«Η πρόποση» του Φαμπρίς Καρό (κριτική) – Ένα οικογενειακό γεύμα και άλλα δεινά

Για το μυθιστόρημα του Φαμπρίς Καρό [Fabrice Caro] «Η πρόποση» (μτφρ. Χαρά Σκιαδέλλη, εκδ. Ίκαρος). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από τη βασισμένη στο βιβλίο ταινία «Le discours» (2020). 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Πόσα σενάρια μπορεί να φτιάξει το μυαλό του ανθρώπου, πόσες πιθανότητες να επινοήσει, πόσες εκδοχές στην έκβαση μιας ιστορίας να υποθέσει, μόνο και μόνο επειδή του προκαλεί υπερβολικό άγχος ή επειδή αδυνατεί να δεχτεί την πραγματικότητα; Άπειρες, θα απαντούσε ο συγγραφέας.

Οικογενειακές μη σχέσεις

Στη διάρκεια ενός οικογενειακού γεύματος στο πατρικό του σπίτι, ο σαραντάχρονος Αντριάν, νευρωτικός, μοναχικός και αποστασιοποιημένος σχεδόν απ’ όλους, ακούει τον μέλλοντα σύζυγο της αδερφής του να του ζητάει με τρόπο που δεν επιδέχεται αντίρρηση, να κάνει μία πρόποση στην τελετή του γάμου τους. Να πει ένα σύντομο και περιεκτικό λογύδριο για να καλωσορίσει τους καλεσμένους, να υπογραμμίσει τη σημασία του γεγονότος, και να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον των συνδαιτημόνων με κάποιο λογοπαίγνιο ή με κάτι χιουμοριστικό. Ο Αντριάν πανικοβάλλεται στην ιδέα να μιλήσει μπροστά σε ένα τόσο μεγάλο ακροατήριο. Αρχίζει να εξετάζει όλα τα πιθανά ενδεχόμενα. Ίσως να καταφέρει να πει κάτι έξυπνο και όλοι να είναι ευχαριστημένοι. Ίσως αυτή να είναι η ευκαιρία του να αλλάξει την εικόνα που έχουν οι άλλοι γι’ αυτόν. Μπορεί να πάψει να είναι κάποιος που βρίσκεται μονίμως στο περιθώριο, που επιλέγεται τελευταίος, που όλοι τον αγνοούν και τον απορρίπτουν, και να γίνει κάποιος ξεχωριστός, πρωτότυπος, ίσως να γίνει αποδεκτός. Ή αντίστροφα, μπορεί να τα πάει τόσο χάλια, που να μείνει στην ιστορία της οικογένειας σαν εκείνος που έκανε τη χειρότερη πρόποση. Τι ταπείνωση!

Στο γεύμα αυτό, όπως και σε κάθε οικογενειακή συγκέντρωση, δεν συζητιέται τίποτα αληθινά σημαντικό.

Το μυαλό του δουλεύει πυρετωδώς. Συνειδητοποιεί ότι έχει ανάγκη την αποδοχή των γύρω του και την, έως έναν βαθμό, σύνδεση μαζί τους. Στέκεται αμήχανος μπροστά στην μορφή της σχέσης του με τους γονείς και την αδερφή του, με τους οποίους τον συνδέουν ανείπωτες σκέψεις, μια γεμάτη σεβασμό συναίνεση και μια ευγενική αποδοχή, δηλαδή μια μη σχέση. Στο γεύμα αυτό, όπως και σε κάθε οικογενειακή συγκέντρωση, δεν συζητιέται τίποτα αληθινά σημαντικό. Γιατί αν συζητιόταν, ο Αντριάν θα έπρεπε να εκφράσει τις αντιρρήσεις του για την πρόποση και θα έπρεπε να μιλήσει για το θέμα που κυρίως τον απασχολεί, δηλαδή για τη Σόνια.

Η Σόνια ήταν η κοπέλα του, η οποία μετά από σχέση ενός ολόκληρου χρόνου, του ζήτησε να κάνουν ένα «διάλειμμα». Έχει να τη δει τριάντα οκτώ μέρες. Και σήμερα, απελπισμένος, της στέλνει ένα μήνυμα. Ένα μήνυμα το οποίο εκείνη έχει διαβάσει, αλλά δεν του έχει απαντήσει. Ο Αντριάν αγωνίζεται από τη μία να κρύψει το άγχος του για την πρόποση που πρέπει να πει τη μέρα του γάμου της αδελφής του, αλλά κυρίως να κρύψει το πόσο δυστυχισμένος νιώθει μετά τον χωρισμό του από τη Σόνια, την ύπαρξη της οποίας βέβαια όλοι οι υπόλοιποι αγνοούν. Καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια να πάρει μέρος στην κουβέντα και να πει τη γνώμη του για τα δύο θέματα που απασχολούν τους συνδαιτημόνες του: τα πλεονεκτήματα της ενδοδαπέδιας θέρμανσης και την ασθένεια του θείου Πιέρ. Θέματα παντελώς αδιάφορα για κείνον.

Ταυτόχρονα επιστρέφει στο παρελθόν, θυμάται τη γνωριμία του με τη Σόνια, την εξέλιξη της σχέσης τους, τον χωρισμό και την απελπισία στην οποία έχει περιέλθει από τότε.

Την ώρα που το σώμα του Αντριάν παρίσταται σε αυτό το ατελείωτο γεύμα, το μυαλό του προβάρει τα λόγια που ενδεχομένως να πει στην πρόποση, αλλά δεν βρίσκει εκείνα που θα ικανοποιούσαν τόσο τον ίδιο όσο και τους καλεσμένους. Ταυτόχρονα επιστρέφει στο παρελθόν, θυμάται τη γνωριμία του με τη Σόνια, την εξέλιξη της σχέσης τους, τον χωρισμό και την απελπισία στην οποία έχει περιέλθει από τότε. Θυμάται και προηγούμενους χωρισμούς του και συνειδητοποιεί ότι κάθε φορά που νιώθει πληγωμένος, επιστρέφει στο πατρικό του, ζητώντας ασφάλεια και παρηγοριά, γιατί εκεί πάντα υπάρχει η αγάπη, παρόλο που κανείς από τους δικούς του δεν έχει μάθει να την εκφράζει.

Φαμπρίς Καρό

Ο Fabrice Caro (Φαμπρίς Καρό) γεννήθηκε στο Μονπελιέ της Γαλλίας το 1973. Είναι γνωστός στη Γαλλία ως σκιτσογράφος με το όνομα Fabcaro. Έχει γράψει και σχεδιάσει περίπου τριάντα κόμικς, μεταξύ των οποίων το διάσημο Zaï zaï zaï zaï (6 Pieds Sous Terre, 2015). Η Πρόποση (Ίκαρος, 2023) κυκλοφόρησε από τον Gallimard το 2018, ενθουσίασε αναγνώστες και κριτικούς και σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία. Το 2020 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, σε σκηνοθεσία του Laurent Tirard, με τον ομώνυμο τίτλο. Από τον Gallimard κυκλοφορούν και τα μυθιστορήματά του: Figurec (2006), Broadway (2020) και Samouraï (2022). Ο Fabrice Caro είναι επίσης τραγουδοποιός και μουσικός.

Χιούμορ το σωτήριον

Η πρόποσηΤο κείμενο ακολουθεί τη ροή της σκέψης, των αναμνήσεων και της διάθεσης του ήρωα, τις δαιδαλώδεις διαδρομές των συλλογισμών του. Δεν υπάρχει δράση. Όλα συμβαίνουν στο μυαλό του Αντριάν, ο οποίος υπεραναλύει τα πάντα και με τη διαβολική του παρατηρητικότητα, μελετάει το κάθε τι και προσπαθεί να το εξηγήσει. Η σχολαστικότητά του στην περιγραφή κάθε στοιχείου το οποίο υποπίπτει στην αντίληψή του, τα έτη φωτός της απόστασης που χωρίζουν τον δικό του κόσμο από τον κόσμο των υπολοίπων, οι παρεξηγήσεις που μπορεί να προκύψουν ανά πάσα στιγμή, οι κωμικές καταστάσεις στις οποίες άθελά του εμπλέκεται, οι σκέψεις του που αγγίζουν το παράλογο, το αταίριαστο ανάμεσα στην εξωτερική συμπεριφορά και στην εσωτερική του διάθεση, όλα αυτά τα στοιχεία δημιουργούν μια πολύ αστεία ατμόσφαιρα.

Πρωτότυπο κείμενο, γλυκό και πικρό μαζί, τρυφερό και πονεμένο, αστείο αλλά εξαιρετικά ευφυές, το οποίο εξεικονίζει τη μορφή που έχουν πάρει σήμερα οι σχέσεις των ανθρώπων, οι οποίοι βιώνουν έντονη μοναξιά, καθώς δεν μπορούν να επικοινωνήσουν ακόμα και με τους πιο κοντινούς τους ανθρώπους, ή μάλλον, κυρίως με αυτούς. Ο συγγραφέας καταδεικνύει με πολύ ωραίο τρόπο, πώς κάτι μικρό κι ασήμαντο, όπως οι πέντε λέξεις ενός μηνύματος, μπορεί να πάρει υπερβολικά μεγάλη σημασία και να δώσει χρώμα και νόημα στη μέρα ενός απελπισμένα ερωτευμένου ανθρώπου, ο οποίος πιάνεται από αυτό το κάτι για να μπορεί να ελπίζει. Ενός ανθρώπου, ο οποίος σαρκάζει την κοινωνική του αδεξιότητα και την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκεται λόγω του χωρισμού του, και ο οποίος κερδίζει πλήρως τη συμπάθειά μας, γιατί σε πολλές αντιδράσεις του, αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας.


* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΚΟΥΛΗ είναι εκπαιδευτικός.

Απόσπασμα από το βιβλίο

«Η ζωή είναι ένα κόκκινο ποδήλατο χωρίς βοηθητικά ροδάκια. Θα φας μπόλικο χώμα, μέχρι να βαρυστομαχιάσεις, καλύτερα να συνηθίσεις τη γεύση του από νωρίς γιατί σύντομα θα καταπιείς ολόκληρη τη Σαχάρα. Ναι, ασφαλώς, θα είσαι η τελευταία επιλογή για τις ομάδες ποδοσφαίρου, θα ξεράσεις πάνω σε τύπους που ταξιδεύουν με ωτοστόπ, θα διακόψουν απότομα τις δωρεές των στυλό που θέλεις να προσφέρεις στο Μπενίν, θα χώσεις πλαστικά νύχια στα ρουθούνια των κοριτσιών, θα πεθάνεις επανειλημμένα από καρδιακές προσβολές και οι κρεμάστρες για πετσέτες που θα φτιάξεις θα μοιάζουν με πούτσους, όμως κάποτε θα συναντήσεις το δρόμο ενός ατόμου που θ’ αλλάξει όλες σου τις προοπτικές και το κόκκινο ποδήλατό σου θα τρέξει σαν τον άνεμο.»

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μπαουμγκάρτνερ» του Πολ Όστερ (κριτική) – Tο κύκνειο άσμα ενός σπουδαίου δημιουργού

«Μπαουμγκάρτνερ» του Πολ Όστερ (κριτική) – Tο κύκνειο άσμα ενός σπουδαίου δημιουργού

Για το κύκνειο άσμα του Πολ Όστερ [Paul Auster] «Μπαουμγκάρτνερ» (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Πανθομολογούμενα, ακόμα και οι σημαντικότεροι συγγραφείς προσεγγίζοντας το τέλος της ζωής τους σταδιακά χάνουν την αρχικ...

«Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ» του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ (κριτική)

«Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ» του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ (κριτική)

Για το μυθιστόρημα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ [Vladimir Nabokov] «Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ» (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Άγρα).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Ήταν η ηχώ μιας πιθανής αλήθειας, μια επίκαιρη υ...

«Το μαύρο σύννεφο» του Φρεντ Χόιλ (κριτική) – Όταν ένας κορυφαίος φυσικός γράφει επιστημονική φαντασία

«Το μαύρο σύννεφο» του Φρεντ Χόιλ (κριτική) – Όταν ένας κορυφαίος φυσικός γράφει επιστημονική φαντασία

Για το μυθιστόρημα του Φρεντ Χόιλ [Fred Hoyle] «Το μαύρο σύννεφο» (μτφρ. Θοδωρής Πιερράτος, επίμετρο Richard Dawkins, φιλολογική επιμέλεια Τραϊανός Μάνος, εκδ. Ροπή).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Στις μέρες μας ο κίνδυνος μιας...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Στη Ρέιτσελ Κασκ το βραβείο Γκόλντσμιθς 2024: Για το Parade που «γυρίζει τον κόσμο μας ανάποδα»

Στη Ρέιτσελ Κασκ το βραβείο Γκόλντσμιθς 2024: Για το Parade που «γυρίζει τον κόσμο μας ανάποδα»

Στη Ρέιτσελ Κασκ [Rachel Cusk] απονεμήθηκε το βραβείο Γκόλντσμιθς [Goldsmiths] για το μυθιστόρημά της Parade. Τα βιβλία της Κασκ κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg.

Επιμέλεια Book Press

Στη ...

«Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν» του Δημήτρη Τσεκούρα (προδημοσίευση)

«Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν» του Δημήτρη Τσεκούρα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Δημήτρη Τσεκούρα «Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν – Ένα queer αστυνομικό ψυχόδραμα» που θα κυκλοφορήσει στις 14 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Η ανάκριση»

...
«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

Για το βιβλίο του Εντ Γιόνγκ [Ed Yong] «Ένας απέραντος κόσμος» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Πεδίο), «ένα μεγάλο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας, στην προσπάθεια να αξιολογήσουμε ορθότερα την παρουσία μας σε τούτο τον πλανήτη».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν» του Δημήτρη Τσεκούρα (προδημοσίευση)

«Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν» του Δημήτρη Τσεκούρα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Δημήτρη Τσεκούρα «Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν – Ένα queer αστυνομικό ψυχόδραμα» που θα κυκλοφορήσει στις 14 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Η ανάκριση»

...
«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Βάννας Κατσαρού «Το παιδί και το κρι κρι», σε εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίγα λόγια για...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ