penna pasolini

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Ο Σάντρο Πέννα (1906-1977) αντιπροσωπεύει μια εξαιρετική για την ιταλική αλλά και για την ευρωπαϊκή λογοτεχνία περίπτωση που έχει αρκετά μελετηθεί αλλά δεν έχει εξαντληθεί. Η ανάγνωση φέρνει κάθε φορά στην επιφάνεια νέα δεδομένα ανάλογα με το βιωματικό και το γνωστικό φορτίο των αποδεκτών. Σε ομόλογο κλίμα κινείται και η δημιουργική μετάφραση σε ό,τι αφορά τα ποιήματα και γενικότερα τα ποικίλα (αφηγηματικά, επιστολικά) κείμενα του Σ. Πέννα.

Στη συγκεκριμένη έκδοση του Ροδακιού, που περιλαμβάνει ογδόντα ένα ποιήματα προερχόμενα από τον συγκεντρωτικό τόμο Ποιήματα του Σ. Πέννα(Sandro Penna,Poesie, Garzanti Editore, Milano 2003), η μετάφραση του Ερρίκου Σοφρά αποτελεί δημιουργική πρόσληψη και διαχείριση του πρωτοτύπου. Στη διαδικασία αυτή εντάσσεται και ο τίτλος Ο σκονισμένος ποδηλάτης της ελληνικής έκδοσης, ο οποίος αποτελεί εύρημα του μεταφραστή σε συνδηλωτική σχέση με τα σημαινόμενα του βιβλίου: ποδήλατα και ποδηλάτες ως δίαυλοι επικοινωνίας διασχίζουν τον κειμενικό κόσμο, ενώ σκόνη ως σημασιολογική αχλύς αιωρείται επάνω από φυσικά και κυρίως εσωτερικά τοπία.

Η σχεδόν γενικευμένη χρήση της μεταφοράς αποδίδει λεπτομέρειες από τη δομή του εσωτερικού ανθρώπου, ο οποίος προσηλώνεται επιλεκτικά σε στοιχεία της εξωτερικής πραγματικότητας χωρίς να συνδέεται κατ’ ανάγκην μαζί της.

Η μετάφραση μεταφέρει στα καθ’ ημάς τον παραστατικό, λυρικό, αφηγηματικό, αφοριστικό, απερίφραστο, αποκαλυπτικό, δηλωτικό συν-/αισθημάτων λόγο του Σ. Πέννα, ως όχημα διεκπεραίωσης εννοιών, όπως είναι η σχέση ζωής και μνήμης, η ένδεια, η διασταύρωση του διφυούς σχήματος αγάπη-έρως με τον θάνατο, το περιεχόμενο του εσωτερικού και του κοινωνικού ανθρώπου με ιδιαίτερα συστατικά υλικά το όνειρο και τον μύθο, ενώ παρεμβαίνει και η αυτοαναφορικότητα της ποιητικής σύνθεσης ως τεκμήριο της συνειδητής σχέσης του δημιουργού με το έργο.

Κυρίως η σχεδόν γενικευμένη χρήση της μεταφοράς αποδίδει λεπτομέρειες από τη δομή του εσωτερικού ανθρώπου, ο οποίος προσηλώνεται επιλεκτικά σε στοιχεία της εξωτερικής πραγματικότητας χωρίς να συνδέεται κατ’ ανάγκην μαζί της. Στα στοιχεία αυτά ανήκουν π. χ. η θάλασσα, ο νυχτερινός ουρανός, ο αέρας, ο ήλιος, δρόμοι, σταθμοί, πεύκα, αστικές περιοχές, χωριά.

Η σύγχρονη αισθητική της μετάφρασης εξυπηρετεί την πρόσληψη των σημαινομένων δηλώνοντας με τον τρόπο αυτόν τη διαχρονική αντοχή των πρωτοτύπων κειμένων.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η δημιουργική ανάγνωση των ποιημάτων του Σ. Πέννα σε αντιστικτική σχέση προς τις δύο ελεγείες του (συνομήλικου του Πέννα) Γ.Χ. Ώντεν (W. H. Auden, 1907-1973) με τους τίτλους «Πένθιμο μπλουζ» και «Στη μνήμη του Γ. Μπ. Γέητς» στην κοινή έκδοσή τους από το Ροδακιό (2012) και σε ομόλογη προς εκείνη των ποιημάτων του Σ. Πέννα μετάφραση, επίσης από τον Ε. Σοφρά.

auden-photoΑνεξάρτητα από τα πραγματικά στοιχεία που οι ελεγείες περιλαμβάνουν, στην ουσία πρόκειται για τη δημιουργική διαχείριση ζητημάτων, όπως είναι η σχέση ανάμεσα στο διφυές αγάπη-έρως και στον θάνατο, ο εσωτερικός, ο κοινωνικός και ο φυσικός άνθρωπος, η δημιουργία ως μια μορφή αθανασίας, η αξία της ανθρώπινης ύπαρξης.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Γ.Χ. Ώντεν διατυπώνει με τον παραστατικότερο τρόπο την άποψη (την οποία η μετάφραση μεταφέρει χωρίς απώλειες στη συγκεκριμένη έκδοση), ότι η δημιουργία αγνοεί τον θάνατο ως αποκοπή από το αντικειμενικό, χωροχρονικό περιβάλλον, ενώ ο δημιουργός μετά θάνατον ταυτίζεται με το έργο, μάλλον εγκαθίσταται στο πεδίο κυριαρχίας του έργου και μεταλλάσσεται σε κτήμα της κοινωνίας των αποδεκτών μέσα από τη δημιουργική πρόσληψη του έργου.

Για άλλη μια φορά, οι εκδόσεις Το Ροδακιό ενισχύουν τη σύγχρονη αγορά του βιβλίου με υψηλής αισθητικής τεκμήρια επικοινωνίας ανάμεσα σε δύο σημαντικές περιοχές λόγου που αντιπροσωπεύουν η πρωτότυπη λογοτεχνία και η δημιουργική μετάφραση.    

 

podilatis-exof

Ο σκονισμένος ποδηλάτης
Σάντρο Πέννα (Ποιήματα 1928-1976)
Ανθολόγηση-μετάφραση: Ερρίκος Σοφράς
Το Ροδακιό, Αθήνα 2012
Σελ. 144 , τιμή €19,17
politeia-link

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ SANDRO PENNA

 

audenΠένθιμο μπλουζ / Στη μνήμη του Γ.Μπ. Γέιτς
Γ.Χ. Ώντεν
Ανθολόγηση-μετάφραση: Ερρίκος Σοφράς
Το Ροδακιό, Αθήνα 2012
Σελ. 20, τιμή €10,65
politeia-link

 

 

 

 

TA BIBLIA TOY W.H. AUDEN

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πιστή και ενάρετη νύχτα» της Λουίζ Γκλικ (κριτική)

«Πιστή και ενάρετη νύχτα» της Λουίζ Γκλικ (κριτική)

Για το ποιητικό έργο της Λουίζ Γκλικ [Louise Glück] «Πιστή και ενάρετη νύχτα» (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, Δήμητρα Κωτούλα, εκδ. Στερέωμα).

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Δημιουργός του έργου Πιστή και ενάρετη νύχτα είναι η ...

«Πράξεις των Αποστόλων» του Ιωάννη Πανουτσόπουλου (κριτική) – Η θέση του ανθρώπου στην κοσμική σούπα

«Πράξεις των Αποστόλων» του Ιωάννη Πανουτσόπουλου (κριτική) – Η θέση του ανθρώπου στην κοσμική σούπα

Για την ποιητική συλλογή του Ιωάννη Πανουτσόπουλου «Πράξεις των Αποστόλων» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, έργο της Valerie Hegarty.

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Για ένα «σύννεφο με παντελόνια»

...
«Τελευταίο σκοτάδι» του Αργύρη Παλούκα (κριτική) – Ολιγόστιχα ποιήματα, πυκνές συνθέσεις

«Τελευταίο σκοτάδι» του Αργύρη Παλούκα (κριτική) – Ολιγόστιχα ποιήματα, πυκνές συνθέσεις

Για την ποιητική συλλογή του Αργύρη Παλούκα «Τελευταίο σκοτάδι» (εκδ. Κριτική). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Yan Palmer. 

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Είχαμε ήδη την ευκαιρία να αξιολογήσουμε προϊόντα λογοτεχν...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Οι εκδόσεις Ψυχογιός διοργανώνουν συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αφορμή το βιβλίο του Rodric Braithwaite «Μια Σύντομη Ιστορία της Ρωσίας», απόψε, Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο LIBER.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ