alt

Για την όπερα Κάρμεν, του Georges Bizet, σε παραγωγής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που παρουσιάστηκε στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

Των Χρύσας Στρογγύλη και Νίκου Ξένιου

Η δεύτερη μεγάλη καλοκαιρινή παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Κάρμεν, παρουσιάζεται στο Ηρώδειο σε σκηνοθεσία Στίβεν Λάνγκριτζ και μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού. Στην πρεμιέρα τον ομώνυμο ρόλο ερμήνευσε η μέτζο σοπράνο Ρινάτ Σαχάμ, ενώ τον Δον Χοσέ ερμήνευσε ο Λεονάρντο Καπάλμπο, τον Εσκαμίγιο ο Διονύσης Σούρμπης και την Μικαέλα η Σαϊόα Ερνάντεθ.

Άψογη εκτέλεση

Από μουσικής άποψης η Κάρμεν ήταν άρτια σε όλα τα επίπεδα. Η ορχήστρα υπάκουε στη διεύθυνση ενός ενθουσιώδους Λουκά Καρυτινού, που έμοιαζε να γνωρίζει το έργο απ' έξω και ανακατωτά, χωρίς την ανάγκη της παρτιτούρας. Οι συνδέσεις μεταξύ των μερών ήταν πολύ πετυχημένες, χωρίς να αφήνουν περιθώρια για «κοιλιές» ή αμήχανα σημεία. Η ορχήστρα βρισκόταν σε εγρήγορση και έπαιξε με τον ενθουσιασμό και το ταμπεραμέντο που αρμόζει σε αυτού του είδους τα έργα.

Εξαίσιες ήταν όλες οι πρωταγωνιστικές φωνές, με πρώτη και καλύτερη την Ισραηλινή μετζο-σοπράνο Ρινάτ Σαχάμ, που χειριζόταν τη φωνή της με φοβερό επαγγελματισμό, ευαισθησία στα «κλεισίματα» των φράσεων και μοναδική ένταση στη φωνή της όπου χρειαζόταν. Ξεχώρισε και υποκριτικά, ερμηνεύοντας μια φλογερή και ανυπότακτη Κάρμεν. Η σαγηνευτική Habanera, το πιο γνωστό μέρος, χρωματίστηκε τόσο όμορφα και τόσο προσεκτικά από τη φωνή της Σαχάμ, που ήταν σαν να το άκουγε κανείς πρώτη φορά.

Εξαίσιες ήταν όλες οι πρωταγωνιστικές φωνές, με πρώτη και καλύτερη την Ισραηλινή μετζο-σοπράνο Ρινάτ Σαχάμ, που χειριζόταν τη φωνή της με φοβερό επαγγελματισμό, ευαισθησία στα «κλεισίματα» των φράσεων και μοναδική ένταση στη φωνή της όπου χρειαζόταν. Ξεχώρισε και υποκριτικά, ερμηνεύοντας μια φλογερή και ανυπότακτη Κάρμεν. Η σαγηνευτική Habanera, το πιο γνωστό μέρος, χρωματίστηκε τόσο όμορφα και τόσο προσεκτικά από τη φωνή της Σαχάμ, που ήταν σαν να το άκουγε κανείς πρώτη φορά.

Επάξια στο πλευρό της στάθηκε ο ιταλο-αμερικάνος τενόρος Λεονάρντο Καπάλμπο στον ρόλο του Δον Χοσέ. Ο Καπάλμπο ενσάρκωσε ένα Δον Χοσέ παθιασμένο και συναισθηματικά τρωτό. Χωρίς κόπο ή δισταγμό, αλλά με δυναμισμό και βάθος, προέβαινε, όπου χρειαζόταν, σε εντυπωσιακά ανοίγματα της φωνής του, αλλά και σε μοναδικής τρυφερότητας ερμηνείες, ειδικά στο La fleur que tu m’avais jetée, στη 2η πράξη. Εντυπωσιακό το ντουέτο του με τον toreador Διονύση Σουρμπή στην 3η πράξη, το Je suis Escamillo, με ένα ταίριασμα που σπάνια συναντά κανείς σε αντρικές φωνές. Ο Διονύσης Σούρμπης, που συνεργάζεται με την Εθνική Λυρική Σκηνή από το 2003, έδωσε μιαν εξίσου στιβαρή ερμηνεία, όπως αρμόζει άλλωστε στον ρόλο του ταυρομάχου, μη αφήνοντας περιθώρια για ανασφάλειες ή αμηχανίες.

Ιδιαίτερα συγκινητική η Σαϊόα Ερνάντεθ στον ρόλο της Μικαέλα, ειδικά στην 1η πράξη, στο Ρarle moi de ma mère, αλλά και στην 3η πράξη, στο Je dis que rien ne m'epouvante.

Άρτια ήταν και τα χορωδιακά μέρη του έργου, με τους χορωδούς να διαδραματίζουν με επιτυχία και υποκριτικό ρόλο στο έργο. Χαριτωμένο και το πέρασμα της παιδικής χορωδίας της Μάτας Κατσούλη στην αρχή του έργου.

* Η ΧΡΥΣΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ είναι μουσικός και εκπαιδευτικός.

alt

Το έργο και η παράσταση

Οι λιμπρετίστες του Μπιζέ, διασκευάζοντας την ομώνυμη νουβέλα του Προσπέρ Μεριμέ το 1873, για την πρώτη παράσταση σε στιλ opéra-comique, έφτιαξαν μια Κάρμεν αθώα, πηγαία, ανυπόκριτη, που βιώνει τον έρωτα ως συνώνυμο του θανάτου. Η τσιγγάνα Κάρμεν κρατά τις αντιστάσεις της στην ανδροκρατούμενη και πατριαρχικά δομημένη κοινωνία της Ανδαλουσίας. Ελεύθερη και αντισυμβατική, εκφράζει ακόμη και σήμερα το πνεύμα της ελευθερίας και της χειραφέτησης από κάθε ζυγό.

Η μεταστρεψιμότητα του σκηνικού παραπέμπει σε κάθε επιμέρους μορφή σύνθλιψης της ανθρώπινης ελευθερίας. Αντίστοιχα, το εντυπωσιακό ομοίωμα σφαγιασμένου ταύρου της αρένας που αφήνει το αίμα του στη σκηνή παραπέμπει στην ίδια την Κάρμεν, ως εξιλαστήριο θύμα, και στην ευρύτερη έννοια της ανθρωποθυσίας που τεκταίνεται στις μέρες μας. Η τραγική ειρωνεία συνίσταται στην παραδοχή του καταλυτικού συναισθήματος από τον δολοφόνο εραστή της, στην τελική σκηνή του έργου. Je chante pour moi-même: ο ρυθμός Σεγκιντίγια θα επαναληφθεί θριαμβικά με τη σφαγή της Κάρμεν στην ίδια κονίστρα με τον ταύρο της αρχής.

Καλύτερη αξιοποίηση του στενού χώρου του Ηρωδείου δεν μπορούσε να γίνει. Τα κιγκλιδώματα είναι άκρως λειτουργικά, ενώ τα μεταλλικά containers λειτουργούν και ως οθόνες προβολής με πολύ σημαντικό ρόλο. Το πλήθος, φορώντας σωσίβια, φτάνει μέσα από τα κύματα, όπως πολύ παραστατικά δείχνει η κινηματογραφική προβολή μιας θάλασσας που γεμίζει αίμα.

Καλύτερη αξιοποίηση του στενού χώρου του Ηρωδείου δεν μπορούσε να γίνει. Τα κιγκλιδώματα είναι άκρως λειτουργικά, ενώ τα μεταλλικά containers λειτουργούν και ως οθόνες προβολής με πολύ σημαντικό ρόλο. Το πλήθος, φορώντας σωσίβια, φτάνει μέσα από τα κύματα, όπως πολύ παραστατικά δείχνει η κινηματογραφική προβολή μιας θάλασσας που γεμίζει αίμα. Μόνο μία ή δύο σκηνές υστερούν σκηνοθετικά, κυρίως λόγω της κακής χορογραφίας που πλαισιώνει την παράσταση.

Ο σκηνοθέτης υπαινίσσεται σαφώς τα όρια της ελευθερίας, της επιθυμίας, της αυτοδιάθεσης, της επιβίωσης, της διαφυγής, τοποθετώντας ένα πλήθος μεταναστών στα σύνορα της Ευρώπης και περιφράσσοντας τη σκηνή του Ηρωδείου με συρματόπλεγμα, που ανά σκηνή «κλείνει» τους μετανάστες αφήνοντας τους δεσμοφύλακές τους απ' έξω. Η ιδέα των μεταναστών είχε επιστρατευθεί και από τη σκηνοθεσία του πρόωρα χαμένου Στήβεν Πίμλοτ, στην Κάρμεν της Λυρικής Σκηνής του 2007. Ανέστια και πανερωτική, η Κάρμεν του Λάνγκριτζ κινείται σε μια liminal, οριακή Ανδαλουσία μυθοπλασίας. Τολμηρή, περιπαικτική και χωρίς επίγνωση κινδύνου, συνοψίζει την οριακή συναισθηματική κατάσταση κάθε ανυπότακτης ιδιοσυγκρασίας, σε μια ρεαλιστικά αλληγορική σκηνοθεσία που στηρίζεται σε εξαίσιες ερμηνείες.

Οι σολίστ και ο σκηνοθέτης

Η παράσταση στις 24 Ιουλίου στο Ηρώδειο ήταν η 41η φορά που η Ρινάτ Σαχάμ ερμήνευσε τον ρόλο της Κάρμεν. Η πρώτη φορά ήταν το 2001 στο Όστιν του Τέξας και η δεύτερη το 2004, στο Φεστιβάλ Όπερας του Γκέτεμποργκ, με θριαμβικές κριτικές και παγκόσμια περιοδεία στη συνέχεια. Έχει συνεργαστεί με κορυφαίους μαέστρους (Σάιμον Ρατλ, Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ, Θόδωρος Κουρεντζή), ενώ έχει πρωταγωνιστήσει και σε παραγωγές της Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου, της Όπερας του Σάλτσμπουργκ και του Τεάτρο Λα Φενίτσε της Βενετίας.

Ο Δημήτρης Πακσόγλου ερμήνευσε τον Δον Χοσέ, μετά από κάποιες δουλειές του στο Σαιντ Ετιέν, στο Παρίσι και στο Νανσύ. Συνεργάστηκε με τη Λυρική στον Χορό των Μεταμφιεσμένων, στην Εύθυμη χήρα, στη Μανόν Λεσκό, στη Νυχτερίδα και στην Καβαλερία Ρουστικάνα. Δάσκαλοί του ήταν ο Κώστας Πασχάλης και η Μαρίνα Κρίλοβιτς.

Ο σκηνοθέτης Στήβεν Λάνγκριτζ, παράλληλα με την καριέρα του στην όπερα, έχει συνεργαστεί με ομάδες ερασιτεχνών, ατόμων με ειδικές ανάγκες και ατόμων κοινωνικά αποκλεισμένων, με σχολεία, νοσοκομεία και φυλακές, μελετώντας τη σχέση του μουσικού θεάτρου με την εκπαίδευση και την κοινωνία. Παραγωγές του έχουν παρουσιαστεί στις μεγαλύτερες όπερες του κόσμου: στο Λονδίνο, τη Λισαβόνα, το Σάλτσμπουργκ, το Τόκιο, το Παρίσι, τη Στοκχόλμη, τη Βιέννη, το Σικάγο, το Όσλο και βεβαίως το Γκέτεμποργκ, στην όπερα του οποίου είναι Καλλιτεχνικός Διευθυντής.

* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«O τρόπος να χωράς μέσα στην πόλη»: Ξεκινά η εικαστική έκθεση του Χάρη Μπασκόζου

«O τρόπος να χωράς μέσα στην πόλη»: Ξεκινά η εικαστική έκθεση του Χάρη Μπασκόζου

Την Πέμπτη 15 Μαΐου η γκαλερί 7 παρουσιάζει την έκθεση του Χάρη Μπασκόζου με τίτλο «O τρόπος να χωράς μέσα στην πόλη». 

Επιμέλεια: Book Press

...
Ήχοι και μελωδίες της Μεγάλης Εβδομάδας στην Αθήνα: Οι εκδηλώσεις λατρευτικής μουσικής που θα παρακολουθήσουμε

Ήχοι και μελωδίες της Μεγάλης Εβδομάδας στην Αθήνα: Οι εκδηλώσεις λατρευτικής μουσικής που θα παρακολουθήσουμε

Μια παρουσίαση των σημαντικότερων εκδηλώσεων λατρευτικής μουσικής που θα λάβουν χώρα τη Μεγάλη Εβδομάδα. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία από το Τρίτο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής.  ...

LETTERDOM: Έκθεση του Πάρι Κούτσικου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα – Η πανδαισία των γραμμάτων

LETTERDOM: Έκθεση του Πάρι Κούτσικου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα – Η πανδαισία των γραμμάτων

Η έκθεση LETTERDOM του Πάρι Κούτσικου [parisko] εγκανιάζεται την Πέμπτη, 6 Φεβρουαρίου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα. «Η εικαστική ενότητα LETTERDOM γίνεται μια ποιητική σύνοψη της ιστορίας της τέχνης από τον Μεσαίωνα έως τις μέρες μας, ένα είδος μουσείου που στεγάζει τις δυναμικές σχέσεις του υπαρκτού μ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

Για το μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου «Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό - Χρονικό σε πόλεις με ποτάμι» (εκδ. Πατάκη). Η κεντρική φωτογραφία, που κοσμεί το εξώφυλλο, είναι του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Πολίνα Μπαρσκόβα: «Σε στιγμές πίεσης, οι άνθρωποι αντιδρούμε κάνοντας τέχνη»

Πολίνα Μπαρσκόβα: «Σε στιγμές πίεσης, οι άνθρωποι αντιδρούμε κάνοντας τέχνη»

Η Πολίνα Μπαρσκόβα (Polina Barskova), Ρωσίδα συγγραφέας και ποιήτρια, μιλά με αφορμή την κυκλοφορία της συλλογής αφηγημάτων της «Ζωντανές εικόνες» (μτφρ. Γιούλη Σταματίου, εκδ. Βακχικόν).

Στη Βίκυ Πορφυρίδου

Το βιβλίο σας ...

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

Για το μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθι (Cormac McCarthy) «Stella Maris» (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «God's Crooked Lines» του Oriol Paulo.

Γράφει ο Γιάννης Χατζηκρυστάλλης

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο σπορέας» του Ζαν Νταρό (προδημοσίευση)

«Ο σπορέας» του Ζαν Νταρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Ζαν Νταρό [Jean Darot] «Ο σπορέας» (μτφρ. Ελένη Γ. Γύζη), το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Στίξις.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Δεν γνωρίζαμε τίποτα. Δεν γνωρίζαμε αν οι εξόριστοι...

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα της Λίλας Κονομάρα «Μια τρίχα που γίνεται άλογο», η οποία κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Κι όμως κάποτε ήμασταν εμείς, ψιθυρίζει κι αμέσως σκέψεις κα...

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (προδημοσίευση)

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Χέρμαν Έσσε [Hermann Hesse] «Νάρκισσος και Χρυσόστομος» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης), το οποίο κυκλοφορεί στις 7 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην πραγματικό...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

Τι διαβάζουμε τώρα; 6 πολύ καλά βιβλία για την επιστήμη και τον άνθρωπο

Τι διαβάζουμε τώρα; 6 πολύ καλά βιβλία για την επιστήμη και τον άνθρωπο

Τι γνωρίζουμε για τον ανθρώπινο εγκέφαλο; Τι γνωρίζουμε για την κλιματική κρίση στην Ελλάδα; Πώς καταπολεμούμε το ψυχικό τραύμα; Έξι βιβλία που προσφέρουν γνώσεις, αλλά και ελπίδα.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

ΕΠΙΣΤΗΜΗ

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ