alt

Για την πρώτη συναυλία του κύκλου συναυλιών «Μετασχηματισμοί», με έργα των Νίκου Μαμαγκάκη και Μίκη Θεοδωράκη.

Της Χρύσας Στρογγύλη

Την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε στη μικρή σκηνή της Στέγης η πρώτη συναυλία του κύκλου συναυλιών «Μετασχηματισμοί» που εντάσσεται στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ του Δημήτρη Παπαδημητρίου και της Ραλλού Βογιατζή. Μια γεμάτη, ενδιαφέρουσα βραδιά με στοχασμό και ποιοτική ακρόαση σολιστικής κιθάρας στο πρώτο μέρος και πιάνου στο δεύτερο μέρος, όπου αδιόρατα ελληνικά ακούσματα αναδύονται μέσα από κλασικές συνθετικές φόρμες της δυτικής μουσικής.

Πίσω από την παβάνα, το ρεμπέτικο

Πέντε μουσικά σκίτσα που άφηναν να διαφανεί το «μπόλιασμα» της κλασικής φόρμας με ρεμπέτικους μουσικούς δρόμους, με απρόσμενες εναλλαγές των δύο στοιχείων, με πλούσια και πυκνή συγχορδιακή διαδοχή, με έντονα λυρικά μέρη και με περιοδικές ρυθμικές εντάσεις.

Το πρώτο μέρος της συναυλίας ήταν φόρος τιμής στον Νίκο Μαμαγκάκη από τον κιθαριστή και συνεργάτη του Χρυσόστομο Καραντωνίου μπροστά σε –δυστυχώς– ολιγάριθμο κοινό. Ο σολίστας επέλεξε να εκτελέσει πέντε κομμάτια (Μαμάγκικο, Αλήτικο, Ασίκικο, Εωθινόν, Αναρχικό) από το έργο του Μαμαγκάκη για σόλο κιθάρα με τον τίτλο: «Ρεμπετόριο». Επρόκειτο περισσότερο για πέντε μουσικά σκίτσα που άφηναν να διαφανεί το «μπόλιασμα» της κλασικής φόρμας με ρεμπέτικους μουσικούς δρόμους, με απρόσμενες εναλλαγές των δύο στοιχείων, με πλούσια και πυκνή συγχορδιακή διαδοχή, με έντονα λυρικά μέρη και με περιοδικές ρυθμικές εντάσεις που προσέλαβαν κυρίως υφολογικό χαρακτήρα. Οι «μετασχηματισμοί» στη συγκεκριμένη περίπτωση είχαν να κάνουν με την επιθυμία του συνθέτη να παραλλάξει δρόμους, ρυθμούς, ήχους, μουσικά θέματα του ρεμπέτικου και να τα εντάξει στο πενιχρό ρεπερτόριο ελληνικής μουσικής για κλασική κιθάρα που υφίσταται, επιχειρώντας νέους πειραματισμούς πάνω στο όργανο που είναι πρόκληση για τον εκτελεστή, όπως ομολογεί και ο ίδιος: «Ξεψάχνιζα το όργανο για να προσαρμόσω όλον αυτόν τον όγκο ιδεών… έπρεπε να ξεφύγω από τα καθιερωμένα και να δω με άλλο μάτι το όργανο».

Ο Νίκος Μαμαγκάκης θεωρούσε το ρεμπέτικο πολιτιστικό γεγονός υψίστης βαρύτητας για τη νεώτερη Ελλάδα. Εμπνεύστηκε από φίλους του που ξεκίνησαν ως κιθαριστές και κατέληξαν μπουζουξήδες (Χιώτης, Τατασόπουλος, Στεργίου, Λεμονόπουλος): «Αυτοί οι αρχάγγελοι βιρτουόζοι, 100% φυσικά ταλέντα, με είχαν μαγέψει με την εκπληκτική μουσικότητά τους και τη δαιμονισμένη δεξιοτεχνία τους. Σ’ αυτούς είναι άλλωστε αφιερωμένο το έργο αυτό» , δηλώνει ο συνθέτης.

Συνθετικά, ο Μαμαγκάκης υπήρξε τολμηρός. Δεν ακολούθησε νόρμες και δεν επηρεάστηκε από στερεότυπα.

Συνθετικά, ο Μαμαγκάκης υπήρξε τολμηρός. Δεν ακολούθησε νόρμες και δεν επηρεάστηκε από στερεότυπα. Υπήρξε ιδιαίτερα παραγωγικός, εξυπηρετώντας δυο διαφορετικές μεταξύ τους τάσεις: από τη μια, έγινε ιδιαίτερα γνωστός και λαοφιλής με τα τραγούδια του, και κυρίως εκείνα του κινηματογράφου («Η αρχόντισσα κι ο αλήτης», «Η νεράιδα και το παλικάρι» κλπ.), ενώ από την άλλη τόλμησε να ασχοληθεί, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’50, με την ηλεκτρονική μουσική καθώς και με τη λόγια μουσική, ολοκληρώνοντας ορχηστρικές συνθέσεις, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και την τηλεόραση, όπερες, έργα για σόλο όργανα και κύκλους τραγουδιών.

Ο σολίστ της κιθάρας Χρυσόστομος Καραντωνίου, γεννημένος στη Θεσσαλονίκη το 1981, υπήρξε συνεργάτης του Νίκου Μαμαγκάκη και πραγματοποίησε μαζί του αρκετές ηχογραφήσεις. Ο συνθέτης τού αφιέρωσε τη σουίτα του για κιθάρα που τιμητικά ονόμασε Makis (Chrisostomos) Suite από τη γερμανική ταινία Heimat. Ο Χρυσόστομος Καραντωνίου φιλοδοξεί στο μέλλον να γράψει το ΡΕΜΠΕΤΟΡΙΟ 2 με υλικό που περίσσεψε από τις ηχογραφήσεις του με τον Νίκο Μαμαγκάκη.

Μάθημα δεξιοτεχνίας και stage performance

Με όχημα το πιάνο και με εφόδια τις γνώσεις του πάνω στους σημαντικότερους συνθέτες του οργάνου, εξήγησε με χιούμορ και ιδιαίτερη σαφήνεια τον τρόπο που αυτή η απλή μελωδία μπορεί να «ταξιδέψει» στους αιώνες, ενώνοντας εποχές, συνθέτες, λαούς.

Στο δεύτερο μέρος, ο διακεκριμένος πιανίστας, συνθέτης και διευθυντής-παραγωγός του Τρίτου Προγράμματος της ΕΡΤ Χρίστος Παπαγεωργίου παρουσίασε τους δικούς του «μετασχηματισμούς»: ένα έργο για σόλο πιάνο με στυλιστικές παραλλαγές πάνω στο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη «Στο περιγιάλι το κρυφό». Προτού ξεκινήσει την εκτέλεση των παραλλαγών του τραγουδιού, σε μια σκηνική περφόρμανς τύπου σεμιναρίου, εξήγησε στο κοινό την κεντρική του ιδέα: να λειτουργήσει η μελωδία του Θεοδωράκη σαν μουσική κάψουλα από την οποία μπορούν να αναπτυχθούν μουσικές variations βασισμένες στα στυλ διαφόρων εποχών και διαφόρων συνθετών. Με όχημα το πιάνο και με εφόδια τις γνώσεις του πάνω στους σημαντικότερους συνθέτες του οργάνου, εξήγησε με χιούμορ και ιδιαίτερη σαφήνεια τον τρόπο που αυτή η απλή μελωδία μπορεί να «ταξιδέψει» στους αιώνες, ενώνοντας εποχές, συνθέτες, λαούς. Η επικοινωνιακή του χάρη και ο τρόπος με τον οποίο παρουσίασε το έργο του κατέλυσε τον καθωσπρεπισμό που συνήθως χαρακτηρίζει τις συναυλίες κλασικής μουσικής.

Αφού ξεκίνησε από την παρουσίαση του βασικού θέματος (που δεν ήταν άλλο από τη μελοποίηση της «Άρνησης» του Σεφέρη από τον Μίκη Θεοδωράκη: «Στο περιγιάλι το κρυφό») συνέχισε με τη μετατροπή του πιάνου σε τσέμπαλο και την εκτέλεση του τραγουδιού σε στυλ Κουπερέν. Στη συνέχεια, πέρασε σε παραλλαγές σε στιλ Μότσαρτ, μετέτρεψε το όργανο σε σαντούρι παίζοντας νυκτά με τις χορδές, και συνέχισε επιδεικνύοντας τη δεξιοτεχνία του, διαδοχικά, στο στυλ του Σούμπερτ, του Ραχμάνινωφ, του Σοπέν, του Λιστ και του Ντεμπυσσί. Το παίξιμό του ήταν επιτηδευμένα θεατρικό και αναδείκνυε το στυλ κάθε εποχής και τον βαθμό αλληλοπεριχώρησης όλων των μουσικών που υφίστανται. Χαρακτηριστικά, όταν έπαιξε στο στυλ του Κηθ Τζάρετ, ο Χρίστος Παπαγεωργίου μιμήθηκε ακόμα και τις εκφράσεις του προσώπου του. Μας κατάπληξε με τη σκηνική του άνεση στον αυτοσχεδιασμό και με την επικοινωνιακή του δεινότητα και ολοκλήρωσε με ηχογραφημένη σε στούντιο ηλεκτρονική μουσική θέλοντας να δείξει την Έξοδο προς το μουσικό Άγνωστο, προς το μέλλον, με ένα καταιγισμό από ηχογραφημένες φωνές και αλλοιωμένες νότες που άφηναν να διαφανεί το βασικό μουσικό θέμα του αγαπημένου αυτού τραγουδιού. Το πλήρες έργο περιλαμβάνει 32 παραλλαγές. Ο Παπαγεωργίου επέλεξε να παρουσιάσει 12 από αυτές.

alt
    Ο Χρίστος Παπαγεωργίου
 

Ο Χρίστος Παπαγεωργίου είναι ένας ιδιαίτερα δραστήριος μουσικός. Η συνθετική του δραστηριότητα είναι πλούσια και έχει λάβει σημαντικές διακρίσεις (πρώτο βραβείο στον 5ο Διεθνή Διαγωνισμό Σύνθεσης “2 Agosto” στην Ιταλία για το κοντσέρτο του για ηλεκτρική κιθάρα, πολλά πρώτα βραβεία και διακρίσεις σε διεθνείς διαγωνισμούς για Piano Duo στις Η.Π.Α., Ιαπωνία, Ιταλία, Τσεχία και Ελβετία, και το βραβείο ‘Νέου Καλλιτέχνη της χρονιάς’ το 1998, από την Ένωση Ελλήνων Κριτικών). Έχει συμπράξει ως σολίστ, ως συνθέτης και ως μαέστρος με σημαντικές ορχήστρες, όπως οι Philharmonia του Λονδίνου, Οxford Philomusica, Orchestre Symphonique du Capitοle de Toulouse, Buffalo Philharmonic, Orchestre Symphonique de Neuchatel, Malaga Symphony Orchestra, New England Symphonic Ensemble Ν. Υ., Συμφωνική του Μονάχου, Φιλαρμονική της Οδησσού, N.H.K. της Ιαπωνικής Ραδιοτηλεόρασης, Orchestra Sinfonica del Emiglia Romagna “Arturo Toscanini”, Czech Radio Symphony Orchestra, Odessa Chamber Orchestra, Opawa Chamber Orchestra, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, Συμφωνική Ορχήστρα της Ε.Ρ.Τ., Ορχήστρα Δωματίου Πατρών, Συμφωνική Ορχήστρα Βόλου και Ορχήστρα των Χρωμάτων και Καμεράτα. Έχει διδάξει στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, είναι καθηγητής μουσικής στην Κρατική Σχολή Χορού και πραγματοποιεί σεμινάρια, συναυλίες και διαλέξεις. 

* Η ΧΡΥΣΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ είναι μουσικός και εκπαιδευτικός.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αφιέρωμα στην πολύπτυχη εικαστική δραστηριότητα του Μάρκου Καμπάνη, στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Αφιέρωμα στην πολύπτυχη εικαστική δραστηριότητα του Μάρκου Καμπάνη, στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, μεγάλο αφιέρωμα στον Μάρκο Καμπάνη από τις 15 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 18 Φεβρουαρίου 2024.

Επιμέλεια: Book Press

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος παρουσιάζει από τις 15 Δεκεμβρίου 2023 έως τις ...

Μπήκαμε στο Αρχείο Καβάφη – Ένα έργο πνοής από το Ίδρυμα Ωνάση

Μπήκαμε στο Αρχείο Καβάφη – Ένα έργο πνοής από το Ίδρυμα Ωνάση

Από την Πέμπτη (23/11) θα είναι προσβάσιμο στο κοινό και τους μελετητές το αρχείο του Αλεξανδρινού ποιητή (από μικροαντικείμενα έως χειρόγραφά του), χάρη στη σπουδαία δουλειά που έχει κάνει το Ιδρυμα Ωνάση. Κεντρική εικόνα: Ένας από τους χώρους του Αρχείου Καβάφη στην οδό Φρυνίχου 16 (© Στέλιος Τζέτζιας).

...
Waiting for the barbarians: Η συναυλία που μάγεψε τη Νέα Υόρκη δωρεάν στο «κανάλι» του Ιδρύματος Ωνάση

Waiting for the barbarians: Η συναυλία που μάγεψε τη Νέα Υόρκη δωρεάν στο «κανάλι» του Ιδρύματος Ωνάση

Η Laurie Anderson, ο Rufus Wainwright και πολλοί ακόμη διάσημοι μουσικοί μελοποιούν και ερμηνεύουν Κ.Π. Καβάφη σε μια συναυλία που μάγεψε το κοινό της Νέας Υόρκης. Έρχεται αποκλειστικά στο Onassis Channel στο YouTube από τις 20 Νοεμβρίου και για έναν ολόκληρο χρόνο θα διατίθεται δωρεάν.

Επιμ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Τσέχοφ στα καλύτερά του: «Γλάρος» και «Πλατόνοφ» στο πνεύμα του Ρώσου δραματουργού

Ο Τσέχοφ στα καλύτερά του: «Γλάρος» και «Πλατόνοφ» στο πνεύμα του Ρώσου δραματουργού

Για την παράσταση «Ο γλάρος» σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Διαμαντή στο Θέατρο Σημείο και την παράσταση «Πλατόνοφ» σε σκηνοθεσία Δανάης Σπηλιώτη στο Νέο Θέατρο Θησείον. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Ο γλάρος». Φωτογραφία © Σταύρος Χαμπάκης. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος ...

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αφιέρωμα στην πολύπτυχη εικαστική δραστηριότητα του Μάρκου Καμπάνη, στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Αφιέρωμα στην πολύπτυχη εικαστική δραστηριότητα του Μάρκου Καμπάνη, στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, μεγάλο αφιέρωμα στον Μάρκο Καμπάνη από τις 15 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 18 Φεβρουαρίου 2024.

Επιμέλεια: Book Press

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος παρουσιάζει από τις 15 Δεκεμβρίου 2023 έως τις ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...
«Η καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ (προδημοσίευση)

«Η καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ντόνα Ταρτ [Donna Tartt] «Η καρδερίνα» (νέα μτφρ. Μιχάλης Δελέγκος), το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στον επάνω όροφο έκανε παγωνιά, καθώς τα...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...
13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

Αρκετοί σκηνοθέτες ασχολήθηκαν κάποια στιγμή στη ζωή τους με τη συγγραφή μυθοπλασίας και σε αυτό το άρθρο ξεχωρίσαμε δεκατρείς από αυτούς, που έχουν εκδώσει ερεθιστικά μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων που κυκλοφορούν στη γλώσσα μας. Στην κεντρική φωτογραφία, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι [Pier Paolo Pasolini].

...
Τρεις νέες ποιητικές φωνές από τις εκδόσεις Ιωλκός

Τρεις νέες ποιητικές φωνές από τις εκδόσεις Ιωλκός

Τρεις ποιητικές συλλογές που μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ιωλκός και με τις οποίες τρεις νέοι ποιητές κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση.

Επιμέλεια: Book Press

Στην ποιητική συλλογή του Γιάννη Ξέστερνου  ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ