alt

Για τη συλλογή ιστοριών του Ντ. Χ. Λώρενς Τρεις Ιστορίες (μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Κουκούτσι)

Του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου

Τα βιβλία του Ντέιβιντ Χέρμπερτ Λώρενς (1885-1930) προκαλούσαν τα λιμνάζοντα σεξουαλικά ήθη της εποχής, τα οποία αποτυπώνονταν όχι μόνο στις κοινωνικές αγκυλώσεις κοινών μα ανομολόγητων μυστικών, αλλά και στις κυρίαρχες λογοτεχνικές απεικονίσεις του έρωτα και του σαρκικού πόθου. Με γλώσσα εντέχνως σκανδαλώδη για τους συγκαιρινούς του αναγνώστες, σκιαγράφησε και ανέδειξε με ευθύ και απροκάλυπτο τρόπο την αδιάσπαστα ακόρεστη ψυχοσωματικότητα του ανθρώπου και την περιπλοκότητα των ερωτικών σχέσεων, τις ευτράπελες αλλά και δυσάρεστες παλινωδίες τις οποίες όλοι γνωρίζουν αλλά προτιμούν να κρύβουν κάτω από το παχύ χαλάκι του διαδρόμου.

Στις Τρεις ιστορίες, που κυκλοφορούν σε πολύ καλή μετάφραση του Γιώργου Λαμπράκου από τις καλαίσθητες εκδόσεις Κουκούτσι και, όπως εύλογα θα περίμενε κανείς, περιλαμβάνουν τρεις ιστορίες του συγγραφέα, διακρίνονται ξεκάθαρα ορισμένες από αυτές τις στοχεύσεις, μολονότι με πιο κομψό και λεπταίσθητο τρόπο και όχι με την περιγραφική δριμύτητα άλλων έργων του, όπως για παράδειγμα του εμβληματικού Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι.

Με γλώσσα εντέχνως σκανδαλώδη για τους συγκαιρινούς του αναγνώστες, σκιαγράφησε και ανέδειξε με ευθύ και απροκάλυπτο τρόπο την αδιάσπαστα ακόρεστη ψυχοσωματικότητα του ανθρώπου και την περιπλοκότητα των ερωτικών σχέσεων.

Στην πρώτη ιστορία, μια Αμερικανίδα σύζυγος και μητέρα προσβλέπει και προσφεύγει στον μεσογειακό ήλιο για τη βελτίωση της υγείας της, αφήνοντας πίσω στην πατρίδα για λίγο καιρό τον σύζυγό της. Η οξυμμένη και βοερή φύση, η ορμητική αλμύρα του κύματος, ο τσιτσιριστός μαυλιστικός ήλιος, αναζωπυρώνουν τη νεκρωμένη ερωτική της επιθυμία, απομακρύνοντάς την πλέον και νοερά από την οικογενειακή εστία και τις απαράβατες υποχρεώσεις της. Ο ήλιος είναι ο πρώτος επίδοξος εραστής: χυμώδης, θρασύς, παντοτινός ηδονοβλεψίας, αδιάκριτος, τη χαϊδεύει χωρίς δεύτερη κουβέντα και χωρίς άδεια, ένας παλλόμενος αιματώδης θεός της έξαψης και της καρποφορίας, μαυρίζει τα μέλη της και γλυκαίνει την ψυχή της.

Δίνει ωστόσο σύντομα τη θέση του σε έναν ταπεινό χωρικό, που με τους άξεστους τρόπους του θέλγει τη γυναίκα με ένταση λησμονημένη και την παρακινεί σε σκέψεις που και το σχήμα τους μόνο είναι ικανό να ερυθριάσει μια καθωσπρέπει πιστή γυναίκα. Εδώ, η ερωτική περιπέτεια γίνεται όχημα μιας ρωμαλέας απόπειρας γυναικείας χειραφέτησης, αφού η ίδια απαρνείται, βουλητικά έστω, όχι μόνο τον ρόλο της συζύγου αλλά και αυτόν της μάνας, θέτοντας στο κέντρο των προτεραιοτήτων της το δικό της σώμα, τον δικό της νου, αποδεσμευμένα από τις ερήμην επιταγές της φύσης και της κοινωνίας, σε ένα τοπίο αντονιονικής περιπέτειας και περιπλάνησης χωρίς αποτέλεσμα ή προορισμό.

Στο δεύτερο διήγημα, ένας άντρας αγαπάει τα νησιά. Εκμισθώνει ένα μικρό κι έρημο και το κατοικεί, δημιουργώντας έτσι μια προσωπική Εδέμ, που τον τοποθετεί έξω από τον χρόνο, γεφυρώνοντάς τον με τη φύση και τον εαυτό του. Κάποια στιγμή θα παντρευτεί μια γυναίκα από το λιγοστό εργατικό προσωπικό, μηχανιστικά, αυτοματοποιημένα, χωρίς καμία επιθυμία, μα με μια ακόμα πιο ενισχυμένη πλέον ώθηση για απομάκρυνση, απομόνωση και ενδοσκόπηση. Θα αναζητήσει τη γαλήνη σε ένα τρίτο νησί, στο οποίο περιπλανάται, μοναχικός Αδάμ, παρατηρώντας την πλάση, πληθωρική, αισθαντικά περιγραφόμενη, να καταλαμβάνει τη θέση της γυναίκας, με έναν τρόπο όμως πιο υπερβατικό και διαχρονικό, μια σκιά που δεν μπορείς να αποφύγεις και αποβαίνει στο τέλος μονομανής και καταδικαστική.

Καθώς κοιτούσε, ο ουρανός σκοτείνιασε και ψύχρανε μυστηριωδώς. Από μακριά έφτανε το μουρμούρισμα του ανικανοποίητου κεραυνού, κι ήξερε ότι αυτό ήταν σημάδι πως το χιόνι στριφογύριζε πάνω από τη θάλασσα. Γύρισε κι ένιωσε την ανάσα του χιονιού πάνω του.

alt

Και στις τρεις ιστορίες διακρίνεται ο κρίσιμος ρόλος της ερωτικής επιθυμίας, ακόμα και δια της απουσίας της ή συμβολοποιημένης, στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση, ως κινητήρια δύναμη.

Στην τρίτη ιστορία, η σεξουαλική ή ερωτική διάθεση μεταβιβάζεται στα υλικά αποκτήματα που συλλέγει το μεσοαστικό ζεύγος, στο οποίο σκωπτικά αναφέρεται ο συγγραφέας ως «οι ιδεαλιστές». Γρήγορα όμως ακόμη κι αυτή η αίγλη εξασθενεί, σαν ένας γνώριμος εραστής που παύει πια να σου προσφέρει εκπλήξεις, και το ζεύγος ξεκινά να ταξιδεύει στις ΗΠΑ αναζητώντας νέα θέλγητρα και απολαύσεις, χωρίς ωστόσο να εγκαταλείπει τα πράγματά του, στα οποία έχει επενδύσει χρόνια τρυφερότητας και ονειροπολήσεων.

Και στις τρεις ιστορίες διακρίνεται ο κρίσιμος ρόλος της ερωτικής επιθυμίας, ακόμα και δια της απουσίας της ή συμβολοποιημένης, στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση, ως κινητήρια δύναμη αλλά και σημείο ελέγχου ή πίεσης, με γλώσσα μοντέρνα, ακριβή, ενίοτε λυρική ή δηκτική, πάντα όμως χαμηλότονη, εγκρατή και κομψή, χωρίς να λείπουν οι υπαινιγμοί για τις κωμικές και επιφανειακές συνιστώσες του σύγχρονου (όσον αφορά τον συγγραφέα αλλά και όχι μόνο) υπερυλιστικού τρόπου ζωής.

Το βαθύτερο σημείο σύγκλισής τους ωστόσο μπορεί να εντοπιστεί στο διαρκώς ανικανοποίητο της φύσης του ανθρώπου: η φυγή, η συνεχής αναζήτηση, η αδυναμία της εμπέδωσης του ανήκειν, η διαβρωτική δύναμη της συνήθειας είναι μοτίβα που υπερβαίνουν τον έρωτα και εμποτίζουν τον πυρήνα της ανθρώπινης ιδιοσυστασίας και εμπειρίας, ένα πλέγμα επιθυμιών που εξαϋλώνονται με την επίτευξή τους ή άλλων που παραμένουν αιώνια κρύφιες κι αφανέρωτες. Ο άνθρωπος, εκ κατασκευής και εξ ανάγκης ανήσυχος, είναι ένας κεραυνός, που όσο αστράφτει εκκωφαντικά, σκορπώντας θεαματικούς εδώ κι εκεί σπινθήρες, τόσο συνεχίζει να μουρμουρίζει ανικανοποίητος.

* Στην κεντρική φωτογραφία πίνακας του Garry Shead

* Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΡΜΑΝΤΟ ΓΚΕΖΟΣ είναι συγγραφέας.


altΤρεις ιστορίες
Ντ. Χ. Λώρενς
Μετάφραση - επίμετρο: Γιώργος Λαμπράκος
Κουκούτσι 2016
Σελ. 168, τιμή εκδότη €12,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΝΤ. Χ. ΛΩΡΕΝΣ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

Για το μυθιστόρημα της Νόρα Ίκστενα [Nora Ikstena] «Μητρικό γάλα» (μτφρ. Μαριάννα Αβούρη, εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «Soviet Milk» (2023). 

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Ζωή μ...

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ