alt

Για τη συναυλία του Diotima Quartet στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στις 28 Μαρτίου.

Της Χρύσας Στρογγύλη

Την Πέμπτη 28 Μαρτίου 2019, στη Μικρή Σκηνή της Στέγης, παρακολουθήσαμε το Κουαρτέτο Diotima από τη Γαλλία σε ένα πρόγραμμα που περιλάμβανε τα κουαρτέτα για έγχορδα του Ούγγρου συνθέτη Μπέλα Μπάρτοκ αρ.1 και αρ.2 και το κουαρτέτο του έλληνα συνθέτη Αλέξανδρου Μαρκέα «Τα νέα ερείπια των Αθηνών», μετά από παραγγελία του Festival des Arts de Monte Carlo.

Κοινός παρονομαστής των τριών έργων της συναυλίας: ο Μπετόβεν. Τα δυο κουαρτέτα του Μπέλα Μπάρτοκ έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με τα τελευταία κουαρτέτα του Μπετόβεν, ενώ το έργο του Μαρκέα εμπνέεται από τη σκηνική μουσική του Μπετόβεν «Τα ερείπια των Αθηνών». 

Κοινός παρονομαστής των τριών έργων της συναυλίας: ο Μπετόβεν. Τα δυο κουαρτέτα του Μπέλα Μπάρτοκ έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με τα τελευταία κουαρτέτα του Μπετόβεν, ενώ το έργο του Μαρκέα εμπνέεται από τη σκηνική μουσική του Μπετόβεν «Τα ερείπια των Αθηνών». 

Οι συνθέτες και η συναυλία

Ο Μπέλα Μπάρτοκ (1881 – 1945) είναι ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες του 20ού αιώνα. Κατατάσσεται στους ιδρυτές της Εθνομουσικολογίας, λόγω της αναλυτικής του μελέτης πάνω στη λαϊκή μουσική. Σε πολλά από τα έργα του, και κυρίως στις μικρής κλίμακας συνθέσεις του, είναι φανερή η επίδραση της λαϊκής μουσικής της πατρίδας του. Το «Κουαρτέτο εγχόρδων αρ.1» σε λα ελάσσονα είναι μια από αυτές τις συνθέσεις. Το «Κουαρτέτο εγχόρδων αρ.2» το συνέθεσε την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Ο Αλέξανδρος Μαρκέας ζει στα Γαλλία και είναι συνθέτης σύγχρονης μουσικής. Εδώ και είκοσι χρόνια τα έργα του παίζονται στη Γαλλία και σε όλον τον κόσμο. Έχει αποσπάσει πολλά βραβεία και από το 2003 διδάσκει στο Ανώτατο Εθνικό Ωδείο του Παρισιού. Το έργο του «Τα νέα ερείπια των Αθηνών» βασίστηκε στην τεχνοτροπία του πουαντιλισμού (ή πουαντιγισμού, από τη γαλλική λέξη pointillisme) και πιθανόν παρομοιάζει τις σκόρπιες νότες με τα σκόρπια ερείπια ενός αρχαίου οικοδομήματος. 

Στη συναυλία της Στέγης ιδιαίτερη εντύπωση προξένησε η διάταξη των μουσικών, μια διάταξη εντελώς αντισυμβατική για τα δεδομένα ενός αντιπροσωπευτικού κουαρτέτου εγχόρδων. Οι μουσικοί ήταν τοποθετημένοι σε διαγώνια διάταξη στη σκηνή, με το βιολοντσέλο να βρίσκεται πίσω δεξιά, τη βιόλα και το δεύτερο βιολί διαγωνίως πιο μπροστά και το πρώτο βιολί αριστερά μπροστά. Στη σύνθεσή του ο Μαρκέας αξιοποίησε στο έπακρο τη δυνατότητα των οργάνων να αποδίδουν ποικίλους ήχους –και κυρίως ήχους της φύσης– και γι’ αυτό έκανε εκτεταμένη χρήση των εφέ. Το αρχικό του μοτίβο θύμιζε σφύριγμα ανέμου και οι εκτελεστές κινούνταν διαδοχικά, σαν να τους κινούσε το φύσημα του αέρα. Το κουαρτέτο Diotima έδωσε και πάλι τον καλύτερο εαυτό του για να αναδείξει τις πτυχές ενός τόσο απαιτητικού έργου, όχι τόσο δεξιοτεχνικά, όσο ερμηνευτικά.

Ιστορία του κουαρτέτου

Και οι τέσσερις σπουδαίοι μουσικοί ξεχώρισαν όχι μόνο με την εντυπωσιακή δεξιοτεχνία –των ιδιαιτέρως απαιτητικών κουαρτέτων του Μπάρτοκ– με τον άριστο συγχρονισμό, με τις πεντακάθαρες και απόλυτα ισορροπημένες γραμμές τους, αλλά κυρίως με την εκφραστικότητά τους.

Το κουαρτέτο Diotima δημιουργήθηκε πριν από περίπου είκοσι χρόνια από απόφοιτους των κονσερβατουάρ του Παρισιού και της Λυών. Έχει συμμετάσχει σε πολλούς μουσικούς διαγωνισμούς και φεστιβάλ ανά τον κόσμο και έχει αποσπάσει πολλά βραβεία. To 2018 τους απονεμήθηκε το Βραβείο Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς από το Γαλλικό Υπουργείο Πολιτισμού. Η τελευταία φορά που τους απολαύσαμε ήταν το 2016 στην αίθουσα «Παρνασσός», στο πλαίσιο των δράσεων της Στέγης  «Hypnos Project». 

Έχω την εντύπωση πως το φιλόμουσο κοινό δεν έχει συχνά την ευκαιρία να απολαύσει τόσο υψηλού επιπέδου μουσικές εκτελέσεις. Και οι τέσσερις σπουδαίοι μουσικοί ξεχώρισαν όχι μόνο με την εντυπωσιακή δεξιοτεχνία –των ιδιαιτέρως απαιτητικών κουαρτέτων του Μπάρτοκ– με τον άριστο συγχρονισμό, με τις πεντακάθαρες και απόλυτα ισορροπημένες γραμμές τους, αλλά κυρίως με την εκφραστικότητά τους. Δοσμένοι ψυχή τε και σώματι σε μια εκτέλεση προσεγμένη στη λεπτομέρειά της ανέδειξαν κάθε πτυχή των έργων. Ηγετική φυσιογνωμία του κουαρτέτου ο βιολονίστας Γιουνπένγκ Ζάο, ο οποίος σχεδόν έπαιζε ρόλο μαέστρου με τις κινήσεις του βιολιού του. Με λίγα λόγια, το κουαρτέτο Diotima διαθέτει όλες τις αρετές μιας καλής ομάδας, με σεβασμό του ενός οργάνου προς το άλλο, με μια σπάνια καθαρότητα στον ήχο, με συντονισμό που μαρτυρεί πολύχρονη τριβή και συνεργασία των μελών του, με καλοσυντονισμένες αλλαγές ταχυτήτων, με σπάνιο λυρισμό, εσωτερικότητα, αλλά ταυτόχρονα με ενέργεια και νεανικό πάθος. Μέσα σε είκοσι χρόνια ενεργούς δράσης, το κουαρτέτο έχει χτίσει σπουδαία φήμη, επιλέγοντας συνήθως ρεπερτόριο σύγχρονης λόγιας μουσικής, ιδιαίτερα απαιτητικό, το οποίο, μέσα από τις λεπτομερώς μελετημένες και ζωηρές ερμηνείες του έχει καταφέρει να το καταστήσει προσφιλές ακόμα και σε κοινό δεν προτιμά αυτό το είδος μουσικής. 

* Η ΧΡΥΣΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ είναι μουσικός και εκπαιδευτικός.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η ειρηνική «επέλαση των Βαλκυριών» του Ρίχαρντ Βάγκνερ στη Λυρική Σκηνή

Η ειρηνική «επέλαση των Βαλκυριών» του Ρίχαρντ Βάγκνερ στη Λυρική Σκηνή

Στις 10 Μαρτίου και για πέντε ακόμη παραστάσεις ανεβαίνει στην  Εθνική Λυρική Σκηνή η εμβληματική «Βαλκυρία» του Ρίχαρντ Βάγκνερ σε σκηνοθεσία του Τζων Φούλτζειμς και συμπαραγωγή με την Βασιλική Όπερα της Δανίας. Κενρική εικόνα: © Eθνική Λυρική Σκηνή. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη...

Η Αλίκη Καγιαλόγλου συναντά τον Φερνάντο Πεσσόα και τα πορτογαλικά fados

Η Αλίκη Καγιαλόγλου συναντά τον Φερνάντο Πεσσόα και τα πορτογαλικά fados

Η Αλίκη Καγιαλόγλου, σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη, για μια μόνο παράσταση το Σάββατο 6 Απριλίου: «Η θαλασσινή ωδή του Fernando Pessoa και τα fados της εφηβείας μου» στη Θεατρική Σκηνή Δήμου Αβδελιώδη – Studio new star art cinema [Σταυροπούλου 33, Αθήνα].

Επιμέλεια: Book Press

...
Οι Soundwalk Collective με την Patti Smith για δυο εμφανίσεις στη Στέγη – ένα διήμερο γεμάτο εικόνες και ήχους από τη σύγχρονη ζωή

Οι Soundwalk Collective με την Patti Smith για δυο εμφανίσεις στη Στέγη – ένα διήμερο γεμάτο εικόνες και ήχους από τη σύγχρονη ζωή

Η θρυλική ποιήτρια της νεοϋορκέζικης punk rock Patti Smith προσγειώνεται στη Στέγη στις 14 & 15 Μαρτίου, για να συμμετάσχει στα ηχοτοπία του πρότζεκτ “Correspondences” της Soundwalk Collective, σε ένα διήμερο γεμάτο εικόνες και ήχους από τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Επιμέλεια: Book Press ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ