AdamSmith800

Για το μυθιστόρημα του Jim Thompson «Pop. 1280» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου, εκδ. Οξύ). Στην εικόνα, οι Φιλίπ Νουαρέ και Ιζαμπέλ Ιπέρ, στη βασισμένη στο μυθιστόρημα ταινία «Το ξεκαθάρισμα» (1982, Coup de torchon), του Μπερτράν Ταβερνιέ. Πριν από δυο χρόνια υπήρξαν έντονες φήμες ότι τα δικαιώματα έχει αγοράσει εκ νέου ο Γιώργος Λάνθιμος. 

Του Κυριάκου Αθανασιάδη

Πέρα από οτιδήποτε άλλο, το «Pop. 1280» είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται με απόλαυση ικανή να συγκριθεί μονάχα με την αντίστοιχη που σου προσφέρει ένα παγωτό: ένα μεγάλο, παχυντικό, γλυκό παγωτό, που το τρως σχεδόν στα κρυφά το μεσημέρι ενός Ιουλίου, κι εκείνο στάζει πάνω στο χέρι σου – αν και δεν σε νοιάζει. Δεν παύει βέβαια να είναι ένα επικίνδυνο βιβλίο, ένα βλάσφημο βιβλίο, ένας παραχαραγμένος χάρτης της ανθρώπινης φαυλότητας: γράφει παντού πως «Εδώ Υπάρχουν Δράκοι». Ο Τόμσον δεν τρέφει αυταπάτες ως προς το πού πάει το πράγμα – θα έβαζε το χέρι του στη φωτιά πως πάει κατά διαόλου. Εμείς πάλι πιστεύουμε το αντίθετο, αλλά δεν έχει σημασία τι πιστεύουμε εμείς. Σημασία έχει μόνο το έργο. Κι αυτό εδώ, όπως και το σύνολο της δουλειάς αυτού του εκπληκτικού συγγραφέα, είναι ένα αριστούργημα. Ένα μισάνθρωπο, απαισιόδοξο, πεισιθάνατο αριστούργημα. Ένα μαύρο βιβλίο.

Αυτό εδώ, όπως και το σύνολο της δουλειάς αυτού του εκπληκτικού συγγραφέα, είναι ένα αριστούργημα. Ένα μισάνθρωπο, απαισιόδοξο, πεισιθάνατο αριστούργημα. Ένα μαύρο βιβλίο.

Εδώ έχουμε να κάνουμε ακριβώς με την αποθέωση του κυνισμού. Ο σερίφης Νικ Κόρεϊ είναι ένα Ανθρωπάκι, ένας Homunculus που πρόλαβε να διαβάσει τα βιβλία που έπρεπε –και μάλλον όχι και πολύ βιαστικά– για να «ανοίξει το μυαλό του», και παράλληλα να φάει το χώμα που επιβαλλόταν να φάει για να κλείσει η ψυχή του, και που πια, καθώς δεν υπάρχει γι’ αυτόν τίποτε άλλο κάτω από τον ουρανό, θέλει να παραμείνει γαντζωμένος πάση θυσία στη θέση του και να περνά όσο πιο καλά μπορεί και όσο πιο φιλήδονα είναι δυνατόν, δεδομένων των περιστάσεων και των περιορισμών του χώρου.

«Γιατί έχω πολλή δουλειά μπροστά μου, Ροζ, όχι αστεία. Και πρέπει να παραμείνω Σερίφης, ο ανώτερος υπάλληλος του νόμου στην Κομητεία Ποτς, αυτού του μέρους που αποτελεί τον κόσμο όλο για τους περισσότερους κατοίκους του, γιατί ποτέ τους δεν έχουν βγει λιγάκι παραέξω. Πρέπει να παραμείνω Σερίφης, διότι παραδόξως είμαι άρτια εφοδιασμένος για τη θέση αυτή και δεν επιτρέπεται να την εγκαταλείψω. Κάθε τόσο σκέφτομαι να τα παρατήσω, αλλά γρήγορα οι σωστές σκέψεις και λέξεις επιστρέφουν στο μυαλό και στο στόμα μου και με κρατούν στη θέση μου. Πρέπει να είμαι αυτό, Ροζ. Αυτός είναι ο προορισμός μου, να είμαι Σερίφης της Κομητείας Ποτς για πάντα, στον αιώνα τον άπαντα. Πρέπει να συνεχίσω να κάνω το θέλημα του Κυρίου· είμαι όργανό του».

Η μικρή αυτή πόλη με τους 1.280 κατοίκους δεν είναι και για πολλά-πολλά, αλλά έτσι κι αλλιώς δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Καμιά φορά, πρέπει να συμβιβαστείς με τα λίγα: να συμβιβαστείς με το Πότσβιλ. Αρκεί να έχεις πολύ και πολύ λιπαρό φαγητό για να γεμίζεις μέχρι αηδίας το στομάχι σου και έναν άδειο καναπέ στη διάθεσή σου για να κοιμάσαι για ώρες και ώρες και να ξεχνάς (γιατί πρέπει να ξεχνάς – όπως επίσης πρέπει να μη δίνεις σημασία γενικώς, αλλιώς μπορεί και να τρελαθείς) και την προθυμία να κλείνεις τις υποθέσεις που πρέπει να κλείσουν για να μη διαταραχτεί η κατάσταση των πραγμάτων, αυτή που στο κέντρο της έχει εσένα.

imthompson

Ο Jim Thompson γεννήθηκε στο Αναντάρκο της Οκλαχόμα το 1906 (ο πατέρας του ήταν σερίφης στην κομητεία Κάντο). Ξεκίνησε να γράφει διηγήματα στην εφηβεία του και στις αρχές της δεκαετίας του ’50 έφτασε να «κυριαρχήσει» στην αγορά της pulp fiction λογοτεχνίας, με την έκδοση δεκάδων τίτλων σε διάστημα λίγων ετών. Η ανατρεπτική πλοκή των ιστοριών του ευνόησε τη μεταφορά αρκετών βιβλίων του στη μεγάλη οθόνη.

politeia link more

Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με ένα κυνικό μικρό μυθιστόρημα, ένα «αναρχικό» μυθιστόρημα, έχουμε όμως να κάνουμε και με ένα τόσο καλοκουρδισμένο και σοφά προσχεδιασμένο κείμενο (πράγμα που θα αργήσουμε να αντιληφθούμε, και δεν θα καταλάβουμε σε όλη του την έκταση παρά μόνο όταν πια τελειώσει το βιβλίο), που είναι από μόνο του ένα μεγάλο μάθημα δημιουργικής γραφής. Τίποτε δεν περισσεύει από εδώ, και καθετί είναι σωστό να βρίσκεται εκεί που βρίσκεται. Για όλα υπάρχει λόγος που λέγονται όπως λέγονται και που γίνονται στον χρόνο που γίνονται. Όλα ακολουθούν το Μεγάλο Σχέδιο του καταραμένου αυτού παλπ συγγραφέα – και του Θεού. Ποιος είναι ο Θεός εδώ; Ο γνωστός. Αλλά και ο κατ’ εικόνα του πλασμένος άνθρωπος.

POP 1280Οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές του δράματος είναι αυτοί που θα περίμενε κανείς από ένα βιβλίο του Τόμσον: νταβατζήδες και πόρνες, φονιάδες και προδότες, ρατσιστές και κακομοίρηδες, μισογύνηδες άντρες και εκδικητικές γυναίκες, έκφυλοι και ηδονοβλεψίες, διεφθαρμένοι πολιτικοί και διεφθαρμένοι πολίτες. Μια πινακοθήκη τεράτων, freaks, που κάνουν ό,τι μπορούν για να παραμείνει η μικρή αυτή αμερικάνικη πόλη στρωμένη λάσπη (από τη βροχή, τα σωματικά υγρά και το αίμα) και καπνιά (από τους εμπρησμούς, τα φτηνά πούρα και το μπαρούτι). Τα καταφέρνουν μια χαρά, είναι ειδικοί σ’ αυτό. Οι φόνοι, η μοιχεία, οι απάτες, η διπλοπροσωπία, η διαφθορά – όλα είναι εγκατεστημένα εδώ, και δεν θα το κουνήσουν ποτέ. Σίγουρα πάντως δεν θα κάνει κάτι ο καλός σερίφης Νικ Κόρεϊ για να τα διώξει. Το αντίθετο τον νοιάζει.

Γραμμένο –πράγμα λογικό, αλλιώς θα ήταν αφόρητο– με χιούμορ και έξω καρδιά (ευχαριστίες στη μεταφράστρια για την καταπληκτική απόδοση της ατμόσφαιρας), το Pop. 1280 είναι ένα από το πιο μαύρα, κλειστοφοβικά νουάρ που θα διαβάσετε ποτέ, ένα «κατάμαυρο “γουέστερν νουάρ” εκδίκησης, λαγνείας και προδοσίας», όπως έχει γραφτεί. Αλλά, είπαμε: διαβάζεται με απόλαυση.

Μολονότι έχει ήδη μεταφερθεί στο σινεμά το 1981 (άλλωστε ο Τόμσον έχει προσφέρει γενικά πολύ υλικό στο κινηματογραφικό νουάρ, με πρώτο και καλύτερο το φιλμ του Στίβεν Φρίαρς Οι κλέφτες), ελπίζουμε πως ευσταθούν ακόμη οι φήμες ότι θα είναι μία από τις επόμενες ταινίες του Γιώργου Λάνθιμου.

* Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ είναι συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, «Ένα παγωτό για τον Ισίδωρο» (εκδ. Κλειδάριθμος).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

Για το μυθιστόρημα της Νόρα Ίκστενα [Nora Ikstena] «Μητρικό γάλα» (μτφρ. Μαριάννα Αβούρη, εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «Soviet Milk» (2023). 

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Ζωή μ...

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ