alt

Για τη συλλογή ιστοριών του Ντ. Χ. Λώρενς Τρεις Ιστορίες (μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Κουκούτσι)

Του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου

Τα βιβλία του Ντέιβιντ Χέρμπερτ Λώρενς (1885-1930) προκαλούσαν τα λιμνάζοντα σεξουαλικά ήθη της εποχής, τα οποία αποτυπώνονταν όχι μόνο στις κοινωνικές αγκυλώσεις κοινών μα ανομολόγητων μυστικών, αλλά και στις κυρίαρχες λογοτεχνικές απεικονίσεις του έρωτα και του σαρκικού πόθου. Με γλώσσα εντέχνως σκανδαλώδη για τους συγκαιρινούς του αναγνώστες, σκιαγράφησε και ανέδειξε με ευθύ και απροκάλυπτο τρόπο την αδιάσπαστα ακόρεστη ψυχοσωματικότητα του ανθρώπου και την περιπλοκότητα των ερωτικών σχέσεων, τις ευτράπελες αλλά και δυσάρεστες παλινωδίες τις οποίες όλοι γνωρίζουν αλλά προτιμούν να κρύβουν κάτω από το παχύ χαλάκι του διαδρόμου.

Στις Τρεις ιστορίες, που κυκλοφορούν σε πολύ καλή μετάφραση του Γιώργου Λαμπράκου από τις καλαίσθητες εκδόσεις Κουκούτσι και, όπως εύλογα θα περίμενε κανείς, περιλαμβάνουν τρεις ιστορίες του συγγραφέα, διακρίνονται ξεκάθαρα ορισμένες από αυτές τις στοχεύσεις, μολονότι με πιο κομψό και λεπταίσθητο τρόπο και όχι με την περιγραφική δριμύτητα άλλων έργων του, όπως για παράδειγμα του εμβληματικού Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι.

Με γλώσσα εντέχνως σκανδαλώδη για τους συγκαιρινούς του αναγνώστες, σκιαγράφησε και ανέδειξε με ευθύ και απροκάλυπτο τρόπο την αδιάσπαστα ακόρεστη ψυχοσωματικότητα του ανθρώπου και την περιπλοκότητα των ερωτικών σχέσεων.

Στην πρώτη ιστορία, μια Αμερικανίδα σύζυγος και μητέρα προσβλέπει και προσφεύγει στον μεσογειακό ήλιο για τη βελτίωση της υγείας της, αφήνοντας πίσω στην πατρίδα για λίγο καιρό τον σύζυγό της. Η οξυμμένη και βοερή φύση, η ορμητική αλμύρα του κύματος, ο τσιτσιριστός μαυλιστικός ήλιος, αναζωπυρώνουν τη νεκρωμένη ερωτική της επιθυμία, απομακρύνοντάς την πλέον και νοερά από την οικογενειακή εστία και τις απαράβατες υποχρεώσεις της. Ο ήλιος είναι ο πρώτος επίδοξος εραστής: χυμώδης, θρασύς, παντοτινός ηδονοβλεψίας, αδιάκριτος, τη χαϊδεύει χωρίς δεύτερη κουβέντα και χωρίς άδεια, ένας παλλόμενος αιματώδης θεός της έξαψης και της καρποφορίας, μαυρίζει τα μέλη της και γλυκαίνει την ψυχή της.

Δίνει ωστόσο σύντομα τη θέση του σε έναν ταπεινό χωρικό, που με τους άξεστους τρόπους του θέλγει τη γυναίκα με ένταση λησμονημένη και την παρακινεί σε σκέψεις που και το σχήμα τους μόνο είναι ικανό να ερυθριάσει μια καθωσπρέπει πιστή γυναίκα. Εδώ, η ερωτική περιπέτεια γίνεται όχημα μιας ρωμαλέας απόπειρας γυναικείας χειραφέτησης, αφού η ίδια απαρνείται, βουλητικά έστω, όχι μόνο τον ρόλο της συζύγου αλλά και αυτόν της μάνας, θέτοντας στο κέντρο των προτεραιοτήτων της το δικό της σώμα, τον δικό της νου, αποδεσμευμένα από τις ερήμην επιταγές της φύσης και της κοινωνίας, σε ένα τοπίο αντονιονικής περιπέτειας και περιπλάνησης χωρίς αποτέλεσμα ή προορισμό.

Στο δεύτερο διήγημα, ένας άντρας αγαπάει τα νησιά. Εκμισθώνει ένα μικρό κι έρημο και το κατοικεί, δημιουργώντας έτσι μια προσωπική Εδέμ, που τον τοποθετεί έξω από τον χρόνο, γεφυρώνοντάς τον με τη φύση και τον εαυτό του. Κάποια στιγμή θα παντρευτεί μια γυναίκα από το λιγοστό εργατικό προσωπικό, μηχανιστικά, αυτοματοποιημένα, χωρίς καμία επιθυμία, μα με μια ακόμα πιο ενισχυμένη πλέον ώθηση για απομάκρυνση, απομόνωση και ενδοσκόπηση. Θα αναζητήσει τη γαλήνη σε ένα τρίτο νησί, στο οποίο περιπλανάται, μοναχικός Αδάμ, παρατηρώντας την πλάση, πληθωρική, αισθαντικά περιγραφόμενη, να καταλαμβάνει τη θέση της γυναίκας, με έναν τρόπο όμως πιο υπερβατικό και διαχρονικό, μια σκιά που δεν μπορείς να αποφύγεις και αποβαίνει στο τέλος μονομανής και καταδικαστική.

Καθώς κοιτούσε, ο ουρανός σκοτείνιασε και ψύχρανε μυστηριωδώς. Από μακριά έφτανε το μουρμούρισμα του ανικανοποίητου κεραυνού, κι ήξερε ότι αυτό ήταν σημάδι πως το χιόνι στριφογύριζε πάνω από τη θάλασσα. Γύρισε κι ένιωσε την ανάσα του χιονιού πάνω του.

alt

Και στις τρεις ιστορίες διακρίνεται ο κρίσιμος ρόλος της ερωτικής επιθυμίας, ακόμα και δια της απουσίας της ή συμβολοποιημένης, στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση, ως κινητήρια δύναμη.

Στην τρίτη ιστορία, η σεξουαλική ή ερωτική διάθεση μεταβιβάζεται στα υλικά αποκτήματα που συλλέγει το μεσοαστικό ζεύγος, στο οποίο σκωπτικά αναφέρεται ο συγγραφέας ως «οι ιδεαλιστές». Γρήγορα όμως ακόμη κι αυτή η αίγλη εξασθενεί, σαν ένας γνώριμος εραστής που παύει πια να σου προσφέρει εκπλήξεις, και το ζεύγος ξεκινά να ταξιδεύει στις ΗΠΑ αναζητώντας νέα θέλγητρα και απολαύσεις, χωρίς ωστόσο να εγκαταλείπει τα πράγματά του, στα οποία έχει επενδύσει χρόνια τρυφερότητας και ονειροπολήσεων.

Και στις τρεις ιστορίες διακρίνεται ο κρίσιμος ρόλος της ερωτικής επιθυμίας, ακόμα και δια της απουσίας της ή συμβολοποιημένης, στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση, ως κινητήρια δύναμη αλλά και σημείο ελέγχου ή πίεσης, με γλώσσα μοντέρνα, ακριβή, ενίοτε λυρική ή δηκτική, πάντα όμως χαμηλότονη, εγκρατή και κομψή, χωρίς να λείπουν οι υπαινιγμοί για τις κωμικές και επιφανειακές συνιστώσες του σύγχρονου (όσον αφορά τον συγγραφέα αλλά και όχι μόνο) υπερυλιστικού τρόπου ζωής.

Το βαθύτερο σημείο σύγκλισής τους ωστόσο μπορεί να εντοπιστεί στο διαρκώς ανικανοποίητο της φύσης του ανθρώπου: η φυγή, η συνεχής αναζήτηση, η αδυναμία της εμπέδωσης του ανήκειν, η διαβρωτική δύναμη της συνήθειας είναι μοτίβα που υπερβαίνουν τον έρωτα και εμποτίζουν τον πυρήνα της ανθρώπινης ιδιοσυστασίας και εμπειρίας, ένα πλέγμα επιθυμιών που εξαϋλώνονται με την επίτευξή τους ή άλλων που παραμένουν αιώνια κρύφιες κι αφανέρωτες. Ο άνθρωπος, εκ κατασκευής και εξ ανάγκης ανήσυχος, είναι ένας κεραυνός, που όσο αστράφτει εκκωφαντικά, σκορπώντας θεαματικούς εδώ κι εκεί σπινθήρες, τόσο συνεχίζει να μουρμουρίζει ανικανοποίητος.

* Στην κεντρική φωτογραφία πίνακας του Garry Shead

* Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΡΜΑΝΤΟ ΓΚΕΖΟΣ είναι συγγραφέας.


altΤρεις ιστορίες
Ντ. Χ. Λώρενς
Μετάφραση - επίμετρο: Γιώργος Λαμπράκος
Κουκούτσι 2016
Σελ. 168, τιμή εκδότη €12,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΝΤ. Χ. ΛΩΡΕΝΣ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

«Έντιμοι άνθρωποι» του Λεονάρδο Παδούρα (κριτική) – O Mάριο Κόντε σε μια Κούβα που αλλάζει

Για το μυθιστόρημα του Λεονάρδο Παδούρα [Leonardo Padura] «Έντιμοι άνθρωποι» (μτφρ. Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη). Kεντρική εικόνα: © Wikimedia Commons. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη 

Ανεξάρτητα αν είχε επισκ...

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

Για το μυθιστόρημα της Νατάσα Μπράουν [Natasha Brown] «Συνάντηση» (μτφρ. Βαγγέλης Τσίρμπας, εκδ. Gutenberg). Kεντρική εικόνα: Η Teyonah Parris από τη σειρά «Mad Men». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη 

«Δεν υπάρχει επιτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Παρουσίαση του «Γαργαντούας – Πανταγκρυέλ» και βράβευση του Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή από τη γαλλική κυβέρνηση

Παρουσίαση του «Γαργαντούας – Πανταγκρυέλ» και βράβευση του Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή από τη γαλλική κυβέρνηση

Εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του Φρανσουά Ραμπελαί [François Rabelais] «Γαργαντούας – Πανταγκρυέλ – Πανταγκρυελίνειον Προγνωσιάριον» (μτφρ. Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης) την Τρίτη 5 Δεκεμβρίου στο βιβλιοπωλείο «Επί λέξει». 

Επιμέλεια: Book ...

Τιμώντας την Βισουάβα Σιμπόρσκα με ένα αφιέρωμα και μια έκθεση

Τιμώντας την Βισουάβα Σιμπόρσκα με ένα αφιέρωμα και μια έκθεση

Με αφορμή την 100η επέτειο από τη γέννηση της βραβευμένης με Νόμπελ Λογοτεχνίας Πολωνής ποιήτριας Βισουάβα Σιμπόρσκα [Wislawa Szymborska 1923-2012], η Πρεσβεία της Πολωνίας σε συνεργασία με την Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ διοργανώνουν στις 7 Δεκεμβρίου ένα αφιέρωμα στη ζωή και στ...

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ