Εργαστήρια για την τέχνη και τις τεχνικές του πεζού λόγου, με τον Κώστα Κατσουλάρη
Στο πλαίσιο του κύκλου σεμιναρίων του Dasein Lab 2015-2016, προτείνονται φέτος δύο εργαστήρια δημιουργικής γραφής που ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες, αναλόγως το βάθος και την ένταση της σχέσης του συμμετέχοντα με τη λογοτεχνική γραφή και ανάγνωση.
Εργαστήριο Α: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΓΡΑΦΗ
Η λογοτεχνία παραμένει δυναμική και σε μεγάλο βαθμό αχαρτογράφητη δραστηριότητα. Σε αυτό το εισαγωγικό εργαστήριο προσπαθούμε να ξεχάσουμε τη λογοτεχνία όπως μας «συστήθηκε» μέσα από την εκπαίδευση ή τον κοινωνικό περίγυρο και να ανακαλύψουμε ξανά τη χαρά και την πληρότητα που προσφέρει η επαφή με τη δημιουργικότητα, με την επινόηση, με τη ζωντανή γλώσσα. Μαζί χτίζουμε ένα καινούργιο νόημα για τη συγγραφική πράξη, δίνουμε περιεχόμενο στη ζωή μας, στις σκέψεις μας, στις ιστορίες που μας κατατρέχουν.
Ζητήματα που θα μας απασχολήσουν:
Σχετικά ερωτήματα:
- Ποιος «μιλάει» όταν αφηγούμαστε μια ιστορία;
- Ποιος «βλέπει» όταν αφηγούμαστε μια ιστορία;
- Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι αφηγηματικοί «τρόποι» και πώς επιλέγουμε αυτόν που ταιριάζει στην ιστορία που θέλουμε να αφηγηθούμε;
- Πώς χτίζεται ένας «χαρακτήρας» και ποιος ο ρόλος του στην εξέλιξη μιας αφήγησης;
- Πώς μετατρέπεται το βίωμα σε μυθοπλαστικό υλικό;
Το Εργαστήριο αναπτύσσεται μέσα από πρακτικές ασκήσεις (συγγραφή σύντομων αφηγημάτων, με συγκεκριμένες «συντεταγμένες», που διαβάζονται και αναλύονται στις συναντήσεις μας) με στόχο την εμπέδωση των θεωρητικών ζητημάτων και τεχνικών που θα παρουσιαστούν από τον διδάσκοντα στις πρώτες συναντήσεις.
Σε ποιους απευθύνεται:
Το ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α απευθύνεται σε όλους όσοι αγαπούν την ανάγνωση λογοτεχνίας κι αναζητούν διέξοδο στη λογοτεχνική γραφή. Απευθύνεται επίσης σε όσους, ασχέτως συγγραφικών φιλοδοξιών, επιθυμούν να μελετήσουν τη λογοτεχνία με πιο «τεχνικό» μάτι κι αναζητούν εργαλεία που θα τους βοηθήσουν να εμβαθύνουν στον κόσμο των αφηγήσεων.
Το μυθιστόρημα δεν έχει τον παραμικρό κανόνα! Από την ίδια του τη φύση είναι μη κανονιστικό. Είναι η ενσάρκωση της ευλυγισίας. Είναι ένα είδος που αιωνίως αναζητά τον εαυτό του, αυτοαναλύεται, επανεξετάζει όλες τις καθιερωμένες μορφές του. Μιχαήλ Μπαχτίν
Εργαστήριο Β: ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ & ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Το Εργαστήριο επικεντρώνεται στις τεχνικές της γραπτής αφήγησης ιστοριών, δηλαδή σ’ ένα σύνολο γνώσεων και πρακτικών που έχουν παγιωθεί από τον 18ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας στην πεζογραφία (διήγημα, νουβέλα, μυθιστόρημα), κυρίως σ’ εκείνη που βασίζει την δραστικότητά της στην ανάπτυξη μιας ιστορίας με ζωντανούς χαρακτήρες, πλοκή, εξέλιξη της δράσης.
Α: Αφηγηματικές τεχνικές
Σ’ αυτό το πλαίσιο, εξετάζουμε μια σειρά από ζητήματα και λειτουργίες της αφήγησης, όπως είναι τα είδη των αφηγητών σε σχέση με τον βαθμό εμπλοκής τους στην αφηγούμενη ιστορία, αλλά και επιμέρους επιλογές που καθορίζουν το ύφος και τη λειτουργία μιας αφήγησης στον πεζό λόγο (επιλογή προσώπου, αφηγηματικής γωνίας, εστίασης κ.ά.). Θα διακρίνουμε επίσης τη λειτουργία του χρόνου στις αφηγήσεις, τόσο στο επίπεδο της γενικότερης οργάνωσης μιας ιστορίας όσο και στο επίπεδο της συγγραφής της.
Β: Τέχνη του πεζού λόγου
Πέρα από τις επιμέρους τεχνικές, στο Εργαστήριο επιχειρούμε επίσης να εμβαθύνουμε στην τέχνη του πεζού λόγου, νοούμενη τόσο ως σταθερό πάθος για την γλώσσα και τις εκφραστικές της δυνατότητες (σύνταξη, οικονομία, ακρίβεια, αλλά και εικονοποιητική και δραματική διάσταση της γλωσσικής έκφρασης) όσο και ως άσκηση στην ετερότητα, στην ανάπτυξη δηλαδή της εσωτερικής πολυφωνίας ταυτόχρονα με την αναγνώριση μιας θέσης για τον «άλλον».
Εκτός από τα παραπάνω, το εργαστήριο αναπτύσσεται μέσα από πρακτικές ασκήσεις (συγγραφή σύντομων αφηγημάτων με συγκεκριμένες συντεταγμένες δοσμένες από τον διδάσκοντα που διαβάζονται και αναλύονται στις συναντήσεις μας) με στόχο την εμπέδωση των ποικίλων θεωρητικών ζητημάτων και τεχνικών.
Στο περιθώριο των ασκήσεών μας που αφορούν τη συγγραφή, διαβάζουμε και μελετούμε διηγήματα ή νουβέλες καταξιωμένων πεζογράφων για να δούμε πώς έχουν χειριστεί εκείνοι ζητήματα που μας απασχολούν, αλλά και για να εμβαθύνουμε στην πολυσημία των λογοτεχνικών κειμένων. Από τους συμμετέχοντες θα ζητηθεί να παρουσιάσουν και να αναλύσουν οι ίδιοι στο «εργαστήριο» διήγημα της επιλογής τους.
Τέλος, ρόλο στο δεύτερο αυτό εργαστήριο έχει και η ανάγνωση σύγχρονης ελληνικής ποίησης, κυρίως ως γλωσσικό και αισθητικό ερέθισμα που μας κρατάει σε επαφή με τον πυρήνα της λογοτεχνικής δημιουργίας, που παραμένει στην ουσία του ανεξιχνίαστος.
Σε ποιους απευθύνεται:
Το ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Β απευθύνεται σε όλους όσοι έχουν πάθος με τη λογοτεχνία και θέλουν να εμβαθύνουν στην εμπειρία τους με τη γραφή. Αφορά κυρίως φερέλπιδες συγγραφείς που έχουν εξοικείωση με βασικές έννοιες και τεχνικές της αφήγησης κι έχουν ήδη συγγράψει ορισμένα πλήρη, έστω περιορισμένης έκτασης, λογοτεχνικά κείμενα.
Απευθύνεται, επίσης, σε συγγραφείς που χρειάζονται βοήθεια και καθοδήγηση στην συγκρότηση κι ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συγγραφικού σχεδίου με απώτερο στόχο την έκδοση βιβλίου.
Διαβάζω λογοτεχνία για να απελευθερωθώ από τη δική μου, ασφυκτικά στενή προοπτική ζωής, και να παρασυρθώ τόσο, ώστε να αισθανθώ φαντασιακά αλληλέγγυος με μια ξένη, πλήρως αναπτυγμένη αφηγηματική οπτική γωνία. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο γράφω, εξάλλου. - Φίλιπ Ροθ
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Εργαστήριο Α:
Εργαστήριο B:
ΤΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
Τα Εργαστήρια διεξάγονται στον χώρο εκδηλώσεων του κινηματογράφου Άνεσις (Λ. Κηφισίας 14 Αμπελόκηποι – Μετρό: Αμπελόκηποι, 2ος όροφος), στο πλαίσιο του κύκλου σεμιναρίων του DASEIN LAB για την περίοδο 2015-2016 @ ANESIS.
Καταβολή διδάκτρων: Ο ενδιαφερόμενος που έχει επιλεγεί και ειδοποιηθεί, επιβεβαιώνει τη συμμετοχή του με την καταβολή του συνόλου των διδάκτρων έως και την εναρκτήρια ημέρα διεξαγωγής του εργαστηρίου. Η έγκαιρη καταβολή των διδάκτρων είναι όρος για τη συμμετοχή στο εργαστήριο.
ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
Ως αίτηση συμμετοχής λογίζεται η έγκαιρη αποστολή στην ηλεκτρονική διεύθυνση daseinlab@yahoo.com των κάτωθι στοιχείων:
β. Δείγμα γραφής.
Ποιος είναι ο διδάσκων
Ο Κώστας Κατσουλάρης γεννήθηκε το 1968. Είναι συγγραφέας επτά βιβλίων πεζογραφίας κι ενός θεατρικού έργου. Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων Νυχτερινό ρεύμα (εκδ. Πόλις, 2015). Έχει συνεργαστεί με εφημερίδες (Βήμα της Κυριακής, Ελεύθερος Τύπος κ.ά.) και περιοδικά (Διαβάζω, Νέα Εστία κ.ά.) ως βιβλιοκριτικός, συντάκτης και αρχισυντάκτης εντύπων. Έχει συν-δημιουργήσει τη βιβλιολογική free press εφημερίδα Book Press και συνεχίζει να διευθύνει την διαδικτυακή πύλη για το βιβλίο, τις ιδέες και τον πολιτισμό www.bookpress.gr. Τα τελευταία δέκα χρόνια έχει εμψυχώσει σεμινάρια δημιουργικής γραφής, δημιουργικής ανάγνωσης και κριτικής στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, στο ΕΚΕΜΕΛ, στο ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ, στις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, στις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, στο πλαίσιο του DASEIN LAB και αλλού. Από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ κυκλοφορεί η συλλογή διηγημάτων Μαθαίνοντας ποδήλατο (εκδ. Κέδρος), με διηγήματα μαθητών του, ορισμένοι από τους οποίους έχουν εκδώσει και προσωπική δουλειά τους. Εργάζεται, τέλος, ως επιμελητής και αναλυτής σεναρίων για κινηματογραφικές ταινίες.
---> Αναλυτική εργογραφία του Κώστα Κατσουλάρη
-
Γενικότερες πληροφορίες για τον συγγραφέα-διδάσκοντα θα βρείτε κι εδώ: https://about.me/kostas.katsoularis
Για μια εκτενέστερη παρουσίαση των προβληματισμών του διδάσκοντα για τα Εργαστήρια Γραφής μπορεί κανείς να ανατρέξει στο κείμενό του Περί δημιουργικής γραφής και άλλων δαιμονίων, στην Book Press.
Για γενικότερα θέματα που αφορούν τη γραφή και την ανάγνωση, μπορεί κανείς να διαβάσει άρθρα του που έχουν (ανα)δημοσιευτεί στη στήλη του ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΝ στην Book Press.
Περισσότερα για εργαστήρια, σεμινάρια και διαλέξεις που γίνονται στο πλαίσιο του Dasein Lab θα ανακοινώνονται στην Σελίδα του στο facebook.
