alt

Για την παράσταση των Michel van der Aa & Ergon Ensemble «Το Βιβλίο της Ανησυχίας – Μουσικό θέατρο για ηθοποιό, μουσικό σύνολο και ταινία», η οποία παρουσιάστηκε στις 15 και 16 Δεκεμβρίου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.

Των Χρύσας Στρογγύλη και Νίκου Ξένιου

Το 2009 ζητήθηκε από τον Ολλανδό συνθέτη και σκηνοθέτη Μισέλ φαν ντερ Άα, για λογαριασμό της τότε Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, του Λιντς, να γράψει ένα έργο για τον πορτογάλο συγγραφέα και ποιητή Φερνάντο Πεσσόα. Μολονότι μέχρι τότε γνώριζε την προσωπικότητα αυτή μόνο από τα ποιήματα, η επαφή του συνθέτη με το «Βιβλίο της ανησυχίας» τον γοήτευσε και τον οδήγησε στην επιλογή αποσπασμάτων που θα αποτελούσαν τον λογοτεχνικό καμβά πάνω στον οποίο θα συνέθετε τη μουσική του. Ο Φαν ντερ Άα είναι ένας νεωτεριστής που προτιμά και συνηθίζει να επιστρατεύει στα έργα του την τεχνολογία προκειμένου να συνδυάσει εικόνα, ήχο και λόγο. Το μουσικό θέατρο για ηθοποιό, μουσικό σύνολο και ταινία με τίτλο «Το βιβλίο της Ανησυχίας», που παρουσιάστηκε στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, υπηρετεί το είδος της σύγχρονης ευρωπαϊκής μουσικής και εκτελέστηκε με μεγάλη επιτυχία από το μουσικό σύνολο Ergon Ensemble υπό την καθοδήγηση του διεθνούς φήμης ολλανδού μαέστρου Κάσπερ ντε ρο. Πρωταγωνιστής, επί σκηνής, ο ταλαντούχος ηθοποιός Μιλτιάδης Φιορέντζης.

Saudade

Για εβδομήντα λεπτά, οι μελοδραματικοί αφορισμοί του αφηγητή για τη ματαιότητα των συναισθημάτων απορροφώνται ή υπογραμμίζονται από τη μουσική του  Φαν ντερ 'Αα, μια μουσική που ανατρέχει στον Λούις Άντριεσεν και τον Στραβίνσκι.

Η βαρύτητα της μοναχικής στιγμής (αυτής που αποδίδεται, εν μέρει, από την πορτογαλική λέξη saudade), η αυτοϊκανοποίηση της ολοκλήρωσης, το ημιτελές στην προσέγγιση του Άλλου, η απόλαυση της δυστυχίας: ούτε ακριβώς sketchbook, ούτε «Βίβλος αϋπνίας», αλλά ούτε απλώς ανθολόγιο σκέψεων. Σαν τις σημειώσεις και τα marginalia του Κόλεριτζ, σαν το φιλοσοφικό ημερολόγιο του Πωλ Βαλερύ ή το ογκώδες αυτοβιογραφικό σημειωματάριο του Μούζιλ, ένα υβρίδιο συγγραφής που συντέθηκε σε μιαν εποχή όξυνσης του εθνικισμού στην Ευρώπη και ανόδου του δικτάτορα Σαλαζάρ στην εξουσία, το «Βιβλίο της Ανησυχίας» διεγείρει το πνεύμα και τα συναισθήματα μέσα από την ανάμειξη κειμένου, μουσικής και κινηματογράφου, σε μιαν αξιόλογη αξιοποίηση των multimedia.  

Τα φθινοπωρινά φύλλα υπογραμμίζουν τη μοναξιά και τη φιλοσοφική απάθεια μπροστά στο σφύζον γεγονός της ζωής. Για εβδομήντα λεπτά, οι μελοδραματικοί αφορισμοί του αφηγητή για τη ματαιότητα των συναισθημάτων απορροφώνται ή υπογραμμίζονται από τη μουσική του  Φαν ντερ 'Αα, μια μουσική που ανατρέχει στον Λούις Άντριεσεν και τον Στραβίνσκι. Το έργο περιλάμβανε αυτόνομα μουσικά μέρη, μέρη που συνόδευαν τους μονολόγους του ηθοποιού, άλλα που συνόδευαν την κινηματογραφική ταινία, ζωντανά ερμηνευμένα από την ορχήστρα, αλλά και ηχογραφημένη μουσική. Επίσης, παρεμβλήθηκαν μελωδικά και ρομαντικά fados ερμηνευμένα στην ταινία από την πορτογαλίδα τραγουδίστρια Άνα Μούρα. Ακόμα και η εναλλαγή αυτών των μουσικών ειδών, χωρίς να αλλάζει υπερβολικά το ύφος τους, να παραπέμπει στην εναλλαγή των προσώπων που κατασκεύασε λογοτεχνικά ο Πεσσόα.

Η μουσική και το λιμπρέτο

Ο Μισέλ φαν ντερ Άα κατάφερε με την μουσική σύνθεσή του να εναρμονίσει πετυχημένα διαφορετικές μορφές τέχνης, να αποδώσει μουσικά και οπτικά με σαφήνεια τις αποχρώσεις του δύσκολου και πυκνού κειμένου του Πεσσόα και να ισορροπήσει στο έργο του τα διαφορετικά στοιχεία ώστε να συναποτελούν ένα αρμονικό όλον.

Η μουσική του Φαν ντερ Άα χαρακτηρίζεται από πλούτο ηχοχρωμάτων που προκύπτει όχι τόσο από την αξιοποίηση ακραίων περιοχών ή από τα εφέ των οργάνων, όπως συμβαίνει συχνά στη σύγχρονη μουσική, αλλά από την έξυπνη συνήχηση, τόσο των εγχόρδων όσο και των πνευστών, και από τα μικρά μελωδικά μοτίβα (leitmotiv) που εμφανίζονταν για να χρωματίσουν λέξεις, διαθέσεις, έννοιες του λογοτεχνικού κειμένου, αφηρημένα στοιχεία. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό της είναι η σαφής και έντονη ρυθμική δομή, που αποτέλεσε σε μεγάλο βαθμό την πυξίδα για τον εξαιρετικά πετυχημένο συγχρονισμό μουσικής, ταινίας, ζωντανής υποκριτικής. Ο Μισέλ φαν ντερ Άα κατάφερε με την μουσική σύνθεσή του να εναρμονίσει πετυχημένα διαφορετικές μορφές τέχνης, να αποδώσει μουσικά και οπτικά με σαφήνεια τις αποχρώσεις του δύσκολου και πυκνού κειμένου του Πεσσόα και να ισορροπήσει στο έργο του τα διαφορετικά στοιχεία ώστε να συναποτελούν ένα αρμονικό όλον.

Μπορεί η μουσική ξεκομμένη από τα υπόλοιπα να μην είχε το ενδιαφέρον που τελικά είχε όταν την απολαμβάνει κανείς σε συνδυασμό με τη βιντεοπροβολή και την υποκριτική ερμηνεία. Όμως σίγουρα αποτέλεσε τον κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο εκτυλίσσεται το έργο και ο ηθοποιός στη συζήτηση που ακολούθησε της συναυλίας δήλωσε πως μελέτησε τον ρόλο του με βάση την παρτιτούρα. Άλλωστε, ένας παράγοντας επιτυχίας του όλου εγχειρήματος ήταν ο άψογος συγχρονισμός που μόνο μέσα από πολλές πρόβες και ισχυρό δέσιμο ανάμεσα στους μουσικούς, στους τεχνικούς της παράστασης και στον ηθοποιό μπορεί να επιτευχθεί. Το μουσικό σύνολο Ergon Ensemble ξεχώρισε για άλλη μια φορά με την ακρίβεια της εκτέλεσης και με τον επαγγελματισμό της ερμηνείας του.

alt

Αυτοβιογραφία άνευ βίου

Ο Μιλτιάδης Φιορέντζης, ντυμένος σε γκρίζο κοστούμι, κάθεται στη μέση της σκηνής πάνω στο γραφείο του και γράφει ακατάπαυστα, υποδυόμενος τον Σοάρες, ένα ακόμη ετερώνυμο του Πεσσόα, ενώ σε δύο κυκλικές οθόνες παρελαύνουν άλλα ετερώνυμά του και απαγγέλλουν αποσπάσματα του βιβλίου, παράγοντας αντίστιξη.

Σε ερώτηση που του τέθηκε ο ολλανδός δημιουργός παραλλήλισε την υπόδυση προσώπων του Πεσσόα με την αλλοτριωτική διεργασία υπόδυσης προσώπων που κάνει ο σύγχρονος άνθρωπος στο facebook και στο twitter. Όμως η σύγκριση ήταν μάλλον αφελής: στο έργο του Πεσσόα κάθε ετερώνυμο έχει δικό του όνομα, χαρακτήρα, εξωτερικά χαρακτηριστικά, επάγγελμα και βιογραφικό, λογοτεχνικές επιρροές και αφηγηματικό ύφος, με βάση τα οποία διεξέρχεται φιλοσοφία, θρησκεία, πολιτική και έρωτα. Πρόκειται για impersonation και όχι για falsification. Ο συγγραφέας δεν «κρύβεται» πίσω από τα ετερώνυμά του, αντίθετα, αποκαλύπτει όλες τις πιθανές εκδοχές της προσωπικότητάς του, ενώ κρατά για τον εαυτό του το «ορθώνυμο». Για παράδειγμα, το «ημι-ετερώνυμο» που αφηγείται στο Βιβλίο της Ανησυχίας, ο Μπερνάρντο Σοάρες, είναι ένας βοηθός λογιστή που υποτίθεται ότι ο Πεσσόα τον συνάντησε σε μια ταβέρνα της Λισαβόνας κι εκείνος του εμπιστεύτηκε την έκδοση αυτού του παροξυσμού σκέψεων και συναισθημάτων.

Η σύνθεση ήταν λιτή: ένας φιλμικός υπαινιγμός ενός ηλιόλουστου δρόμου απ’ όπου φαίνεται το παράθυρο της Casa Pessoa, το εσωτερικό ενός σπιτιού και μια καθισμένη φιγούρα μεσήλικα, ένας γενειοφόρος νέος οδοκαθαριστής, ο σερβιτόρος του απέναντι εστιατορίου και ο σχολαστικός του πελάτης που αναπαριστούν τη λογοτεχνική συνάντηση του συγγραφέα με το ετερώνυμό του, κυρίως όμως ένα ετερώνυμο βυθισμένο στις σημειώσεις που διπλώνει κάθε σκέψη σαν καραβάκι και την πυρπολεί χρησιμοποιώντας το τελευταίο σπίρτο ενός σπιρτόκουτου. Ο Μιλτιάδης Φιορέντζης, ντυμένος σε γκρίζο κοστούμι, κάθεται στη μέση της σκηνής πάνω στο γραφείο του και γράφει ακατάπαυστα, υποδυόμενος τον Σοάρες, ένα ακόμη ετερώνυμο του Πεσσόα, ενώ σε δύο κυκλικές οθόνες παρελαύνουν άλλα ετερώνυμά του και απαγγέλλουν αποσπάσματα του βιβλίου, παράγοντας αντίστιξη. Αυτός ο καλός ηθοποιός ελέγχει απόλυτα το υλικό του, διατρέχει τον χώρο με επίγνωση και της παραμικρής μανιέρας που έχει εντάξει στο ερμηνευτικό του «λιμπρέτο» και, κατ’ ουσίαν, συνιστά ένα ακόμη μουσικό όργανο στην όλη σύνθεση. Σπάνια ερμηνεία, ευαίσθητη, διαυγής, ενδιαφέρουσα, που σέβεται το κείμενο και τη σύλληψη του συνθέτη/σκηνοθέτη.

Ο έρωτας βαδίζει πλάι πλάι με τον θάνατο

Ο φασματικός συγγραφέας περνά τα γραπτά του κάτω από τη χαραμάδα της πόρτας και με τον έξω κόσμο επικοινωνεί μέσα από το παράθυρο της ψυχής του, δημιουργώντας το ίνδαλμα του έρωτά του.

Το εντυπωσιακό crescendo με κρουστή χρήση του μεταλλικού κύκλου επί σκηνής υπογραμμίζει κάποιες δραματικές κορυφώσεις αυτού του παλίμψηστου από σκόρπιες σκέψεις, όπως ενορχηστρώνεται μαζί με τη φωνή του ηθοποιού και την εκτόξευση έγχρωμων αποσπασμάτων ενός φιλμ. Είναι γνωστό πως ο Πεσσόα είχε επιδοθεί σε ένα παιχνίδι αλληλογραφίας, όπου επιχείρησε τη διαδοχική κατάκτηση, απώλεια και ανάκτηση του αντικειμένου του ερωτικού του πόθου, την Οφέλια Κεϊρός. Καλοκαίρι στην Πορτογαλία: η τραγουδίστρια «φάντος» Άννα Μούρα, ντυμένη με κατακόκκινο φόρεμα ως «Οφέλια», βαδίζει σε αργή κίνηση μέσα σ' ένα λιβάδι, συντονίζοντας το βήμα της με αυτό ενός ήρεμου, γαλήνιου βοδιού. Η τραγική απομόνωση του Μπερνάρντο Σοάρες αγγίζει τα όρια της μανίας. Η ογκώδης εκμυστήρευσή του συντέθηκε εκ των υστέρων από μελετητές που «έδεσαν» εκατοντάδες ασύνδετες σελίδες αποσπασματικής γραφής που ίσως κάποια στιγμή να οργανώνονταν από τον Πεσσόα, εάν δεν τον έβρισκε ο θάνατος.

Το κείμενό του εκπορεύεται από μια βασανισμένη personalidade literária που απευθύνεται στη συνείδησή της, απόλυτα διακεχωρισμένη και υπό αίρεσιν. Δυσθυμία, μελαγχολία, συντριβή αυτοακύρωσης σε ένα ρευστό υλικό μυθιστορήματος «εν τη συνθέσει του». Ο φασματικός συγγραφέας περνά τα γραπτά του κάτω από τη χαραμάδα της πόρτας και με τον έξω κόσμο επικοινωνεί μέσα από το παράθυρο της ψυχής του, δημιουργώντας το ίνδαλμα του έρωτά του. Δυσπιστεί προς την αντικειμενική πραγματικότητα και, σαν άλλος Μπωντλαίρ, απαλλάσσει την πάσχουσα συνείδησή του από οιανδήποτε μετακίνηση εκτός δωματίου: «Γιατί να ταξιδέψω; Στη Μαδρίτη, στο Βερολίνο, στην Περσία, στην Κίνα, στον καθένα από τους δύο Πόλους, πού αλλού θα βρισκόμουνα παρά μέσα σε μένα τον ίδιο, με τη δική μου ιδιαιτερότητα και τον δικό μου τρόπο να αισθάνομαι».

* Η ΧΡΥΣΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ είναι μουσικός και εκπαιδευτικός.
* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ήχοι και μελωδίες της Μεγάλης Εβδομάδας στην Αθήνα: Οι εκδηλώσεις λατρευτικής μουσικής που θα παρακολουθήσουμε

Ήχοι και μελωδίες της Μεγάλης Εβδομάδας στην Αθήνα: Οι εκδηλώσεις λατρευτικής μουσικής που θα παρακολουθήσουμε

Μια παρουσίαση των σημαντικότερων εκδηλώσεων λατρευτικής μουσικής που θα λάβουν χώρα τη Μεγάλη Εβδομάδα. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία από το Τρίτο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής.  ...

LETTERDOM: Έκθεση του Πάρι Κούτσικου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα – Η πανδαισία των γραμμάτων

LETTERDOM: Έκθεση του Πάρι Κούτσικου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα – Η πανδαισία των γραμμάτων

Η έκθεση LETTERDOM του Πάρι Κούτσικου [parisko] εγκανιάζεται την Πέμπτη, 6 Φεβρουαρίου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα. «Η εικαστική ενότητα LETTERDOM γίνεται μια ποιητική σύνοψη της ιστορίας της τέχνης από τον Μεσαίωνα έως τις μέρες μας, ένα είδος μουσείου που στεγάζει τις δυναμικές σχέσεις του υπαρκτού μ...

Ο Γιάννης Αγγελάκας και οι 100°C με «Ηλεκτρική Καρέκλα» στο Onassis Channel

Ο Γιάννης Αγγελάκας και οι 100°C με «Ηλεκτρική Καρέκλα» στο Onassis Channel

Η τέταρτη σεζόν του STAGES A/LIVE ξεκίνησε με μια μεγάλη γιορτή. O πιο επιδραστικός καλλιτέχνης της ελληνικής ροκ σκηνής, ο Γιάννης Αγγελάκας, παρουσιάζει την «Ηλεκτρική Καρέκλα», μαζί με τους 100°C, το πολυφωνικό σχήμα Διώνη και ένα τρίο εγχόρδων, στο πλαίσιο των Rockwave Nights 2024. Από την Τρίτη 12 Νοεμβρίου, στ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Κ.Π. Καβάφης: 162 χρόνια από τη γέννησή του – 7 ταινίες και ένα ντοκιμαντέρ από το Ίδρυμα Ωνάση

Κ.Π. Καβάφης: 162 χρόνια από τη γέννησή του – 7 ταινίες και ένα ντοκιμαντέρ από το Ίδρυμα Ωνάση

Με αφορμή την επέτειο γέννησης και θανάτου του Κ.Π. Καβάφη, επτά ταινίες μικρού μήκους και ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του κάνουν πρεμιέρα στο Onassis Channel στο YouTube και στο onassis.org. Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία της Εύης Καλογηροπούλου, «Αλεξάνδρεια».  ...

«Η επιρροή της Κίνας σε Αφρική και Ασία είναι ήδη μεγάλη και δεν μπορεί να ανασχεθεί»

«Η επιρροή της Κίνας σε Αφρική και Ασία είναι ήδη μεγάλη και δεν μπορεί να ανασχεθεί»

Συνέντευξη της Ελένης Σαββάκη με αφορμή την κυκλοφορία του δοκιμίου της «Η δύση της Δύσης και η ανατολή της Ανατολής» (εκδ. Παπαζήση). 

Στον Κ.Β. Κατσουλάρη 

Στο βιβλίο φαίνεται να θεωρείτε πως η Ρωσία δικ...

«Τροχιές» της Σαμάνθα Χάρβεϊ (κριτική) – Η Γη μας μέσα από «το μάτι του θεού»

«Τροχιές» της Σαμάνθα Χάρβεϊ (κριτική) – Η Γη μας μέσα από «το μάτι του θεού»

Για το μυθιστόρημα της Σαμάνθα Χάρβεϊ (Samantha Harvey) «Τροχιές», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Γιώργου Κυριαζή. Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «Gravity» (2013) του σκηνοθέτη Αλφόνσο Κουαρόν.

Γράφει ο Σόλωνας ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Όταν συμβαίνουν κακά πράγματα σε καλούς ανθρώπους» του Χάρολντ Κούσνερ (προδημοσίευση)

«Όταν συμβαίνουν κακά πράγματα σε καλούς ανθρώπους» του Χάρολντ Κούσνερ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Χάρολντ Κούσνερ [Harold Kushner] «Όταν συμβαίνουν κακά πράγματα σε καλούς ανθρώπους» (μτφρ. Βασίλης Πουλάκος), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 2 Μαΐου από τις εκδόσεις KeyBooks.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Αμνοί και Λέοντες» του Γιάννη Μόσχου (προδημοσίευση)

«Αμνοί και Λέοντες» του Γιάννη Μόσχου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Μόσχου «Αμνοί και Λέοντες», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 29 Απριλίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Καλώς τα παλικάρια! Τι κάνετε, ωρέ λεβέντες;» έτριξε το μοναστήρι η...

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (προδημοσίευση)

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Κωσταντίνου Τζαμιώτη «Θα πέσει η νύχτα», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 30 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ποδηλατούσε πάνω από ώρα, όταν έφτασαν επιτέλους στο ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

Δύο οδηγοί συνύπαρξης με τα αγαπημένα μας κατοικίδια, τη γάτα και τον σκύλο, απαντούν στο ερώτημα «Τι θέλει να μας πει;» το ζωάκι μας. «Γάτα - Τι θέλει να μας πει;» και «Σκύλος - Τι θέλει να μας πει;» της Lili Chin σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τσιάγκα από τις εκδόσεις Πεδίο.

Επιμέλεια: Book Press ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ