roth250

Του Παναγιώτη Γούτα 

Με το βιβλίο «Η ταπείνωση», ο μεγάλος αμερικανός συγγραφέας καταθέτει ένα μικρό μυθιστόρημα 163 σελίδων, μια νουβέλα να λέγαμε καλύτερα, αναφορικά με το τέλος των πραγμάτων, του έρωτα, των φιλοδοξιών και της ζωής. Ένα βιβλίο στα χνάρια των «Καθένας» και «Φεύγει το φάντασμα», με τα οποία έχει εμφανείς θεματολογικές ομοιότητες.

Η συμπυκνωμένη αυτή νουβέλα έχει ως πρωταγωνιστή έναν εξηνταπεντάρη ηθοποιό του αμερικάνικου θεάτρου, τον Σάιμον Άξλερ, που συνειδητοποιεί πως έχασε το ταλέντο του αδυνατώντας να υποδυθεί επί σκηνής οποιονδήποτε ρόλο. Χωρίζεται σε τρία ισομεγέθη μέρη. Στο πρώτο μέρος («Στον διάφανο άνεμο»), ο Άξλερ νοσηλεύεται σε ειδική κλινική για αποθεραπεία από την κατάθλιψή του, ενώ η γυναίκα του τον έχει εγκαταλείψει. Μάταια ο ατζέντης του επιχειρεί να του τονώσει το ηθικό, ώστε να επιστρέψει στο θεατρικό σανίδι. Τα πρώτα δείγματα κάποιας ψυχικής ανάτασης του Άξλερ εμφανίζονται προς το τέλος της ενότητας, όταν μια τρόφιμος της κλινικής τού στέλνει γράμμα, ευχαριστώντας τον που την άκουσε σε δύσκολες στιγμές, γιατί έτσι διευκόλυνε την κατάστασή της. Ο Άξλερ συνειδητοποιεί πως το να ακούς προσεχτικά τον άλλον, σε οδηγεί σε μια κατάσταση ισοδύναμη με το να έχεις το σθένος να παίζεις πειστικά έναν ρόλο στο θέατρο, και είναι πράξη προσφοράς.

Από τον τίτλο του δεύτερου μέρους («Η μεταμόρφωση») ψυχανεμιζόμαστε την αναγέννηση του ήρωα. Η ανάκαμψη αυτή έρχεται ανέλπιστα από μια πρώην λεσβία, την Πεγκήιν Μάικ Στέιπλφορντ, είκοσι πέντε χρόνια μικρότερή του. Θα την συναντήσει έναν χρόνο μετά τη νοσηλεία του στην κλινική. Συνάπτουν σχέση, γεγονός που το μαθαίνει όμως η κοσμήτορας-φίλη της που την εκβιάζει, αλλά και οι γονείς της Πεγκήιν (παλιοί γνώριμοι του Άξλερ) που το δέχονται αναστατωμένοι. Ο Άξλερ ξοδεύει πολλά λεφτά για την «θηλυκή αναμόρφωση» της Πεγκήιν, κι οι δυο τους δείχνουν ευτυχισμένοι.

Στο τρίτο μέρος («Η τελευταία πράξη») ο Ροθ επιστρατεύει το αστείρευτο ταλέντο του και με συνεχείς ανατροπές βάζει τον αναγνώστη συνεχώς ενώπιον νέων δεδομένων, αναφορικά με την εξέλιξη του στόρι. Η ειλικρινής και κρυστάλλινη σχέση των ηρώων, αφού κορυφωθεί με έντονες σεξουαλικές περιπτύξεις (ανάμεσα στους δύο ή παρούσης και της Τρέισι), όπου έχουμε ωμές και αποκαλυπτικές (σχεδόν πορνογραφικές) περιγραφές ερωτικών στιγμών, κι ενώ ο Άξλερ συμβουλεύεται ειδικούς για τους κινδύνους τεκνοποίησης στη ηλικία του (σκέφτεται να κάνει μέχρι και παιδί με την Πέγκηιν), η σχέση παλαντζάρει, χωρίζουν ύστερα από απόφαση της Πέγκηιν, κι εν τέλει ο Άξλερ, στα έσχατα όρια της ταπείνωσης, παίζει εύστοχα τον τελευταίο ρόλο της ζωής του, έχοντας το τέλος που θα άρμοζε σε σπουδαίο θεατρικό ηθοποιό, όπως άλλωστε υπήρξε.

roth_Ο Ροθ μ’ αυτό του το μικρό αριστούργημα (υποδειγματική η μετάφραση της Κατερίνας Σχινά, που ξεπέρασε το όποιο δέος της απέναντι στη μορφή του συγγραφέα μ’ αυτήν της την πράξη) συνεχίζει να ψηλαφεί και να στοχάζεται πάνω σε πανανθρώπινα θέματα, όπως η ανθρώπινη φθορά, η θνητότητα, η κατάθλιψη της τρίτης ηλικίας και το ταλέντο του καλλιτέχνη. Για τον αμερικανό συγγραφέα το ταλέντο, τα νιάτα, η ζωή κι ο έρωτας έχουν ημερομηνία λήξης. Κάποτε μας εγκαταλείπουν. Τίποτα δεν είναι δεδομένο στην ανθρώπινη πορεία και αυτό οφείλουμε και να το καταλάβουμε και να το εκτιμήσουμε έγκαιρα. Ο Ροθ δίχως ηθικολογίες και διδαχές, μας αποκαλύπτει μ’ αυτήν την πυκνή, καίρια και ελλειπτική νουβέλα πως, τους μεγαλύτερους ρόλους εκτός θεάτρου, τους γράφει η ίδια η ζωή.

Δεν μπορώ να γνωρίζω σε ποιο βαθμό η παρούσα νουβέλα, που χαρακτηρίστηκε από πολλούς κριτικούς ως δείγμα κόπωσης του Ροθ ή ως αναμάσημα παλιών του κειμένων όπου αναπαράγεται ο σεξισμός του απέναντι στις γυναίκες και δη με την ιδιότητα του πανεπιστημιακού, περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα. Λαμβάνοντας υπόψη προηγούμενα έργα του, ίσως σε πολλά σημεία ο Άξλερ της ιστορίας να είναι ο ίδιος ο Ροθ, που ηλικιακά είναι λίγο μεγαλύτερός του, όπως παλιότερα υπήρξε ο Ζούκερμαν των πρώτων μυθιστορημάτων του. Πολλές λεπτομέρειες της ιστορίας, ίσως τις έζησε ο Ροθ από πρώτο χέρι. Ένα μόνο φαντάζει παράταιρο με τον παραπάνω συλλογισμό. Δεν νομίζω να πέρασε ποτέ συγγραφική κατάθλιψη με τα τριάντα συνολικά μυθιστορηματικά διαμάντια που μας έχει, ως τώρα, καταθέσει. Και μάλιστα με καταιγιστικούς εκδοτικούς ρυθμούς. Αλλά πάλι, κανένας δεν μπορεί να είναι βέβαιος…

Σαν συνέχεια της «Ταπείνωσης» έρχεται το «Νέμεσις». Το «Νέμεσις» είναι ένα ακόμη τυπικό δείγμα της θεματικής που απασχολεί τον μεγάλο αμερικανό συγγραφέα, τα τελευταία χρόνια. Μαζί με το «Καθένας», το «Αγανάκτηση» και το «Ταπείνωση», συμπληρώνει μια άτυπη τετραλογία που πραγματεύεται τη φθορά, το γήρας και τον θάνατο. Ο Ροθ και σ’ αυτό του το βιβλίο κρατάει το ψαχνό της ιστορίας που αφηγείται, αφήνοντας στην άκρη όλα τα περιττά. Γραφή λιτή, αφτιασίδωτη, ακριβής, σχεδόν χειρουργική, που ανατέμνει την ανθρώπινη μοίρα.

Τα στοιχεία λογοτεχνικότητας λιγοστά (εδώ η πλάστιγγα γέρνει στο δραματικό στοιχείο), ενώ υπερισχύουν ο στοχασμός, η εμβάθυνση, οι λεπτομερείς περιγραφές προσώπων, χώρων και τοπίων, η σταδιακή αποκάλυψη γεγονότων και καταστάσεων, τα ιστορικά ενημερωτικά στοιχεία αναφορικά με την επιδημία πολιομυελίτιδας (καλοκαίρι του ’44) στην Αμερική και τον Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Εν ολίγοις, τον Ροθ τον ενδιαφέρει περισσότερο η ανάπλαση μιας εποχής (όπως και στο «Αγανάκτηση»), παρά η λογοτεχνική ύφανση της υπόθεσης.

Βασικός πρωταγωνιστής ο Μπάκυ Κάντορ, εικοσιτριάχρονος εβραϊκής καταγωγής, που δουλεύει σε Κέντρο αθλητισμού του Νιούαρκ ως γυμναστής. Ασχολείται κυρίως με αθλητικές δραστηριότητες μικρών παιδιών και εφήβων. Η πολιομυελίτιδα όμως που ξεσπάει πλήττει κυρίως μικρά παιδιά και εφήβους.

Ο Μπάκυ είναι ένα πολλαπλά τραγικό πρόσωπο. Η μάνα του πεθαίνει στη γέννα, ο πατέρας του –ένας κοινός κλέφτης– εγκαταλείπει την οικογένεια, τον μεγαλώνουν παππούς και γιαγιά, έχει μειωμένη όραση και δεν κατατάσσεται στον στρατό όπως οι φίλοι του, πανικοβάλλεται με την επιδημία και κλονίζεται η πίστη του στον θεό. Τα χειρότερα όμως που θα του συμβούν, θα τα πληροφορηθούμε στο τρίτο κομμάτι του βιβλίου, στο «Επανασύνδεση».

Τρεις ευδιάκριτες, μεγάλης έκτασης ενότητες διαρθρώνουν την πλοκή. Το «Ισημερινό Νιούαρκ» (καύσωνας, δυσοσμίες, πανικός και υστερία για την επιδημία που αγγίζει τα όρια της παραφροσύνης, η παιδική ζωή του Μπάκυ και η ζωή του ενσωματωμένη στην εβραϊκή κοινότητα και στο Κέντρο αθλητισμού), το «Ίντιαν Χιλ» (υγεία, ευεξία, δροσιά, κατασκηνωτική ζωή, ζωηρά παιδιά, η ομαδάρχισσα φίλη του Μπάκυ, η Μάρσια, που είναι συνεχώς κοντά του, ώσπου ο εφιάλτης της πολιομυελίτιδας χτυπά την κατασκήνωση) και το «Επανασύνδεση» (αρκετά χρόνια μετά, αρχές της δεκαετίας του ’70 ο Μπάκυ συναντιέται με τον Άρνολντ Μέσνικοφ –θύμα πολιομυελίτιδας–, του αφηγείται τη ζωή του κι ο τελευταίος μάς την αποκαλύπτει μέσω του βιβλίου).

Το βιβλίο είναι πολυεπίπεδο –κυρίαρχο πάλι το εβραϊκό στοιχείο της Αμερικής– και η πένα του Ροθ θίγει καίρια και σημαντικά ζητήματα, όπως: ο πανικός, ο φόβος, η αμερικάνικη υστερία στην επιδημία, ο ρατσισμός των Εβραίων (αυτή η αρρώστια σκοτώνει όμορφα εβραιόπουλα), ο αντισημιτισμός των Αμερικανών, αλλά, ιδίως, το ανθρώπινο πεπρωμένο, η τύχη, ο ρόλος του Θείου, οι ενοχές, η ταύτιση του εγώ με τα δεινά και τις συμφορές που ξεσπούν. Η φράση του Ροθ «Του έκανε τρομερή εντύπωση… δύναμη των περιστάσεων» (σελ. 171) είναι προφανώς ειρωνική και, χάρη σ’ αυτήν, προοικονομείται μια καταστροφή ή ένα δράμα. Ενώ το God bless America που τραγουδούν οι κατασκηνωτές στο Ίντια Χιλ (σελ. 235), λειτουργεί άκρως ειρωνικά στην εξέλιξη της ιστορίας, σε συνδυασμό με τα νεκρά νεαρά παιδιά, θύματα της επιδημίας, και τις απώλειες του αμερικανικού στρατού στην Ευρώπη.

Η απόληξη της ιστορίας στο «Επανασύνδεση» περιέχει το ενδιαφέρον εύρημα της συνάντησης του Μπάκυ με τον Άρνολντ Μέσνικοφ, η οποία γεφυρώνει το παρόν (1971) με το παρελθόν (1944). Μέσα από τις συναντήσεις των δύο προσώπων καλύπτονται νοηματικά κενά του αναγνώστη, ενώ η συγκίνηση με το προσωπικό δράμα του Μπάκυ κορυφώνεται και απογειώνεται στις τρεις τελευταίες σελίδες του βιβλίου. Ωστόσο, λίγες σελίδες νωρίτερα, ο Ροθ αδικεί το τεράστιο ταλέντο του, με την υπερβολική και σχολαστική ανάλυση προσωπικότητας που κάνει στον Μπάκυ, δια στόματος Άρνολντ, απονευρώνοντας έτσι την ένταση και τη μαγεία που είχε ήδη δημιουργήσει σε προηγούμενες σελίδες. Φαντάζομαι πως η συγκεκριμένη φλυαρία του Ροθ θα ξένισε και τη μεταφράστριά του, την Κατερίνα Σχινά, που, εξειδικευμένη πια με τα βιβλία του, έκανε και πάλι εξαιρετική δουλειά. Ίσως, αν ο Ροθ δεν τύπωνε συστηματικά ένα βιβλίο τον χρόνο παίζοντας τα παιχνίδια των εκδοτών κι αποσκοπώντας στις μεγάλες πωλήσεις, να είχε όλη την άνεση να προσέξει καλύτερα τέτοιου είδους ζητήματα.

roth_nemesisΤο ζητούμενο με τα δύο βιβλία είναι, πιστεύω, το εξής: Τι μεσολάβησε άραγε κι από τις αρνητικές, εν Ελλάδι, κριτικές της «Ταπείνωσης» οδηγηθήκαμε ξανά στους διθυράμβους για το «Νέμεσις»; Γιατί η «Ταπείνωση» να καταβαραθρωθεί και το «Νέμεσις» να πιάσει κορυφή; Έχουν τόσο ποιοτική διαφορά αυτά τα δύο συνεχόμενα βιβλία του Ροθ ώστε να δικαιολογούν μια τέτοια μεταστροφή στην εκτίμηση και στην αξιολόγησή τους; Προσωπικά πιστεύω πως όχι. Απεναντίας, βρίσκω την «Ταπείνωση» πιο ελλειπτική και σφιχτοδεμένη (αν και δεν αναλύονται διεξοδικά πολλές πράξεις των ηρώων του), και πιο τυπικό μυθιστορηματικό δείγμα αλλά και με αδύνατο (σχεδόν αμήχανο) τέλος το «Νέμεσις». Αλλά αυτά κάπου είναι γούστα και προτιμήσεις. Το πρόβλημα, επιμένω, δεν βρίσκεται στον Ροθ και στις συλλήψεις του, ούτε στην μικρή ή μεγάλη έκταση των βιβλίων του (υποθέτω πως και οι αμερικανοί επιμελητές του θα είναι σαΐνια ολκής), αλλά στους καταιγιστικούς ρυθμούς με τους οποίους εκδίδει. Όμως, ας το ξανασκεφτούμε και πάλι καλύτερα το θέμα μας. Όταν και οι αδύνατες στιγμές ενός συγγραφέα, είναι τόσο σημαντικές –ακόμα κι αν κλοτσούν επ’ αυτού οι πανεπιστημιακοί και οι απανταχού φεμινίστριες–, γιατί να μην τυπώνει βιβλία με όποια συχνότητα επιθυμεί;

 

Η ταπείνωση
Φίλιπ Ροθ
Μτφρ. Κατερίνα Σχινά
Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2010
Τιμή: € 14,20, σελ. 170
 
Νέμεσις
Φίλιπ Ροθ
Μτφρ. Κατερίνα Σχινά
Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2011
Τιμή € 18,00, σελ. 309
 
 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου (κριτική)

«Το δώρο του Χάμπολντ» του Σολ Μπέλοου (κριτική)

Για το μυθιστόρημα που χάρισε στον Σολ Μπέλοου [Saul Bellow, 1915-2005] το Πούλιτζερ το 1976, «Το δώρο του Χάμπολντ» (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εισαγωγή: Jeffrey Eugenides, εκδ. Gutenberg). 

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων» του Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ (κριτική) – Ένα πολυστρωματικό μυθιστόρημα που υμνεί τη λογοτεχνία

«Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων» του Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ (κριτική) – Ένα πολυστρωματικό μυθιστόρημα που υμνεί τη λογοτεχνία

Για το μυθιστόρημα του Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ [Mohamed Mbougar Sarr] «Η πιο μυστική μνήμη των ανθρώπων» (μτφρ. Μήνα Πατεράκη-Γαρέφη, εκδ. Πατάκη), που τιμήθηκε με τη μεγαλύτερη διάκριση των γαλλικών γραμμάτων, το βραβείο Goncourt, για το 2021. Στην κεντρική εικόνα, ο συγγραφέας. 

...
«Ψεύτες του νερού και άλλες ιστορίες» του Μπάρι Χάνα (κριτική) – Λογοτεχνία των αντιθέσεων για μια συναρπαστική ανάγνωση

«Ψεύτες του νερού και άλλες ιστορίες» του Μπάρι Χάνα (κριτική) – Λογοτεχνία των αντιθέσεων για μια συναρπαστική ανάγνωση

Για τη συλλογή διηγημάτων του Μπάρι Χάνα [Barry Hannah] «Ψεύτες του νερού και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Νίκος Α. Μάντης, εκδ. Καστανιώτη). Στην κεντρική εικόνα, ο συγγραφέας Μπάρι Χάνα.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Οι Ψεύτες...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

Στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση είδαμε τη μεγαλειώδη παράσταση «ROHTKO» του Πολωνού σκηνοθέτη Λούκα Τβαρκόφσκι [Lukasz Twarkowski], αποτέλεσμα συνεργασίας του με τον Κρίστιαν Λούπα.

Γράφει ο Νϊκος Ξένιος

Ο Λούκας Τβαρκόφσκι σκηνοθέτησε τ...

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Απονεμήθηκε στην Katja Oskamp και τη μεταφράστριά της στα αγγλικά Jo Heinrich, το «Dublin Literary Award 2023» για το μυθιστόρημά της Katja Oskam «Marzahn, Mon Amour». Σύντομα θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...
Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Ο Haruki Murakami [Χαρούκι Μουρακάμι] είναι ο πρώτος Ιάπωνας συγγραφέας που έλαβε το Βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών». Η συλλογή διηγημάτων του «Σε πρώτο ενικό» κυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Βασίλη Κιμούλη.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τον πρόλογο του συγγραφέα Παναγιώτη Γούτα της ανθολογίας κειμένων του «Κήπος βιβλίων – Διαβάζοντας Θεσσαλονικείς και Αμερικανούς πεζογράφους», που θα κυκλοφορήσει στις 17 Μαΐου από τις εκδόσεις Νησίδες.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ