
Για το θρίλερ του Gregg Hurwitz Είσαι ο επόμενος (μτφρ. Μαρία Μπισμπιγιάννη, εκδ. Λογείον).
Του Γιώργου Βέη
Ο Μάικ, ο οποίος έχασε μυστηριωδώς τους γονείς του όταν ήταν τεσσάρων μόλις ετών, ώριμος πατέρας πλέον ενός οκτάχρονου κοριτσιού, βρίσκει ένα μεσημέρι, επιστρέφοντας εσπευσμένα σπίτι του, έναν άγνωστο να επιχειρεί να σκοτώσει την Άνναμπελ, τη γυναίκα του, ιδεώδη κατ΄αυτόν ερωτική σύντροφο, με την οποία όχι μόνο ζει αρμονικά, αλλά επείγεται να στήσει μαζί της μιαν ολόκληρη επιχείρηση κατασκευής οικολογικών οικισμών στην Δυτική Ακτή. Εκείνοι, όμως, οι οποίοι θέλουν να τους εξοντώσουν φαίνεται ότι ακολουθούν ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης, άνωθεν επιβεβλημένο. Πρόκειται για ψυχρούς εκτελεστές, οι εγκληματικές πράξεις των οποίων καλύπτονται εν μέρει από κάποια διεφθαρμένα στελέχη της Αστυνομίας. Είναι εν ολίγοις οι χαρακτήρες και οι απαραίτητες παραλλαγές τους που μπαινοβγαίνουν στις σελίδες της κλασικής αστυνομικής φιλολογίας.
Χωρίς να υπάρχει προοπτική απόδοσης δικαιοσύνης, χωρίς να επανακάμπτει η ηθική τάξη από το αναποδογύρισμά της, ο κόσμος κινδυνεύει να καταστεί ό,τι ακριβώς προϋπήρξε: Χάος.
Οι σφαίρες, τα μαχαιρώματα, οι ακρωτηριασμοί με βαριοπούλες, η αργή, μαρτυρική σύνθλιψη των οστών συνιστούν το τυποποιημένο ιδίωμα του Κακού, όπως διαχέεται από παράγραφο σε παράγραφο. Η οικογένειά του Μάικ, αιφνιδιασμένη και ευάλωτη, θα συρθεί από την αρχή του έργου στη δίνη των παθών. Χωρίς να υπάρχει προοπτική απόδοσης δικαιοσύνης, χωρίς να επανακάμπτει η ηθική τάξη από το αναποδογύρισμά της, ο κόσμος κινδυνεύει να καταστεί ό,τι ακριβώς προϋπήρξε: Χάος. Από τη μια στιγμή στην άλλη, η εμφανώς ασθματική αυτή αφήγηση παρέχει μάλιστα την εντύπωση ότι ενδέχεται να φτάσει απότομα στο τέρμα της, πνιγμένη κυριολεκτικά στο αίμα αθώων υπάρξεων.
Σκόπιμη απόκρυψη στοιχείων
Η κατηγορία, η οποία βαραίνει στους ώμους του πανικόβλητου, ανοχύρωτου Μάικ θα πρέπει να είναι βαρύτατη, όπως αντιλαμβάνονται αμέσως οι αναγνώστες. Αλλά και παραδόξως άρρητη. Σφραγισμένη πολλαπλώς. Κι εδώ έγκειται η πρωτοτυπία του μυθιστορήματος. Ο συγγραφέας μετατρέπεται σε Σφίγγα. Σκορπίζοντας όμως α απλόχερα τις δόσεις της αγωνίας και του φόβου, μας αποζημιώνει για αυτή την εμμονή της σκόπιμης απόκρυψης στοιχείων. Έτσι, η ασίγαστη ροή των συγκινησιακά εκρηκτικών επεισοδίων μας παρασύρει εύκολα στην επικράτεια της αναγνωστικής ηδονής. Μόλις προς το τέλος θα μάθουμε τι ανομολόγητο εμφιλοχωρεί στο DNA του Μάικ και της κόρης του, ονόματι Κατ, το οποίο παρά τρίχα θα τους οδηγούσε στον θάνατο. Όπως ακριβώς συμβαίνει με τον άτυχο εκείνο τραπεζοϋπάλληλο, τον Γιόζεφ Κ., ο οποίος προσπαθεί εναργώς πλην ματαίως να αποσείσει ό,τι νεφελώδες του καταμαρτυρούν, «χωρίς να έχει κάνει τίποτα κακό», όπως μεταδίδει η πρώτη κιόλας πρόταση της εμβληματικής Δίκης του Φραντς Κάφκα, έτσι και ο Μάικ, ως μακρινός φιλολογικός απόγονος του διάσημου Γιόζεφ Κ., θα επιχειρήσει πάση θυσία να διαλευκάνει τα αίτια και τα αιτιατά της απηνούς, επαγγελματικά στοχευόμενης αυτής καταδίωξης. Η τραγική τροπή των πραγμάτων αρχίζει μάλιστα μόλις εκείνος θα αγγίξει επιτέλους τη μεγάλη επαγγελματική επιτυχία. Ύστερα από έντιμους, σκληρούς αγώνες τεσσάρων ανηλεών χρόνων, ο Μάικ, αντί να γευθεί τους καρπούς των κόπων του, έρχεται αντιμέτωπος με το τέρας των αρχαϊκών σπηλαίων, όπως έχει βεβαίως εξελιχθεί, εννοώ την αναίτια, την άψογα οργανωμένη Βία των ημερών μας.
![]() Ο Gregg Hurwitz
|
Συγκρατώ ότι το παράλογο εισέρχεται στην αφηγηματική σκηνή με ιδιάζουσα σφοδρότητα. Η δε εξ αντικειμένου πραγματικότητα αποκτά προοδευτικά μια σπειροειδή, εφιαλτική διάσταση, όπου, μεταξύ άλλων, συγχέονται οι εικόνες του Καλού με τις παραστάσεις μιας αγχωμένης δυστοπίας. Το δαιμονικό υλικό δυναμιτίζει τον πολιτισμό, όπως υλοποιείται και τεκμαίρεται στο Λος Άντζελες. Οι φράσεις εκλύουν κατά κανόνα τον τρόμο των επερχομένων εξανδραποδισμών. Παραθέτω ενδεικτικά τις εξής: «Τότε πρέπει να γίνεις ένα τίποτα. Να μη θες τίποτα. Δεν μπορείς να τις έχεις –την Κατ ή την Άνναμπελ– αν τις χρειάζεσαι. Δεν είσαι σύζυγος. Δεν είσαι πατέρας. Είσαι ένας άντρας με αποστολή. Κατάλαβες;». Η μορφή της δράσης, την οποία υποχρεώνεται να υιοθετήσει εξ ανάγκης ο καταρρακωμένος Μάικ, αποτελεί, όπως θα ανέμενε κανείς, περισσότερο προϊόν αντιδράσεων του ενστίκτου, παρά του εποπτικού νου. Δεν ξεχνάμε άλλωστε ότι έχουν προ πολλού αλλοιωθεί ριζικά οι αναγκαίες, οι στοιχειώδεις ισορροπίες, τις οποίες οφείλουν να σέβονται τα πρόσωπα στις μεταξύ τους σχέσεις. Οδηγώντας μαθηματικά τον Μάικ στο χείλος της παράκρουσης, οι εμφανώς συμπλεγματικοί κυνηγοί του αποδεικνύουν ότι η σαδιστική παρόρμηση διαμορφώνει ορισμένους κανόνες συμπεριφοράς, οι οποίοι υπονομεύουν ό,τι το αμερικανικό όνειρο σημαίνει. Από την άποψη αυτή οι κονκισταδόρες της παρανομίας, δηλαδή οι διώκτες του Μάικ, ανήκουν στους τυπικούς αγγελιαφόρους της Αντι-Αμερικής. Σ΄ αυτό το ζοφερό κλίμα, ο Μάικ προσωποποιεί τον απειλούμενο φορέα των ιδανικών των πατέρων του έθνους του.
H σαδιστική παρόρμηση διαμορφώνει ορισμένους κανόνες συμπεριφοράς, οι οποίοι υπονομεύουν ό,τι το αμερικανικό όνειρο σημαίνει.
Σε αντίθεση με τον Γιόζεφ Κ., ο οποίος μένει κατ΄ ουσίαν αβοήθητος σε όλη τη διάρκεια της Δίκης, ο Μάικ διαθέτει το μέγα πλεονέκτημα της ειλικρινούς υποστήριξης από έναν παιδικό του φίλο, τον μονήρη, βαρήκοο Σεπ, ο οποίος εξειδικεύεται επί έτη στη γρήγορη παραβίαση χρηματοκιβωτίων. Κλασικό υπόδειγμα τιμωρού που δεν τον συγκρατεί καμιά απολύτως αναστολή, θα καταστεί ο από μηχανής Φύλακας Άγγελος του Μάικ, έτοιμος ανά πάσα στιγμή να ανταποδώσει ή και να προλάβει τα κτυπήματα των διωκτών του. Ο Σεπ είναι εν ολίγοις το Αυτόματον της διορθωτικής νέμεσης. Όταν αρχίζει να σχηματίζεται στον ορίζοντα του κειμένου η προοπτική της διάσωσης του Μάικ και της οικογένειάς του, ο ρυθμός της ανάγνωσης, χωρίς να χαλαρώνει, υπόσχεται ανακούφιση. Δικαίως η κριτική τόνισε ότι πρόκειται για «ένα πρώτης τάξεως θρίλερ», για ένα «αστυνομικό μυθιστόρημα που με πολλούς τρόπους επαναπροσδιορίζει το είδος». Το «Λογείον», επιλέγοντας να συστήσει στο ελληνικό κοινό τον Gregg Hurwitz, έπραξε άριστα. Με φιλολογικές σπουδές στο Χάρβαρντ και στην Οξφόρδη, έχοντας μελετήσει όσο λίγοι τον Σαίξπηρ σήμερα, ο συγγραφέας αυτός ξέρει άλλωστε, μεταξύ άλλων, πώς να απογειώνει υφολογικά το κείμενό του πάντα την κατάλληλη στιγμή.
* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ είναι ποιητής.
Είσαι ο επόμενος
Gregg Hurwitz
Μτφρ. Μαρία Μπισμπιγιάννη
Λογείον 2014
Σελ. 526, τιμή € 14,90