Για το μυθιστόρημα «Οι προφήτες», του Ρόμπερτ Τζόουνς Τζούνιορ (Robert Jones Jr), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, σε μετάφραση της Ρηγούλας Γεωργιάδου.
Του Κ.Β. Κατσουλάρη
Η μαύρη λογοτεχνία γνωρίζει τα τελευταία χρόνια πρωτόγνωρη άνθηση. Ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια νέα γενιά μαύρων συγγραφέων έχει ήδη δώσει έργα που διακρίνονται όχι μονάχα για τη θεματική τους τόλμη, αλλά και για τις μορφολογικές τους αναζητήσεις.
Ένας από τους νεότερους, ο Ρόμπερτ Τζόουνς Τζούνιορ, κατάφερε με το πρώτο του κιόλας μυθιστόρημα να εγγραφεί ως μια ξεχωριστή φωνή. Στους Προφήτες, ίσως για πρώτη φορά με τόση αμεσότητα, τίθεται στο κέντρο ενός μυθιστορήματος το θέμα της ομοφυλόφιλης επιθυμίας, όχι στην σύγχρονη Αμερική, αλλά στην κόλαση μιας φυτείας στον Μισισιπή.
Ο Σάμιουελ κι ο Αϊζάια, δυο έφηβοι που μεγάλωσαν μαζί μέσα στην σκλαβιά, είναι οι δυο αναντίρρητοι πρωταγωνιστές αυτής της πολυπρόσωπης και πολυπλόκαμης ιστορίας.
Ένα τεράστιο ψηφιδωτό
Στους Προφήτες, η αφήγηση θυμίζει τεράστιο ψηφιδωτό, που σταδιακά σχηματίζεται μπροστά στα μάτια μας, καθώς το ένα πρόσωπο μετά το άλλο αναλαμβάνουν τα ηνία της. Εκτός από τους δυο νεαρούς, σιγά σιγά γνωρίζουμε τα ποικίλα πρόσωπα της φυτείας, τόσο από τη μεριά των σκλάβων όσο και από τη μεριά των αφεντικών.
Με γραφή ποιητική και αποκαλυπτική, κάθε πρόσωπο περιδινείται γύρω από τα δικά του φαντάσματα. Το ορατό και το αόρατο, δυνάμεις ψυχικές και πνευματικές, συνυπάρχουν με θαυμαστό τρόπο στο μυθιστόρημα, σωρεύοντας φερτά ψυχικά υλικά που για άλλους ξεκινούν από διαλυμένες οικογένειες στην Ιρλανδία και για άλλους, αλίμονο, από αλωμένες φυλές στην Αφρική.
Πολυφωνικό, πολυπρισματικό, το μυθιστόρημα αυτό φιλοδοξεί και πετυχαίνει να εντάξει στις πεντακόσιες σελίδες του, ολόκληρη την ιστορία της σκλαβιάς, σε όλη την τραγικότητά της.
Ο Σάμιουελ και ο Αϊζάια φέρουν στις πλάτες τους όχι μονάχα την σκληρή μοίρα όσων πασχίζουν να διασώσουν την επιθυμία τους και την ανθρωπιά τους, σε έναν κλειστό κόσμο απόλυτης εξαχρείωσης... Γίνονται κολυμβήθρα εξαγνισμού κι απελευθέρωσης για οποιονδήποτε τους πλησιάζει, ακόμη και για τους βασανιστές τους.
 |
|
Ο Robert Jones, Jr. είναι Νεοϋορκέζος συγγραφέας. Σπούδασε δημιουργική γραφή και λογοτεχνία στο Brooklyn College. Έχει αρθρογραφήσει για τους New York Times, τα Essence και The Paris Review, και πολλά ακόμα έντυπα. Είναι ο ιδρυτής της διαδικτυακής κοινότητας για την κοινωνική δικαιοσύνη Son of Baldwin, που έχει πάνω από 275.000 μέλη σε όλες τις πλατφόρμες. Οι Προφήτες, το πρώτο του μυθιστόρημα, απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και ήταν φιναλίστ για το National Book Award, το Prix Medicis ξενόγλωσσου μυθιστορήματος, το Grand Prix de Litterature Americaine, καθώς και υποψήφιο για το Prix Femina, ενώ έχει εκδοθεί σε 15 χώρες. |
Μια φωνή πληθυντική, ιερουργική, θρησκευτική
Ανάμεσα στα μικρά κεφάλαια του βιβλίου, ψηφίδες ενός ευρύτατου οικοδομήματος, που πηγαίνει πολύ πίσω στον χρόνο και πολύ βαθιά στις συνειδήσεις και στον ψυχισμό των ηρώων, συναντάμε και μια ξεχωριστή φωνή, μια φωνή που μας απευθύνεται, ή μάλλον θα ήταν σωστότερο να πούμε, μια φωνή που απευθύνεται στους μαύρους ήρωες του βιβλίου, και είναι μια φωνή πληθυντική, ιερουργική, θρησκευτική. Είναι οι Προφήτες του τίτλου.
Η μαγεία άλλωστε, σε ποικίλες εκφάνσεις της, είναι ζυμωμένη με πολλές πλευρές της ζωής των ηρώων, πρωτίστως των γυναικών. Εκείνες και μόνο φαίνεται να διατηρούν ακέραιη ακόμη την επαφή, μέσα στον ζόφο της σκλαβιάς και της καθημερινής εξουθένωσης, με αυτές τις φωνές που έρχονται από τα βάθη των αιώνων, προσπαθώντας να εμψυχώσουν, να γιατρέψουν, να δείξουν τον δρόμο προς την απελευθέρωση.
Στον δρόμο προς την απελευθέρωση
Όπως σημείωσα στην αρχή, η μαύρη λογοτεχνία γνωρίζει άνθηση και αποτελεί την καλύτερη απάντηση σήμερα στην επανάκαμψη των ρατσιστικών αντιλήψεων και της κοινωνικής βίας. Οι Προφήτες, του νεοϋορκέζου αρθρογράφου και ακτιβιστή Ρόμπερτ Τζόουνς Τζούνιορ, είναι ένα εξαίρετο δείγμα αυτής της νέας γενιάς συγγραφέων, που ανανεώνουν την αμερικανική λογοτεχνία, τόσο θεματικά όσο και με το ύφος της γραφής τους. Ένα μυθιστόρημα σοφίας και βαθιάς αγάπης τον άνθρωπο.
