AdamSmith800

Για το μυθιστόρημα του Jim Thompson «Pop. 1280» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου, εκδ. Οξύ). Στην εικόνα, οι Φιλίπ Νουαρέ και Ιζαμπέλ Ιπέρ, στη βασισμένη στο μυθιστόρημα ταινία «Το ξεκαθάρισμα» (1982, Coup de torchon), του Μπερτράν Ταβερνιέ. Πριν από δυο χρόνια υπήρξαν έντονες φήμες ότι τα δικαιώματα έχει αγοράσει εκ νέου ο Γιώργος Λάνθιμος. 

Του Κυριάκου Αθανασιάδη

Πέρα από οτιδήποτε άλλο, το «Pop. 1280» είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται με απόλαυση ικανή να συγκριθεί μονάχα με την αντίστοιχη που σου προσφέρει ένα παγωτό: ένα μεγάλο, παχυντικό, γλυκό παγωτό, που το τρως σχεδόν στα κρυφά το μεσημέρι ενός Ιουλίου, κι εκείνο στάζει πάνω στο χέρι σου – αν και δεν σε νοιάζει. Δεν παύει βέβαια να είναι ένα επικίνδυνο βιβλίο, ένα βλάσφημο βιβλίο, ένας παραχαραγμένος χάρτης της ανθρώπινης φαυλότητας: γράφει παντού πως «Εδώ Υπάρχουν Δράκοι». Ο Τόμσον δεν τρέφει αυταπάτες ως προς το πού πάει το πράγμα – θα έβαζε το χέρι του στη φωτιά πως πάει κατά διαόλου. Εμείς πάλι πιστεύουμε το αντίθετο, αλλά δεν έχει σημασία τι πιστεύουμε εμείς. Σημασία έχει μόνο το έργο. Κι αυτό εδώ, όπως και το σύνολο της δουλειάς αυτού του εκπληκτικού συγγραφέα, είναι ένα αριστούργημα. Ένα μισάνθρωπο, απαισιόδοξο, πεισιθάνατο αριστούργημα. Ένα μαύρο βιβλίο.

Αυτό εδώ, όπως και το σύνολο της δουλειάς αυτού του εκπληκτικού συγγραφέα, είναι ένα αριστούργημα. Ένα μισάνθρωπο, απαισιόδοξο, πεισιθάνατο αριστούργημα. Ένα μαύρο βιβλίο.

Εδώ έχουμε να κάνουμε ακριβώς με την αποθέωση του κυνισμού. Ο σερίφης Νικ Κόρεϊ είναι ένα Ανθρωπάκι, ένας Homunculus που πρόλαβε να διαβάσει τα βιβλία που έπρεπε –και μάλλον όχι και πολύ βιαστικά– για να «ανοίξει το μυαλό του», και παράλληλα να φάει το χώμα που επιβαλλόταν να φάει για να κλείσει η ψυχή του, και που πια, καθώς δεν υπάρχει γι’ αυτόν τίποτε άλλο κάτω από τον ουρανό, θέλει να παραμείνει γαντζωμένος πάση θυσία στη θέση του και να περνά όσο πιο καλά μπορεί και όσο πιο φιλήδονα είναι δυνατόν, δεδομένων των περιστάσεων και των περιορισμών του χώρου.

«Γιατί έχω πολλή δουλειά μπροστά μου, Ροζ, όχι αστεία. Και πρέπει να παραμείνω Σερίφης, ο ανώτερος υπάλληλος του νόμου στην Κομητεία Ποτς, αυτού του μέρους που αποτελεί τον κόσμο όλο για τους περισσότερους κατοίκους του, γιατί ποτέ τους δεν έχουν βγει λιγάκι παραέξω. Πρέπει να παραμείνω Σερίφης, διότι παραδόξως είμαι άρτια εφοδιασμένος για τη θέση αυτή και δεν επιτρέπεται να την εγκαταλείψω. Κάθε τόσο σκέφτομαι να τα παρατήσω, αλλά γρήγορα οι σωστές σκέψεις και λέξεις επιστρέφουν στο μυαλό και στο στόμα μου και με κρατούν στη θέση μου. Πρέπει να είμαι αυτό, Ροζ. Αυτός είναι ο προορισμός μου, να είμαι Σερίφης της Κομητείας Ποτς για πάντα, στον αιώνα τον άπαντα. Πρέπει να συνεχίσω να κάνω το θέλημα του Κυρίου· είμαι όργανό του».

Η μικρή αυτή πόλη με τους 1.280 κατοίκους δεν είναι και για πολλά-πολλά, αλλά έτσι κι αλλιώς δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Καμιά φορά, πρέπει να συμβιβαστείς με τα λίγα: να συμβιβαστείς με το Πότσβιλ. Αρκεί να έχεις πολύ και πολύ λιπαρό φαγητό για να γεμίζεις μέχρι αηδίας το στομάχι σου και έναν άδειο καναπέ στη διάθεσή σου για να κοιμάσαι για ώρες και ώρες και να ξεχνάς (γιατί πρέπει να ξεχνάς – όπως επίσης πρέπει να μη δίνεις σημασία γενικώς, αλλιώς μπορεί και να τρελαθείς) και την προθυμία να κλείνεις τις υποθέσεις που πρέπει να κλείσουν για να μη διαταραχτεί η κατάσταση των πραγμάτων, αυτή που στο κέντρο της έχει εσένα.

imthompson

Ο Jim Thompson γεννήθηκε στο Αναντάρκο της Οκλαχόμα το 1906 (ο πατέρας του ήταν σερίφης στην κομητεία Κάντο). Ξεκίνησε να γράφει διηγήματα στην εφηβεία του και στις αρχές της δεκαετίας του ’50 έφτασε να «κυριαρχήσει» στην αγορά της pulp fiction λογοτεχνίας, με την έκδοση δεκάδων τίτλων σε διάστημα λίγων ετών. Η ανατρεπτική πλοκή των ιστοριών του ευνόησε τη μεταφορά αρκετών βιβλίων του στη μεγάλη οθόνη.

politeia link more

Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με ένα κυνικό μικρό μυθιστόρημα, ένα «αναρχικό» μυθιστόρημα, έχουμε όμως να κάνουμε και με ένα τόσο καλοκουρδισμένο και σοφά προσχεδιασμένο κείμενο (πράγμα που θα αργήσουμε να αντιληφθούμε, και δεν θα καταλάβουμε σε όλη του την έκταση παρά μόνο όταν πια τελειώσει το βιβλίο), που είναι από μόνο του ένα μεγάλο μάθημα δημιουργικής γραφής. Τίποτε δεν περισσεύει από εδώ, και καθετί είναι σωστό να βρίσκεται εκεί που βρίσκεται. Για όλα υπάρχει λόγος που λέγονται όπως λέγονται και που γίνονται στον χρόνο που γίνονται. Όλα ακολουθούν το Μεγάλο Σχέδιο του καταραμένου αυτού παλπ συγγραφέα – και του Θεού. Ποιος είναι ο Θεός εδώ; Ο γνωστός. Αλλά και ο κατ’ εικόνα του πλασμένος άνθρωπος.

POP 1280Οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές του δράματος είναι αυτοί που θα περίμενε κανείς από ένα βιβλίο του Τόμσον: νταβατζήδες και πόρνες, φονιάδες και προδότες, ρατσιστές και κακομοίρηδες, μισογύνηδες άντρες και εκδικητικές γυναίκες, έκφυλοι και ηδονοβλεψίες, διεφθαρμένοι πολιτικοί και διεφθαρμένοι πολίτες. Μια πινακοθήκη τεράτων, freaks, που κάνουν ό,τι μπορούν για να παραμείνει η μικρή αυτή αμερικάνικη πόλη στρωμένη λάσπη (από τη βροχή, τα σωματικά υγρά και το αίμα) και καπνιά (από τους εμπρησμούς, τα φτηνά πούρα και το μπαρούτι). Τα καταφέρνουν μια χαρά, είναι ειδικοί σ’ αυτό. Οι φόνοι, η μοιχεία, οι απάτες, η διπλοπροσωπία, η διαφθορά – όλα είναι εγκατεστημένα εδώ, και δεν θα το κουνήσουν ποτέ. Σίγουρα πάντως δεν θα κάνει κάτι ο καλός σερίφης Νικ Κόρεϊ για να τα διώξει. Το αντίθετο τον νοιάζει.

Γραμμένο –πράγμα λογικό, αλλιώς θα ήταν αφόρητο– με χιούμορ και έξω καρδιά (ευχαριστίες στη μεταφράστρια για την καταπληκτική απόδοση της ατμόσφαιρας), το Pop. 1280 είναι ένα από το πιο μαύρα, κλειστοφοβικά νουάρ που θα διαβάσετε ποτέ, ένα «κατάμαυρο “γουέστερν νουάρ” εκδίκησης, λαγνείας και προδοσίας», όπως έχει γραφτεί. Αλλά, είπαμε: διαβάζεται με απόλαυση.

Μολονότι έχει ήδη μεταφερθεί στο σινεμά το 1981 (άλλωστε ο Τόμσον έχει προσφέρει γενικά πολύ υλικό στο κινηματογραφικό νουάρ, με πρώτο και καλύτερο το φιλμ του Στίβεν Φρίαρς Οι κλέφτες), ελπίζουμε πως ευσταθούν ακόμη οι φήμες ότι θα είναι μία από τις επόμενες ταινίες του Γιώργου Λάνθιμου.

* Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ είναι συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, «Ένα παγωτό για τον Ισίδωρο» (εκδ. Κλειδάριθμος).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

03 Σεπτεμβρίου 2023 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

23 σημαντικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως

Πρόγραμα σημαντικών εκδηλώσεων στην Κεντρική Σκηνή «Μελίνα Μερκούρη» στη διάρκεια όλων των ημερών του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως. Επιμέλεια: Book Press

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ