alt

Για τις παραστάσεις του φεστιβάλ Made in USA, που παρουσιάστηκε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Αν οι σημερινές Ηνωμένες Πολιτείες έχουν να επιδείξουν τέτοιους δημιουργούς, αυτό σημαίνει πως έχουν και το αντίστοιχο κοινό. Ίσως αυτό το κοινό να ζει μόνο στη Νέα Υόρκη, στην Ουάσιγκτον και στην Καλιφόρνια, ίσως πάλι κι όχι. Όπως και να ’χει, η πρωτοπορία των παραστατικών τεχνών της Αμερικής δεν αρκείται στην  επιστράτευση πρωτοτυπιών ή στο ξάφνιασμα του θεατή, παρά το γεγονός ότι υπήρχαν κάποια τέτοια στοιχεία στις παραστάσεις που φιλοξένησε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στο αφιέρωμα Made in U.S.A. Eίτε επιστρατεύεται η πολιτική σε σύγχρονους αβανγκαρντίστικους συνδυασμούς με την τεχνολογία είτε έρχονται στο προσκήνιο οι μειονότητες και οι άνθρωποι του περιθωρίου είτε η περφόρμανς και ο χορός διαχειρίζονται τα ζητήματα των διαφυλικών σχέσεων ή την έννοια της ατομικότητας, υπάρχει παντού ένα κοινό στοιχείο: όσα είδαμε και ακούσαμε άφησαν τη συγκινητική επίγευση ενός νέου καλλιτεχνικού αιτήματος που πασχίζει να κομίσει επί σκηνής το ανθρώπινο άγγιγμα. Τόσο στο θέατρο, όσο και στο χορό, ο καλλιτέχνης κατεβαίνει από τη σκηνή και τείνει ένα χέρι παρακλητικό προς το κοινό: «Help please thank you».

Ένα νέο θέατρο αποδόμησης

Η παράσταση του Ντάνιελ Φις Who left this fork here ξεκίνησε ως πειραματισμός πάνω στις Τρεις Αδελφές του Τσέχωφ, με τη συνεργασία επαγγελματιών και ερασιτεχνών ηθοποιών, κάποιων visual artists και ενός μαθηματικού, από όλες τις ηλικίες.

Η παράσταση του Ντάνιελ Φις Who left this fork here ξεκίνησε ως πειραματισμός πάνω στις Τρεις Αδελφές του Τσέχωφ, με τη συνεργασία επαγγελματιών και ερασιτεχνών ηθοποιών, κάποιων visual artists και ενός μαθηματικού, από όλες τις ηλικίες. Η Τζούντιθ Ρόμπερτς, η Τίνα Μπένκο και η Ώντεν Θόρντον κατέληξαν, μαζί με τους designers Τζιμ Φίνλεϊ, Κρις Κουλ και Τερέζ Ουάντεν, σε μια διαθεματική εργασία που εστιάζει σ’ εκείνα τα φτηνά, κακής ποιότητας κέικ και τις τούρτες δεύτερης διαλογής που αγοράζει κανείς στο Food Emporium. Σύγχρονες Αϊρίνα, Μάσα και Όλγες πασχίζουν πάνω στη σκηνή να ανακαλέσουν τις ευτελείς πηγές ευτυχίας της καθημερινότητας, ώστε το κείμενο του Τσέχωφ να «αποκειμενοποιηθεί» έως την απόλυτη αφαίρεση. Ένα loop της Αϊρίνα γύρω από τη σκηνή, απόλυτη ακινησία της ηλικιωμένης πια Όλγας, εύθραυστη, επίμονη κατάδυση και ανάδυση της Μάσα στην τούρτα: το «prop» που θα συνδέσει το κοινό με τα ατελείωτα «χάπι μπέρθντεϊ», τις αποφοιτήσεις από το κολλέγιο, τους γάμους, όλες αυτές τις αναμνήσεις που συνθέτουν τις τελετές ενηλικίωσης.

Νέα ματιά πάνω σε κλασικά κείμενα, τα πολυμέσα στην υπηρεσία της επανανάγνωσης του Άμλετ (A piece of work της Άννι Ντόρσεν http://www.bookpress.gr/politismos/theatro-xoros/a-piece-of-work-madeinusa), η αξιοποίηση του Όμηρου και του Αισχύλου (Phone Homer της Μισέλ Έλσγουορθ) και τα δύο έργα του Richard Maxwell (The Evening και Showcase) δίνουν μια πληρέστερη εικόνα ή πρόγευση της αμερικανικής πρωτοπορίας στο θέατρο. Στο μεταίχμιο χορού και χοροδράματος, η Χήθερ Κράβας (A quartet) επιστρατεύει ένα καλειδοσκοπικό μπαλέτο, δημοτικούς χορούς, μια ανθρώπινη «μηχανή» τεσσάρων ερμηνευτών και τη συμμετοχή του βλέμματος προς το κοινό για να συνθέσει τα αντίθετα επί σκηνής: την επιθυμία, την εξουσία, την ιδεολογία, την υποταγή και τη μητρότητα.

Συνθέτοντας κι ερμηνεύοντας το «Tell Me Love Is Real»

Ο θάνατος της Ουίτνεϊ Χιούστον. Η κατάθλιψη. Το υπαρξιακό ερώτημα. Ο Τζακ Νίκολσον και το ηλεκτροσόκ από τη Φωλιά του Κούκου. Ο γελοίος Ζαν Κλωντ Βαν Νταμ. Το αγχολυτικό Xanax. Το Bridge over Troubled Water των Σάιμον και Γκάρφανκελ.

Ο θάνατος της Ουίτνεϊ Χιούστον. Η κατάθλιψη. Το υπαρξιακό ερώτημα. Ο Τζακ Νίκολσον και το ηλεκτροσόκ από τη Φωλιά του Κούκου. Ο γελοίος Ζαν Κλωντ Βαν Νταμ. Το αγχολυτικό Xanax. Το Bridge over Troubled Water των Σάιμον και Γκάρφανκελ. Τα φαντάσματα της Μπάντι Χόλυ, της Αμέλια Έρχαρτ και του Λέοναρντ Κόεν. Η stand-up comedy. O Ζάκαρυ Όμπερζαν μιλά για την αναζήτηση της αγάπης:

Tell me why the mirror my knuckles had to smash
Tell me that Amelia and Buddy didn't crash
Tell me where the wounded imposters go to heal
Tell me, darling tell me, tell me Love is Real

Από τους ιδρυτές της κολεκτίβας Nature Theater της Οκλαχόμα, ο Ζάκαρυ Όμπερζαν έχει κάνει δίσκους, σινεμά χαμηλού κόστους και θέατρο. Επίσης, έχει συνεργαστεί ως περφόρμερ με το ιστορικό Wooster Group της Νέας Υόρκης. Η παράστασή του Tell Me Love Is Real έκανε πρεμιέρα το 2013, στο θέατρο de Singel της Αμβέρσας. Ένας τροβαδούρος 39 χρονών αναζητά το νόημα της ύπαρξής του στο κοινό του και στην αγάπη που μπορεί να μοιραστεί μαζί του όταν τραγουδά «καραόκε» τα τραγούδια του Σερζ Γκαινσμπούρ ή όταν ντύνεται Μπρους Λη μόνος πάνω στη μικρή σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών.

alt

Ένας «κοινός χώρος» αναδύεται από την αισθησιακή, τολμηρή αλληλοδιάδραση των χορευτών με το κοινό, ένας χώρος που εξαίρεται αλλά και δυναμιτίζεται διαρκώς: πώς μπορεί ο θεατής να παραγάγει τη σκηνική σύμβαση μέσω της έκπληξης και της προσωπικής του συμμετοχής σ’ αυτό το διαρκές κάλεσμα;

«Ευχαριστούμε που ήρθατε»

Το εκπληκτικό χορογραφικό ταλέντο της Φέυ Ντρίσκολ στέκει ανάμεσα στα μεγάλα ονόματα της νεοϋορκέζικης πρωτοπορίας (Young Jean Lee, Cynthia Hopkins, Taylor Mac). Το μανιφέστο της Helpplease thank you, όπου η χορογράφος ζητιάνευε σε δημόσιο χώρο επί σειρά ωρών, παραπέμπει στο ανοιχτό αίτημα του σύγχρονου καλλιτέχνη για μια θέση στο καλλιτεχνικό στερέωμα. Στο Attendance ένα πολυμορφικό σκηνικό διαλύεται και επανασυντίθεται, το ύφασμα χρησιμοποιείται ως χορογραφικό υλικό, το τραγούδι και η κραυγή ανακινούν έντονα το συναίσθημα του κοινού. Ένας «κοινός χώρος» αναδύεται από την αισθησιακή, τολμηρή αλληλοδιάδραση των χορευτών με το κοινό, ένας χώρος που εξαίρεται αλλά και δυναμιτίζεται διαρκώς: πώς μπορεί ο θεατής να παραγάγει τη σκηνική σύμβαση μέσω της έκπληξης και της προσωπικής του συμμετοχής σ’ αυτό το διαρκές κάλεσμα; Μια νέα πραγματικότητα αναδύεται από αυτήν την προκλητική συνύπαρξη, μια πραγματικότητα που φιλοδοξεί να είναι μια νέα «κοινωνία», περίπου στην ιδεολογική γραμμή του Living Theater των 60’s. Το κοινό καλείται να καθίσει σταυροπόδι χωρίς παπούτσια μπροστά σε μια χαμηλή, αυτοσχέδια πλατφόρμα πάνω στην οποία παρακολουθεί από κοντά και αγγίζει την ακραία οικειότητα ανάμεσα στα σώματα, τη γύμνια και οικοδόμηση ενός «κοινού» σώματος, συμμετέχοντας στην κατασκευή της εξιστόρησης μέσω της ομαδικής εμπειρίας. Μια χαοτική νέα «ταυτότητα» γεννιέται: πώς είναι κανείς μόνος και ταυτόχρονα αποτελεί μέρος μιας ολότητας.

Οι πόζες των σωμάτων των πέντε εξαιρετικών χορευτών ανακαλούν κλασικούς πίνακες ζωγραφικής, απεικάσματα από drag queens, ήχους και κρωξίματα άγριων ζώων και πουλιών.

Οι πόζες των σωμάτων των πέντε εξαιρετικών χορευτών (Τζούλια Καροτενούτο, Σών Ντόνοβαν, Αλίσια Οχς, Τόνι Μέλας, Μπράντον Ουάσιγκτον) ανακαλούν κλασικούς πίνακες ζωγραφικής, απεικάσματα από drag queens, ήχους και κρωξίματα άγριων ζώων και πουλιών, εναλλάσσοντας σπαστική, μίνιμαλ επανάληψη και κατάτμηση της κίνησης, ακρότατη ένταση και απόλυτη ηρεμία. Υπό τον ήχο της κιθάρας του Μάικλ Κίλεϊ καλούν επίμονα τους θεατές να ανέβουν στη σκηνή. Πάνω απ’ όλα, όμως, ο ασθματικός, επιταχυνόμενος ρυθμός του χορού συνιστά μιαν αρχετυπική τελετουργία δράσης και μεταμόρφωσης που «απειλεί», τρόπον τινά, τον θεατή με την άμεση εμπλοκή και επανεξετάζει τις βεβαιότητές του, υποσκάπτει την ασφάλειά του, τον εκθέτει μαζί με τον χορευτή σε κοινή θέα και τον παρασύρει σ’ ένα χορευτικό γαϊτανάκι κοινού εορτασμού (στην ομώνυμη παράσταση θεάτρου της Φέυ Ντρίσκολ επανεφευρίσκονται τα «αφηγήματα» που θρέφουν τις ψευδαισθήσεις του σύγχρονου ανθρώπου). Ο χώρος που διανοίγεται διαλεκτικά ανάμεσα στον ερμηνευτή και τον μάρτυρα/θεατή που τώρα είναι και ο ίδιος ερμηνευτής καθιερώνει, επιτέλους, την τέταρτη διάσταση που μόνο η τέχνη μπορεί να πετύχει.

* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

Για την οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπα!», σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου και σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη, η οποία παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μέχρι και τις 16 Φεβρουαρίου.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

...
«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Ποικίλες πτυχές της θηλυκής υπόστασης

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Ποικίλες πτυχές της θηλυκής υπόστασης

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. «Έντονες επιρροές από τον Καστελούτσι και τον Παπαϊωάννου, εξαιρετική μουσική υπόκρουση». Φωτογραφίες © Ανδρέας Σιμόπουλος

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Το «ΜΑΜΙ» του ...

«Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα

«Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα

Για την παράσταση «Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα, στο Θέατρο Ροές. Μαζί με τον Περλέγκα παίζουν τα μέλη της ομάδας «κι όμΩς κινείται».

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο «Ροές» ο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πέθανε ο Τομ Ρόμπινς, «ο πιο επικίνδυνος συγγραφέας στον κόσμο»

Πέθανε ο Τομ Ρόμπινς, «ο πιο επικίνδυνος συγγραφέας στον κόσμο»

Σε ηλικία 92 ετών, πέθανε ο Τομ Ρόμπινς [Tom Robbins], γνωστός για τα χιουμοριστικά μυθιστορήματά του, επηρεασμένα από το κλίμα της αμερικανικής αντικουλτούρας των '60s. Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αίολος.

Επιμέλεια: Book Press

...
«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

Για το μυθιστόρημα της Εύας Στάμου «Σωματογραφία», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. 

Γράφει η Ντόρα Τσιμπούκη

To πρόσφατο βιβλίο της Εύα...

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

Για την οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπα!», σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου και σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη, η οποία παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μέχρι και τις 16 Φεβρουαρίου.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...
«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ