Δέκα παραστάσεις που θα θυμάμαι από το 2023

Δέκα παραστάσεις του 2023 που δεν θα τις ξεχάσω λόγω της αισθητικής τους αρτιότητας και της υψηλής καλλιτεχνικής συγκίνησης που ανέδιδαν: με αναστοχασμό πάνω στην τραγικότητα του ανθρώπου, με ερμηνείες που υπογράμμισαν και ανέδειξαν αυτήν την τραγικότητα και με ποικιλία σκηνοθετικών και ερμηνευτικών προσεγγίσεων, κάποιες απ’ αυτές θα τις ανακαλώ ως βαρύτατες πολιτικές δηλώσεις, κάποιες ως μείζονα εικαστικά γεγονότα και κάποιες ως σημαντικές διασκευές πεζογραφικών έργων.

«Taverna Miresia – Mario, Bella, Anastasia» του Μario Βanushi
Σκηνοθεσία: Μario Βanushi
Παίζουν: Σαβίνα Γιαννάτου, Χρυσή Βιδαλάκη, Κατερίνα Κρίστο, Mario Banushi, Ευτυχία Στεφάνου
⌖ Εθνικό Θέατρο Rex - Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη»
Από 18.7.2023 εώς 20.7.2023

O Μάριο Μπανούσι, σε συνεργασία με τη δραματουργό Ασπασία-Μαρία Αλεξίου, παρουσίασε τη σκηνική σύνθεση «Taverna Miresia – Mario, Bella, Anastasia» ως τρίτο μέρος μιας τριλογίας, μετά από τη «Ragada» και το «Goodbye, Lindita». Εκπληκτικές ερμηνείες από τη Χρυσή Βιδαλάκη, την Ευτυχία Στεφάνου και την Κατερίνα Κρίστο. Σκηνογραφία, φωτισμοί, και το τραγούδι της Σαββίνας Γιαννάτου συμβάλλουν στην ατμόσφαιρα ιερατικού καθαρμού και επικήδειας τελετής, ενώ η απουσία λόγου δίνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στα σκηνικά αντικείμενα. Ένα απόλυτα ποιητικό γεγονός, μια εκπληκτική processwork που γεφυρώνει το κενό που μας χωρίζει από τον θάνατο.

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» του Τιάγκο Ροντρίγκες
Σκηνοθεσία: Tiago Rodrigues
Παίζουν: Isabel Abreu, Romeu Costa, Antonio Fonseca, Beatriz Maia, Marco Mendonca, Antonio Parra, Carolina Passos Sousa, Rui M.Silva
⌖ Στέγη Ωνάση – Κεντρική Σκηνή
Από 4.12.2023 εώς 8.12.2023

Ο Τιάγκο Ροντρίγκες σκηνοθέτησε στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση τη σαρκαστική, φουτουριστική παράσταση «Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» όπου η αλλοίωση των πολιτικών ιδεωδών και η λεκτική κατάχρηση των όρων «δημοκρατία» και «ελευθερία» οδηγεί στην πολιτική υποταγή. Μια προφητική μυθοπλασία που θέτει σε αμφισβήτηση τον οιονεί ανθρωπισμό των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών, που έχουν απολέσει την αίσθηση της συλλογικότητας και της κοινότητας και έχουν επιδείξει ανησυχητική ανοχή στην αναρρίχηση εθνικιστικών και φασιστικών κομμάτων στην εξουσία.

«Το γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη
Σκηνοθεσία: Ερμίνα Κυριαζή - Μάνος Καρατζογιάννης
Παίζουν: Στέλλα Γκίκα, Δημήτρης Πασσάς, Ελένη Σακκά, Μάνος Καρατζογιάννης
⌖ Θέατρο Σταθμός
Συνεχίζεται: μέχρι 07 Ιανουαρίου 2024 

«Το γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη σκηνοθέτησαν η Ερμίνα Κυριαζή και ο Μάνος Καρατζογιάννης. Ο δεύτερος πρωταγωνίστησε κιόλας, στο πλευρό της Στέλλα Γκίκα, του Δημήτρη Πασσά και της Ελένης Σακκά, προτείνοντας έναν ευάλωτο ψυχισμό έναντι της σκληρότητας, της αναλγησίας και του ρατσιστικού κλίματος που βιώνει ο ήρωας μέσα κι έξω από το σπίτι του. Μνήμες από την Τιφλίδα και οι περιθωριοποιητικοί μηχανισμοί σε μιαν Ελλάδα/φιλοξενούσα χώρα συνθέτουν ένα μελόδραμα υψηλών προδιαγραφών που ανανοηματοδοτεί την έννοια της θυσίας, αναβιβάζοντάς την στο βάθρο της πολιτικής αλληγορίας.

«Μαντάμ Μποβαρί» του Γκιστάβ Φλομπέρ
Διασκευή: Έλσα Ανδριανού
Σκηνοθεσία : Λίλλυ Μελεμέ
Παίζουν: Πέγκυ Τρικαλιώτη, Κώστας Βασαρδάνης, Ανδρέας Νάτσιος, Πάρης Θωμόπουλος, Γιάννης Εγγλέζος
⌖ Θέατρο Αποθήκη
Συνεχίζεται: 06 - 30 Ιανουαρίου 2024 

Την εμβληματική «Μαντάμ Μποβαρί» του Γκιστάβ Φλομπέρ ερμήνευσε η Πέγκυ Τρικαλιώτη στην υποδειγματική σκηνοθεσία της Λίλλυς Μελεμέ. Την έξοχη παράσταση του θεάτρου «Αποθήκη» πλαισίωσαν, επίσης, ο Κώστας Βασαρδάνης, ο Ανδρέας Νάτσιος, ο Πάρης Θωμόπουλος και ο Γιάννης Εγγλέζος. Η ονειροπαρμένη, ασυμβίβαστη ηρωίδα του Φλομπέρ, μέσα από τη δυναμική ανάγνωση της κυρίας Μελεμέ και την εξίσου δυναμική ενσάρκωση της κυρίας Τρικαλιώτη, μεταμορφώνεται επί σκηνής σε σύμβολο της ανθρώπινης ματαίωσης, εντασσόμενη σε ένα ονειρικό σκηνικό. Ο ανδρικός χορός απαρτιώνει το σκηνικό επίτευγμα.

«Πλατόνωφ» του Αντόν Τσέχοφ
Μετάφραση: Κώστας Θεοφάνους
Σκηνοθεσία: Δανάη Σπηλιώτη
Παίζουν: Νίκη Βακάλη, Νικόλ Δημητρακοπούλου, Στέλιος Θεοδώρου, Κωστής Καλλιβρετάκης, Κλεοπάτρα Μάρκου, Κατερίνα Νταλιάνη, Ντίνος Ποντικόπουλος, Αντώνης Χρήστου Μουσικός επί σκηνής: Δημήτρης Χατζηζήσης
⌖ Θέατρο Θησείο
Από 16.10.2023 εώς 5.12.2023

Τον σχοινοτενή «Πλατόνωφ» του Άντον Τσέχοφ συνόψισε σε μια δίωρη παράσταση η Δανάη Σπηλιώτη, κατανέμοντας δημοκρατικά τους ρόλους στους: Νίκη Βακάλη, Νικόλ Δημητρακοπούλου, Στέλιο Θεοδώρου, Κωστή Καλλιβρετάκη, Κλεοπάτρα Μάρκου, Κατερίνα Νταλιάνη, Ντίνο Ποντικόπουλο και Αντώνη Χρήστου. Ρομαντικό ύφος και αφαιρετική σκηνογραφία στην απόδοση των χαρακτήρων που θα παραστούν στον επικήδειο της ρωσικής φεουδαρχικής τάξης: ένα λυρικό προοίμιο στον «Βυσσινόκηπο» που φέρει δυνάμει όλα τα γνωρίσματα του τσεχοφικού σαρκασμού, αύταρκες και πλήρες ως θεατρικό δρώμενο.

«Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» του Έντουαρντ Άλμπι
Μετάφραση: Τζένη Μαστοράκη
Σκηνοθεσία: Ορέστης Τάτσης
Παίζουν: Δημήτρης Ξανθόπουλος, Ναταλία Στυλιανού, Αγγελος Ανδριόπουλος , Σεμίνα Πανηγυροπούλου
⌖ Θέατρο Από Μηχανής
Από 30.10.2023 εώς 19.12.2023

Το κορυφαίο έργο του Έντ. Άλμπι ανέβασε ο Ορέστης Τάτσης στο «Από Μηχανής Θέατρο», εμπιστευόμενος το αμοιβαίο παιχνίδι κοινωνικών προσωπείων στη Ναταλία Στυλιανού, στον Δημήτρη Ξανθόπουλο, στη Σεμίνα Πανηγυροπούλου και στον Άγγελο Ανδριόπουλο. Εγκλωβισμένοι σε μια παραπειστική εικόνα Εαυτού, οι ήρωες του κλασικού αριστουργήματος υπονομεύουν την επανάπαυση των αμερικανών μεσοαστών και το ψευδεπίγραφο ακαδημαϊκό προφίλ των πανεπιστημιακών δασκάλων της δεκαετίας του εξήντα. Τα δυο ζευγάρια επιδίδονται σ’ ένα παιχνίδι αμοιβαίας επιβολής απ’ όπου, τελικά, αναδεικνύεται η άτεγκτη ανάγκη του ανθρώπου για συντροφικότητα.

«Ο Γλάρος» του Άντον Τσέχοφ
Μετάφραση: Ξένια Καλογεροπούλου
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Παίζουν: Θεοδώρα Τζήμου [Αρκάντινα], Μανώλης Μαυροματάκης [Τριγκόριν], Αινείας Τσαμάτης [Τρέπλιεφ], Δήμητρα Βλαγκοπούλου [Νίνα], Νατάσα Εξηνταβελώνη [Μάσα], Φιντέλ Ταλαμπούκας [Ντόρν], Δρόσος Σκώτης [Σόριν], Μαρία Φιλίνη [Πωλίνα], Γιώργος Ζυγούρης [Μεντβεντένκο]
⌖ Θέατρο: Προσκήνιο
Συνεχίζεται: μέχρι 14 Ιανουαρίου 2024 

Με τον «Γλάρο» ο Δημήτρης Καραντζάς συμπλήρωσε, ως τριλογία, τις «Τρεις αδελφές» και τον «Θείο Βάνια» του Τσέχοφ, προβαίνοντας σε μια ριζοσπαστική επανεκτίμηση του θεατρικού χωροχρόνου και σημειώνοντας μιαν ιστορική παράσταση. Δεν θα ξεχάσω τη συγκλονιστική ερμηνεία της Θεοδώρας Τζήμου, τη στοχευμένη σωματικότητα του Αινεία Τσαμάτη, τη συγκινητική παρουσία της Νατάσας Εξηνταβελώνη, την ευφυή παρουσία του Μανώλη Μαυροματάκη, την αξιοθαύμαστη μεταμορφωσιγένεια της Δήμητρας Βλαγκοπούλου, το χιούμορ του Δρόσου Σκώτη, την ερμηνευτική συνέπεια του Γιώργου Ζυγούρη, του Φιντέλ Ταλαμπούκα και της Μαρίας Φιλίνη και τα έξοχα σκηνικά του Κωνσταντίνου Σκουρλέτη.

«Δωδέκατη νύχτα ή ό,τι επιθυμείτε» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ
Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές
Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Κακλέας
Παίζουν: Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος, Πωλ Ζαχαριάδης, Αλέξανδρος Ζουριδάκης, Αμαλία Καβάλη, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Ελευθερία Παγκάλου, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Αλέξανδρος Σκουρλέτης, Αγγελική Τρομπούκη
⌖ Θέατρο Τέχνης Κ. Κουν, Υπόγειο
Συνεχίζεται: 03 - 14 Ιανουαρίου 2024 

Ο Γιάννης Κακλέας ανέβασε τη «Δωδέκατη Νύχτα» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ ως ένα παίγνιο εκτροπής από την κανονικότητα, σε μια παράσταση όπου η μεταμφίεση δίνει διέξοδο στον ερωτισμό, ενάντια στις κοινωνικές συμβάσεις. Αισθητική «ντραγκ» σε μια μουσικοχορευτική παράσταση όπου αναδεικνύονται τα ταλέντα της Στέλλας Κάλτσου, της Ηλένιας Δουλαδίρη, του Κωνσταντίνου Σαββάκη, της Όλγας Φαλέι, της Αμαλίας Καβάλη, του Κωνσταντίνου Μπιμπή, της Ηλιάνας Μαυρομάτη, της Ελευθερίας Παγκάλου, της Αγγελικής Τρομπούκη, του Παναγιώτη Παπαϊωάννου, του Πωλ Ζαχαριάδη, του Αλέξανδρου Ζουριδάκη, του Αλέξανδρου Σκουρλέτη και, κυρίως, το ταλέντο του Κωνσταντίνου Γεωργόπουλου στον ρόλο του τρελού.

«Αρκουδοράχη» του Εντ Τόμας 
Μετάφραση: Αργύρης Ξάφης
Σκηνοθεσία: Ιώ Βουλγαράκη
Παίζουν: Δημήτρης Γεωργιάδης, Δημήτρης Δρόσος, Δέσποινα Κούρτη, Αργύρης Ξάφης
⌖ Θέατρο Θησείο
Από 12.10.2023 εώς 26.11.2023

Η Ιώ Βουλγαράκη αξιοποίησε στο έπακρο την έξοχη μετάφραση και την ερμηνευτική δεινότητα του Αργύρη Ξάφη σε μιαν άκρως ποιητική απόδοση του γριφώδους έργου «Αρκουδοράχη» του Ουαλού Εντ Τόμας. Η Δέσποινα Κούρτη, ο Δημήτρης Γεωργιάδης και ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης απαρτιώνουν ένα κουαρτέτο ερμηνευτικό που κομίζει επί σκηνής τον εφιάλτη μιας επικείμενης αποκοπής από τις ρίζες, ενός μετατραυματικού στρες και μιας αλληγορικής απόδοσης της απώλειας μνήμης. Μανιερίστικη, νοσταλγική σκηνοθεσία για έναν «παλιό κόσμο» που χάθηκε ανεπιστρεπτί και για ένα δυσοίωνο μέλλον που διαγράφεται στον ορίζοντα και το οποίο υποδηλώνεται από τη «ζεστή» φωτιστική συνθήκη του Αλέκου Αναστασίου σε αντίθεση με τις υπόλοιπες σκηνές, οι οποίες φωτίζονται με ψυχρό φως.

«Καὶ ἐφύτευσεν ὁ Θεὸς παράδεισον» της Βαλέριας Δημητριάδου
Σκηνοθεσία: Βαλέρια Δημητριάδου
Παίζουν: Αθηνά Αλεξοπούλου, Βαγγέλης Αμπατζής, Παναγιώτης Γαβρέλας, Κωνσταντίνος Κάππας, Μαρία Κατσανδρή Χρύσα Κοτταράκου, Γρηγόρης Μπαλλάς, Μαρία Προϊστάκη, Αθηνά Σακαλή, Θανάσης Χαλκιάς, Σπύρος Χατζηαγγελάκης
⌖ Σύγχρονο Θέατρο
Από 20.9.2023 εώς 29.10.2023

Ώριμοι πια, οι «C. for Circus» ανέβασαν στο Σύγχρονο Θέατρο το ειρωνικό κείμενο «Και εφύτευσεν ο Θεός παράδεισον» της Βαλέριας Δημητριάδου, μιαν υπερρεαλιστική σύνθεση που παραλλάσσει την ωμή πραγματικότητα σε αλληγορία, επιστρατεύοντας τα διδάγματα του σωματικού θεάτρου και του μιούζικαλ. Δήμητρα Λιάκουρα στη σκηνογραφία, Ειρήνη Μακρή στη χορογραφία, Αθηνά Σακαλή, Αθηνά Αλεξοπούλου, Μαρία Προϊστάκη, Μαρία Κατσανδρή, Παναγιώτης Γαβρέλας, Νικόλας Παπαδομιχελάκης, Βαγγέλης Αμπατζής, Θανάσης Χαλκιάς, Χρύσα Κοτταράκου, Σπύρος Χατζηαγγελάκης και Κωνσταντίνος Κάππας σε συγκλονιστική υπόδυση των χαρακτήρων του έργου. Αξέχαστη παράσταση.

^＊ Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας. Το νέο του μυθιστόρημα «Αλλοτεκοίτη – Εκεί που χάθηκε η βλάστηση» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.