alt

Για τη μονόπρακτη τραγωδία του Oscar Wilde, Σαλώμη (μτφρ. Θανάσης Τριαρίδης, Χαρά Σύρου, εκδ. Gutenberg).

Του Κώστα Δρουγαλά

Η Σαλώμη, η μονόπρακτη τραγωδία του Όσκαρ Ουάιλντ, γράφεται το 1891, την ίδια χρονιά που εκδίδεται για πρώτη φορά και το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι. Μπορεί το θεατρικό κείμενο του Ιρλανδού συγγραφέα για τη βιβλική πλανεύτρα Σαλώμη να μην είναι τόσο διάσημο όσο ο Ντόριαν Γκρέι, ωστόσο παραμένει ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του αισθητισμού, όπως επίσης και ένα γραπτό μνημείο του δυτικού πολιτισμού.

Η Σαλώμη εκδόθηκε για πρώτη φορά στα γαλλικά το 1893, ενώ στα αγγλικά κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά σε μετάφραση του Άλφρεντ Ντάγκλας. Το παρόν βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg συγκροτεί μία τρίγλωσση έκδοση, με το εξώφυλλο και τις εσωτερικές εικόνες να προέρχονται από την πρώτη αγγλική έκδοση της Σαλώμης. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του κειμένου όμως αποτελεί το μεταφραστικό ζήτημα: οι δύο «μεταφραστές» (Χαρά Σύρου - Θανάσης Τριαρίδης) στόχευσαν λιγότερο στην κυριολεκτική απόδοση και περισσότερο στη δημιουργική μεταγραφή του έργου – άλλωστε η τελευταία είναι αυτή που συνιστά την «αναγκαιότητα μιας γλώσσας», όπως σωστά επισημαίνεται στην εισαγωγή του κειμένου. Έτσι στη μονόπρακτη τραγωδία του Ουάιλντ εντάσσονται κομμάτια από την Αποκάλυψη, στίχοι του Σολωμού, του Καβάφη, του Γκάτσου, του Χειμωνά, του Πόε, συναντούμε την αντιστροφική μανιέρα του Μπλέικ, διακρίνουμε την επιθετική καθαρότητα των λόγων του Νίτσε και του Μαλαρμέ, που αποτέλεσε και την κινητήρια δύναμη του συμβολιστικού κινήματος στα τέλη του 19ου αιώνα.

Στη μονόπρακτη τραγωδία του Ουάιλντ εντάσσονται κομμάτια από την Αποκάλυψη, στίχοι του Σολωμού, του Καβάφη, του Γκάτσου, του Χειμωνά, του Πόε, συναντούμε την αντιστροφική μανιέρα του Μπλέικ, διακρίνουμε την επιθετική καθαρότητα των λόγων του Νίτσε και του Μαλαρμέ, που αποτέλεσε και την κινητήρια δύναμη του συμβολιστικού κινήματος στα τέλη του 19ου αιώνα.

Η ιστορία της βιβλικής Σαλώμης είναι γνωστή σε όλους: η Σαλώμη χορεύει τον χορό των εφτά πέπλων για τον Ηρώδη και ως αντάλλαγμα ζητάει το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή. Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι ότι ο Ουάιλντ εμπλούτισε την ιστορία της Σαλώμης εξαιτίας των ελάχιστων στοιχείων που μας παραδίδουν οι ευαγγελιστές Μάρκος και Ματθαίος. Είναι ένα έργο που λαμβάνει υπόψη τόσο τα κινήματα του Συμβολισμού και του Αισθητισμού όσο και το ιστορικό και λογοτεχνικό υπόβαθρο της Σαλώμης· χρωστάει πάρα πολλά στον Φλωμπέρ, στον Μαλαρμέ αλλά και στη ζωγραφική του Μορώ. Όσον αφορά στη γλώσσα, αυτή είναι απλή – αυτό ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι ο Ουάιλντ έγραψε το κείμενο στα γαλλικά. Παρ’ όλα αυτά η Σαλώμη μοιάζει με προάγγελο του θεάτρου του παραλόγου. Άλλωστε ο Μπόρχες είχε δίκιο για τον Ιρλανδό συγγραφέα: η ασημαντότητα της τεχνικής του συνηγορεί στο ουσιαστικό του μεγαλείο.

Ο χαρακτήρας της Σαλώμης αποτελεί το κέντρο του λογοτεχνικού σύμπαντος του Ουάιλντ: η δράση, η ένταση, οι συγκρούσεις, όλα λαμβάνουν χώρα γύρω από τη Σαλώμη. Η ουαϊλντική φιγούρα απελευθερώνεται από τα γνώριμα δεσμά της παράδοσης και γίνεται υπερβατική, σύμφωνη πάντα με τα γνωρίσματα του Συμβολισμού. Όλα αυτά κάτω από το φως της Σελήνης, που δίνει διαρκώς την αίσθηση πως το ίδιο το κείμενο του Ουάιλντ αιμορραγεί – και το αίμα του Ιωάννη που αφήνει θαρρείς μια γεύση από σίδερο στο στόμα του αναγνώστη.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ είναι εκπαιδευτικός και βιβλιοκριτικός.

altΣαλώμη
Μονόπρακτη τραγωδία με δεκαέξι σχέδια του Όμπρει Μπίρντσλεϊ
Oscar Wilde
Μτφρ. Θανάσης Τριαρίδης, Χαρά Σύρου
Gutenberg 2016
Σελ. 232, τιμή εκδότη €14,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ OSCAR WILDE

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο τάφος της Αντιγόνης» της Μαρία Θαμπράνο (κριτική) – Πεδίο όπου συγκλίνουν προβληματισμοί για τη δικαιοσύνη, το φύλο, την ταυτότητα

«Ο τάφος της Αντιγόνης» της Μαρία Θαμπράνο (κριτική) – Πεδίο όπου συγκλίνουν προβληματισμοί για τη δικαιοσύνη, το φύλο, την ταυτότητα

Για το θεατρικό κείμενο της Μαρία Θαμπράνο (María Zambrano) «Ο τάφος της Αντιγόνης» (μτφρ. Μαίρη Ι. Γιόση, Χρήστος Σιορίκης, εκδ. Loggia). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας.

Γράφει η Ιωάννα Φωτοπούλου 

Οι μύ...

«Ταξιδεύοντας στη χώρα της ουτοπίας» της Έλενας Παπαλεξίου (κριτική) – Ιχνηλατώντας τη μοναδική πορεία της Αριάν Μνουσκίν

«Ταξιδεύοντας στη χώρα της ουτοπίας» της Έλενας Παπαλεξίου (κριτική) – Ιχνηλατώντας τη μοναδική πορεία της Αριάν Μνουσκίν

Για το βιβλίο της Έλενας Παπαλεξίου «Ταξιδεύοντας στη χώρα της ουτοπίας – Η Αριάν Μνουσκίν και το Θέατρο του Ήλιου» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καπόν. Κεντρική εικόνα: Η Αριάν Μνουσκίν (Ariane Mnouchkine).

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

...
«Ένα κουκλόσπιτο του Χένρικ Ίψεν – Δραματουργική ανάλυση από κοινωνιολογική οπτική» της Μαρίας Μανωλοπούλου (κριτική)

«Ένα κουκλόσπιτο του Χένρικ Ίψεν – Δραματουργική ανάλυση από κοινωνιολογική οπτική» της Μαρίας Μανωλοπούλου (κριτική)

Για το δοκίμιο της Μαρίας Μανωλοπούλου «Ένα κουκλόσπιτο του Χένρικ Ίψεν – Δραματουργική ανάλυση από κοινωνιολογική οπτική» (εκδ. Υψικάμινος). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την κινηματογραφική διασκευή του σκηνοθέτη Πάτρικ Γκάρλαντ, με την Κλαιρ Μπλουμ και τον Άντονι Χόπκινς (1973). 

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πώς έφτασε το Ιράν ως εδώ; – Διαβάσαμε το πολυσυλλεκτικό γκράφικ νόβελ «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», σε επιμέλεια Μαρζάν Σατραπί

Πώς έφτασε το Ιράν ως εδώ; – Διαβάσαμε το πολυσυλλεκτικό γκράφικ νόβελ «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», σε επιμέλεια Μαρζάν Σατραπί

Το συλλογικό graphic novel «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» (μτφρ. Στεφανία Γεωργάκη, εκδ. Επόμενος Σταθμός), υπό τη διεύθυνση της Μαρζάν Σατραπί, μια πολυσυλλεκτική καταγραφή της κατάστασης στο Ιράν σήμερα, εστιάζει στην ασφυκτική ζωή των γυναικών, ενώ αναδεικνύει και άλλες πλευρές του θεοκρατικού καθεστώτος. ...

«Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη

«Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη

Η θρυλική πολιτική σάτιρα «Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας τιμά τ...

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ