alt

Για την ποιητική συλλογή της Έλσας Κορνέτη «Κανονικοί άνθρωποι με λοφίο και μια παρδαλή ουρά» (εκδ. Γαβριηλίδης)

Του Παναγιώτη Γούτα

Η Έλσα Κορνέτη (γεννημένη στο Μόναχο) έχει πυκνή παρουσία στις ποιητικές δημιουργίες με επτά συλλογές μέσα σε 8 χρόνια. Ξεκίνησε να τυπώνει ποίηση από το 2007, δεν μπορεί βέβαια να χαρακτηριστεί νέα ποιήτρια παρά τη χρονιά της ποιητικής αφετηρίας της, αφού δημιούργησε, έκτισε καλύτερα, ένα δικό της ποιητικό σύμπαν, ενώ φαίνεται πως από βιβλίο σε βιβλίο εξελίσσεται σημαντικά, σε βαθμό που με το τελευταίο βιβλίο της να δείχνει στοιχεία ιδιαίτερα ώριμης και κατασταλαγμένης δημιουργού.

Κοιτώντας την εργογραφία της εντύπωση προκαλεί πως δεν τηρεί αυστηρά στις ποιητικές της εκδόσεις τη σύμβαση της διετίας που, κατά κανόνα, ακολουθούν άλλοι ομότεχνοί της, αφού το 2007 τύπωσε δύο ποιητικές συλλογές, ενώ δύο διαδοχικές χρονιές (2012, 2013) από ένα βιβλία κάθε φορά. Αυτό δείχνει, εκτός του ότι είναι πολυγραφότατη, πως υπάρχουν περίοδοι στη ζωή της που νιώθει ιδιαίτερα δημιουργική και αποφασίζει να εκμεταλλεύεται, ή, καλύτερα, να αξιοποιεί εκδοτικά αυτήν την έμπνευσή της, πράγμα που δείχνει, έως τώρα τουλάχιστον, να μην τη ζημιώνει στην εξέλιξή της και στην ποιητική της διαδρομή.

Στη συλλογή θα συναντήσουμε ποιήματα για νάρκισσους εραστές, για την ανθρώπινη παράνοια, για τη διακριτικότητα που υπεραπλουστεύεται και παρεξηγείται από τον ανήξερο και ανυποψίαστο περίγυρο, αφού εκλαμβάνεται ως αδυναμία, ίσως, ακόμα ακόμα, και ως ανθρώπινο μειονέκτημα.

Στη συλλογή της με τον ασυνήθιστο τίτλο Κανονικοί άνθρωποι με λοφίο και μια παρδαλή ουρά θα συναντήσουμε ποιήματα για νάρκισσους εραστές που αντικρίζουν τη γύμνια τους στον καθρέφτη (σελ. 13: Κατακτώντας την τέχνη του έρωτα / απώλεσε τον έρωτα / μα κυρίως τον εαυτό του), ποιήματα για τον καλό, νέο κόσμο, τον ψεκασμένο με εντομοκτόνο που εξαφάνισε τις μέλισσες και έκανε τους ανθρώπους να βγάλουν λέπια, για την ανθρώπινη παράνοια, για τη διακριτικότητα που υπεραπλουστεύεται και παρεξηγείται από τον ανήξερο και ανυποψίαστο περίγυρο, αφού εκλαμβάνεται ως αδυναμία, ίσως, ακόμα ακόμα, και ως ανθρώπινο μειονέκτημα:

Ήταν ένας διακριτικός άνθρωπος
Που έπασχε από ακατάσχετη ευγένεια
Και έφυγε από υπερβολική διακριτικότητα
Η παρουσία του δεν επιβάρυνε κανέναν
Όταν πέθανε ο περίγυρος
Απλοποιώντας το φαινόμενο είπε:
Ήταν θέμα καλού χαρακτήρα

(Η Κορνέτη μ’ αυτό της το ποίημα επιβεβαιώνει αυτό που ένα καλοκαίρι διάβασα σε κάποιο φαρμακείο του πρώτου ποδιού της Χαλκιδικής, και με εντυπωσίασε για τον κυνισμό και την αλήθεια του: Καμία καλοσύνη δεν μένει ατιμώρητη).

Σε άλλες σελίδες του βιβλίου θα συναντήσουμε ποιήματα για αγαπημένα πρόσωπα που μας χάραξαν και έφυγαν από τη ζωή, για γυναίκες-πουλιά με κλουβιά στο κεφάλι, για γυναίκες-Πεταλίδες, για τοξικούς ανθρώπους και για τα δηλητήρια της ζωής (εαυτός, οικογένεια, δουλειά, συνάνθρωποι, ως πνιγηρά στερεότυπα φυσικά και όχι στην υγιή τους μορφή), για ανθρώπους εσωτερικού χώρου και κουρδιστά ανθρωπάκια. Αλλού, πάλι, η ποιήτρια αγγίζει την ανθρώπινη παράνοια, τις δυστοκίες της ζωής, ψηλαφεί τον ανθρώπινο φόβο, το παράλογο και την ασυναρτησία της ανθρώπινης ύπαρξης, την παρανοημένη και παρεξηγημένη κανονικότητα των ανθρώπινων καταστάσεων.

Είναι
Ένας άνθρωπος κανονικός
Ο Θεός του έδωσε
Ένα κεφάλι υπολογιστή
Ένα σώμα γραφείο
Μια καρδιά χρηματοκιβώτιο

Ο υπερρεαλισμός της Κορνέτη δεν είναι στείρος ούτε παρωχημένος αλλά σχετίζεται άμεσα με τον άνθρωπο, τις στρεβλώσεις της ζωής, τις παθογένειες της σημερινής κοινωνίας, την αγωνία της για το αύριο.

Πίσω από την τολμηρή εικονοποιία της Κορνέτη και τον υπερρεαλιστικό χαρακτήρα της ποίησής της, κρύβεται μια ευαίσθητη ματιά που θλίβεται με την κατάντια της ζωής, ένας διάχυτος ουμανισμός πίσω από τις λέξεις για ανθρώπινες αξίες που έχουν υποστεί τερατώδεις και αφύσικες, σχεδόν εξωπραγματικές, μεταλλάξεις και έχουν απολέσει προ πολλού τη σημασία, το βαθύτερο νόημα και την αλήθεια τους. Ο υπερρεαλισμός της Κορνέτη δεν είναι στείρος ούτε παρωχημένος (δεν βασίζεται δηλαδή απλώς στο ασυνήθιστο των λέξεων, στη εξεζητημένη συρραφή τους, στην τολμηρή εικόνα ως αυτοσκοπό και στην γλωσσοκεντρική κατεύθυνση – πράγματα ελαφρώς ξεπερασμένα στη σημερινή ποίηση, και αποκομμένα από την εποχή μας) αλλά σχετίζεται άμεσα με τον άνθρωπο, τις στρεβλώσεις της ζωής, τις παθογένειες της σημερινής κοινωνίας, την αγωνία της για το αύριο, που σαν φάντασμα πλανάται πάνω από τα κεφάλια ολονών. Η φτήνια, η κενότητα, η μηχανιστική αντίληψη περί ζωής, η επαναλαμβανόμενη ρουτινιάρικη, σχεδόν σχιζοφρενής, ανθρώπινη συμπεριφορά που κάποιοι (γελασμένοι ή υποκριτές) αποκαλούν με αφάνταστη ευκολία «σύγχρονο πολιτισμό» ή «καινούριο νέο κόσμο», κάνουν την ποιήτρια, υπερβαίνοντας τη θλίψη της και την αμηχανία της για όλο αυτό που αντικρίζει γύρω της, να σαρκάσει, να χλευάσει, να καυτηριάσει, να ειρωνευτεί, πάντα με λεπτή, έντεχνη λεκτική διατύπωση και ισορροπημένη εντέλει γραφή, τις παθογένειες μια κοινωνίας που αποδέχεται σε όλα τα επίπεδα το αφύσικο ως φυσιολογικό, το παράλογο ως λογικό, το αρρωστημένο ως υγιές. Αυτή η, κατά βάθος υπαρξιακή, ανισορροπία της ανθρώπινης ύπαρξης που επιμένει να καταδεικνύει (να ξεγυμνώνει, καλύτερα) η Κορνέτη με τη γραφή της, πιστεύω πως είναι και το δυνατό της χαρτί, το ιδιαιτέρως αναγνωρίσιμο στοιχείο σε όλες τις μέχρι τώρα ποιητικές συλλογές της, ο κοινός θεματικός τόπος (και τρόπος) των μέχρι τώρα βιβλίων της.

Από το οξύ και ακονισμένο ποιητικό βλέμμα της Κορνέτη δεν γλιτώνει και ο ρόλος των ανθρώπων του πνεύματος, ο τρόπος που δημιουργούν και εκφράζονται. Αντιγράφω από τη σελ. 54:

Ο συγγραφέας
Ο άνθρωπος σουπιά
Με την υπερτροφική κύστη
Τυλίγει γερά το χρόνο
Στα πλοκάμια του
Κι έπειτα παίρνει φόρα
Κι εκσφενδονίζεται
Σβήνοντας τα ίχνη
Με το μελάνι  του

Αλλά και η ανθρώπινη παράνοια, η ανεξιχνίαστη σαλότητα, το βαθιά σκοτεινό της ανθρώπινης ύπαρξης και ψυχής, πόσο ωραία εκφρασμένο μέσα σε 6 μόνο στίχους (σελ. 59):

«Υπάρχει έλλειψη σας λέω,
Υπάρχει έλλειψη…»
Μονολογούσε μες στην παγωνιά
Ο αγαθός τρελός της γειτονιάς
Όπως ξυπόλυτος σε προσπερνούσε
 
Υπάρχει έλλειψη…

Τα ποιήματα της συλλογής ποικίλουν ως προς τη μορφή τους: άλλα ολιγόστιχα, άλλα μεγαλύτερα σε έκταση, συστάδες ποιημάτων στεγασμένες κάτω από έναν τίτλο-ομπρέλα, μέχρι και σχηματική ποίηση (στίχοι Στο περιθώριο) σκοπίμως γραμμένη, οριζοντίως και καθέτως, στις άκρες των τελευταίων σελίδων, στο περιθώριο του βιβλίου.

Το Κανονικοί άνθρωποι με λοφίο και μια παρδαλή ουρά (ιδανικό συνάκουσμα των στίχων της Κορνέτη η σκοτεινά γοητευτική μουσική του Νικ Κέιβ, ιδίως οι παλιότερες μπαλάντες του – το συστήνω ανεπιφύλακτα στους θεριακλήδες του είδους), με το παράξενα εντυπωσιακό πίνακα-σχέδιο εξωφύλλου της ζωγράφου και μητέρας της ποιήτριας, Πέννυς Δίκα-Κορνέτη, είναι ένα βιβλίο συνειδητοποίησης και αναψηλάφησης του κόσμου και της ζωής. Μέσα από την άκρως ενδιαφέρουσα ματιά μιας ευαίσθητης ποιήτριας, που δίχως ανέξοδους συναισθηματισμούς, παρωχημένους λυρισμούς και γλυκερότητες, ποιητικές ευκολίες και κλισέ, καταθέτει θαρραλέα την αλήθεια της. 

*Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΟΥΤΑΣ είναι συγγραφέας και εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. 

altΚανονικοί άνθρωποι με λοφίο και μια παρδαλή ουρά
Έλσα Κορνέτη
Γαβριηλίδης 2014
Σελ. 88, τιμή εκδότη € 8,52

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΣΑΣ ΚΟΡΝΕΤΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αποδείξεις και Θεωρίες: Δοκίμια για την ποίηση» της Λουίζ Γκλικ (κριτική)

«Αποδείξεις και Θεωρίες: Δοκίμια για την ποίηση» της Λουίζ Γκλικ (κριτική)

Για τη συλλογή δοκιμίων της Λουίζ Γκλικ [Louise Glück] «Αποδείξεις και Θεωρίες: Δοκίμια για την ποίηση» (μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Στερέωμα). Στην κεντρική εικόνα, η Λουίζ Γκλικ.

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Τη Λουίζ Γ...

«Τα συντρίμμια και η αναστήλωσή τους – Η αλληλέγγυα ποιητική της Λύντιας Στεφάνου» του Αλέξη Ζήρα (κριτική)

«Τα συντρίμμια και η αναστήλωσή τους – Η αλληλέγγυα ποιητική της Λύντιας Στεφάνου» του Αλέξη Ζήρα (κριτική)

Για το δοκίμιο του Αλέξη Ζήρα «Τα συντρίμμια και η αναστήλωσή τους – Η αλληλέγγυα ποιητική της Λύντιας Στεφάνου» (εκδ. Θράκα). Στην κεντρική εικόνα, η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου στο σπίτι της ζωγράφου Νέλλης Ανδρικοπούλου (1948).

Γράφει η Χλόη Κουτσουμπέλη ...

«Βροχές Βερμίου» του Θανάση Μαρκόπουλου (κριτική) – Ένα ανθολόγιο τοπογραφικών δεδομένων

«Βροχές Βερμίου» του Θανάση Μαρκόπουλου (κριτική) – Ένα ανθολόγιο τοπογραφικών δεδομένων

Για την ποιητική συλλογή «Βροχές Βερμίου» του Θανάση Μαρκόπουλου (εκδ. Μελάνι). 

Γράφει ο Ιγνάτης Χουβαρδάς

Στην πρόσφατη ποιητική συλλογή ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

Στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση είδαμε τη μεγαλειώδη παράσταση «ROHTKO» του Πολωνού σκηνοθέτη Λούκα Τβαρκόφσκι [Lukasz Twarkowski], αποτέλεσμα συνεργασίας του με τον Κρίστιαν Λούπα.

Γράφει ο Νϊκος Ξένιος

Ο Λούκας Τβαρκόφσκι σκηνοθέτησε τ...

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Απονεμήθηκε στην Katja Oskamp και τη μεταφράστριά της στα αγγλικά Jo Heinrich, το «Dublin Literary Award 2023» για το μυθιστόρημά της Katja Oskam «Marzahn, Mon Amour». Σύντομα θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...
Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Ο Haruki Murakami [Χαρούκι Μουρακάμι] είναι ο πρώτος Ιάπωνας συγγραφέας που έλαβε το Βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών». Η συλλογή διηγημάτων του «Σε πρώτο ενικό» κυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Βασίλη Κιμούλη.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τον πρόλογο του συγγραφέα Παναγιώτη Γούτα της ανθολογίας κειμένων του «Κήπος βιβλίων – Διαβάζοντας Θεσσαλονικείς και Αμερικανούς πεζογράφους», που θα κυκλοφορήσει στις 17 Μαΐου από τις εκδόσεις Νησίδες.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ