Όχι, δεν έχουμε να κάνουμε με το προφίλ ενός ατελούς οικογενειακού περιβάλλοντος. Αντίθετα. Η τελειότητα του είναι που μας απασχολεί και κάνει τη νουβέλα του Ballard καμπανάκι κινδύνου. Ο Σαλβαδόρ Νταλί έλεγε «μην κυνηγάτε την τελειότητα, δεν πρόκειται να τη φτάσετε πότε». Κάποιοι νομίζουν ότι το έχουν κάνει, τονίζει ο συγγραφέας. Τα όρια με το χάος είναι τόσο αχνά, που τα περνάς δίχως να το καταλάβεις. Κι αυτό είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Η περιδιάβαση σε ναρκοπέδιο, όπου κάποιος έβγαλε ηθελημένα την πινακίδα «προσοχή νάρκες». Η τραγωδία είναι αναπόφευκτη. Το σοκ τόσο ισχυρό που μπορεί να ανασυνθέσει την κομματιασμένη «τέλεια» εικόνα. Τραχιά και με πολλές σκιές. Ο Ballard ακολουθεί τον Νταλί και επισημαίνει: «προσέξτε, ο παράδεισος πάντα κρύβει μια κόλαση». 

Η τελειότητα του είναι που μας απασχολεί και κάνει τη νουβέλα του Ballard καμπανάκι κινδύνου

Σοκ και δέος

Ο Ballard συνδυάζει το αστυνομικό μυθιστόρημα με το ψυχολογικό θρίλερ. Εξιχνιάζει μια δολοφονία. Όχι, μόνο των μελών μιας κοινότητας του Δυτικού Λονδίνου. Αλλά της κοινωνίας ολόκληρης. Του δυτικού πολιτισμού που παρασύρεται από την ταχύτητα του.

Η επιλογή του γιατρού Ρίτσαρντ Γκρέβιλ, αναπληρωματικού ψυχιατρικού συμβούλου της Αστυνομίας του Λονδίνου, για κεντρικό ήρωα έχει μεγάλη σημασία. Μέσα από το ιατροδικαστικό ημερολόγιο σκύβουμε πάνω από το σώμα της «Αγίας Οικογένειας». Συμβολισμός που οδηγεί στην ερμηνεία του μυστηρίου. Η παράθεση των ημερολογιακών σελίδων γίνεται με τρόπο άμεσο, χωρίς περιττές λεπτομέρειες. Ο ήρωας του βιβλίου αναζητά τι κρύβεται πίσω από τη δολοφονία των τριάντα δύο ενηλίκων. Την ταυτότητα αυτής και μετά τους δράστες. Διεξάγει τη δική του αστυνομική έρευνα, προσπαθώντας να δει πέρα από το αίμα.

J.G. Ballard

Ο Ballard επιλέγει να αφήσει τη γραμμή του αίματος στο φόντο, ενισχύοντας το μυστήριο. Ο Γκρέβιλ ανατρέπει τα στερεότυπα στην ερευνητική διαδικασία. Αν και θα έπρεπε να είναι πιο ψυχρός λόγω επαγγέλματος και να μένει στα δεδομένα, αντιδρά. Μάλλον αντανακλαστικά, αφού η τελειότητα που αντικρίζει στο τόπο της δολοφονίας τον ξενίζει. Το Πάνγκμπερν Βίλλατζ αντιπροσωπεύει την καθωσπρέπει κοινωνία, την ευζωία και την εύθραυστη ομορφιά. Τα στοιχεία που έρχονται στο φως ενισχύουν την εικόνα. Αδιέξοδο. Με σημασία στη λεπτομέρεια που εξέχει κάτω από το χαλί της γρήγορης τακτοποίησης, ο συγγραφέας ξετυλίγει το κουβάρι της τραγωδίας. Εδώ, η ομορφιά δεν σώζει τον κόσμο, τον σκοτώνει. Γιατί; Διότι οι φόνοι διαπράχθηκαν από χέρια παιδιών. Από ζωές υπό διαμόρφωση και υπό εξέλιξη. 

Για τον Ballard μεγαλύτερη σημασία έχει ο προβληματισμός και όχι ο συναισθηματισμός. Προσπαθεί να εξηγήσει και να προβλέψει το μέλλον. Των παιδιών και της κοινωνίας. Η ψυχραιμία και η σύνεση οδηγούν την αφήγηση. Η θλίψη ακολουθεί.

Το προκλητικό μυθιστόρημα του Ballard ταράζει τα καθιερωμένα ήθη και τις παγιωμένες αντιλήψεις. Η ενδελέχεια του αστυνομικού, η εμβάθυνση στον ψυχισμό και ο στοχασμός για την κοινωνία, συναντώνται σε αυτή τη μινιμαλιστική ιστορία. 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Εκτός Ελέγχου
J.G. Ballard
Άγρα 2010
Σελ. 136, τιμή € 12,50

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ J.G. BALLARD