alt

Ανασκόπηση της ελληνικής και μεταφρασμένης αστυνομικής λογοτεχνίας του 2018 και επιλογή 11 τίτλων από την πρώτη και 13 τίτλων από τη δεύτερη κατηγορία.

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Ας ξεκινήσουμε με μια μικρή ανασκόπηση στην παγκόσμια αστυνομική λογοτεχνία της χρονιάς που τελειώνει. Οι Σκανδιναβοί συγγραφείς (ή, για να είμαστε ακριβείς, οι εκπρόσωποι του Nordic noir, όρος που συμπεριλαμβάνει τους Φιλανδούς και τους Ισλανδούς), διατήρησαν τα πρωτεία της εμπορικότητας. Η απλή γραφή, η αφηγηματική οπτική από την πλευρά των εκπροσώπων του νόμου, οι βίαιοι και τελετουργικοί φόνοι που σχετίζονται πάντοτε με τις σκοτεινές πτυχές της προτεσταντικής κοινωνίας –η οποία φαινομενικά «δεν έχει τίποτα να κρύψει»– κέρδισαν γι' άλλη μια χρονιά το αναγνωστικό κοινό.

Η απλή γραφή, η αφηγηματική οπτική από την πλευρά των εκπροσώπων του νόμου, οι βίαιοι και τελετουργικοί φόνοι που σχετίζονται πάντοτε με τις σκοτεινές πτυχές της προτεσταντικής κοινωνίας –η οποία φαινομενικά «δεν έχει τίποτα να κρύψει»– κέρδισαν γι' άλλη μια χρονιά το αναγνωστικό κοινό.

Μεγάλη άνθιση συνέχισε να γνωρίζει το procedural, όπως αποκαλείται το είδος όπου ο αναγνώστης παρακολουθεί βήμα προς βήμα τη συλλογική δουλειά μιας αστυνομικής ομάδας –αποτελούμενης συνήθως από ετερογενή μέλη– μέχρι την εξιχνίαση του φόνου. Στη δημοτικότητα του procedural συνέβαλαν οι αμέτρητες αστυνομικές σειρές που προβάλει η δημόσια, η ιδιωτική και κυρίως η συνδρομητική τηλεόραση, εξοικειώνοντας ένα τμήμα των τηλεθεατών μ' ένα λογοτεχνικό είδος που, ως πρόσφατα, αγνοούσαν ή απαξίωναν.

Από την έναρξη της νέας χιλιετίας, μια άλλη επιτυχημένη τάση του αστυνομικού μυθιστορήματος είναι το επονομαζόμενο domestic noir, αυτό που παλαιότερα αποκαλούσαμε ψυχολογικό θρίλερ. Μόνο που τώρα πια εστιάζει στη βία που κρύβεται μέσα στα σπίτια μας, με θύματα κυρίως τις γυναίκες και τα παιδιά. Παρότι τα πρώτα σπέρματα του είδους ανιχνεύονται στην Patricia Highsmith και την Ruth Rendel, το genre απογειώθηκε χάρη στην Gillian Flynn. Η συνταγή του είναι εύκολη (δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις από τον συγγραφέα ή τον αναγνώστη), η δημοτικότητά του όμως οφείλεται κυρίως στη συνειδητοποίηση της κοινωνίας ότι μια μεγάλη μάστιγα όλων των εποχών –που τώρα πια συζητιέται και αντιμετωπίζεται ανοιχτά– είναι η ενδοοικογενειακή βία, όσο και τη βία που ασκείται στους χώρους δουλειάς με πιο υποδόριες μεθόδους.

Φέτος, είδαμε την προσπάθεια δημιουργίας καινούργιων εθνικών –τρόπον τινά– σχολών. Έτσι, στο παιχνίδι μπήκαν δυναμικά οι Νοτιοαφρικανοί συγγραφείς, οι Νοτιοκορεάτες και οι Αυστραλοί. Η επόμενη χρονιά θα δείξει αν θα καταφέρουν να απειλήσουν την πρωτοκαθεδρία των Σκανδιναβών. 

Τέλος, παρατηρούμε ότι διεθνώς υπάρχει μια στροφή στην επανέκδοση των κλασικών του είδους (Agatha Christie, Gaston Leroux, Arthur Conan Doyle), αλλά και λιγότερο γνωστών και παλαιότερων συγγραφέων της αστυνομικής λογοτεχνίας. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν τη χρονιά που τελειώνει βιβλία του Fergus Hume, της Anna Κatharine Green και της Dorothy Hughes, εκτός άλλων πολλών. 

 Συγγραφείς από κάθε άκρη της γης 

altΗ αιτία του εγκλήματος, όπως όλοι γνωρίζουμε, μπορεί να είναι αυτό που ο καθένας θεωρεί ως «υλικό από το οποίο φτιάχνονται τα όνειρα». Σε δύο βιβλία της φετινής παραγωγής βλέπουμε να εκτελούνται φόνοι με διακύβευμα τη Γλώσσα. Στη Μετάφραση (μτφρ. Κρίτων Ηλιόπουλος, εκδ. Angelus Novus) του Αργεντινού Pablo de Santis, «Σε μια παραλιακή πόλη… σε ένα μάλλον τρομακτικό ημιτελές ξενοδοχείο, διεξάγεται ένα συνέδριο μετάφρασης με προσκεκλημένους μεταφραστές απ' όλον τον κόσμο. Ενώ στην κοντινή ακτή εμφανίζονται μυστηριωδώς πτώματα θαλάσσιων λεόντων, στη διάρκεια του συνεδρίου συμβαίνουν ακόμα πιο μυστηριώδεις θάνατοι συνέδρων… Με τη μαγική δύναμη της λογοτεχνίας, η γλώσσα και οι ερμηνείες της γίνονται αντικείμενο μυθοπλασίας σε μια ιστορία έρωτα και μυστηρίου, ενώ οι λέξεις μεταφράζονται σε πραγματικότητα -και αντιστρόφως- σ' ένα συναρπαστικό λογοτεχνικό παιχνίδι». Ο συγγραφέας (ο οποίος μας είναι γνωστός από τη Μαύρη Φιλολογία) εκμεταλλεύεται στο έπακρο και με χιούμορ τις εμμονές των μεταφραστών και των γλωσσολόγων. 

altΚάτι ανάλογο συμβαίνει στην Έβδομη Λειτουργία της Γλώσσας (μτφρ. Γιώργος Ξενάριος, εκδ. Opera), του Γάλλου Laurent Binet. «Ο Ζακ Μπαγιάρ, αστυνομικός επιθεωρητής που έχει πολεμήσει στην Αλγερία και απεχθάνεται τους μακρυμάλληδες των πανεπιστημίων, επιφορτίζεται με τη διαλεύκανση μιας υπόθεσης που αφορά τον ύποπτο θάνατο ενός κάποιου Ρολάν Μπαρτ, καθηγητή σημειολογίας στο ανώτατο πανεπιστημιακό ίδρυμα College de France. Ο Μπαγιάρ βουτά στη θάλασσα των κύκλων της διανόησης του '80, αλλά πολύ γρήγορα καταλαβαίνει ότι δεν κατέχει τον κώδικα επικοινωνίας. Έτσι, πειθαναγκάζει έναν νεαρό καθηγητή πανεπιστημίου με ειδίκευση στη σημειολογία να του χρησιμεύσει ως διερμηνέας της ακατάληπτης γλώσσας την οποία χρησιμοποιεί αυτή η ιδιαίτερη πανίδα που συνθέτει τη «French Theory». Αυτή είναι η αρχή ενός αστυνομικού μυθιστορήματος όπου μπερδεύονται ο θάνατος του Ρολάν Μπαρτ, μια ομπρέλα από τη Βουλγαρία, η επίθεση στο σταθμό της Μπολόνιας, το ντιμπέιτ μεταξύ Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εστέν και Φρανσουά Μιτεράν της 5ης Μαΐου 1981, δύο μυστηριώδεις Γιαπωνέζοι, ένα συνέδριο με οπαδούς και αντιπάλους της «French Theory», ένα κλειστό κύκλωμα ρητορείας με το νεφελώδες όνομα Logos Club και μια βεντάλια αστυνομικών και μαφιόζων κάθε πηγής και προέλευσης». Το βιβλίο θα μπορούσε να έχει υπότιτλο «Μερικά πράγματα για τη σημειολογία που θα σας ξελασπώσουν σε περίπτωση ανάγκης». Από τις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν ο Μπαρτ και ο Φουκώ, ο Έκο και ο Ντεριντά, ο Λακάν και ο Αλτουσέρ, ο Τσόμσκι και ο Μιτεράν, όπως επίσης η ατμόσφαιρα των παριζιάνικων κύκλων της διανόησης τη δεκαετία του '80.

altΕν είδει φόρου τιμής στον πρόσφατα χαμένο «Σκοτσέζο φίλο» Philip Kerr, θα κάνουμε μια στάση στη δική του θεματολογία· την επώαση «του αυγού του φιδιού», στη διάρκεια του ταραγμένου, τρομακτικού και συγχρόνως σαγηνευτικού γερμανικού Μεσοπολέμου, αλλά και τις συνέπειες που είχε η ναζιστική λαίλαπα στον μεταπολεμικό κόσμο. Το Βρεγμένο Ψάρι (εκδ. Ποικίλη Στοά) του Volker Kutscher είναι η πρώτη υπόθεση του αστυνόμου Γκέρεον Ρατ, ο οποίος ίσως είναι γνωστός στους λάτρεις των αστυνομικών σειρών από το Babylon Berlin (γερμανική παραγωγή, της οποίας τα δικαιώματα έχει το Netflix). «Βερολίνο 1929. Στην βερολινέζικη αστυνομική αργκό, το "βρεγμένο ψάρι" σημαίνει ανεξιχνίαστη υπόθεση. Ο νεαρός φιλόδοξος αστυνόμος Γκέρεον Ρατ, νεοφερμένος στο Βερολίνο, βιώνει μια μεγαλούπολη σε έκσταση, γεμάτη πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις. Ένας αταυτοποίητος νεκρός που φέρει τα ίχνη απάνθρωπων βασανισμών, παραμένει αίνιγμα για την Επιθεώρηση Α του Εγκληματολογικού της Αστυνομίας. Ο Ρατ ανακαλύπτει τη σχέση του με μιαν ομάδα εξόριστων Ρώσων αντιφρονούντων που ετοιμάζουν πραξικόπημα εναντίον του Στάλιν εισάγοντας λαθραία μεγάλη ποσότητα χρυσού για την αγορά όπλων. Αλλά πολλοί εποφθαλμιούν τον ρωσικό χρυσό και τα όπλα... Ο Ρατ εισέρχεται σε κύκλους παραστρατιωτικών και μπλέκει με το οργανωμένο έγκλημα». Εντός των γιορτών θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά η δεύτερη περιπέτεια του Γκέρεον Ρατ. 

altΆλλος Γερμανός συγγραφέας που ασχολείται με το σκοτεινό παρελθόν της πατρίδας του είναι ο Harald Gilbers, ο οποίος με το Σκοτεινό Βερολίνο (μτφρ. Βασίλης Τσαλής, εκδ. Μεταίχμιο) εγκαινίασε την τριλογία Germania. «Τον Μάιο του 1944, στο βομβαρδισμένο Βερολίνο, ο Εβραίος πρώην επιθεωρητής της δίωξης κοινού εγκλήματος Ρίχαρντ Οπενχάιμερ, ο οποίος είναι σε διαθεσιμότητα εξαιτίας των φυλετικών νόμων του Τρίτου Ράιχ, ανακαλείται στην υπηρεσία για να συμβάλει στην εξιχνίαση μιας σειράς φόνων, τα θύματα των οποίων είναι γυναίκες ελαφρών ηθών που σχετίζονται με διαφορετικούς τρόπους με το Εθνικοσοσιαλιστικό Kόμμα. Τα θύματα, τα οποία έχουν βασανιστεί και θανατωθεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο, ανευρίσκονται τοποθετημένα τελετουργικά, κοντά σε μνημεία πεσόντων του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Οπενχάιμερ δίνει διμέτωπο αγώνα: από τη μια, αγωνίζεται να εξιχνιάσει την υπόθεση, και από την άλλη, να σώσει την ίδια του τη ζωή, αφού γνωρίζει ότι μόλις τελειώσει με την υπόθεση θα είναι στο έλεος των Ες Ες...» Ο δεύτερος τόμος της τριλογίας κυκλοφόρησε μόλις από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, με τίτλο Οι γιοι του Όντιν.

altΟ ιδιαίτερα δημοφιλής στη χώρα μας Philip Kerr πέθανε στις 23 Μαρτίου 2018, αφήνοντας δύο ανέκδοτα χειρόγραφα. Το πρώτο, με τίτλο Φοβού τους Δαναούς κυκλοφόρησε ήδη (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κέδρος) ενώ το Metropolis υποθέτω ότι θα ακολουθήσει σύντομα. Στο Φοβού τους Δαναούς, ένα από τα πιο μπερδεμένα βιβλία του Kerr, ο γνωστός μας Μπέρνι Γκούντερ, προσπαθώντας να ξεφύγει από τους όψιμους ή ειλικρινείς κυνηγούς Ναζί, μετακομίζει στο Μόναχο και πιάνει δουλειά στο νεκροτομείο με αλλαγμένο όνομα. Μετά από πολλές περιπλοκές, η τύχη που συνοδεύει πάντοτε τον Μπέρνι τον οδηγεί στην Ελλάδα, ως πραγματογνώμονα μιας ασφαλιστικής εταιρείας, με σκοπό τη διερεύνηση του ναυαγίου Ντόρις στα ανοιχτά της Πελοποννήσου. Αλλά η ατυχία που συνιστά το έτερο εγγενές στοιχείο της ζωής του θα τον μπλέξει σε μια υπόθεση που αφορά την υφαρπαγή της περιουσίας εβραϊκών οικογενειών της Θεσσαλονίκης. Λιγότερο αστυνομικό και περισσότερο κατασκοπικό, το βιβλίο του Kerr διαδραματίζεται στο Μόναχο και την Αθήνα του 1957, την οποία περιγράφει μετά γνώσεως. Οι ατιμώρητοι Ναζί και οι συνεργάτες τους κυκλοφορούν σχεδόν ανενόχλητοι στις δύο χώρες, και ο Μπέρνι σκοντάφτει διαρκώς επάνω τους. 

altΟι Αγγλίδες συγγραφείς συνεχίζουν επάξια την παράδοση της αστυνομικής μυθοπλασίας, την οποία ξεκίνησαν οι συμπατριώτισσές τους Agatha Christie, D.L. Sayers, M. Allingham και N. Marsh, οι επονομαζόμενες «Τέσσερις Βασίλισσες του Εγκλήματος», την περίοδο του Μεσοπολέμου. Μια παράδοση η οποία έφτασε ακμαία μέχρι τις μέρες μας, με τη (μακαρίτισσα πλέον) Ruth Rendel, τη Minette Walters και την Ann Cleaves. Η πρωτοεμφανιζόμενη C.J. Tudor, βαθύτατα επηρεασμένη από τον μαιτρ Steven King, διηγείται στον Άνθρωπο Κιμωλία (μτφρ. Παλμύρα Ισμυρίδου, εκδ. Κλειδάριθμος) την ιστορία μιας παιδικής παρέας η οποία, εν έτει 1986, ανακαλύπτει το πτώμα μιας ακέφαλης κοπέλας σ' ένα κοντινό δάσος. Τριάντα χρόνια αργότερα, ένα μέλος της παιδικής παρέας, ο αλκοολικός Έντι, ο οποίος έχει εξελιχτεί σ' έναν τύπο δυσλειτουργικό και σημαδεμένο από το περιστατικό εκείνο, αποφασίζει να γράψει ένα βιβλίο για το ανεξιχνίαστο έγκλημα. Και τότε οι φόνοι ξαναρχίζουν. Φόνοι οι οποίοι, όπως παλιότερα, προαναγγέλλονται από παιδικά σκίτσα φτιαγμένα με χρωματιστές κιμωλίες. Πολύ επιτυχημένη η απεικόνιση της φρίκης που αναδύεται και κατακλύζει την ήσυχη κωμόπολη.

altΤα Άγνωστα Πρόσωπα (μτφρ. Ειρήνη Παϊδούση, εκδ. Μεταίχμιο) είναι το δεύτερο βιβλίο της Βρετανίδας Susie Steiner με ηρωίδα την αστυνόμο Μανόν Μπράντσο. Η αστυνόμος, έγκυος ούσα, μετακομίζει στην περιφέρεια όπου ζει με την αδελφή της και τον υιοθετημένο γιο της σε ελάχιστη απόσταση από το τοπικό αστυνομικό τμήμα. Παρότι ασχολείται πλέον μόνο με παλιές ανεξιχνίαστες υποθέσεις, δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη όταν ένας άνδρας ξεψυχάει μαχαιρωμένος σε απόσταση αναπνοής από το τμήμα. Σύντομα όμως θα διαπιστώσει με φρίκη ότι τόσο ο νεκρός, όσο και ο κύριος ύποπτος για τον φόνο του, συνδέονται στενά με τη δική της ζωή. Ξεκινάει τότε μια κατάβαση σ' ένα σύμπαν αμφιβολιών και τρόμου, στη διάρκεια της οποίας η Μανόν δεν θα ξεχάσει ούτε για μια στιγμή τις αξίες και τις προτεραιότητές της. Από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορεί ο πρώτος τόμος της σειράς, Αγνοούμενη μέχρι αποδείξεως του εναντίου, ο οποίος φωτίζει την προσωπικότητα της Μανόν Μπράντσο και των οικείων της. 

altΈχουμε διαβάσει αμέτρητες ιστορίες με ήρωες καλοφτιαγμένους Σκανδιναβούς σούπερ-ήρωες αστυνομικούς οι οποίοι κατοικούν πάντοτε σε σπίτια διακοσμημένα λιτά αλλά με γούστο. Έρχεται όμως ο Leif G.W. Persson να γκρεμίσει αυτό το μυθοπλαστικό πλαίσιο με τον πιο ακραία politically incorrect αστυνόμο που μπορεί να φανταστεί κανείς. Στο μυθιστόρημα Αυτός που σκοτώνει τον δράκο (μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη, εκδ. Πατάκη), ο συγγραφέας, διακεκριμένος εγκληματολόγος και μελετητής ψυχολογικών προφίλ, περιγράφει έναν επιθεωρητή κοντόχοντρο, σεξιστή, ρατσιστή, βουλιμικό και αλκοολικό, καλοπερασάκια και τεμπέλη, τον οποίο οι συνάδελφοί του αποκαλούν «χοντρό εφιάλτη». Η καρικατούρα του Έβερτ Μπέκστρεμ θυμίζει τα σκίτσα του Reiser, το παράδοξο όμως είναι ότι επιθεωρητής διαθέτει διαβολεμένη τύχη – ή αστυνομική διαίσθηση; Όταν ένας Σομαλός διανομέας εφημερίδων βρίσκει δολοφονημένο ένα «μπεκρόμουτρο», τον αλκοολικό πρώην λογιστή Καρλ Ντάνιελσσον ο οποίος ξέπλενε το μαύρο χρήμα ημεδαπών κι αλλοδαπών κακοποιών, ο Μπέκστρεμ θα εξιχνιάσει μια αληθινά μπερδεμένη ιστορία στην οποία η σουηδική κοινωνία κάθε άλλο παρά ιδανική εμφανίζεται. Ο ευφυής Leif G.W. Persson κλείνει το μάτι στον αναγνώστη, ψιθυρίζοντας: ψέματα είναι ότι οι δίκαιοι ανταμείβονται· κι αν ανταμειφθούν, αυτό γίνεται κατά λάθος. Ο Μπέκστρεμ εμφανιζόταν και στο προηγούμενο βιβλίο του Persson, το Λίντα: Όπως στη δολοφονία της Λίντα, που κυκλοφορεί από τις ίδιες εκδόσεις. 

altΟ Caryl Férey, «μάρτυρας των κολάσεων αυτού του κόσμου» (κατά τον Αντώνη Ν. Φράγκο, στο Περιοδικό), μετά τη Νότια Αφρική, την Αργεντινή, τη Νέα Ζηλανδία και τη Χιλή, στρέφει τον ανελέητο συγγραφικό φακό του στην Ελλάδα της κρίσης με το Ποτέ πια μόνος (μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ, εκδ. Άγρα). Με αφορμή τη διεθνή αδιαφορία απέναντι στο προσφυγικό ζήτημα, στήνει ένα πολιτικό νουάρ μυθιστόρημα στην Αθήνα, τον Πειραιά και την Αστυπάλαια, με ήρωα τον μονόφθαλμο και στριφνό, πρώην αστυνομικό Μακ Κας. Όταν ο πιστός φίλος του Μακ Κας, δικηγόρος κι έμπειρος ιστιοπλόος πνίγεται κατά την ανατροπή του σκάφους του στη Μάγχη, ο Γαλλο-Ιρλανδός πρώην μπάτσος θα αρχίσει να ερευνά την υπόθεση στη Βρέστη. Πόσο μάλλον όταν μαθαίνει ότι στο ίδιο σκάφος βρισκόταν η πρώην σύζυγός του, Ανζελίκ, η οποία αγνοείται. Τα στοιχεία όλα δείχνουν προς την Ελλάδα, κι έτσι ο Μακ Κας θα βρεθεί στην Αθήνα (και μάλιστα στα Εξάρχεια, κάνοντας κι ένα πέρασμα από τον γνωστό μας «Ρινόκερω») όπου θα πιάσει σταδιακά το νήμα της υπόθεσης χάρη στη βοήθεια μιας παρέας ανυπότακτων εξαρχειώτικων πνευμάτων. Φτάνοντας στην Αστυπάλαια, θα βρεθεί ενώπιον των απίστευτων βασανιστηρίων που υφίστανται οι πρόσφυγες πριν, κατά και μετά τη διακίνησή τους στον «πολιτισμένο» δυτικό κόσμο. Θα σώσει την Ανζελίκ και μερικές μετανάστριες – σταγόνα στον ωκεανό σε σχέση με το έγκλημα που διαδραματίζεται καθημερινά. Ο Férey μας χαρίζει άλλο ένα άψογο, σκληρό και απαισιόδοξο πολιτικό νουάρ. 

altΟ Νοτιοαφρικανός Deon Meyer είναι ένας εξαιρετικά επιτυχημένος συγγραφέας αστυνομικών βιβλίων και θρίλερ, έξι από τα οποία έχουν ως ήρωα τον αστυνόμο Μπένι Γκρίσελ. Γραμμένα στα αφρικάανς, διαδραματίζονται στη μετά απαρτχάιντ εποχή, με επίκεντρο το Κέιπ Τάουν. Η Κόμπρα (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Στερέωμα), γραμμένη το 2013, έχει ως θέμα «την απαγωγή ενός διάσημου μαθηματικού και την δολοφονία των δύο σωματοφυλάκων του σε ένα τουριστικό κατάλυμα έξω από το Κέιπ Τάουν. Πρόκειται εμφανώς για εγκληματική ενέργεια, εκτελεσμένη από επαγγελματία. Οι κάλυκες που βρίσκονται στον τόπο του εγκλήματος περιέργως προσφέρουν ένα προφανές τεκμήριο: στην εσωτερική πλευρά κάθε κάλυκα ήταν χαραγμένη μια Κόμπρα... Στο μεταξύ ένας επιδέξιος πορτοφολάς που χρησιμοποιεί τα ταλέντα του για να στείλει την αδελφή του στο πανεπιστήμιο, κλέβει ένα πορτοφόλι από λάθος τσέπη. altΟ ντετέκτιβ Μπένι Γκρίσελ και τα Γεράκια, η ελίτ της έρευνας ανθρωποκτονιών, πρέπει να εντοπίσουν τον πορτοφολά που θα τους οδηγήσει στην «κόμπρα», πριν είναι πολύ αργά...» Γρήγορη πλοκή, θαυμάσια σκιαγραφημένοι χαρακτήρες, αποστασιοποιημένη αλλά κριτική ματιά απέναντι στον ρατσισμό και την κοινωνική διαστρωμάτωση της χώρας. 

Ο Κώστας Αγοραστός ασχολήθηκε ήδη με την επανέκδοση των βιβλίων της Άγκαθα Κρίστι από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Να υπενθυμίσω απλώς ότι η Μυστηριώδης Υπόθεση στο Στάιλς (μτφρ. Χρήστος Καψάλης) είναι η πρώτη περιπέτεια του Ηρακλή Πουαρό, και όπως γράφει ο Τζον Κάραν στην εισαγωγή του βιβλίου, αλλά και η ίδια η συγγραφέας στην Αυτοβιογραφία (μτφρ. Χρήστος Καψάλης) της): «[το βιβλίο] Είχε τις ρίζες του σε μια πρόκληση που της έθεσε η αδελφή της η Ματζ. "Βάζω στοίχημα ότι δεν μπορείς να γράψεις μια καλή αστυνομική ιστορία". Την εποχή εκείνη η Άγκαθα εργαζόταν στο φαρμακείο του τοπικού νοσοκομείου και γνώριζε τη δράση των δηλητηρίων λόγω του επαγγέλματός της. altΑυτό, σε συνδυασμό με το ότι οι Βέλγοι πρόσφυγες που επιχειρούσαν να γλιτώσουν από τη λαίλαπα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου είχαν αρχίσει να εμφανίζονται στη γενέτειρά της, το Τορκί, στη νότια ακτή της Αγγλίας, ενέπνευσε στην Άγκαθα τόσο τη μέθοδο της δολοφονίας όσο και το υπόβαθρο του ντετέκτιβ της». Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1920 με τεράστια επιτυχία και δέκα χρόνια αργότερα, το 1930, όταν η Κρίστι άρχισε να βαριέται τον Πουαρό, επινόησε μια νέα ηρωίδα, την ηλικιωμένη γεροντοκόρη μις Μαρπλ. Παρά την επιτυχία της μις Μαρπλ στον Φόνο στο Πρεσβυτέριο (μτφρ. Χρύσα Μπανιά), οι εκδότες της απαίτησαν να επιστρέψει στον Πουαρό. Ένα τρίτο βιβλίο της σειράς με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού δεν πρωταγωνιστεί σ' αυτό κανείς από τους γνωστούς ήρωές της (ούτε καν το λιγότερο γνωστό ντουέτο των Τόμι και Τούπενς) είναι το Και δεν Έμεινε Κανένας (μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής). Η συγγραφέας Ευτυχία Γιαννάκη γράφει στην εισαγωγή της για το βιβλίο (το οποίο το 2015 αναδείχτηκε σε διεθνή ψηφοφορία ως το καλύτερο μυθιστόρημα της Κρίστι): «Η Άγκαθα Κρίστι στις σημειώσεις της ισχυρίζεται ότι το κίνητρό της, όταν άρχισε να γράφει αυτή την ιστορία, ήταν ακριβώς αυτή η δυσκολία, η δημιουργία της πλοκής μιας σειράς φόνων στην οποία θα ήταν ακατόρθωτο να βρεθεί ο ένοχος με βεβαιότητα». Και με τα λόγια της Άγκαθα: «Δέκα άνθρωποι έπρεπε να πεθάνουν χωρίς αυτό να καταντήσει γελοίο ή ο ένοχος να είναι προφανής».

 Ελληνικά αστυνομικά που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα ξένα 

altΣτα κείμενά μας, που δημοσιεύονται καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς, προσπαθούμε να παρακολουθούμε και να ξεχωρίζουμε τα αστυνομικά μυθιστορήματα που θα μπορούσαν να σταθούν άνετα στην ξένη αγορά, αν… Έχοντας ήδη αναλύσει κάποια απ' αυτά, θα τα αναφέρουμε συνοπτικά. 

Στα Ταραγμένα Νερά, της Χρύσας Σπυροπούλου (εκδ. Μεταίχμιο), το κακό παραμονεύει στα νερά της ειδυλλιακής λίμνης Δοϊράνης, ενώ οι ρίζες του φτάνουν ως την Κωνσταντινούπολη, σ' αυτό το ψυχολογικό αστυνομικό μυθιστόρημα. altΣτην Πόλη στο Φως (εκδ. Ίκαρος) της Ευτυχίας Γιαννάκη, το βιβλίο που κλείνει με τελείως αιφνιδιαστικό τρόπο την «Τριλογία της Αθήνας», ο φακός της αφήγησης ανοίγει και φανερώνει όλα τα κρυμμένα μυστικά της πόλης και των ηρώων της.

Ο Μάρκος Κρητικός στήνει ένα κλασικό αστυνομικό αφήγημα, με ντετέκτιβ, μοιραίες γυναίκες και ξεκαρδιστικές καταστάσεις. Στο Κάνε τον Σταυρό σου (εκδ. Αλεξάνδρεια), ο συγγραφέας παίζει με τις συμβάσεις του hardboiled, σ' αυτό το μυθιστόρημα που θα μπορούσε να έχει ως υπότιτλο την ατάκα «Όταν όλα πάνε καλά, κάτι δεν πάει καλά». Με ιδιαίτερα σοφιστικέ χιούμορ, ο Μάκης Μαλαφέκας τινάζει στον αέρα τις δηθενιές της χιπστεροκρατούμενης Αθήνας, αφηγούμενος εγκλήματα που σχετίζονται με την Ντοκουμέντα του 2017 και τον κύκλο των φιλότεχνων. Το Δε Λες Κουβέντα (εκδ. Μελάνι) είναι ένα νουάρ με έντονα κριτική ματιά σε μια Αθήνα που βράζει όχι μόνο από την καλοκαιρινή ζέστη, αλλά από την αδικία, το ρατσισμό και τον σεξισμό.

altΟ Σκοτεινός Λαβύρινθος (εκδ. Μεταίχμιο) του Γρηγόρη Αζαριάδη είναι ένα procedural σκληροτράχηλο αστυνομικό μυθιστόρημα με ηρωίδα την αστυνόμο Τρύπη, η οποία για άλλη μία φορά καταδύεται στην άβυσσο της βίας, της εκδίκησης και του αίματος. Ο Βαγγέλης Γιαννίσης, στην τέταρτη περιπέτεια του Άντερς Οικονομίδη, τη Σκιά (εκδ. Διόπτρα), συνεχίζει να ανατέμνει τη δυστοπία της υποτιθέμενης πιο προνομιούχας χώρας του κόσμου. Με σάουντρακ blackmetal, ο ήρωάς του εξιχνιάζει αιμοσταγή τελετουργικά εγκλήματα. Στη γραφική και φαινομενικά φιλήσυχη Χαλκίδα, τα εγκλήματα που διαπράττονται είναι εξίσου στυγερά με εκείνα που συμβαίνουν στις μεγαλουπόλεις. Ο αστυνόμος Καπετάνος, ο ήρωας του Δημήτρη Σίμου, θα διακινδυνεύσει σοβαρά, τόσο ο ίδιος όσο και η οικογένειά του, προσπαθώντας να εξιχνιάσει μια σειρά από περίεργους φόνους στα Τυφλά Ψάρια (εκδ. Bell). 

altΟ Δύτης (εκδ. Ίκαρος), του Μίνου Ευσταθιάδη, είναι ένα νουάρ ψυχολογικό θρίλερ που σκαλίζει βαθιά στο παρελθόν και ξεσκεπάζει φριχτά μυστικά και πληγές που έμειναν ανεπούλωτες από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το βιβλίο πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα στα γαλλικά. Ο Νεοκλής Γαλανόπουλος, λάτρης του locked-room mystery και του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, επινοεί στον Ιδανικό Ντετέκτιβ (εκδ. Καστανιώτη) μια ιστορία που, ενώ βασίζεται στη σχέση Σέρλοκ Χολμς και δόκτορα Ουότσον, υποτίθεται ότι είναι έργο κάποιου Άγγλου γιατρού, το οποίο διαβάζουμε μεταφρασμένο κι επιμελημένο στα ελληνικά. Οι λάτρεις του Α. Κ. Ντόιλ θα απολαύσουν τις πολλαπλές αναφορές στα βιβλία του μαιτρ και διαμορφωτή του είδους.

altΤέλος, δύο βιβλία αναφοράς κυκλοφόρησαν τη χρονιά που πέρασε, για όσους ενδιαφέρονται όχι μόνο για το παρόν αλλά και την ιστορία του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος, όπως επίσης τη θέση του στο χώρο της Βαλκανικής Χερσονήσου. Το πρώτο είναι η Ιστορία της Ελληνικής Αστυνομικής Λογοτεχνίας (εκδ. Πατάκη), του Φίλιππου Φιλίππου, στο οποίο ο συγγραφέας εξιστορεί και αναλύει όλες τις φάσεις του είδους, αφού τις τοποθετήσει μέσα στις ανάλογες κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές συνθήκες. Μεγάλο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στον Γιάννη Μαρή και την επιρροή του στους νεότερους συγγραφείς του είδους. 

Το BalkaΝoir (εκδ. Καστανιώτη) είναι μια συλλογή αστυνομικών ιστοριών, γραμμένων από συγγραφείς των Βαλκανίων, την οποία επιμελήθηκαν οι συγγραφείς Βασίλης Δανέλλης και Γιάννης Ράγκος. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις ιστορίες καθαυτές –οι περισσότερες από τις οποίες είναι καλογραμμένες κι αντιπροσωπευτικές της θεματολογίας που απασχολεί τους συγγραφείς τους– έχει η εξαιρετική εισαγωγή των επιμελητών για την εξέλιξη του αστυνομικού είδους στα Βαλκάνια, όπως και οι επί μέρους εισαγωγές που είναι γραμμένες από κριτικούς, συγγραφείς και καθηγητές.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας. 
Τελευταίο βιβλίο της, το μυθιστόρημα «Η συχνότητα του θανάτου» (εκδ. Μεταίχμιο).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...
Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου 2024: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα με γνωστούς συγγραφείς

Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου 2024: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα με γνωστούς συγγραφείς

Ο νικητής θα ανακοινωθεί στις 23 Μαΐου κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Δουβλίνου. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Σεμπάστιαν Μπάρυ © Faber & Faber. 

Επιμέλεια: Book Press

Ανακοινώθηκε η βρ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ