alt

Για την παράσταση Ματωμένος Γάμος του Φ. Γκ. Λόρκα, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, που ανεβαίνει στο θέατρο Αποθήκη.

Του Πέτρου Πολυμένη

Η σκηνοθεσία ενός θεατρικού έργου είναι και μία ερμηνεία του. Ο σκηνοθέτης επιλέγει σε ποιες όψεις του κειμένου θα δώσει έμφαση και πώς θα τις τοποθετήσει στο χρόνο, πώς θα αναδείξει ή θα ιεραρχήσει τα διλήμματα, αλλά και τις συνθήκες –τις ανθρώπινες καταστάσεις– που τα προκαλούν. Το θεατρικό έργο ως κείμενο (νεκρό, κατά Μπλανσό) ξαναζωντανεύει από τον εκάστοτε αναγνώστη. Παρόλα αυτά μέσα στις λέξεις δεν παύει να υπάρχει μια εγκατεστημένη βούληση (παρά το «θάνατο» του συγγραφέα) που το σμιλεύει και το διαφοροποιεί. Σε ένα κλασικό δε θεατρικό έργο αυτή η εγκατεστημένη βούληση είναι ακόμα πιο αισθητή. Τι περιθώρια μπορεί να αφήσει σε ένα σκηνοθετικό όραμα, σε μια ιδιαίτερη ματιά, όταν οι λέξεις είναι ήδη εκεί, με βαρύτητα μεγάλη; Σίγουρα περιθώρια υπάρχουν. Σχετικό παράδειγμα στα καθ’ ημάς, πριν από χρόνια, η σκηνοθεσία του Λευτέρη Βογιατζή στον «Μισάνθρωπο» του Μολιέρου, στην οποία ένα προσωπικό σκηνοθετικό όραμα, μια ερμηνεία, βρήκε χώρο μέσα από τις λέξεις μιας έμμετρης μετάφρασης, κατά τρόπο που συχνά ο θεατής είχε την εντύπωση ότι ψάχτηκε κάθε λέξη των επί σκηνής προσώπων∙ γιατί οι λέξεις είναι στη θέση που είναι, και τι σημαίνουν.

Ο Κακλέας ξαναδιάβασε το κείμενο του Λόρκα, το ξεψάχνισε, έφερε τα μέσα έξω, και έφτιαξε μία συνεπή και δεμένη παράσταση.

Στον Ματωμένο Γάμο του Κακλέα έχουμε μια άλλη κατεύθυνση. Και μάλιστα σε ένα κλασικό έργο, χιλιοπαιγμένο, υπό μια έννοια με κάποια κομμάτια του «σφραγισμένα» από τη μελοποίηση του Χατζιδάκι. Εδώ δεν πρόκειται για μια απλή δραματουργική επεξεργασία της μετάφρασης του Γκάτσου (όπως καταλαβαίνει κανείς από το πρόγραμμα της παράστασης), κάποιες διορθώσεις σε λέξεις για ν’ ακούγονται ίσως πιο εύηχα στο σήμερα, αλλά για «κλάδεμα» ολόκληρων διαλόγων, ακόμα και προσώπων (όπως η Πεθερά). Και εκεί που αρχίζεις να συνειδητοποιείς τι συμβαίνει, έχεις ήδη μεταβεί, ευτυχώς, στο εκστατικό σύμπαν της σκηνοθεσίας.

alt

Ο Κακλέας ξαναδιάβασε το κείμενο του Λόρκα, το ξεψάχνισε, έφερε τα μέσα έξω, και έφτιαξε μια συνεπή και δεμένη παράσταση, προσπαθώντας τρόπον τινά να το «ξεφλουδίσει» και να μας παρουσιάσει ό,τι εκείνος είδε από το σκληρό του πυρήνα. Κάπου εκεί, μέσα και γύρω από το τρίγωνο Νύφης, Γαμπρού και Λεονάρντο, αρχίζει να συμβολοποιεί το μαχαίρι, το γυμνό σώμα, το κόκκινο τριαντάφυλλο, το μαύρο του φονικού. Η παράσταση έχει ρυθμό, ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, όπως τη διαπερνά από τη μια η έξαψη και από την άλλη το πένθος. Τα σκηνικά, εναρμονισμένα με τη μουσική, έχουν κάτι το μεταλλικό, κάτι από βιομηχανικό τοπίο (στο γνώριμο ύφος του Μανόλη Παντελιδάκη), διαμορφώνοντας διαφορετικά επίπεδα και ένθετους χώρους, προσφέροντας ενδιαφέρουσες λύσεις στη σκηνοθετική ερμηνεία.

Η Εβελίνα Παπούλια τραβά την προσοχή ως τραγική Μάνα, με ένταση εσωτερικευμένη. Η Λένα Παπαληγούρα απέδωσε το ρόλο της Νύφης. Η Νύφη είναι σύνθετος χαρακτήρας, αφού ξεδιπλώνεται πάνω σ’ ένα ρήγμα. Πότε μεταβαίνει στο Γαμπρό πότε στον Λεονάρντο, ωθούμενη από διαφορετικές κάθε φορά δυνάμεις. Και εντέλει, πηγαίνοντας στον Λεονάρντο, πηγαίνει προς τον θάνατό του και μένει με τη μνήμη. Επιστρέφει στο ρήγμα, που πλέον έχει γίνει μνήμα. Αν και με υποκριτικές εξάρσεις, η Λένα Παπαληγούρα είχε κάτι το αμήχανο σε ορισμένες μεταβάσεις πάνω από το ρήγμα ετούτο. Ο Δημήτρης Μοθωναίος ως Λεονάρντο και ο Λάμπρος Κτεναβός ως Γαμπρός υπηρέτησαν με συνέπεια το ρόλο τους. Ευχάριστη έκπληξη η Ειρήνη Μπούνταλη, έδωσε ξεχωριστή υπόσταση σε ένα δεύτερο ρόλο, τη γυναίκα του Λεονάρντο. Ομοίως ο Δημήτρης Γεωργαλάς, ως πατέρας της Νύφης, ηλέκτρισε περαιτέρω την ατμόσφαιρα στο διάλογό του με τη Μάνα. Με αρετές η Ιφιγένεια Αστεριάδη (είτε ως Φεγγάρι είτε ως Δούλα), και η Αριάδνη Καβαλιέρου (είτε ως Θάνατος είτε ως Παιδί). 

*Ο ΠΕΤΡΟΣ ΠΟΛΥΜΕΝΗΣ είναι ποιητής και διδάκτορας Φιλοσοφίας. 

Info
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Νίκος Γκάτσος
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ – ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ: Γιάννης Κακλέας
ΣΚΗΝΙΚΑ: Μανόλης Παντελιδάκης
ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ: Εύα Νάθενα
ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γιώργος Μιχαλόπουλος
ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑ: Αγγελική Τρομπούκη
ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ: Νουρμάλα Ήστυ
 
ΔΙΑΝΟΜΗ:
ΜΑΝΑ - Εβελίνα Παπούλια
ΝΥΦΗ - Λέλα Παπαληγούρα
ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ - Δημήτρης Μοθωναίος
ΓΑΜΠΡΟΣ - Λάμπρος Κτεναβός
ΓΥΝΑΙΚΑ - Ειρήνη Μπούνταλη
ΠΑΤΕΡΑΣ - Δημήτρης Γεωργαλάς
ΦΕΓΓΑΡΙ/ΔΟΥΛΑ - Ιφιγένεια Αστεριάδη
ΠΑΙΔΙ/ΘΑΝΑΤΟΣ - Αριάδνη Καβαλλιέρου
Θέατρο Αποθήκη, Σαρρή 40, Ψυρρή
Τετάρτη και Κυριακή στις 20.00, Πέμπτη και Παρασκευή στις 21.00, Σάββατο στις 18.15 και στις 21.00 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«The dumb waiter» του Χάρολντ Πίντερ, σε σκηνοθεσία Δανάης Σπηλιώτη (κριτική) – Δυο εκτελεστές σε υπαρξιακή παγίδα

«The dumb waiter» του Χάρολντ Πίντερ, σε σκηνοθεσία Δανάης Σπηλιώτη (κριτική) – Δυο εκτελεστές σε υπαρξιακή παγίδα

Για την παράσταση «The dumb waiter», σε σκηνοθεσία Δανάης Σπηλιώτη, στο θέατρο «Σημείο». © για την εικόνα: Μαριλένα Αναστασιάδου

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Απόλαυσα, στο θέατρο «Σημείο», την εξαιρετική σκηνοθ...

Έξτρα παράσταση για τη «Νέκυια» στη Θεσσαλονίκη

Έξτρα παράσταση για τη «Νέκυια» στη Θεσσαλονίκη

Μετά τη μεγάλη ανταπόκριση του κοινού, η «Νέκυια», με τον Γιάννη Αγγελάκα και την Όλια Λαζαρίδου, σε σκηνοθεσία Χρήστου Παπαδόπουλου, συνεχίζεται με ακόμα μία παράσταση, Πέμπτη 13.02.24. 

Επιμέλεια: Book Press

...

«Σπυριδούλες» της Νεφέλης Μαϊστράλη, σε σκηνοθεσία Θανάση Ζερίτη και Χάρη Κρεμμύδα – Η αντίδραση που έγινε συναίνεση

«Σπυριδούλες» της Νεφέλης Μαϊστράλη, σε σκηνοθεσία Θανάση Ζερίτη και Χάρη Κρεμμύδα – Η αντίδραση που έγινε συναίνεση

«Σπυριδούλες» της Νεφέλης Μαϊστράλη, σε σκηνοθεσία Θανάση Ζερίτη και Χάρη Κρεμμύδα. Μια κριτική προσέγγιση της επιτυχημένης θεατρικής παράστασης. 

Γράφει ο Νίκος Σγουρομάλλης

Ένα κοινό χαρακτηριστικό της τέχνης που παρ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Διονυσία Δασκάλου: «Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ήταν μια ιδέα εντελώς… δονκιχωτική»

Διονυσία Δασκάλου: «Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ήταν μια ιδέα εντελώς… δονκιχωτική»

Μια συνέντευξη εφ' όλης της ύλης με τη Διονυσία Δασκάλου, Διευθύντρια των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης. Η ιστορία, το παρόν, τα σχέδια ενός πολύ ιδιαίτερου και εξόχως ποιοτικού εκδοτικού εγχειρήματος.

Συνέντευξη στον Κώστα Αγοραστό

Το 1984 ο...

«Ο άνθρωπος που δεν έβρισκε τη χώρα του» του Ίαν Ντε Τόφφολι – Ιστορίες για το «καθημερινό» που γίνεται «τραγικό»

«Ο άνθρωπος που δεν έβρισκε τη χώρα του» του Ίαν Ντε Τόφφολι – Ιστορίες για το «καθημερινό» που γίνεται «τραγικό»

Για το βιβλίο του Ίαν Ντε Τόφφολι [Ian De Toffoli] «Ο άνθρωπος που δεν έβρισκε τη χώρα του», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Νήσος, σε μετάφραση Διονύση Γιαννουλάκη και Μαρίας Παπαδήμα.

Γράφει η Μαίρη Μπαϊρακτάρη

...
«Οι ξένες» της Όλγας Κοζάκου-Τσιάρα (κριτική) – Ένα πορτραίτο του ευάλωτου

«Οι ξένες» της Όλγας Κοζάκου-Τσιάρα (κριτική) – Ένα πορτραίτο του ευάλωτου

Για την ιδιότυπη συλλογή της Όλγας Κοζάκου-Τσιάρα «Οι ξένες», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Περισπωμένη. 

Γράφει η Κατερίνα Καζολέα

Η καλλιτεχνική φύση της Όλγας Κοζάκου-Τσιάρα απλώνεται σε πολλές κατευθύνσεις. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Νάρκισσος και Ιανός» του Γιώργου Αριστηνού (προδημοσίευση)

«Νάρκισσος και Ιανός» του Γιώργου Αριστηνού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την Εισαγωγή της μελέτης του Γιώργου Αριστηνού «Νάρκισσος και Ιανός – Οι μεταμορφώσεις του Μοντερνισμού στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία», η οποία θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Από την Εισαγωγή

...
«Ο έρωτας στο σινεμά» του Θόδωρου Σούμα (προδημοσίευση)

«Ο έρωτας στο σινεμά» του Θόδωρου Σούμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Θόδωρου Σούμα «Ο έρωτας στο σινεμά» το οποίο θα κυκλοφορήσει μέχρι το τέλος του μήνα από τις εκδόσεις Αιγόκερως.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μίκαελ Χάνεκε, «Η Δασκάλα του Πιάνου»

Ο Μ...

«Γερτρούδη» του Χέρμαν Έσσε (προδημοσίευση)

«Γερτρούδη» του Χέρμαν Έσσε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Χέρμαν Έσσε [Hermann Hesse] «Γερτρούδη» (μτφρ. Ειρήνη Γεούργα), το οποίο κυκλοφορεί στις 22 Ιανουαρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο Ίμτχορ ήταν χήρος, ζούσε σε ένα από τα παλι...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Κι αν είμαι κουίρ, μη με φοβάσαι» – Τα καλύτερα κουίρ βιβλία του 2024

«Κι αν είμαι κουίρ, μη με φοβάσαι» – Τα καλύτερα κουίρ βιβλία του 2024

Τα καλύτερα κουίρ βιβλία του 2024 μέσα από 30+ τίτλους για ενήλικες: λογοτεχνία, θεωρία, σκέψη. Γιατί το κουίρ «δεν έχει να κάνει με ποιον κάνεις σεξ, αλλά με έναν εαυτό που βρίσκεται σε δυσαρμονία με οτιδήποτε υπάρχει γύρω του και πασχίζει να βρει και να εφεύρει έναν χώρο μέσα στον οποίο θα μιλά, θα ζει και θα ευημ...

«Η ποίηση ανάμεσά μας»: 60 ποιητικές συλλογές που ξεχωρίζουν

«Η ποίηση ανάμεσά μας»: 60 ποιητικές συλλογές που ξεχωρίζουν

Εξήντα ποιητικές συλλογές, δέκα από τις οποίες είναι ποίηση μεταφρασμένη στα ελληνικά: Μια επιλογή από τις εκδόσεις του 2024.

Επιλογή: Κώστας Αγοραστός, Διονύσης Μαρίνος

...

Ο Κώστας Σημίτης μέσα από τα βιβλία του: Εκσυγχρονιστής, οραματιστής, «διαχειριστής»

Ο Κώστας Σημίτης μέσα από τα βιβλία του: Εκσυγχρονιστής, οραματιστής, «διαχειριστής»

Ο θάνατος του πρώην πρωθυπουργού (1996-2004) και πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη, στις 5 Ιανουρίου 2025 σε ηλικία 88 ετών (1936-2025), μας οδηγεί και στα βιβλία του στα οποία διαφυλάσσεται η πολιτική του παρακαταθήκη αλλά και η προσωπική του διαδρομή. 

Επιμέλεια: Ελένη Κορόβηλα ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ