«Η πρόποση» του Φαμπρίς Καρό (κριτική) – Ένα οικογενειακό γεύμα και άλλα δεινά

Για το μυθιστόρημα του Φαμπρίς Καρό [Fabrice Caro] «Η πρόποση» (μτφρ. Χαρά Σκιαδέλλη, εκδ. Ίκαρος). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από τη βασισμένη στο βιβλίο ταινία «Le discours» (2020). 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Πόσα σενάρια μπορεί να φτιάξει το μυαλό του ανθρώπου, πόσες πιθανότητες να επινοήσει, πόσες εκδοχές στην έκβαση μιας ιστορίας να υποθέσει, μόνο και μόνο επειδή του προκαλεί υπερβολικό άγχος ή επειδή αδυνατεί να δεχτεί την πραγματικότητα; Άπειρες, θα απαντούσε ο συγγραφέας.

Οικογενειακές μη σχέσεις

Στη διάρκεια ενός οικογενειακού γεύματος στο πατρικό του σπίτι, ο σαραντάχρονος Αντριάν, νευρωτικός, μοναχικός και αποστασιοποιημένος σχεδόν απ’ όλους, ακούει τον μέλλοντα σύζυγο της αδερφής του να του ζητάει με τρόπο που δεν επιδέχεται αντίρρηση, να κάνει μία πρόποση στην τελετή του γάμου τους. Να πει ένα σύντομο και περιεκτικό λογύδριο για να καλωσορίσει τους καλεσμένους, να υπογραμμίσει τη σημασία του γεγονότος, και να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον των συνδαιτημόνων με κάποιο λογοπαίγνιο ή με κάτι χιουμοριστικό. Ο Αντριάν πανικοβάλλεται στην ιδέα να μιλήσει μπροστά σε ένα τόσο μεγάλο ακροατήριο. Αρχίζει να εξετάζει όλα τα πιθανά ενδεχόμενα. Ίσως να καταφέρει να πει κάτι έξυπνο και όλοι να είναι ευχαριστημένοι. Ίσως αυτή να είναι η ευκαιρία του να αλλάξει την εικόνα που έχουν οι άλλοι γι’ αυτόν. Μπορεί να πάψει να είναι κάποιος που βρίσκεται μονίμως στο περιθώριο, που επιλέγεται τελευταίος, που όλοι τον αγνοούν και τον απορρίπτουν, και να γίνει κάποιος ξεχωριστός, πρωτότυπος, ίσως να γίνει αποδεκτός. Ή αντίστροφα, μπορεί να τα πάει τόσο χάλια, που να μείνει στην ιστορία της οικογένειας σαν εκείνος που έκανε τη χειρότερη πρόποση. Τι ταπείνωση!

Στο γεύμα αυτό, όπως και σε κάθε οικογενειακή συγκέντρωση, δεν συζητιέται τίποτα αληθινά σημαντικό.

Το μυαλό του δουλεύει πυρετωδώς. Συνειδητοποιεί ότι έχει ανάγκη την αποδοχή των γύρω του και την, έως έναν βαθμό, σύνδεση μαζί τους. Στέκεται αμήχανος μπροστά στην μορφή της σχέσης του με τους γονείς και την αδερφή του, με τους οποίους τον συνδέουν ανείπωτες σκέψεις, μια γεμάτη σεβασμό συναίνεση και μια ευγενική αποδοχή, δηλαδή μια μη σχέση. Στο γεύμα αυτό, όπως και σε κάθε οικογενειακή συγκέντρωση, δεν συζητιέται τίποτα αληθινά σημαντικό. Γιατί αν συζητιόταν, ο Αντριάν θα έπρεπε να εκφράσει τις αντιρρήσεις του για την πρόποση και θα έπρεπε να μιλήσει για το θέμα που κυρίως τον απασχολεί, δηλαδή για τη Σόνια.

Η Σόνια ήταν η κοπέλα του, η οποία μετά από σχέση ενός ολόκληρου χρόνου, του ζήτησε να κάνουν ένα «διάλειμμα». Έχει να τη δει τριάντα οκτώ μέρες. Και σήμερα, απελπισμένος, της στέλνει ένα μήνυμα. Ένα μήνυμα το οποίο εκείνη έχει διαβάσει, αλλά δεν του έχει απαντήσει. Ο Αντριάν αγωνίζεται από τη μία να κρύψει το άγχος του για την πρόποση που πρέπει να πει τη μέρα του γάμου της αδελφής του, αλλά κυρίως να κρύψει το πόσο δυστυχισμένος νιώθει μετά τον χωρισμό του από τη Σόνια, την ύπαρξη της οποίας βέβαια όλοι οι υπόλοιποι αγνοούν. Καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια να πάρει μέρος στην κουβέντα και να πει τη γνώμη του για τα δύο θέματα που απασχολούν τους συνδαιτημόνες του: τα πλεονεκτήματα της ενδοδαπέδιας θέρμανσης και την ασθένεια του θείου Πιέρ. Θέματα παντελώς αδιάφορα για κείνον.

Ταυτόχρονα επιστρέφει στο παρελθόν, θυμάται τη γνωριμία του με τη Σόνια, την εξέλιξη της σχέσης τους, τον χωρισμό και την απελπισία στην οποία έχει περιέλθει από τότε.

Την ώρα που το σώμα του Αντριάν παρίσταται σε αυτό το ατελείωτο γεύμα, το μυαλό του προβάρει τα λόγια που ενδεχομένως να πει στην πρόποση, αλλά δεν βρίσκει εκείνα που θα ικανοποιούσαν τόσο τον ίδιο όσο και τους καλεσμένους. Ταυτόχρονα επιστρέφει στο παρελθόν, θυμάται τη γνωριμία του με τη Σόνια, την εξέλιξη της σχέσης τους, τον χωρισμό και την απελπισία στην οποία έχει περιέλθει από τότε. Θυμάται και προηγούμενους χωρισμούς του και συνειδητοποιεί ότι κάθε φορά που νιώθει πληγωμένος, επιστρέφει στο πατρικό του, ζητώντας ασφάλεια και παρηγοριά, γιατί εκεί πάντα υπάρχει η αγάπη, παρόλο που κανείς από τους δικούς του δεν έχει μάθει να την εκφράζει.

Φαμπρίς Καρό

Ο Fabrice Caro (Φαμπρίς Καρό) γεννήθηκε στο Μονπελιέ της Γαλλίας το 1973. Είναι γνωστός στη Γαλλία ως σκιτσογράφος με το όνομα Fabcaro. Έχει γράψει και σχεδιάσει περίπου τριάντα κόμικς, μεταξύ των οποίων το διάσημο Zaï zaï zaï zaï (6 Pieds Sous Terre, 2015). Η Πρόποση (Ίκαρος, 2023) κυκλοφόρησε από τον Gallimard το 2018, ενθουσίασε αναγνώστες και κριτικούς και σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία. Το 2020 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, σε σκηνοθεσία του Laurent Tirard, με τον ομώνυμο τίτλο. Από τον Gallimard κυκλοφορούν και τα μυθιστορήματά του: Figurec (2006), Broadway (2020) και Samouraï (2022). Ο Fabrice Caro είναι επίσης τραγουδοποιός και μουσικός.

Χιούμορ το σωτήριον

Η πρόποσηΤο κείμενο ακολουθεί τη ροή της σκέψης, των αναμνήσεων και της διάθεσης του ήρωα, τις δαιδαλώδεις διαδρομές των συλλογισμών του. Δεν υπάρχει δράση. Όλα συμβαίνουν στο μυαλό του Αντριάν, ο οποίος υπεραναλύει τα πάντα και με τη διαβολική του παρατηρητικότητα, μελετάει το κάθε τι και προσπαθεί να το εξηγήσει. Η σχολαστικότητά του στην περιγραφή κάθε στοιχείου το οποίο υποπίπτει στην αντίληψή του, τα έτη φωτός της απόστασης που χωρίζουν τον δικό του κόσμο από τον κόσμο των υπολοίπων, οι παρεξηγήσεις που μπορεί να προκύψουν ανά πάσα στιγμή, οι κωμικές καταστάσεις στις οποίες άθελά του εμπλέκεται, οι σκέψεις του που αγγίζουν το παράλογο, το αταίριαστο ανάμεσα στην εξωτερική συμπεριφορά και στην εσωτερική του διάθεση, όλα αυτά τα στοιχεία δημιουργούν μια πολύ αστεία ατμόσφαιρα.

Πρωτότυπο κείμενο, γλυκό και πικρό μαζί, τρυφερό και πονεμένο, αστείο αλλά εξαιρετικά ευφυές, το οποίο εξεικονίζει τη μορφή που έχουν πάρει σήμερα οι σχέσεις των ανθρώπων, οι οποίοι βιώνουν έντονη μοναξιά, καθώς δεν μπορούν να επικοινωνήσουν ακόμα και με τους πιο κοντινούς τους ανθρώπους, ή μάλλον, κυρίως με αυτούς. Ο συγγραφέας καταδεικνύει με πολύ ωραίο τρόπο, πώς κάτι μικρό κι ασήμαντο, όπως οι πέντε λέξεις ενός μηνύματος, μπορεί να πάρει υπερβολικά μεγάλη σημασία και να δώσει χρώμα και νόημα στη μέρα ενός απελπισμένα ερωτευμένου ανθρώπου, ο οποίος πιάνεται από αυτό το κάτι για να μπορεί να ελπίζει. Ενός ανθρώπου, ο οποίος σαρκάζει την κοινωνική του αδεξιότητα και την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκεται λόγω του χωρισμού του, και ο οποίος κερδίζει πλήρως τη συμπάθειά μας, γιατί σε πολλές αντιδράσεις του, αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας.


* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΚΟΥΛΗ είναι εκπαιδευτικός.

Απόσπασμα από το βιβλίο

«Η ζωή είναι ένα κόκκινο ποδήλατο χωρίς βοηθητικά ροδάκια. Θα φας μπόλικο χώμα, μέχρι να βαρυστομαχιάσεις, καλύτερα να συνηθίσεις τη γεύση του από νωρίς γιατί σύντομα θα καταπιείς ολόκληρη τη Σαχάρα. Ναι, ασφαλώς, θα είσαι η τελευταία επιλογή για τις ομάδες ποδοσφαίρου, θα ξεράσεις πάνω σε τύπους που ταξιδεύουν με ωτοστόπ, θα διακόψουν απότομα τις δωρεές των στυλό που θέλεις να προσφέρεις στο Μπενίν, θα χώσεις πλαστικά νύχια στα ρουθούνια των κοριτσιών, θα πεθάνεις επανειλημμένα από καρδιακές προσβολές και οι κρεμάστρες για πετσέτες που θα φτιάξεις θα μοιάζουν με πούτσους, όμως κάποτε θα συναντήσεις το δρόμο ενός ατόμου που θ’ αλλάξει όλες σου τις προοπτικές και το κόκκινο ποδήλατό σου θα τρέξει σαν τον άνεμο.»

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Ο δημοφιλής συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας Τζο Νέσμπο [Jo Nesbø] αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Επιμέλεια: Ευλαλία Πάνου

...
Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Στο 10ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου, με τον Κώστα Κατσουλάρη θα συνομιλήσει ο συγγραφέας και πανεπιστημιακός Παναγής Παναγιωτόπουλος. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά, την Πέμπτη, 28 Σεπτεμβρίου, στις 7μμ.

Επιμέλεια: Book Press

Βίος ...

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

Για το βιβλίο του Μισέλ Ουελμπέκ [Michel Houellebecq] «Κάποιοι μήνες της ζωής μου» (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Εστία). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Προβοκάτορας, φίλεχθρος, άνθρωπος που ζει από τις αντιπαραθέσεις και...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ