american-beauty-dinner-table

Του Αλέξανδρου Στεργιόπουλου

Ο J.G. Ballard στο βιβλίο του Εκτός Ελέγχου (εκδ. Άγρα) αποκαλύπτει τις λεπτές, γκρίζες αποχρώσεις των οικογενειακών σχέσεων. Εστιάζει σε αυτό που δεν φαίνεται και όμως είναι εκεί. Στους εν υπνώσει τρομοκρατικούς παράγοντες που μπορούν να ενεργοποιηθούν ανά πάσα στιγμή.

Όχι, δεν έχουμε να κάνουμε με το προφίλ ενός ατελούς οικογενειακού περιβάλλοντος. Αντίθετα. Η τελειότητα του είναι που μας απασχολεί και κάνει τη νουβέλα του Ballard καμπανάκι κινδύνου. Ο Σαλβαδόρ Νταλί έλεγε «μην κυνηγάτε την τελειότητα, δεν πρόκειται να τη φτάσετε πότε». Κάποιοι νομίζουν ότι το έχουν κάνει, τονίζει ο συγγραφέας. Τα όρια με το χάος είναι τόσο αχνά, που τα περνάς δίχως να το καταλάβεις. Κι αυτό είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Η περιδιάβαση σε ναρκοπέδιο, όπου κάποιος έβγαλε ηθελημένα την πινακίδα «προσοχή νάρκες». Η τραγωδία είναι αναπόφευκτη. Το σοκ τόσο ισχυρό που μπορεί να ανασυνθέσει την κομματιασμένη «τέλεια» εικόνα. Τραχιά και με πολλές σκιές. Ο Ballard ακολουθεί τον Νταλί και επισημαίνει: «προσέξτε, ο παράδεισος πάντα κρύβει μια κόλαση». 

Η τελειότητα του είναι που μας απασχολεί και κάνει τη νουβέλα του Ballard καμπανάκι κινδύνου

Σοκ και δέος

Ο Ballard συνδυάζει το αστυνομικό μυθιστόρημα με το ψυχολογικό θρίλερ. Εξιχνιάζει μια δολοφονία. Όχι, μόνο των μελών μιας κοινότητας του Δυτικού Λονδίνου. Αλλά της κοινωνίας ολόκληρης. Του δυτικού πολιτισμού που παρασύρεται από την ταχύτητα του.

Η επιλογή του γιατρού Ρίτσαρντ Γκρέβιλ, αναπληρωματικού ψυχιατρικού συμβούλου της Αστυνομίας του Λονδίνου, για κεντρικό ήρωα έχει μεγάλη σημασία. Μέσα από το ιατροδικαστικό ημερολόγιο σκύβουμε πάνω από το σώμα της «Αγίας Οικογένειας». Συμβολισμός που οδηγεί στην ερμηνεία του μυστηρίου. Η παράθεση των ημερολογιακών σελίδων γίνεται με τρόπο άμεσο, χωρίς περιττές λεπτομέρειες. Ο ήρωας του βιβλίου αναζητά τι κρύβεται πίσω από τη δολοφονία των τριάντα δύο ενηλίκων. Την ταυτότητα αυτής και μετά τους δράστες. Διεξάγει τη δική του αστυνομική έρευνα, προσπαθώντας να δει πέρα από το αίμα.

alt
    J.G. Ballard

Ο Ballard επιλέγει να αφήσει τη γραμμή του αίματος στο φόντο, ενισχύοντας το μυστήριο. Ο Γκρέβιλ ανατρέπει τα στερεότυπα στην ερευνητική διαδικασία. Αν και θα έπρεπε να είναι πιο ψυχρός λόγω επαγγέλματος και να μένει στα δεδομένα, αντιδρά. Μάλλον αντανακλαστικά, αφού η τελειότητα που αντικρίζει στο τόπο της δολοφονίας τον ξενίζει. Το Πάνγκμπερν Βίλλατζ αντιπροσωπεύει την καθωσπρέπει κοινωνία, την ευζωία και την εύθραυστη ομορφιά. Τα στοιχεία που έρχονται στο φως ενισχύουν την εικόνα. Αδιέξοδο. Με σημασία στη λεπτομέρεια που εξέχει κάτω από το χαλί της γρήγορης τακτοποίησης, ο συγγραφέας ξετυλίγει το κουβάρι της τραγωδίας. Εδώ, η ομορφιά δεν σώζει τον κόσμο, τον σκοτώνει. Γιατί; Διότι οι φόνοι διαπράχθηκαν από χέρια παιδιών. Από ζωές υπό διαμόρφωση και υπό εξέλιξη. 

Για τον Ballard μεγαλύτερη σημασία έχει ο προβληματισμός και όχι ο συναισθηματισμός. Προσπαθεί να εξηγήσει και να προβλέψει το μέλλον. Των παιδιών και της κοινωνίας. Η ψυχραιμία και η σύνεση οδηγούν την αφήγηση. Η θλίψη ακολουθεί.

Το προκλητικό μυθιστόρημα του Ballard ταράζει τα καθιερωμένα ήθη και τις παγιωμένες αντιλήψεις. Η ενδελέχεια του αστυνομικού, η εμβάθυνση στον ψυχισμό και ο στοχασμός για την κοινωνία, συναντώνται σε αυτή τη μινιμαλιστική ιστορία. 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

altΕκτός Ελέγχου
J.G. Ballard
Άγρα 2010
Σελ. 136, τιμή € 12,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ J.G. BALLARD

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η νύχτα θα είναι μεγάλη» του Σαντιάγκο Γκαμπόα (κριτική) – Ένα καθαρόαιμο πολιτικό και κοινωνικό θρίλερ με φόντο την Κολομβία

«Η νύχτα θα είναι μεγάλη» του Σαντιάγκο Γκαμπόα (κριτική) – Ένα καθαρόαιμο πολιτικό και κοινωνικό θρίλερ με φόντο την Κολομβία

Για το μυθιστόρημα του Σαντιάγκο Γκαμπόα [Santiago Gamboa] «Η νύχτα θα είναι μεγάλη» (μτφρ. Δήμητρα Σταυρίδου, εκδ. Διόπτρα). Ο γνωστός Κολομβιανός συγγραφέας θα βρίσκεται σε λίγες μέρες στην Αθήνα, στο πλαίσιο του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ, και στη συνέχεια στα Χανιά, στο 2ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. 

...
«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου (κριτική)

«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου (κριτική)

Για το μυθιστόρημα που χάρισε στον Σολ Μπέλοου [Saul Bellow, 1915-2005] το Πούλιτζερ το 1976, «Το δώρο του Χάμπολντ» (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εισαγωγή: Jeffrey Eugenides, εκδ. Gutenberg). 

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Η πρόποση» του Φαμπρίς Καρό (κριτική) – Ένα οικογενειακό γεύμα και άλλα δεινά

«Η πρόποση» του Φαμπρίς Καρό (κριτική) – Ένα οικογενειακό γεύμα και άλλα δεινά

Για το μυθιστόρημα του Φαμπρίς Καρό [Fabrice Caro] «Η πρόποση» (μτφρ. Χαρά Σκιαδέλλη, εκδ. Ίκαρος). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από τη βασισμένη στο βιβλίο ταινία «Le discours» (2020). 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ