alt

Για το μυθιστόρημα του Santiago Gamboa Νυχτερινές Ικεσίες (μτφρ. Βασιλική Κνήτου, εκδ. Πόλις) 

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Όταν η ευφράδεια συναντιέται με την ευρυμάθεια και αμφότερες συνεργάζονται αρμονικά με την ευφυΐα το αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να είναι θελκτικό. Όταν, μάλιστα, προστίθενται πολλές δόσεις μυστηρίου, μιας αγωνίας που διαρκώς κορυφώνεται, και παρεμβάλλονται στο πράγμα δυνατοί μονόλογοι μιας κυβερνοπάνκ περσόνας που σχολιάζει ποιητικά τα δρώμενα, τότε οι σελίδες γίνονται τα οχήματα που σε οδηγούν ταχέως προς το εγκώμιο του συγγραφέα τους.

Ένα μπλέξιμο με διακίνηση ναρκωτικών στην Ταϊλάνδη, ένας πρόξενος που είναι και συγγραφέας, μια κοπέλα που σπουδάζει κοινωνιολογία αλλά είναι και πόρνη πολυτελείας, ένας νεαρός φοιτητής φιλοσοφίας που διετέλεσε μοναχικός street-artist και μαγεύτηκε από το σύμπαν των βιβλίων.

Ναι, ο Santiago Gamboa (Μπογκοτά, 1965) αξίζει και ένα και πολλά εγκώμια. Το μυθιστόρημά του Νυχτερινές Ικεσίες (μτφρ. Βασιλική Κνήτου, εκδ. Πόλις) συνδυάζει την post-noir ατμόσφαιρα με την post-punk αφήγηση: δύο ήρωες/αφηγητές εκτυλίσσουν την υπόθεση, ενώ μία τρίτη φωνή παρεμβάλλεται, θυμίζοντας τις τεχνικές του Don DeLillo στο μυθιστόρημα Κοσμόπολις (μτφρ. Θωμάς Σκάσσης, εκδ. Εστία). Το στόρι του βιβλίου είναι σχετικά απλό: ένα μπλέξιμο με διακίνηση ναρκωτικών στην Ταϊλάνδη, ένας πρόξενος που είναι και συγγραφέας, μια κοπέλα που σπουδάζει κοινωνιολογία αλλά είναι και πόρνη πολυτελείας, ένας νεαρός φοιτητής φιλοσοφίας που διετέλεσε μοναχικός street-artist και μαγεύτηκε από το σύμπαν των βιβλίων. Μια πλοκή στοιχειώδης που, ωστόσο, χάρις στους συγγραφικούς τρόπους του Gamboa, σε αδράχνει, σε κατακλύζει, σε υποχρεώνει να διαβάσεις το βιβλίο απνευστί, λες και είναι το πιο πετυχημένο page-turner. Η πολυφωνική, μάλλον η τετραφωνική αφήγηση και το κινηματογραφικό μοντάζ συνοδεύονται από την κοινωνική κριτική, την πολιτική ιστορία της σύγχρονης Κολομβίας, τις δεκάδες αναφορές στην κουλτούρα μιας γενιάς που πέρασε των παθών και των λαθών της τον τάραχο προκειμένου να συγκροτήσει το είναι της και να βρει την ταυτότητά της.

Ο Μανουέλ Μανρίκε (αναφορά στον Χόρχε Μανρίκε, τον ποιητή του ελεγειακού αριστουργήματος Coplas por la Muerte de su Padre) μεγαλώνει σε μια τετραμελή μικρομεσαία οικογένεια της Κολομβίας και δεν αντλεί αγάπη παρά μονάχα από την κατά τέσσερα χρόνια μεγαλύτερη αδελφή του, την όμορφη Χουάνα. Η Χουάνα τον παρηγορεί, τον συντροφεύει, αναλαμβάνει να τον οδηγήσει στην ενηλικίωση, τον τροφοδοτεί με βιβλία και με υλικά για να ζωγραφίζει στους δρόμους, τον γαλουχεί, τον παρηγορεί. Όταν η Χουάνα θα εξαφανιστεί, αρχές Νοεμβρίου του 2008, ο Μανουέλ θα επιδοθεί σε έναν αγώνα να τη βρει, πιστεύοντας ότι δεν έχει πεθάνει, ότι δεν είναι άλλο ένα από τα χιλιάδες θύματα του καθεστώτος Ουρίμπε, αλλά ζει. Ο αγώνας του αυτός θα τον οδηγήσει σε κυκλώματα πορνείας και διακίνησης ναρκωτικών, και αυτό, μοιραία, θα τον στείλει στην αρπάγη του νόμου. Το τέλος θα είναι αίσιο. Η Χουάνα θα βρεθεί, ο Μανουέλ θα ξεμπλέξει.

alt
Ο Santiago Gamboa

Ο Gamboa, μιλώντας για την αισθηματική αγωγή του Μανουέλ, βρίσκει την ευκαιρία να μας μιλήσει για τα οδόσημα της γενιάς του (και γενιάς μας) μάλλον παρά για αυτά της νεότερης κατά μία εικοσαετία γενιάς, στην οποία ανήκει ο νεαρός ήρωάς του. Ίσως είναι ένα τέχνασμα γεφύρωσης του χάσματος, μια ας πούμε άδολη δολιότητα, με την οποία θέλει να συστήσει σε νεότερους τα όσα τον έχουν συναρπάσει. Από τις σελίδες των Νυχτερινών Ικεσιών παρελαύνουν λαμπροί δημιουργοί που μας άλλαξαν, κυριολεκτικώς, τα φώτα, όπως ο Τζον Κασσαβέτης και ο Ακίρα Κουροσάβα, ο Ζαν-Πολ Σαρτρ και ο Κάρλος Φουέντες, ο Τόμας Πίντσον και ο Κερτ Βόνεγκατ, ο Ζιλ Ντελέζ και ο Γκυ Ντεμπόρ, ο οποίος τείνει ολοένα και περισσότερο να τιμάται με cameo εμφανίσεις σε λίαν ενδιαφέροντα μυθιστορήματα. Την τιμητική του έχει ο πυραυλοκίνητος συγγραφέας του Infinite Jest και του Η Σκούπα και το Σύστημα, ο Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας, καθώς ο Μανουέλ και ένας από τους ελάχιστους φίλους του θρηνούν, με τον δικό τους τρόπο, τον θάνατο του συγγραφέα. «Όταν έφτασε η είδηση για την αυτοκτονία του Φόστερ Γουάλας» αφηγείται ο Μανουέλ, «ο Έντγκαρ ντύθηκε στα μαύρα και με κάλεσε στο σπίτι του. Το πρόσωπό του ήταν χλωμό. Κλέψαμε από το μπαρ του πατέρα του ένα μπουκάλι Martini, τέσσερις σακούλες πατατάκια με ξύδι, εισαγόμενα από την Αγγλία, ένα βαζάκι υπέροχο τόνο κι ένα ολλανδικό τυρί, και πήγαμε στο νεκροταφείο της Ουσακέν να δειπνήσουμε προς τιμήν του» (σ. 112). Και πιο κάτω: «Φάγαμε και ήπιαμε στην ψυχή του Φόστερ Γουάλας, καλώντας τον να έρθει σ᾽ εκείνο το ταπεινό και φτωχό κοιμητήριο μιας ταπεινής και φτωχής χώρας, σε μια από τις πιο ταπεινές και φτωχές περιοχές του πλανήτη. Το μπουκάλι Martini περνούσε απ᾽ τον έναν στον άλλον, μέχρι που μεθύσαμε και οι δύο. Κάναμε τούμπες, τραγουδήσαμε, φωνάξαμε τους τίτλους των βιβλίων του Φόστερ Γουάλας και, παραδόξως, ένιωσα ελεύθερος, όριζα μια ελευθερία που μου προξενούσε ίλιγγο».

Από τις σελίδες των Νυχτερινών Ικεσιών παρελαύνουν λαμπροί δημιουργοί που μας άλλαξαν, κυριολεκτικώς, τα φώτα, όπως ο Τζον Κασσαβέτης και ο Ακίρα Κουροσάβα, ο Ζαν-Πολ Σαρτρ και ο Κάρλος Φουέντες, ο Τόμας Πίντσον και ο Κερτ Βόνεγκατ, ο Ζιλ Ντελέζ και ο Γκυ Ντεμπόρ.

Ο Μανουέλ μιλάει/αφηγείται απευθυνόμενος στον Κολομβιανό συγγραφέα και πρόξενο που έχει αναλάβει να τον βοηθήσει στο μπλέξιμό του με τις Αρχές της Ταϊλάνδης. Ο πρόξενος, σε πρώτο ενικό, συμπληρώνει τα όσα του αφηγείται ο Μανουέλ. Ενδιαμέσως, παρεμβάλλονται οι «Μονόλογοι της Δια-Δικτυακής», μιας κυβενοπάνκ περσόνας που μιλάει για το Blade Runner του Ρίντλεϊ Σκοτ και για την Κραυγή του Μουνχ, για την Μπανγκόκ και τα drugs, για την κουλτούρα των τρανσέξουαλ και τον λησμονημένο Ολλανδό Φρανσίσκους Σίλβιους ντε Μπόε, ο οποίος εφηύρε το μεγαλειώδες ποτό τζιν, για τον εμπρηστικό Αρθούρο Ρεμπό και για τους δυναμικούς Guns N' Roses, για τον Τσαρλς Ντίκενς και για τον τραγικό ποιητή Ρόκε Ντάλτον, αγαπημένο του Ρομπέρτο Μπολάνιο.

Μια τέταρτη φωνή, αυτή της Χουάνα, σε ένα κεφάλαιο ενενήντα σελίδων, το μεγαλύτερο του βιβλίου, συμπληρώνει όλα τα κενά της αφήγησης και αποτελεί ένα δριμύ κατηγορώ, ενίοτε με ελαφρώς κουραστικά διδακτικούς τόνους, κατά της σήψης και της διαφθοράς. Στο εν λόγω κεφάλαιο, ανάμεσα στον Σελίν και τον Προυστ, τον Ζενέ και τον Μάρτιν Έιμις, εμφανίζεται και κάποιος γηραιός κύριος Εσνόζ. Άλλο ένα κλείσιμο του ματιού εκ μέρους του Gamboa, μια προτροπή του να ξαναπιάσουμε τα πολύτιμα μυθιστορήματα του Jean Echenoz.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ-ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Για την ώρα πρέπει να διαλέξω ένα ποίημα για να κρυφτώ, που τα λόγια του να μου χρησιμέψουν σαν οθόνη για να σκεπάσω το φως, που οι στίχοι του να είναι σαν γκρεμοί που προστατεύουν το μικρό μου νησί από την καταστροφή και τη θλίψη του κόσμου [....] Θα κρυφτώ σε ένα ποίημα του Ρόκε Ντάλτον, που τον δολοφόνησαν οι ίδιοι του οι σύντροφοι, οι ίδιοι του οι φίλοι! Είναι ένα από τα μεγαλύτερα παραδείγματα βλακείας στην ανθρώπινη ιστορία. Αχ, τα όνειρα και οι λέξεις, πώς σκοτώνουν. Ο Ρόκε ήταν ελεύθερος, αιθέριος, όπως επιθυμώ να γίνω κι εγώ. Όπως ήταν κάποιος που αγάπησα». 


altΝυχτερινές ικεσίες
Santiago Gamboa
Μτφρ. Βασιλική Κνήτου
Πόλις 2017
Σελ. 400, τιμή εκδότη €17,70

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ SANTIAGO GAMBOA

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

Για το βιβλίο του Άντονυ Ντορ [Anthony Doerr] «Νεφελοκοκκυγία» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα (2021).

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ