FILION 30

Το Καφέ Φίλιον, το στέκι πολιτικών, καλλιτεχνών, διανοούμενων, ηθοποιών, αλλά και κάθε λογής αθηναίων, κλείνει φέτος 30 χρόνια παρουσίας στην πόλη μας, και το γιορτάζει. Ακολουθεί το Δελτίο Τύπου που εξέδωσαν οι ιδιοκτήτριες του καφενείου ενόψει της επετείου, καθώς και απόσπασμα από το διήγημα του Κ.Β. Κατσουλάρη «Φίλιον πυρ» – ένα σκωπτικό σχόλιο για τους θαμώνες του αλλά και για το ίδιο το ιστορικό καφενείο. Κεντρική φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος / FOSPHOTOS, από άρθρο στην Popaganda.

Επιμέλεια: Book Press

Το Καφέ Φίλιον ξεκινάει την διαδρομή του το 1992, αλλά η ιστορία του κτιρίου κρατάει από το 1960, όταν ο πολιτικός μηχανικός Χρήστος Γ. Νέζης, πατέρας των σημερινών ιδιοκτητριών Μαρίας και Ειρήνης, είχε την ιδέα να κατασκευάσει μια ξεχωριστή πολυκατοικία στην οδό Σκουφά και Λυκαβηττού, δίπλα στην Εκκλησία του Αγίου Διονυσίου.

Η θέληση του ήταν στον ισόγειο χώρο των καταστημάτων να δημιουργηθεί και να λειτουργήσει ένα καφενείο, ως χώρος κοινωνικής συναναστροφής και συνάντησης των Αθηναίων. Στην αρχή ο χώρος λειτούργησε ως ζαχαροπλαστείο-καφέ, με το όνομα Dolce και προσέλκυσε πολλούς ανθρώπους της πόλης που το αγάπησαν και το έκαναν στέκι.

Το 1992, η Μαρία και η Ειρήνη μαζί με την μητέρα τους Αλκυόνη, ξεκινάνε την μεγάλη και ξεχωριστή διαδρομή του Καφέ Φίλιον που φέτος γιορτάζει τα 30 χρόνια της λειτουργίας του, προσκαλώντας τους φίλους του, το Σάββατο 28 Μαΐου, να γιορτάσουν μαζί αυτή την ημέρα.

Χαρακτηριστικό στοιχείο του χώρου είναι η σχέση που έχει αποκτηθεί ανάμεσα στους εργαζόμενους και τους θαμώνες, κάτι που από πολλούς θεωρείται σημαντικό στην ταυτότητα του.

Στο Φίλιον συναντά κανείς ατμόσφαιρα βγαλμένη από την ελληνική παράδοση, άρωμα από παριζιάνικο μπιστρό, καθώς και έναν ιδιαίτερο κοσμοπολιτισμό. Χαρακτηριστικό στοιχείο του χώρου είναι η σχέση που έχει αποκτηθεί ανάμεσα στους εργαζόμενους και τους θαμώνες, κάτι που από πολλούς θεωρείται σημαντικό στην ταυτότητα του.

Το Φίλιον είναι μια όαση στην πολύβουη πόλη, όπου μπορείς να συναντήσεις ανθρώπους κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης που συνυπάρχουν αρμονικά. Εδώ γίνονται συζητήσεις και γεννιούνται ιδέες, που στον χρόνο έχουν συμβάλει στην διαμόρφωση σχέσεων κοινωνικών και πολιτικών αποφάσεων και καλλιτεχνικής δημιουργίας. 

 to filion tis odou skoufa giortazei

Φίλιον πυρ
(απόσπασμα*)
Του Κ.Β. Κατσουλάρη

«Δύο τρία τραπέζια πιο πέρα κάθεται ο Κωνσταντίνος Τζούμας, τον κοιτάς, σε κοιτάει, γνέφετε ο ένας στον άλλον ευγενικά. Είναι άραγε ο ίδιος ή ο Σωσίας του; Το ερώτημα έχει πάψει πια να σε απασχολεί. Ίσως ο Σωσίας να είναι πιο αυθεντικός από τον ίδιο, αν υποθέσουμε ότι το ζήτημα είναι η αυθεντικότητα. Είναι όμως; Πολύ αμφιβάλλεις. Όλο και περισσότερο αμφιβάλλεις. Ποιο είναι λοιπόν το ζήτημα;

Παραπέρα, ακόμη πιο πέρα από τον Τζούμα κάθεται ο Λαλιώτης. Μιλάει μ’ έναν δημοσιογράφο, φιλική κουβέντα, γελάνε και χαριεντίζονται. Σ’ ένα άλλο τραπέζι κάθεται ο Σταύρος Θεοδωράκης. Μόνος του. Μιλάει συνέχεια στο κινητό. Όταν φύγει θα περάσει μπροστά από το τραπέζι του Λαλιώτη, μάλλον θα χαιρετηθούν. Παραπέρα κάθεται μια παρέα ηθοποιών. Γερασμένοι κι αυτοί, αλλά γελάνε ασταμάτητα. Γελάνε πιο πολύ από κάθε άλλη παρέα. Έχουν πλάκα οι ηθοποιοί. Μάλλον δεν παίρνουν τίποτε ιδιαίτερα στα σοβαρά. Αυτό το μπες βγες στον εαυτό τους τούς έχει κάνει πιο σοφούς. Όχι με το είδος της σοφίας που μεταδίδεται με λόγια, άμα μιλήσεις μαζί τους πήζεις στην ανοησία. Πιο μέσα όμως, στο βάθος, είναι πιο σοφοί. Ξέρουν κάτι.
[...]

Ό,τι και να πεις το Φίλιον παραμένει το πιο ενδιαφέρον μέρος της Αθήνας. Οι παλιοί ομνύουν στο όνομα του Dolce, κάτι θυμάσαι κι εσύ από εκείνη την εποχή, πιστεύεις όμως ότι πρόκειται απλώς για νοσταλγία. Υπάρχουν άνθρωποι, η μεγάλη πλειοψηφία δηλαδή, που δεν τους βγάζεις από το μυαλό ότι αυτό που προηγήθηκε υπήρξε λαμπρότερο, καλύτερο, σημαντικότερο από αυτό που ακολούθησε. Το Φίλιον πάντως είναι μια χαρά. Πουθενά αλλού δεν ανακατεύονται με τόσο ράθυμη κομψότητα πολιτικοί, δημοσιογράφοι, συγγραφείς, εκδότες, ηθοποιοί, άσχετοι, σκηνοθέτες, περαστικοί, επιχειρηματίες, αργόσχολοι. Έχει μακράν τα καλύτερα γκαρσόνια στην Αθήνα, αφού άλλωστε είναι από τα λίγα καφενεία που συναντάς τα ίδια γκαρσόνια για δέκα και δεκαπέντε συναπτά έτη. Όπως ο Ηρακλής, για παράδειγμα, πυλώνας του καταστήματος. Ή ο γλυκύτατος κύριος Κώστας που βγήκε εδώ και λίγα χρόνια στη σύνταξη.

Πουθενά αλλού δεν ανακατεύονται με τόσο ράθυμη χαλαρότητα πολιτικοί, δημοσιογράφοι, συγγραφείς, εκδότες, ηθοποιοί, άσχετοι, σκηνοθέτες, περαστικοί, επιχειρηματίες, αργόσχολοι.

Υπάρχουν δυστυχώς και κάποιοι που λείπουν. Ο Φαληρέας, οριστικά. Ο Βακαλόπουλος, αμετάκλητα. Αυτά όμως είναι νοσταλγία, κι έχουν καταγραφεί σε άλλα βιβλία. Εξακολουθεί να συχνάζει βέβαια ο Χωμενίδης, συμπάθεια του Τάσου, μα ούτε κι αυτό είναι πρόβλημα. Το Φίλιον πάντως γράφει την ιστορία του, έχει δημιουργήσει το μύθο του. Τριγύρω υπάρχουν ένα σωρό καφέ και μπαρ, σε μερικά από αυτά συναντάς σίγουρα μεγαλύτερη κινητικότητα, εξυπνότερες φατσούλες (π.χ. στο Rosebud ή στο Σκουφάκι, για να μην πούμε για Big Apple, Γουρουνάκια, κ.λπ, που είναι άγνωστες χώρες), μα για κανένα από αυτά δεν θα ακούσεις να λένε και να γράφουν «δηλαδή για να είμαι συγγραφέας πρέπει να συχνάζω στο Φίλιον και να μιλάω επιτηδευμένα;» ή πολιτικό να κατηγορείται από συναδέλφους του στην τηλεόραση ότι «έχει μάθει να πολιτεύεται στο Φίλιον». Και φυσικά, όταν κάτι αποκτά μυθικές διαστάσεις, αρχίζει και η παράνοια. Ευπώλητη συγγραφέας, που όμως δεν κρίθηκε ευνοϊκά από τους κριτικούς, έλεγε σε συνέντευξή της ότι εκείνη δεν συχνάζει στο Φίλιον, «να γλείφει ολημερίς τους κριτικούς που ξημεροβραδιάζονται εκεί». Τη συγγραφέα αυτή την έχω δει τριγύρω τουλάχιστον τέσσερις φορές τον τελευταίο μήνα, αλλά από κριτικούς λογοτεχνίας, ελάχιστα πράγματα. Κι όχι πρώτα ονόματα.

Τα πράγματα παίρνουν αξία όταν αρχίζουν να τους αποδίδονται διαστάσεις που, κάτω από ένα ψυχρό φως, δεν διαθέτουν. Όταν τα καφενεία αρχίζουν να σημαίνουν για τους ανθρώπους κάτι περισσότερο από τα ντουβάρια τους.

Πλάκα έχουν αυτά, συνεισφέρουν με τον τρόπο τους σε μια αστική μυθολογία που η Αθήνα τη χρειάζεται. Τα πράγματα παίρνουν αξία όταν αρχίζουν να τους αποδίδονται διαστάσεις που, κάτω από ένα ψυχρό φως, δεν διαθέτουν. Όταν τα καφενεία αρχίζουν να σημαίνουν για τους ανθρώπους κάτι περισσότερο από τα ντουβάρια τους. Όταν δηλαδή οι άνθρωποι αρχίζουν, από λίγο ως πολύ, να παρανοούν σε σχέση με τη σημασία που έχουν διάφοροι χώροι. Ειδάλλως, όλα είναι απλώς καρέκλες, τραπέζια και τασάκια, σε διάφορους σχηματισμούς.

Ίσως αυτό να είναι και το μοναδικό καλό πια με το Κολωνάκι. Υπάρχει ένας κόσμος που πιστεύει ότι «κάτι παίζεται» εδώ. Το πιστεύει τόσο, που στο τέλος ίσως και κάτι να παίζεται. Λίγα πράγματα, βέβαια. Τι να παιχτεί άλλωστε όταν συνευρίσκονται ένα τσούρμο καλοαναθρεμένοι λευκοί ιθαγενείς και τρώνε και πίνουνε; Όσο παθιασμένοι, έξυπνοι ή ερωτύλοι να είναι, πόσο μακριά να πάει το καράβι; Πόσο να αγριέψουν τα πράγματα λίγες δεκάδες μέτρα από το σπίτι του Σημίτη; Και του Ψυχάρη; Και του Λαμπράκη; Και του Αρσένη; Λίγα πράγματα, πολιτισμένα πράγματα.
[...]

Ο Λαλιώτης σηκώθηκε, χαιρετάει, ετοιμάζεται να φύγει. Δουλεύει ακόμη στον Λιβάνη; Τι στον κόρακα κάνει εκεί; Τον βιβλιοπώλη; Τέλος πάντων, μυστήριος άνθρωπος. Το πρόσωπό του δεν αποκαλύπτει τίποτε. Σφίγγα. Καλός ή κακός; Άγνωστο. Από αυτόν σου έχει μείνει η φράση «εγώ δεν θα γίνω πατροκτόνος!» Κρίμα. Η γυναίκα του, ως ψυχίατρος, θα μπορούσε να του εξηγήσει ότι αν δεν διαπράξει, συμβολικά, την πατροκτονία, το παιδί παραμένει πάντοτε παιδί. Ένα παιδί που το 2000 θα ήταν πενήντα, μα που σε λίγο θα πατήσει τα εξήντα. [...] Τελευταία ο Γιώργος τον έχει ξαναβάλει στο κόλπο, αλλά κρύβεται κάπου στη Χαριλάου Τρικούπη. Μόλις μυρίσουν εκλογές, θα σκάσει μύτη. Μέχρι τότε, θα τον βλέπουμε μονάχα στο Φίλιον, τόσο το καλύτερο.
[…]»

Από τη συλλογή διηγημάτων Μικρός Δακτύλιος (Ελληνικά Γράμματα, 2007)

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ιούλιος στο «Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο»: Συναυλίες και ποιητικά δρώμενα

Ιούλιος στο «Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο»: Συναυλίες και ποιητικά δρώμενα

Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη και άλλων μεγάλων δημιουργών θα ακουστεί μελοποιημένη στο «Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο» τον Ιούλιο, σε δύο συναυλίες και ένα μουσικό δρώμενο.

Επιμέλεια: ...

«Βίος και Πολιτεία»: Ο Δημήτρης Σίμος έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Ο Δημήτρης Σίμος έρχεται στο Υπόγειο

Στο 85ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και των ιδεών, o Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τον συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Δημήτρη Σίμο, με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Κανονικά παιδιά» (εκδ. Μεταίχμιο). Η συζήτηση θα μεταδοθεί την Πέ...

Μεταπτυχιακό για την «προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων της φύσης από την κλιματική αλλαγή» στο ΕΑΠ

Μεταπτυχιακό για την «προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων της φύσης από την κλιματική αλλαγή» στο ΕΑΠ

Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) ανακοίνωσε την προκήρυξη εισαγωγής μεταπτυχιακών φοιτητών για το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026 στο αγγλόφωνο Διεθνές Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και των μνημείων της Φύσης από τις Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής».

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

Για την παράσταση «ζ, η, θ, Ο Ξένος», που βασίζεται σε τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας», σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Μετά τη «Νέκυια» με το ιαπωνικό θέατρο ΝΟ το 2015, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επανέρχεται φέτ...

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...
Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Τρεις συν τρεις προτάσεις κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα, σύγχρονα και κλασικά, όλα μαζί ανοίγουν μια αναγνωστική βεντάλια για όλες τις διαθέσεις και προτιμήσεις και για κάθε στιγμή. 

Επιλογή-κείμενα: Κώστας Αγοραστός, Διονύσης Μαρίνος

Π...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ