσεν, Γερμανία), Dublin Theatre Festival (Δουβλίνο, Ιρλανδία), le CENTQUATRE (Παρίσι, Γαλλία), Kunstenfestivaldesarts (Βρυξέλλες, Βέλγιο), Brighton Festival (Μπράιτον, Αγγλία), BIT Teatergarasjen – House on Fire (Μπέργκεν, Νορβηγία), Künstlerhaus Mousonturm (Φρανκφούρτη, Γερμανία), Theaterfestival Boulevard (Ντεν Μπος, Ολλανδία), Στέγη Ιδρύματος Ωνάση / Fast Forward Festival
Οι Berlin είναι συνεργαζόμενοι καλλιτέχνες του CENTQUATRE (Παρίσι)
Σε συνεργασία με: deSingel (Αμβέρσα, Βέλγιο)
Με την υποστήριξη: Κυβέρνησης της Φλάνδρας (Βέλγιο)

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χορτοφάγος» της Χαν Γκανγκ, σε σκηνοθεσία της Ντάρια Ντεφλοριάν (κριτική) – Ξεριζώνοντας πατριαρχικές αντιλήψεις επί σκηνής

«Η χορτοφάγος» της Χαν Γκανγκ, σε σκηνοθεσία της Ντάρια Ντεφλοριάν (κριτική) – Ξεριζώνοντας πατριαρχικές αντιλήψεις επί σκηνής

Για την παράσταση «Η χορτοφάγος», βασισμένη στο μυθιστόρημα της Χαν Γκανγκ (Han Kang), σε σκηνοθεσία Ντάρια Ντεφλοριάν (Daria Deflorian), στην Πειραιώς 260. © εικόνας: Andrea Pizzalis 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Σ...

«Τα χρόνια» της Ανί Ερνό σε σκηνοθεσία Ελίνε Άρμπο (κριτική) – Όταν προσωπική και συλλογική ιστορία γίνονται ένα

«Τα χρόνια» της Ανί Ερνό σε σκηνοθεσία Ελίνε Άρμπο (κριτική) – Όταν προσωπική και συλλογική ιστορία γίνονται ένα

Για την παράσταση «Τα χρόνια», βασισμένη στο μυθιστόρημα της Ανί Ερνό (Annie Ernaux), σε σκηνοθεσία Ελίνε Άρμπο, στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. © εικόνας: Fred Debrock

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

...
«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

Για την παράσταση «ζ, η, θ, Ο Ξένος», που βασίζεται σε τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας», σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Μετά τη «Νέκυια» με το ιαπωνικό θέατρο ΝΟ το 2015, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επανέρχεται φέτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χορτοφάγος» της Χαν Γκανγκ, σε σκηνοθεσία της Ντάρια Ντεφλοριάν (κριτική) – Ξεριζώνοντας πατριαρχικές αντιλήψεις επί σκηνής

«Η χορτοφάγος» της Χαν Γκανγκ, σε σκηνοθεσία της Ντάρια Ντεφλοριάν (κριτική) – Ξεριζώνοντας πατριαρχικές αντιλήψεις επί σκηνής

Για την παράσταση «Η χορτοφάγος», βασισμένη στο μυθιστόρημα της Χαν Γκανγκ (Han Kang), σε σκηνοθεσία Ντάρια Ντεφλοριάν (Daria Deflorian), στην Πειραιώς 260. © εικόνας: Andrea Pizzalis 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Σ...

Είναι ο νέος Σούπερμαν «υπερβολικά woke»; Μια αναδρομή στην έντυπη ιστορία του φανερώνει έναν ήρωα διαφορετικό από τα στερεότυπα

Είναι ο νέος Σούπερμαν «υπερβολικά woke»; Μια αναδρομή στην έντυπη ιστορία του φανερώνει έναν ήρωα διαφορετικό από τα στερεότυπα

Με αφορμή την κυκλοφορία της πρόσφατης ταινίας «Superman» (2025) και τον ισχυρισμό ορισμένων πως η νέα εκδοχή «παραείναι woke», διατρέχουμε την έντυπη ιστορία του ήρωα, ο οποίος ανέκαθεν πρέσβευε τις αξίες της δικαιοσύνης και της βοήθειας προς τους καταπιεσμένους. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός ...

«Ο τάφος της Αντιγόνης» της Μαρία Θαμπράνο (κριτική) – Πεδίο όπου συγκλίνουν προβληματισμοί για τη δικαιοσύνη, το φύλο, την ταυτότητα

«Ο τάφος της Αντιγόνης» της Μαρία Θαμπράνο (κριτική) – Πεδίο όπου συγκλίνουν προβληματισμοί για τη δικαιοσύνη, το φύλο, την ταυτότητα

Για το θεατρικό κείμενο της Μαρία Θαμπράνο (María Zambrano) «Ο τάφος της Αντιγόνης» (μτφρ. Μαίρη Ι. Γιόση, Χρήστος Σιορίκης, εκδ. Loggia). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας.

Γράφει η Ιωάννα Φωτοπούλου 

Οι μύ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ