
Η Σαρλότ Μπροντέ (1816-1855) ήταν Βρετανίδα συγγραφέας και ποιήτρια, η μεγαλύτερη από τις τρεις αδερφές Μπροντέ. Οι συγγραφικές συμβουλές της, μας μεταφέρουν την ατμόσφαιρα μιας εποχής της.
Επιμέλεια: Book Press
Ο πατέρας των αδελφών Μπροντέ ήταν κληρικός. Η Σαρλότ, το 1824, παρακολούθησε μαθήματα στο αυστηρό σχολείο θηλέων Clergy Daughters’ School. Επέστρεψε στη γενέτειρά της το 1825 και μαζί με τις αδερφές της, την Έμιλι και την Αν, σκαρφίζονταν ιστορίες για να περνούν την ώρα τους.Το 1825, άρχισε να εργάζεται ως δασκάλα στο σχολείο Roe Head για να στηρίξει οικονομικά την οικογένειά της.
Μετακόμισε στις Βρυξέλες, όπου φοίτησε στο σχολείο του Constantin Héger, επιθυμώντας να μάθει γαλλικά και γερμανικά, με τον απώτερο σκοπό να επιστρέψει στην Αγγλία και να ιδρύσει ένα σχολείο με τις αδερφές της. Στο Βέλγιο, η Σαρλότ απέκτησε οικειότητα με τη λογοτεχνία και ερωτεύτηκε τον Héger, όμως προσπάθησε να τιθασεύσει τα αισθήματά της. Το 1846, οι αδερφές Μπροντέ δημοσίευσαν με δικά τους έξοδα μια ποιητική συλλογή, υιοθετώντας αντρικά ψευδώνυμα. Το 1847, η Σαρλότ δημοσίευσε το μυθιστόρημα «Jane Eyre», το οποίο γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Πρόκειται για ένα bildungsroman, ένα έργο που αφηγείται την πορεία της πρωταγωνίστριας προς την ενηλικίωση. Η συγγραφέας άρχισε να επισκέπτεται τακτικά το Λονδίνο όπου γνώρισε πολλούς διανοούμενους της εποχής. Το 1854, παντρεύτηκε τον Arthur Bell Nicholls, ιερωμένο στην ενορία του πατέρα της. Άρχισε να γράφει το πέμπτο μυθιστόρημά της, «Emma», αλλά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, αρρώστησε και έφυγε από τη ζωή.
Τα βιβλία της Σαρλότ Μπροντέ κυκλοφορούν στη γλώσσα μας από διάφορες εκδόσεις (εκδ. Πατάκη, Μίνωας, Σμίλη, Ζαχαρόπουλος, Κάκτος κλπ).
Οι εκδότες απορρίπτουν ακόμα και έργα που μια ημέρα θα θεωρούνται κλασικά:
«Αφού ολοκλήρωσα το έργο μου (πρόκειται για μια ιστορία που σε έκταση φτάνει τον ένα τόμο), το πρόσφερα σε έναν εκδότη. Μου είπε πως ήταν πρωτότυπο, γραμμένο με ειλικρίνεια, όμως δεν δεσμεύτηκε να το εκδώσει· ένα τέτοιο έργο δεν θα πουλούσε.
»Το έστειλα σε έξι εκδότες, στον έναν μετά τον άλλον· όλοι μου είπαν πως δεν είχε αρκετά ‘’εντυπωσιακά γεγονότα’’, πως δεν τους ‘’ενθουσίασε’’, πως δεν θα γινόταν δεκτό από τις δανειστικές βιβλιοθήκες, και εφόσον η επιτυχία ενός έργου καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από αυτού του είδους τις βιβλιοθήκες, πως δεν θα μπορούσαν να αναλάβουν τη δημοσίευσή του, εφόσον θα το προσπερνούσαν οι αρμόδιοι. Η Τζέιν Έιρ αντιμετώπισε παρόμοιες εντάσεις αρχικά, όμως εντέλει έγινε δεκτή».
-από μια επιστολή της στον G.H. Lewes, 1847
Να λαμβάνετε υπόψη μόνο τις τεκμηριωμένες κριτικές:
«Για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε έναν έπαινο, ή να τρομοκρατηθούμε από μια επίπληξη, θα πρέπει πρώτα να λάβουμε υπόψη μας την πηγή από την οποία προέρχονται ο έπαινος κι η επίπληξη, και προσωπικά, δεν σέβομαι έναν παράλογο κριτικό.
»Ο συγκεκριμένος γράφει: ‘’Αν η Τζέιν Έιρ έχει γραφτεί από γυναίκα, τότε πρόκειται για μια γυναίκα ανέραστη’’. Υποστηρίζει πως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, το έργο είναι ένα μεγάλο σφάλμα, χωρίς θετικά στοιχεία, και πως οφείλουμε να το απαξιώσουμε χωρίς δεύτερη σκέψη. Η Τζέιν Έιρ είναι η βιογραφία μιας γυναίκας, γραμμένη από μια γυναίκα. Αν το ύφος του βιβλίου δεν παραπέμπει σε γυναίκα συγγραφέα, τότε απορρίψτε το με αποφασιστικότητα και με μεράκι - όμως, οφείλετε να πείτε εξαρχής πως είναι κακό, δεν είναι λογικό να το επαινείτε αρχικά κι ύστερα να το καταβαραθρώνετε.
»Θυμάμαι ένα άρθρο στο Economist. Ο κριτικός λογοτεχνίας της εφημερίδας είχε δηλώσει πως επαινεί το βιβλίο στην περίπτωση που είναι γραμμένο από άνδρα, και πως είναι ένα έργο απεχθές, στην περίπτωση που είναι γραμμένο από γυναίκα. Σε αυτούς τους κριτικούς θα έλεγα: ‘’Για εσάς δεν είμαι ούτε άντρας, ούτε γυναίκα - παρουσιάζομαι ενώπιων σας ως συγγραφέας. Μόνο αυτή την ιδιότητά μου μπορείτε να κρίνετε - μόνο έτσι θα δεχτώ την κριτική σας’’».
-από μια επιστολή της στον επιμελητή W.S. Williams, 1849
Μην ξεκινάτε να γράφετε ένα βιβλίο αν δεν είστε έτοιμοι:
«Εννοείται πως η σκέψη για ένα δεύτερο έργο κλωθογυρίζει στο μυαλό μου. Όμως, νομίζω πως δεν έχει έρθει ακόμα η ώρα να γράψω μια σειρά βιβλίων - δεν έχω ακόμα τα κατάλληλα προσόντα για ένα τέτοιο εγχείρημα:
»Δεν έχω αποκτήσει ακόμα σταθερό κοινό, ούτε έχω αρκετή εμπιστοσύνη στον εαυτό μου, ούτε μπορώ να καυχηθώ για τα ασταμάτητα ζωώδη ένστικτά μου, απ’ τα οποία προέρχεται η ικανότητα σύνθεσης ενός τέτοιου έργου, και που, όπως λέτε, και είμαι πεπεισμένη πως έχετε δίκιο, είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία μιας σειράς λογοτεχνικών έργων. Είμαι βέβαιη πως πρέπει να αλλάξω πορεία, καλύτερα να ασχοληθώ με κάποιο άλλο εγχείρημα, με ακόμα ένα τρίτομο μυθιστόρημα».
-από μια επιστολή της στον εκδότη της, 1847
Χρησιμοποιήστε τη φαντασία σας - μην βασίζεστε μόνο στις εμπειρίες σας:
«Ούτως ή άλλως, όλοι μας έχουμε περιορισμένες εμπειρίες. Και σε περίπτωση που ένας συγγραφέας αντλεί στοιχεία κυρίως ή αποκλειστικά από τις εμπειρίες του, κινδυνεύει να καταλήξει να επαναλαμβάνεται, κι επίσης, να φανεί εγωιστής».
-από μια επιστολή της στον G.H. Lewes, 1847
Οι διορθώσεις είναι σημαντικές, όμως σίγουρα κάποια λάθη θα σας ξεφύγουν:
«Μπορώ να δουλέψω ακούραστα, διορθώνοντας ένα έργο μέχρι να το παραδώσω, αλλά μόλις ολοκληρωθεί και αρχίσουν να το εξετάζουν άλλοι, είναι σχεδόν αδύνατο να το διορθώσω ή να το αλλάξω. Έχω συνεχώς την υποψία πως κάποιο στοιχείο μπορεί να μην είναι σωστό, όμως εντέλει είμαι υποχρεωμένη να αποδεχτώ πως ορισμένα λάθη είναι αναπόφευκτα».
-από μια επιστολή της στον επιμελητή W.S. Williams, 1849
Να δημιουργείτε πειστικούς χαρακτήρες:
«Σας ευχαριστώ για τις παρατηρήσεις σας σχετικά με τη Σίρλεϊ. Ορισμένες από τις ενστάσεις σας μού θύμισαν τις ενστάσεις που είχε ο κ. Ουίλιαμς. Αμφότεροι παραπονιέστε πως οι ήρωές μου πρέπει να ξεχωρίζουν, πως πρέπει να είναι πιο εντυπωσιακοί.
»Μάλλον έχετε δίκιο. Όσον αφορά στις περιγραφές των ανδρικών χαρακτήρων, υστερώ: η διαίσθηση και η θεωρία δεν μπορούν πάντα να υποκαταστήσουν την παρατήρηση και την εμπειρία. Όταν γράφω για τις γυναίκες, είμαι απολύτως βέβαιη πως το κάνω καλά - στην αντίθετη περίπτωση, δεν είμαι εξίσου βέβαιη».
-από μια επιστολή της στον J. Taylor, 1849
Βρείτε τα βιβλία της συγγραφέα εδώ.