baladeur

Για το μυθιστόρημα  της Ομάιμα Αλ Καμίς [Omaima Al-Khamis] «Η περιπλανώμενη βιβλιοθήκη της ερήμου» (μτφρ. Ελένη Καπετανάκη, εκδ. Κλειδάριθμος).

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού

Η χρυσή εποχή του ισλαμικού πνεύματος τοποθετείται συνήθως μεταξύ του 800 και του 1100 μ.Χ. Σε αυτή την περίοδο, πριν από την εκδήλωση των πρώτων σταυροφορικών εκστρατειών των Ευρωπαίων, τοποθετείται και το μυθιστόρημα της συγγραφέως από τη Σαουδική Αραβία Ομάιμα Αλ Καμίς με τίτλο «Η περιπλανώμενη βιβλιοθήκη της ερήμου». Πρόκειται για ένα θαυμάσιο οδοιπορικό ενός περιπλανώμενου βιβλιοπώλη σε όλες τις ακμάζουσες πόλεις του ισλάμ εκείνης της περιόδου στη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο.

Ο βιβλιοπώλης και «βιβλιοσκώληκας» όπως τον αποκαλούν, Μαζίντ αλ Χάναφι, θα μυηθεί από μικρός στη μαγεία των βιβλίων και θα μαθητεύσει σε μία από τις κορυφαίες πόλεις του αραβικού πνεύματος, στη Βαγδάτη. Εκεί, στον περίφημο Οίκο της Σοφίας, θα γνωρίσει σπουδαίους λογίους και θα έρθει σε επαφή με τα κορυφαία έργα των Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, αλλά και με τις παραδόσεις πολλών φιλοσοφικών ρευμάτων τόσο του χριστιανισμού, όσο και πολλών απόκρυφων ισλαμικών σεκτών που συγκρούονται με την «ορθοδοξία» του ισλάμ. Αποτέλεσμα όλων αυτών θα είναι η διαμόρφωση ενός σκεπτόμενου ανθρώπου, λάτρη των βιβλίων, που θα αποφασίσει να εμπορεύεται το πιο «επικίνδυνα» από αυτά, τα απαγορευμένα και τα αιρετικά, όλα εκείνα δηλαδή που αντιτίθενται στον έναν και κοινώς αποδεκτό τρόπο της ισλαμικής σκέψης. Διότι εκείνη την εποχή και στον κόσμο του ισλάμ- και όχι μονάχα σε αυτό των χριστιανών- υπήρχε ο κίνδυνος ένα ελεύθερα σκεπτόμενο πνεύμα να χαρακτηριστεί αιρετικό. Έτσι λοιπόν πολλά αναγνώσματα, ακόμη και στον τότε ακμάζοντα, σε σχέση με της Δύσης την ίδια εποχή, πνευματικό κόσμο του ισλάμ, υπήρχε κίνδυνος να χαρακτηριστούν ως αιρετικά.

Ο Μαζίντ θα αψηφήσει όλες αυτές τις απαγορεύσεις και θα εκτελέσει ένα μαγευτικό ταξίδι σε όλες τις σπουδαίες πόλεις του ισλαμικού κόσμου της εποχής.

Ο Μαζίντ θα αψηφήσει όλες αυτές τις απαγορεύσεις και θα εκτελέσει ένα μαγευτικό ταξίδι σε όλες τις σπουδαίες πόλεις του ισλαμικού κόσμου της εποχής: θα ξεκινήσει από τη Βαγδάτη, θα περάσει από τη Βασόρα και την Ιερουσαλήμ, θα φτάσει στο Κάιρο της σιιτικής δυναστείας ων Φατιμίδων και θα καταλήξει στη Γρανάδα και την Κόρδοβα των τελευταίων Ομεϊάδων χαλιφών. «Όταν η ελληνική φιλοσοφία ταιριάξει με την αραβική σαρία τότε θα επέλθει η τελειότητα», ομολογούν κάποιοι από τους χαρακτήρες του βιβλίου, αποδεικνύοντας αφενός την πολυπολιτισμικότητα της εποχής, όσο και τις θρησκευτικές αγκυλώσεις και τους περιορισμούς με τις οποίες γαλουχούταν τότε ο περισσότερος κόσμος σε Δύση και Ανατολή.

Το βιβλίο βρίθει φιλοσοφικών και θρησκευτικών συζητήσεων, καθώς και συζητήσεων γενικά γύρω από τη φύση της γνώσης και των βιβλίων γενικότερα. Συνάμα πρόκειται για ένα βιβλίο γεμάτα με τα χρώματα της ερήμου και τα αρώματα μιας εποχής και ενός κόσμου που έχει ταυτιστεί στη συλλογική μνήμη των Ευρωπαίων αναγνωστών με τα «Παραμύθια της Χαλιμάς». Η Ομάιμα αποδεικνύει ότι διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις για να δημιουργήσει ένα τέτοιο περίτεχνο μωσαϊκό το οποίο να διαθέτει συγχρόνως φιλοσοφικό βάθος και στοχασμό, ιστορική ακρίβεια, αλλά και ακριβή γνώση της τοπογραφίας των μερών που περιγράφει.

Στο βιβλίο οι περιγραφές υπερτερούν εμφανώς από την εξέλιξη της αφήγησης. Η συγγραφέας νοιάζεται περισσότερο για την ακριβή απεικόνιση της εποχής και τη δημιουργία ολοζώντανων και κινούμενων εικόνων στον νου του αναγνώστη, παρά για τη δημιουργία σασπένς στην υπόθεση. Κέντρο της αφήγησής της παραμένουν οι τόποι που επισκέπτεται ο ήρωάς της, κατά κύριο λόγο, τα ίδια τα βιβλία και η φιλοσοφία, δευτερευόντως, καθώς και η ψυχολογία και τα συναισθήματα του πρωταγωνιστή, μετά από τα δύο παραπάνω όμως. Παρ’ όλα αυτά, το φινάλε του μυθιστορήματος θα είναι αναπάντεχο για τον αναγνώστη.

kleidarithmos periplanwmeni vivliothikiΔύσκολα, πάντως, θα βρει κανείς τελειότερες περιγραφές σε βιβλίο, τόσο θρησκευτικών κτιρίων του ισλάμ όσο και της ερήμου, αυτής που κυβερνά πάντοτε ανά τους αιώνες την ψυχή και την καρδιά όλων των κατοίκων της αραβικής χερσονήσου. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η ομορφιά των περιγραφών διατηρείται και στη μεταφορά του κειμένου στην ελληνική από τη μεταφράστρια Ελένη Καπετανάκη.

«Αμμόλοφοι σκορπίζονται και ξεφυτρώνουν πάλι. Ξαφνικά, ανάμεσά τους, προβάλλουν δυσθεώρητοι επιβλητικοί βράχοι με μυτερές κορυφές, τζίνι ετοιμοπόλεμα, παραταγμένα, λες, για μια σπουδαία αποστολή. Οι καμπύλες βάσεις τους καθρεφτίζονται σε ρυάκια που κυλάνε φιδογυριστά ανάμεσά τους, με χαλίκια που λαμπυρίζουν και νερό γλυκόπιοτο. Τριγύρω φοινικόδεντρα και ακακίες, κλαδιά που τρυπώνουν ανάμεσα στους βράχους και σμήνη από πέρδικες που επαγρυπνούν, με τους νεοσσούς τους να ακολουθούν σαν σφιχτοπλεγμένες χάντρες».

Ένα βιβλίο για τον ισλαμικό Μεσαίωνα που θα συναρπάσει τους λάτρεις της Ιστορίας, του ιστορικού μυθιστορήματος, αλλά και της φιλοσοφίας, το οποίο δικαίως απέσπασε το μετάλλιο Ναγκίμπ Μαχφούζ για τη Λογοτεχνία.


* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, ο τόμος «Γραφο... σκιάσεις: Ασκήσεις δημιουργικής γραφής για εφήβους και ενήλικες» (εκδ. 24 Γράμματα).

politeia link more

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

Για την τριλογία «Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ [Hermann Broch] (μτφρ. Σοφία Αυγερινού, εκδ. Έρμα). Στην κεντρική εικόνα, ο συγγραφέας Χέρμαν Μπροχ.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Εάν δεχτούμε ότι είμαστε περιφερόμενες σκιές ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Οι εκδόσεις Ψυχογιός διοργανώνουν συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αφορμή το βιβλίο του Rodric Braithwaite «Μια Σύντομη Ιστορία της Ρωσίας», απόψε, Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο LIBER.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ