alt

Για τη συναυλία του κουαρτέτου του Αλέκου Βρέτου και την παρουσίαση του Dog World Project, του Τηλέμαχου Μούσα, οι οποίες παρουσιάστηκαν στο 5ο Πανόραμα Ελληνικής Τζαζ στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Της Χρύσας Στρογγύλη

Τα τελευταία πέντε χρόνια η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση διοργανώνει το Πανόραμα Ελληνικής Τζαζ, ένα ετήσιο φεστιβάλ αφιερωμένο στη σύγχρονη ελληνική σκηνή της τζαζ και του αυτοσχεδιασμού, δίνοντας έτσι χώρο και χρόνο σε έλληνες δημιουργούς για να παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Φαίνεται μάλιστα πως δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τους ομοτέχνους τους του εξωτερικού, επιδεικνύοντας ταυτόχρονα στάση εξωστρέφειας. Οι BalaRom Trio (Παντελής Στόικος-τρομπέτα και πλήκτρα, Κυριάκος Ταπάκης-ούτι, Λουκάς Μεταξάς-κρουστά) συνεργάστηκε με τον Βούλγαρο δεξιοτέχνη του καβάλ Νεντιάλκο Νεντιάλκοφ στη συναυλία της Παρασκευής 4 Δεκεμβρίου. Τη δεύτερη ημέρα του Πανοράματος, στις 5 Δεκεμβρίου, ο Αλέκος Βρέτος και η μπάντα του συνέπραξαν με τον διάσημο αζέρο πιανίστα Έλχιν Σιρίνοφ, ενώ την τρίτη ημέρα το TRIO του Γιώργου Σπανού ήρθε απευθείας από τη Νέα Υόρκη, με συνεργάτες τον Αμερικανό Λώρενς Κλαρκ στο τενόρο σαξόφωνο και τον Ολλανδό κοντραμπασίστα Γιόρις Τήπ.

Ο συγκερασμός τζαζ-ελληνικής παραδοσιακής μουσικής έχει ιδιαίτερο μουσικολογικό ενδιαφέρον, διατρανώνει την οικουμενικότητα της μουσικής και παντρεύει ανατολίτικα ακούσματα με δυτικότροπες ρυθμικές και υφολογικές φόρμες της τζαζ, φέρνοντας πιο κοντά λαούς, παραδόσεις, τάσεις, εποχές.

Φαίνεται λοιπόν πως η σύγχρονη ελληνική σκηνή της τζαζ, του αυτοσχεδιασμού και του πειραματισμού κάθε άλλο παρά «κλεισμένη στον εαυτό της» είναι. Μάλιστα, ο συγκερασμός τζαζ-ελληνικής παραδοσιακής μουσικής έχει ιδιαίτερο μουσικολογικό ενδιαφέρον, διατρανώνει την οικουμενικότητα της μουσικής και παντρεύει ανατολίτικα ακούσματα με δυτικότροπες ρυθμικές και υφολογικές φόρμες της τζαζ, φέρνοντας πιο κοντά λαούς, παραδόσεις, τάσεις, εποχές.

Το Σάββατο 5 Δεκεμβρίου παρακολουθήσαμε το πρόγραμμα της δεύτερης ημέρας του Πανοράματος στη μικρή σκηνή της Στέγης, που περιλάμβανε σε ένα βράδυ δύο συναυλίες ή, καλύτερα, μια συναυλία και μια περφόρμανς – εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους.

Κουαρτέτο Αλέκου Βρέτου

Πρώτα εμφανίστηκε στη σκηνή το κουαρτέτο του Αλέκου Βρέτου (Αλέκος Βρέτος: ούτι, Δημήτρης Κλώνης: ντραμς, Δημήτρης Χριστόπουλος: κοντραμπάσο, Έλχιν Σιρίνοφ: πιάνο) εκτελώντας έργα του ιδίου και του Shirinov. Η συναυλία ξεκίνησε με μια διασκευή του αζέρου πιανίστα επάνω σε ένα έργο του συμπατριώτη του συνθέτη Χατζιμπέγιοφ, με ήχους τόσο οικείους που εύκολα θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι πρόκειται για δημιούργημα έλληνα συνθέτη. Αν και ξεκίνησε με το ούτι να πρωταγωνιστεί και το πιάνο να συνοδεύει, στην πορεία οι όροι αντιστράφηκαν και οι δυο δεξιοτέχνες –Βρέτος και Σιρίνοφ– διατηρώντας έντονη βλεμματική επαφή «συνομιλούσαν» μουσικά με εξαιρετικό τρόπο. Τα ντραμς έπαιζαν διακριτικό ρόλο και ο Δημήτρης Κλωνής φάνηκε να ελέγχει άψογα τον ήχο των τυμπάνων του, παίζοντας εκφραστικότατα καθ’ όλη τη διάρκεια της συναυλίας κι αποφεύγοντας κάθε εσωστρεφή προσέγγιση.

Το πρόγραμμα συνεχίστηκε με το έργο του Αλέκου Βρέτου «Ιδέα», το οποίο πράγματι παρουσιάστηκε αρχικά ως πρωτογενής, ακατέργαστη ιδέα ενώ, μέσα από έντονους ρυθμούς και περίτεχνο αυτοσχεδιασμό, εξελίχθηκε σε κάτι ιδιαίτερα περίπλοκο. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε άλλη μια μουσική σύνθεση του Σιρίνοφ: επρόκειτο για διασκευή ενός πασίγνωστου στο Αζερμπαϊτζάν παραδοσιακού τραγουδιού –αντίστοιχου με το δικό μας «Θαλασσάκι»– με τίτλο «Sari Gelin» (:«Η ξανθιά νύφη»). Ιδιαίτερα ατμοσφαιρική μουσική με ανατολίτικα στοιχεία που μοιάζουν με τα ελληνικά παραδοσιακά ακούσματα και εκφράζουν πόνο ψυχής που θυμίζει μοιρολόι. Το διάφανο παίξιμο του Σιρίνοφ και ο γλυκός ήχος από το ούτι του Βρέτου ανέδειξαν την αλληλεπίδραση των δύο μουσικών, οι οποίοι έμοιαζαν με ακροβάτες που ισορροπούν στο ίδιο τεντωμένο σκοινί και που χρειάζεται να κάνουν λεπτές, συντονισμένες κι εναρμονισμένες κινήσεις προκειμένου να σεβαστούν τον χώρο και τον χρόνο του άλλου. Το προτελευταίο κομμάτι του πρώτου μέρους της βραδιάς είχε τίτλο «K on top». Εδώ η διάθεση ήταν πιο παιχνιδιάρικη και ο κοντραμπασίστας Δημήτρης Χριστόπουλος εντυπωσίασε με το δεξιοτεχνικό σόλο του. Η συναυλία έκλεισε με το «Cactus», έργο γρήγορο και έντονο. Τα ντραμς ήταν ιδιαίτερα εκφραστικά, ενώ τα γρήγορα περάσματα του πιάνου, γεμάτα τρίλιες και τριημιτόνια, μετέτρεπαν το πιάνο από κλασικό σε παραδοσιακό όργανο. Η επένδυση των μοτίβων αυτών –που παρέπεμπαν σε αραβική μουσική– με τζαζ συγχορδίες πάντρευε τη Δύση με την Ανατολή με τρόπο απρόσμενο.

Ο Αλέκος Βρέτος ξεχωρίζει, όχι μόνο για το δεξιοτεχνικό και συνθετικό του ταλέντο, αλλά και για τους πειραματισμούς του στο όργανο που του έκλεψε την καρδιά, το ούτι. Γοητευμένος από την ανατολική και την παραδοσιακή μουσική, «απασφάλισε» τις δυνατότητες του οργάνου αυτού, εμπλέκοντάς το στα χωρικά ύδατα της έθνικ τζαζ και προσδίδοντάς του ξεχωριστό χαρακτήρα, τόσο ανορθόδοξο εκ πρώτης όψεως αλλά και τόσο ταιριαστό.

ALEKOS VRETOS QUARTET feat. ELCHIN SHIRINOV
Αλέκος Βρέτος: ούτι
Δημήτρης Κλωνής: ντραμς
Δημήτρης Χριστόπουλος: μπάσο
Elchin Shirinov: πιάνο

World Dog Project... ή αλλιώς World God project

Το World Dog Project ήταν γεμάτο εκπλήξεις, παράδοξα, προκλήσεις και έμοιαζε με ηχητικό και οπτικό πειραματισμό που ενεργοποιούσε σε πολλές διαστάσεις το συναίσθημα.

Εντελώς διαφορετική υπήρξε η συνέχεια της βραδιάς με την παρουσίαση του World Dog Project του πολυτάλαντου Τηλέμαχου Μούσα και του περφόρμερ Λάμπρου Φιλίππου. Ζητήθηκε από όλους τους θεατές να εγκαταλείψουν την αίθουσα την ώρα του διαλείμματος προκειμένου να ετοιμαστεί για το επόμενο έργο. Με την επανείσοδό τους επικράτησε σκοτάδι και το κοινό, περνώντας μπροστά από τη σκηνή, μπήκε απευθείας σε μια μυστηριακή ατμόσφαιρα. Στη δεξιά πλευρά της σκηνής ο Τηλέμαχος Μούσας αυτοσχεδίαζε στη δωδεκάχορδη κιθάρα του πάνω σε ένα μπάσο ισοκράτημα του συνθεσάιζερ. Στην αριστερή μεριά της σκηνής δέσποζε η υποβλητική μορφή του κόντρα-τενόρου Λάμπρου Φιλίππου ο οποίος, ντυμένος με μακρύ, μαύρο, στενό παλτό, καθισμένος σε μια καρέκλα και στηρίζοντας το κεφάλι του στα χέρια του, έβγαζε ψηλές κρατημένες νότες με γυρίσματα, άλλοτε σαν αμανές άλλοτε σαν ψαλμός και άλλοτε σαν μετριασμένη κραυγή. Η ένταση της φωνής και οι ψηλές συχνότητες ήταν επικοινωνιακή πράξη προς το Θείο, ενώ η φωτεινή επιγραφή στο φόντο της σκηνής έκανε λογοπαίγνιο με τις λέξεις DOG – GOD. Οι θεατές, παγιδευμένοι στη μυσταγωγία είδαν την πλάτη του ξυπόλυτου και ημίγυμνου κοντραμπασίστα Χρυσόστομου Μπουκάλη, που παρέμεινε στη θέση αυτή καθ’ όλη τη διάρκεια της συναυλίας, ενώ τη θέση του έπαιρνε ο ντράμερ Πάνος Τζινιόλης.

Το πρότζεκτ, αναμειγνύοντας μπαρόκ, ροκ, τζαζ και ηπειρώτικα στοιχεία, είχε απόλυτη συνοχή μέσα στην ποικιλομορφία του.

Το World Dog Project ήταν γεμάτο εκπλήξεις, παράδοξα, προκλήσεις και έμοιαζε με ηχητικό και οπτικό πειραματισμό που ενεργοποιούσε σε πολλές διαστάσεις το συναίσθημα. Οι μοναδικές δυνατότητες της φωνής του Λάμπρου Φιλίππου επικράτησαν σε όλο το έργο, σε εναλλαγή με το παραδοσιακό τραγούδι ή την άρια μιας βρετανικής μπαρόκ όπερας. Ξεκίνησε με το έργο Let me weep που αποτελεί μέρος του επερχόμενου δίσκου τους και συνέχισαν με «πειραγμένα» παραδοσιακά τραγούδια, όπως το Αλησμονώ και χαίρομαι.

Οι φωτισμοί αποτέλεσαν αναπόσπαστο κομμάτι της παράστασης και συντέλεσαν καθοριστικά στη δημιουργία ατμόσφαιρας άλλοτε μυστηριακής και άλλοτε διονυσιακής και ιλιγγιώδους. Ξέφρενος ρυθμός από τον Τζινιόλη, τις κιθάρες του Μούσα και την εκφραστική κίνηση του Φιλίππου. Για όσους δεν έχουν ξαναδεί τον περφόρμερ Λάμπρο Φιλίππου εν δράσει μοιάζει να είναι πραγματική αποκάλυψη, όχι μόνο για τις σπάνιες φωνητικές αρετές του αλλά και για το υποκριτικό του ταλέντο. Τόσο εκείνος όσο και ο Τηλέμαχος Μούσας αγαπούν τους πειραματισμούς, αναζητούν νέες πτυχές στην τέχνη τους και πειραματίζονται χωρίς προκαταλήψεις. Το πρότζεκτ, αναμειγνύοντας μπαρόκ, ροκ, τζαζ και ηπειρώτικα στοιχεία, είχε απόλυτη συνοχή μέσα στην ποικιλομορφία του και τελείωσε μυστηριακά όπως ξεκίνησε: με τον πρωταγωνιστή ημίγυμνο στο πάτωμα, οκλαδόν, σε πλήρη εσωστρέφεια, να σβήνει και να αποχωρεί από τη σκηνή πλήρης και εξαγνισμένος.

WORLD DOG
Τηλέμαχος Μούσας: 12χορδη κιθάρα, ηλεκτρική κιθάρα, theremin,
αναλογικό συνθεσάιζερ
Λάμπρος Φιλίππου: φωνή
Χρυσόστομος Μπουκάλης: κοντραμπάσο
Πάνος Τζινιόλης: ντραμς

* Η ΧΡΥΣΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ είναι μουσικός και εκπαιδευτικός.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Plasmata 3: Η Στέγη δημιουργεί και πάλι μαγεία στο Πεδίον του Άρεως

Plasmata 3: Η Στέγη δημιουργεί και πάλι μαγεία στο Πεδίον του Άρεως

Το Πεδίον του Άρεως φιλοξενεί για τρεις εβδομάδες την εικαστική/πολυμεσική installation Plásmata 3, όπου είκοσι πέντε καλλιτέχνες απ’ όλον τον κόσμο υπηρετούν τη διαδραστική λειτουργία της Τέχνης αξιοποιώντας έναν από τους τελευταίους εναπομείναντες χώρους δημόσιας αναψυχής και πρασίνου της πρωτεύουσας. Κεντρική εικ...

«Youths II» και «Fault Line»: Δύο εκθέσεις σε εικαστική επιμέλεια Δημήτρη Τρίκα

«Youths II» και «Fault Line»: Δύο εκθέσεις σε εικαστική επιμέλεια Δημήτρη Τρίκα

Κάποιες σκέψεις για δυο εκθέσεις σε εικαστική επιμέλεια Δημήτρη Τρίκα: το «Youths II», που μας συστήνει 13 καλλιτέχνες, στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα του Δήμου Αθηναίων και το «Fault Line» του Μπάμπη Βενετόπουλου στην αίθουσα «Λόφος Art Project», στην Κυψέλη.

...

«Τα παπούτσια που λιώναν στον χορό», το νέο βιβλίο της εικαστικού Ιωάννας Ράλλη

«Τα παπούτσια που λιώναν στον χορό», το νέο βιβλίο της εικαστικού Ιωάννας Ράλλη

Το βιβλίο τέχνης «Τα παπούτσια που λιώναν στον χορό» της Ιωάννας Ράλλη (Κύβος Εκδόσεις Τέχνης) εκδόθηκε με αφορμή την έκθεσή της στην γκαλερί Ζουμπουλάκη τον Μάιο του 2025. © Θανάσης Καρατζάς

Επιμέλεια: Book Press

Το β...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Αυτοί που επέζησαν» και ««Πανέξυπνα πλάσματα»: Δύο μυθιστορήματα των εκδόσεων Μεταίχμιο μεταφέρονται στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη

«Αυτοί που επέζησαν» και ««Πανέξυπνα πλάσματα»: Δύο μυθιστορήματα των εκδόσεων Μεταίχμιο μεταφέρονται στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη

«Αυτοί που επέζησαν» της Τζέιν Χάρπερ (Jane Harper) και  «Πανέξυπνα πλάσματα» της Σέλμπι Βαν Πελτ (Shelby Van Pelt): Δυο κορυφαία μπεστ σέλερ των New York Times, που κυκλοφορούν στη γλώσσα μας από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, διασκευάζονται για τη μικρή οθόνη. Κεντρική εικόνα: Από τη δι...

Πέθανε σε ηλικία 73 ετών ο ποιητής Λεωνίδας Κακάρογλου

Πέθανε σε ηλικία 73 ετών ο ποιητής Λεωνίδας Κακάρογλου

Ο ποιητής Λεωνίδας Κακάρογλου (1952-2025), υποψήφιος για Κρατικό Βραβείο Ποίησης,  ...

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ