baladeur

Για το μυθιστόρημα  της Ομάιμα Αλ Καμίς [Omaima Al-Khamis] «Η περιπλανώμενη βιβλιοθήκη της ερήμου» (μτφρ. Ελένη Καπετανάκη, εκδ. Κλειδάριθμος).

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού

Η χρυσή εποχή του ισλαμικού πνεύματος τοποθετείται συνήθως μεταξύ του 800 και του 1100 μ.Χ. Σε αυτή την περίοδο, πριν από την εκδήλωση των πρώτων σταυροφορικών εκστρατειών των Ευρωπαίων, τοποθετείται και το μυθιστόρημα της συγγραφέως από τη Σαουδική Αραβία Ομάιμα Αλ Καμίς με τίτλο «Η περιπλανώμενη βιβλιοθήκη της ερήμου». Πρόκειται για ένα θαυμάσιο οδοιπορικό ενός περιπλανώμενου βιβλιοπώλη σε όλες τις ακμάζουσες πόλεις του ισλάμ εκείνης της περιόδου στη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο.

Ο βιβλιοπώλης και «βιβλιοσκώληκας» όπως τον αποκαλούν, Μαζίντ αλ Χάναφι, θα μυηθεί από μικρός στη μαγεία των βιβλίων και θα μαθητεύσει σε μία από τις κορυφαίες πόλεις του αραβικού πνεύματος, στη Βαγδάτη. Εκεί, στον περίφημο Οίκο της Σοφίας, θα γνωρίσει σπουδαίους λογίους και θα έρθει σε επαφή με τα κορυφαία έργα των Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, αλλά και με τις παραδόσεις πολλών φιλοσοφικών ρευμάτων τόσο του χριστιανισμού, όσο και πολλών απόκρυφων ισλαμικών σεκτών που συγκρούονται με την «ορθοδοξία» του ισλάμ. Αποτέλεσμα όλων αυτών θα είναι η διαμόρφωση ενός σκεπτόμενου ανθρώπου, λάτρη των βιβλίων, που θα αποφασίσει να εμπορεύεται το πιο «επικίνδυνα» από αυτά, τα απαγορευμένα και τα αιρετικά, όλα εκείνα δηλαδή που αντιτίθενται στον έναν και κοινώς αποδεκτό τρόπο της ισλαμικής σκέψης. Διότι εκείνη την εποχή και στον κόσμο του ισλάμ- και όχι μονάχα σε αυτό των χριστιανών- υπήρχε ο κίνδυνος ένα ελεύθερα σκεπτόμενο πνεύμα να χαρακτηριστεί αιρετικό. Έτσι λοιπόν πολλά αναγνώσματα, ακόμη και στον τότε ακμάζοντα, σε σχέση με της Δύσης την ίδια εποχή, πνευματικό κόσμο του ισλάμ, υπήρχε κίνδυνος να χαρακτηριστούν ως αιρετικά.

Ο Μαζίντ θα αψηφήσει όλες αυτές τις απαγορεύσεις και θα εκτελέσει ένα μαγευτικό ταξίδι σε όλες τις σπουδαίες πόλεις του ισλαμικού κόσμου της εποχής.

Ο Μαζίντ θα αψηφήσει όλες αυτές τις απαγορεύσεις και θα εκτελέσει ένα μαγευτικό ταξίδι σε όλες τις σπουδαίες πόλεις του ισλαμικού κόσμου της εποχής: θα ξεκινήσει από τη Βαγδάτη, θα περάσει από τη Βασόρα και την Ιερουσαλήμ, θα φτάσει στο Κάιρο της σιιτικής δυναστείας ων Φατιμίδων και θα καταλήξει στη Γρανάδα και την Κόρδοβα των τελευταίων Ομεϊάδων χαλιφών. «Όταν η ελληνική φιλοσοφία ταιριάξει με την αραβική σαρία τότε θα επέλθει η τελειότητα», ομολογούν κάποιοι από τους χαρακτήρες του βιβλίου, αποδεικνύοντας αφενός την πολυπολιτισμικότητα της εποχής, όσο και τις θρησκευτικές αγκυλώσεις και τους περιορισμούς με τις οποίες γαλουχούταν τότε ο περισσότερος κόσμος σε Δύση και Ανατολή.

Το βιβλίο βρίθει φιλοσοφικών και θρησκευτικών συζητήσεων, καθώς και συζητήσεων γενικά γύρω από τη φύση της γνώσης και των βιβλίων γενικότερα. Συνάμα πρόκειται για ένα βιβλίο γεμάτα με τα χρώματα της ερήμου και τα αρώματα μιας εποχής και ενός κόσμου που έχει ταυτιστεί στη συλλογική μνήμη των Ευρωπαίων αναγνωστών με τα «Παραμύθια της Χαλιμάς». Η Ομάιμα αποδεικνύει ότι διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις για να δημιουργήσει ένα τέτοιο περίτεχνο μωσαϊκό το οποίο να διαθέτει συγχρόνως φιλοσοφικό βάθος και στοχασμό, ιστορική ακρίβεια, αλλά και ακριβή γνώση της τοπογραφίας των μερών που περιγράφει.

Στο βιβλίο οι περιγραφές υπερτερούν εμφανώς από την εξέλιξη της αφήγησης. Η συγγραφέας νοιάζεται περισσότερο για την ακριβή απεικόνιση της εποχής και τη δημιουργία ολοζώντανων και κινούμενων εικόνων στον νου του αναγνώστη, παρά για τη δημιουργία σασπένς στην υπόθεση. Κέντρο της αφήγησής της παραμένουν οι τόποι που επισκέπτεται ο ήρωάς της, κατά κύριο λόγο, τα ίδια τα βιβλία και η φιλοσοφία, δευτερευόντως, καθώς και η ψυχολογία και τα συναισθήματα του πρωταγωνιστή, μετά από τα δύο παραπάνω όμως. Παρ’ όλα αυτά, το φινάλε του μυθιστορήματος θα είναι αναπάντεχο για τον αναγνώστη.

kleidarithmos periplanwmeni vivliothikiΔύσκολα, πάντως, θα βρει κανείς τελειότερες περιγραφές σε βιβλίο, τόσο θρησκευτικών κτιρίων του ισλάμ όσο και της ερήμου, αυτής που κυβερνά πάντοτε ανά τους αιώνες την ψυχή και την καρδιά όλων των κατοίκων της αραβικής χερσονήσου. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η ομορφιά των περιγραφών διατηρείται και στη μεταφορά του κειμένου στην ελληνική από τη μεταφράστρια Ελένη Καπετανάκη.

«Αμμόλοφοι σκορπίζονται και ξεφυτρώνουν πάλι. Ξαφνικά, ανάμεσά τους, προβάλλουν δυσθεώρητοι επιβλητικοί βράχοι με μυτερές κορυφές, τζίνι ετοιμοπόλεμα, παραταγμένα, λες, για μια σπουδαία αποστολή. Οι καμπύλες βάσεις τους καθρεφτίζονται σε ρυάκια που κυλάνε φιδογυριστά ανάμεσά τους, με χαλίκια που λαμπυρίζουν και νερό γλυκόπιοτο. Τριγύρω φοινικόδεντρα και ακακίες, κλαδιά που τρυπώνουν ανάμεσα στους βράχους και σμήνη από πέρδικες που επαγρυπνούν, με τους νεοσσούς τους να ακολουθούν σαν σφιχτοπλεγμένες χάντρες».

Ένα βιβλίο για τον ισλαμικό Μεσαίωνα που θα συναρπάσει τους λάτρεις της Ιστορίας, του ιστορικού μυθιστορήματος, αλλά και της φιλοσοφίας, το οποίο δικαίως απέσπασε το μετάλλιο Ναγκίμπ Μαχφούζ για τη Λογοτεχνία.


* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, ο τόμος «Γραφο... σκιάσεις: Ασκήσεις δημιουργικής γραφής για εφήβους και ενήλικες» (εκδ. 24 Γράμματα).

politeia link more

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Ο δημοφιλής συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας Τζο Νέσμπο [Jo Nesbø] αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Επιμέλεια: Ευλαλία Πάνου

...
Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Στο 10ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου, με τον Κώστα Κατσουλάρη θα συνομιλήσει ο συγγραφέας και πανεπιστημιακός Παναγής Παναγιωτόπουλος. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά, την Πέμπτη, 28 Σεπτεμβρίου, στις 7μμ.

Επιμέλεια: Book Press

Βίος ...

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

Για το βιβλίο του Μισέλ Ουελμπέκ [Michel Houellebecq] «Κάποιοι μήνες της ζωής μου» (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Εστία). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Προβοκάτορας, φίλεχθρος, άνθρωπος που ζει από τις αντιπαραθέσεις και...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ