alt

Για τη συναυλία του David Virelles στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών.

Της Χρύσας Στρογγύλη

Η μικρή σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών φιλοξένησε στις 11 Νοεμβρίου 2015 τον Ντέηβιντ Βιρέγιες, εξαιρετικό πιανίστα και συνθέτη της τζαζ μουσικής σκηνής. Μαζί με τους: Βισέντε Άρτσερ στο κοντραμπάσο και το μπάσο γιουκαλίλι, Τζέραλντ Κλήβερ στα ντραμς και Ρόμαν Ντιάθ στα κρουστά (κόνγκας, μπόνγκο, μαράκες και άλλα κουβανέζικα κρουστά, όπως το μπιανκομέκο) δημιούργησαν με τον ήχο τους ατμόσφαιρα που άλλοτε θύμιζε τους ξέφρενους χορευτικούς ρυθμούς πλανόδιων μουσικών στις γειτονιές της Κούβας και άλλοτε το κλίμα έκστασης των θρησκευτικών τελετουργιών φυλών της Αφρικής. Μετά τη συναυλία ακολούθησε συζήτηση του κοινού με τον καλλιτέχνη ο οποίος με ιδιαίτερη προθυμία απάντησε στις ερωτήσεις και φάνηκε ιδιαιτέρως σεμνός και προσιτός.

Γέννημα-θρέμμα του Σαντιάγκο…

Ο συνθέτης ερευνά το παρελθόν, αναζητά αφρικανικά ηχοχρώματα και χαρτογραφεί τον τρόπο με τον οποίο αυτά εξελίχθηκαν κι ενσωματώθηκαν στην κουβανική μουσική.

Γεννημένος και μεγαλωμένος στην Κούβα, ο Ντέηβιντ Βιρέγιες προέρχεται από μουσική οικογένεια –ο πατέρας του υπήρξε γνωστός τραγουδοποιός στην Κούβα και η μητέρα του φλαουτίστα στη Συμφωνική Ορχήστρα του Σαντιάγο της Κούβας– και μολονότι έζησε μέσα σε ένα σπίτι όπου, όπως εκμυστηρεύθηκε ο ίδιος στο κοινό μετά το τέλος της συναυλίας, άκουγαν πολλά και διάφορα είδη μουσικής, στη μουσική που επιλέγει ο ίδιος να συνθέσει και να εκτελέσει κυριαρχούν οι αφροκουβανέζικοι ήχοι που συνδέονται έντονα με την παιδική του ηλικία. Ο συνθέτης ερευνά το παρελθόν, αναζητά αφρικανικά ηχοχρώματα και χαρτογραφεί τον τρόπο με τον οποίο αυτά εξελίχθηκαν κι ενσωματώθηκαν στην κουβανική μουσική. Πρόκειται ουσιαστικά για πάντρεμα δυο παραδόσεων, της αφρικανικής και της κουβανικής, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες και που αποτέλεσαν το εφαλτήριο για περαιτέρω διερεύνηση[1]. Ο Βιρέγιες δείχνει ότι αγαπά πολύ τους πειραματισμούς στον ήχο και τα αντισυμβατικά τολμήματα στη σύνθεση. Σε πολλές στιγμές, στη διάρκεια της συναυλίας, έδινε την εντύπωση πως στο πιάνο κάθεται ένα παιδί που απλώς δοκιμάζει και αφήνεται σε ένα ενστικτώδες, πρωτόγονο κι ακατέργαστο παίξιμο, που όμως στην πραγματικότητα ήταν απόλυτα καλοδουλεμένο. Ήταν ανοιχτός στη χρήση των αρμονιών, δεν έβαζε στεγανά, ούτε ρυθμικά ούτε μελωδικά, αφέθηκε ελεύθερος να μεταχειριστεί το πιάνο με ενστικτώδη τρόπο και να ανακαλύπτει διαρκώς νέους ήχους, αξιοποιώντας με διάφορους τρόπους το πεντάλ, το τουσέ (toucher), τις διάφορες περιοχές του κλαβιέ. Η μουσική του γεννούσε έντονα συναισθήματα αλλά ταυτόχρονα αποπροσανατόλιζε το μη εξοικειωμένο με αυτού του είδους τη μουσική αυτί, ίσως επειδή έδινε την εντύπωση ότι αναπτυσσόταν πάνω σε μια αφηρημένη βάση ηχώντας σαν πρωτόγονος ήχος, αίσθηση που εντεινόταν και από την πολυρρυθμία των κρουστών.

Η ομάδα αλληλεπιδρούσε ολοφάνερα και η συνοχή και το «δέσιμό» της πρόδιδε ότι κατείχε απόλυτα τα έργα που εκτελούσε, με άνεση και φυσικότητα που δημιουργούσε την απορία αν όλα εκτυλίσσονταν πάνω σε έναν αυτοσχεδιαστικό καμβά της στιγμής, ή ήταν προγραμματισμένα και προμελετημένα, έστω κι αν έμοιαζαν αφηρημένα.

…αλλά και απόγονος σκλάβων της Αφρικής

Η συναυλία ξεκίνησε με ένα ατμοσφαιρικό σόλο πιάνο και σταδιακά προστέθηκαν τα υπόλοιπα όργανα οδηγώντας σε μια ηχητική κορύφωση, όχι μόνο με την αύξηση της δυναμικής αλλά και με την ταχύτητα, το πάθος και τον εκστασιασμό. Η ομάδα αλληλεπιδρούσε ολοφάνερα και η συνοχή και το «δέσιμό» της πρόδιδε ότι κατείχε απόλυτα τα έργα που εκτελούσε, με άνεση και φυσικότητα που δημιουργούσε την απορία αν όλα εκτυλίσσονταν πάνω σε έναν αυτοσχεδιαστικό καμβά της στιγμής, ή ήταν προγραμματισμένα και προμελετημένα, έστω κι αν έμοιαζαν αφηρημένα. Σε καίρια ερώτηση θεατή μετά το τέλος της παράστασης σχετικά με τον αυτοσχεδιασμό, ο ίδιος ο Βιρέγιες απάντησε ότι δεν μπορεί να αποδώσει με ποσοστό πόσο από το έργο του είναι καταγεγραμμένο σε νότες και πόσο αυτοσχεδιαστικό. Εξήγησε ότι το σύνολο πορεύεται με βάση πρότυπα που οι μουσικοί ονομάζουν «πλαίσια» (frames) πάνω στα οποία εκδιπλώνουν τις αυτοσχεδιαστικές αρετές τους. Και οι τέσσερις μουσικοί εντυπωσίασαν με τις εκτελεστικές ικανότητές τους και με τα σόλο μέρη τους. Ασύλληπτες οι ταχύτητες και το νεύρο του ντράμερ Τζέραλντ Κλήβερ και ιδιαιτέρως γοητευτική η βραχνή φωνή του Ρόμαν Ντίαθ. Ο συνθέτης επέλεξε να μην ανακόψει τη μουσική ροή της συναυλίας, επιδιώκοντας να αφηγηθεί μια ιστορία, να περιγράψει μια κατάσταση, να υπονοήσει, όπως ο ίδιος είπε στο τέλος της συναυλίας, το πέρασμα των αφρικανών σκλάβων στον Νέο Κόσμο.

Σπίτι, Πατρίδα, Εστία

Ο Ντέηβιντ Βιρέγιες ξάφνιασε με τον τρόπο που έπαιζε πιάνο. Έδωσε την εντύπωση ότι είχε εξαντλήσει τις δυνατότητες του οργάνου, προσεγγίζοντάς το συχνά από μια εντελώς ανορθόδοξη πλευρά.

Ο Ντέηβιντ Βιρέγιες ξάφνιασε με τον τρόπο που έπαιζε πιάνο. Έδωσε την εντύπωση ότι είχε εξαντλήσει τις δυνατότητες του οργάνου, προσεγγίζοντάς το συχνά από μια εντελώς ανορθόδοξη πλευρά. Συχνά το χειριζόταν σαν να επρόκειτο για ένα κρουστό όργανο, κρούοντας με ρυθμική μανία πολύπλοκες συγχορδίες και, σε στιγμές που βρισκόταν σε ηχητική και ρυθμική έκσταση, χρησιμοποιούσε τους καρπούς και τους αγκώνες, εντυπωσίαζε με τα κλάστερ κι ανεβοκατέβαινε το κλαβιέ του πιάνου με απαράμιλλη δεξιοτεχνία με αποτέλεσμα την πρωτότυπη εναλλαγή ηχοχρωμάτων που θα μπορούσαν να προκύψουν μόνο από μια εντελώς απελευθερωμένη, αυτοσχεδιαστική, σχεδόν ανεπιτήδευτη αξιοποίηση του οργάνου[2].

Στο Μπόκο (Mboko), ο ήχος λειτούργησε μυσταγωγικά. Ο συνθέτης αποκάλυψε πως η λέξη Mboko σημαίνει στην κυριολεξία ζαχαροκάλαμο αλλά χρησιμοποιείται μεταφορικά για να δηλώσει, με ένα πνευματικό όμως τρόπο, το Σπίτι, την Πατρίδα, την Εστία. Γι’ αυτό και η μουσική του έχει κάτι ιερό, παραπέμπει σε ιεροτελεστία, αξιοποιεί αφρικανικά ακούσματα και ηχοχρώματα, πηγάζει από την αφροκουβανική κουλτούρα (ο Βιρέγιες θεωρεί φυσική ανάγκη κάθε ανθρώπου αλλά και κάθε καλλιτέχνη να αναζητά τις ρίζες του) αλλά κατατάσσεται σαφέστατα στη σύγχρονη τζαζ μουσική[3]: τόσο λόγω του έντονου αυτοσχεδιαστικού της χαρακτήρα, όσο και λόγω της ιδιαίτερης αγάπης που τρέφει ο συνθέτης για τη τζαζ. Δεν είναι τυχαίο ότι οι New York Times χαρακτήρισαν τον Βιρέγιες ως έναν από τους ανερχόμενους τζαζ πιανίστες και συνθέτες της γενιάς του. Το 2003 του απονεμήθηκε το βραβείο Oscar Peterson από τον Peterson, τον διάσημο καναδό πιανίστα και συνθέτη (1925 – 2007). Το 2006 βραβεύτηκε με το Grand Prix de Jazz Award στο Jazz festival του Montreal. Και είναι μόλις 32 ετών.

* Η ΧΡΥΣΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ είναι μουσικός και εκπαιδευτικός.

[1]Η ορχήστρα Son σηματοδότησε μία κοσμογονική αλλαγή στην εξέλιξη της λαϊκής κουβανέζικης μουσικής, καθώς ήταν το πρώτο μουσικό είδος που περιέλαβε ένα τύμπανο παιγμένο με γυμνά χέρια (πράγμα που συνέβαινε, βεβαίως, στις αφρο-κουβανικές θρησκευτικές και παραδοσιακές φόρμες, όχι όμως και στην αμιγώς λαϊκή χορευτική μουσική), ενώ ο ρόλος του στη μουσική επέτεινε το μέγα σκάνδαλο στα μάτια και τα αυτιά των λευκών : αντί να κρατά διακριτικά τον ρυθμό, όπως οι timbales στο danzon, το bongó του Son «μιλούσε», αυτοσχεδίαζε και σολάριζε διαρκώς μέσα-έξω, πάνω-κάτω από τον ρυθμό, όπως ακριβώς έκανε, αμέτρητους αιώνες τώρα, κάθε επικεφαλής τύμπανο στις παραδοσιακές αφρικάνικες μπάντες. Συν τοις άλλοις, το Son ηχούσε απλούστερο, τραχύτερο και αισθητικά πολύ πιο «μαύρο» από το κομψό danzon των περίπλοκων συνθέσεων και των πλούσιων μελωδιών, ενώ οι στίχοι του έβγαιναν από (και μιλούσαν για) την καθημερινότητα του μαύρου πληθυσμού, τα βιώματα των πρώην σκλάβων και των απογόνων τους, την αφρο-κουβανική οπτική τους, τον τρόπο λαλιάς, τα χούγια, το ήθος και τη θρησκεία τους.
[2] Πρόκειται για τον εμπλουτισμό του Son με πολυπλοκότερες πολυρρυθμίες, έμφαση στον ρόλο του sonero (τραγουδιστή-αυτοσχεδιαστή), αναβάθμιση του bongosero σε βασικό σολίστα της μπάντας (στα πρότυπα του quinto, σολιστικού τύμπανου της rumba, ή του bonkó echemiyá των Abakuá) και εμφατικό τονισμό του clave ως οριστικού οργανωτή της όλης ρυθμικής βάσης αυτής της μουσικής.
[3] Ο Arsenio Rodriguez υπήρξε ο μοιραίος άνθρωπος που άλλαξε την ορχήστρα Son, πρόσθεσε καινούρια όργανα, εφηύρε νέα μέρη και καινοφανείς τεχνοτροπίες, ξαναμοίρασε τους ρόλους κι ύστερα κάθισε και έγραψε μιά μακριά σειρά από τραγούδια που οι συνθετικές και ενορχηστρωτικές ιδέες, η δομή και η ερμηνεία τους, απασχολούν ακόμα και σήμερα μουσικούς, μουσικολόγους και φιλόμουσους. Κατ’ αρχήν ταιριάζοντας τις τρομπέτες σε ντουέτο (και αργότερα τρίο) έκανε στην πάντα τη μοναχική, σολιστική τρομπέτα του προγενέστερου Son και δημιούργησε μιά συμπαγή ομάδα πνευστών, που εκτελούσαν κοφτά, άκρως ρυθμικά και ηχητικώς επιθετικά μουσικά θέματα (riffs), μέσα και πάνω από τα οποία η πρώτη τρομπέτα, ανεβαίνοντας στις ψηλότερες νότες, περιστασιακά σολάριζε κόντρα στις άλλες. Επίσης, δημιούργησε το αχτύπητο δίδυμο conga-bongó, που έφερε στο Son μιά πιο επεξεργασμένη και σαφέστατα πιο αφρικάνικη πολυρυθμία. Τρίτον, καινοτόμησε βάζοντας το πιάνο δίπλα στο tres (που έπαιζε μαεστρικά ο ίδιος) και προστάζοντας το να μιμηθεί τους ρυθμικούς τονισμούς του εγχόρδου, κατ’ ουσίαν δημιούργησε εκ του μη όντως όλη την πιανιστική τεχνοτροπία που χαρακτηρίζει σήμερα το latin/salsa πιάνο. Χάρισε στον κόσμο της latin μουσικής την ιδέα της μικρής χορευτικής ορχήστρας (σε αντιδιαστολή με τις jazz bands των 12-15 μουσικών), που αποκλήθηκε conjunto και, με κρουστά, μπάσο, tres, πιάνο και 3 τρομπέτες, ασφαλώς αποτέλεσε τον προάγγελο της κλασικής salsa μπάντας των δεκαετιών του 60 και του 70. Τέλος, έγραψε εξαιρετική χορευτική μουσική γεμάτη από πρωτότυπες ιδέες, ανορθόδοξες αλλαγές, περίεργες αρμονίες, πρωτοφανή δομή, τεράστιο ρυθμικό και μελωδικό πλούτο, αλλά και ενορχηστρωτικά τρικ που θυμίζουν σπαζοκεφαλιά, ενώ μια κορυφαία συνεισφορά του στο κουβανέζικο μουσικό ηχόχρωμα από εκεί κι εντεύθεν είναι πως η μουσική που έγραψε ήταν, καθαρά και ξάστερα, βαθιά μαύρη μουσική, γεμάτη ατόφιους αφρικανισμούς. 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«O τρόπος να χωράς μέσα στην πόλη»: Ξεκινά η εικαστική έκθεση του Χάρη Μπασκόζου

«O τρόπος να χωράς μέσα στην πόλη»: Ξεκινά η εικαστική έκθεση του Χάρη Μπασκόζου

Την Πέμπτη 15 Μαΐου η γκαλερί 7 παρουσιάζει την έκθεση του Χάρη Μπασκόζου με τίτλο «O τρόπος να χωράς μέσα στην πόλη». 

Επιμέλεια: Book Press

...
Ήχοι και μελωδίες της Μεγάλης Εβδομάδας στην Αθήνα: Οι εκδηλώσεις λατρευτικής μουσικής που θα παρακολουθήσουμε

Ήχοι και μελωδίες της Μεγάλης Εβδομάδας στην Αθήνα: Οι εκδηλώσεις λατρευτικής μουσικής που θα παρακολουθήσουμε

Μια παρουσίαση των σημαντικότερων εκδηλώσεων λατρευτικής μουσικής που θα λάβουν χώρα τη Μεγάλη Εβδομάδα. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία από το Τρίτο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής.  ...

LETTERDOM: Έκθεση του Πάρι Κούτσικου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα – Η πανδαισία των γραμμάτων

LETTERDOM: Έκθεση του Πάρι Κούτσικου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα – Η πανδαισία των γραμμάτων

Η έκθεση LETTERDOM του Πάρι Κούτσικου [parisko] εγκανιάζεται την Πέμπτη, 6 Φεβρουαρίου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα. «Η εικαστική ενότητα LETTERDOM γίνεται μια ποιητική σύνοψη της ιστορίας της τέχνης από τον Μεσαίωνα έως τις μέρες μας, ένα είδος μουσείου που στεγάζει τις δυναμικές σχέσεις του υπαρκτού μ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

Για το μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου «Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό - Χρονικό σε πόλεις με ποτάμι» (εκδ. Πατάκη). Η κεντρική φωτογραφία, που κοσμεί το εξώφυλλο, είναι του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Πολίνα Μπαρσκόβα: «Σε στιγμές πίεσης, οι άνθρωποι αντιδρούμε κάνοντας τέχνη»

Πολίνα Μπαρσκόβα: «Σε στιγμές πίεσης, οι άνθρωποι αντιδρούμε κάνοντας τέχνη»

Η Πολίνα Μπαρσκόβα (Polina Barskova), Ρωσίδα συγγραφέας και ποιήτρια, μιλά με αφορμή την κυκλοφορία της συλλογής αφηγημάτων της «Ζωντανές εικόνες» (μτφρ. Γιούλη Σταματίου, εκδ. Βακχικόν).

Στη Βίκυ Πορφυρίδου

Το βιβλίο σας ...

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

Για το μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθι (Cormac McCarthy) «Stella Maris» (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «God's Crooked Lines» του Oriol Paulo.

Γράφει ο Γιάννης Χατζηκρυστάλλης

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο σπορέας» του Ζαν Νταρό (προδημοσίευση)

«Ο σπορέας» του Ζαν Νταρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Ζαν Νταρό [Jean Darot] «Ο σπορέας» (μτφρ. Ελένη Γ. Γύζη), το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Στίξις.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Δεν γνωρίζαμε τίποτα. Δεν γνωρίζαμε αν οι εξόριστοι...

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα της Λίλας Κονομάρα «Μια τρίχα που γίνεται άλογο», η οποία κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Κι όμως κάποτε ήμασταν εμείς, ψιθυρίζει κι αμέσως σκέψεις κα...

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (προδημοσίευση)

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Χέρμαν Έσσε [Hermann Hesse] «Νάρκισσος και Χρυσόστομος» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης), το οποίο κυκλοφορεί στις 7 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην πραγματικό...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

Τι διαβάζουμε τώρα; 6 πολύ καλά βιβλία για την επιστήμη και τον άνθρωπο

Τι διαβάζουμε τώρα; 6 πολύ καλά βιβλία για την επιστήμη και τον άνθρωπο

Τι γνωρίζουμε για τον ανθρώπινο εγκέφαλο; Τι γνωρίζουμε για την κλιματική κρίση στην Ελλάδα; Πώς καταπολεμούμε το ψυχικό τραύμα; Έξι βιβλία που προσφέρουν γνώσεις, αλλά και ελπίδα.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

ΕΠΙΣΤΗΜΗ

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ