penna pasolini

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Ο Σάντρο Πέννα (1906-1977) αντιπροσωπεύει μια εξαιρετική για την ιταλική αλλά και για την ευρωπαϊκή λογοτεχνία περίπτωση που έχει αρκετά μελετηθεί αλλά δεν έχει εξαντληθεί. Η ανάγνωση φέρνει κάθε φορά στην επιφάνεια νέα δεδομένα ανάλογα με το βιωματικό και το γνωστικό φορτίο των αποδεκτών. Σε ομόλογο κλίμα κινείται και η δημιουργική μετάφραση σε ό,τι αφορά τα ποιήματα και γενικότερα τα ποικίλα (αφηγηματικά, επιστολικά) κείμενα του Σ. Πέννα.

Στη συγκεκριμένη έκδοση του Ροδακιού, που περιλαμβάνει ογδόντα ένα ποιήματα προερχόμενα από τον συγκεντρωτικό τόμο Ποιήματα του Σ. Πέννα(Sandro Penna,Poesie, Garzanti Editore, Milano 2003), η μετάφραση του Ερρίκου Σοφρά αποτελεί δημιουργική πρόσληψη και διαχείριση του πρωτοτύπου. Στη διαδικασία αυτή εντάσσεται και ο τίτλος Ο σκονισμένος ποδηλάτης της ελληνικής έκδοσης, ο οποίος αποτελεί εύρημα του μεταφραστή σε συνδηλωτική σχέση με τα σημαινόμενα του βιβλίου: ποδήλατα και ποδηλάτες ως δίαυλοι επικοινωνίας διασχίζουν τον κειμενικό κόσμο, ενώ σκόνη ως σημασιολογική αχλύς αιωρείται επάνω από φυσικά και κυρίως εσωτερικά τοπία.

Η σχεδόν γενικευμένη χρήση της μεταφοράς αποδίδει λεπτομέρειες από τη δομή του εσωτερικού ανθρώπου, ο οποίος προσηλώνεται επιλεκτικά σε στοιχεία της εξωτερικής πραγματικότητας χωρίς να συνδέεται κατ’ ανάγκην μαζί της.

Η μετάφραση μεταφέρει στα καθ’ ημάς τον παραστατικό, λυρικό, αφηγηματικό, αφοριστικό, απερίφραστο, αποκαλυπτικό, δηλωτικό συν-/αισθημάτων λόγο του Σ. Πέννα, ως όχημα διεκπεραίωσης εννοιών, όπως είναι η σχέση ζωής και μνήμης, η ένδεια, η διασταύρωση του διφυούς σχήματος αγάπη-έρως με τον θάνατο, το περιεχόμενο του εσωτερικού και του κοινωνικού ανθρώπου με ιδιαίτερα συστατικά υλικά το όνειρο και τον μύθο, ενώ παρεμβαίνει και η αυτοαναφορικότητα της ποιητικής σύνθεσης ως τεκμήριο της συνειδητής σχέσης του δημιουργού με το έργο.

Κυρίως η σχεδόν γενικευμένη χρήση της μεταφοράς αποδίδει λεπτομέρειες από τη δομή του εσωτερικού ανθρώπου, ο οποίος προσηλώνεται επιλεκτικά σε στοιχεία της εξωτερικής πραγματικότητας χωρίς να συνδέεται κατ’ ανάγκην μαζί της. Στα στοιχεία αυτά ανήκουν π. χ. η θάλασσα, ο νυχτερινός ουρανός, ο αέρας, ο ήλιος, δρόμοι, σταθμοί, πεύκα, αστικές περιοχές, χωριά.

Η σύγχρονη αισθητική της μετάφρασης εξυπηρετεί την πρόσληψη των σημαινομένων δηλώνοντας με τον τρόπο αυτόν τη διαχρονική αντοχή των πρωτοτύπων κειμένων.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η δημιουργική ανάγνωση των ποιημάτων του Σ. Πέννα σε αντιστικτική σχέση προς τις δύο ελεγείες του (συνομήλικου του Πέννα) Γ.Χ. Ώντεν (W. H. Auden, 1907-1973) με τους τίτλους «Πένθιμο μπλουζ» και «Στη μνήμη του Γ. Μπ. Γέητς» στην κοινή έκδοσή τους από το Ροδακιό (2012) και σε ομόλογη προς εκείνη των ποιημάτων του Σ. Πέννα μετάφραση, επίσης από τον Ε. Σοφρά.

auden-photoΑνεξάρτητα από τα πραγματικά στοιχεία που οι ελεγείες περιλαμβάνουν, στην ουσία πρόκειται για τη δημιουργική διαχείριση ζητημάτων, όπως είναι η σχέση ανάμεσα στο διφυές αγάπη-έρως και στον θάνατο, ο εσωτερικός, ο κοινωνικός και ο φυσικός άνθρωπος, η δημιουργία ως μια μορφή αθανασίας, η αξία της ανθρώπινης ύπαρξης.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Γ.Χ. Ώντεν διατυπώνει με τον παραστατικότερο τρόπο την άποψη (την οποία η μετάφραση μεταφέρει χωρίς απώλειες στη συγκεκριμένη έκδοση), ότι η δημιουργία αγνοεί τον θάνατο ως αποκοπή από το αντικειμενικό, χωροχρονικό περιβάλλον, ενώ ο δημιουργός μετά θάνατον ταυτίζεται με το έργο, μάλλον εγκαθίσταται στο πεδίο κυριαρχίας του έργου και μεταλλάσσεται σε κτήμα της κοινωνίας των αποδεκτών μέσα από τη δημιουργική πρόσληψη του έργου.

Για άλλη μια φορά, οι εκδόσεις Το Ροδακιό ενισχύουν τη σύγχρονη αγορά του βιβλίου με υψηλής αισθητικής τεκμήρια επικοινωνίας ανάμεσα σε δύο σημαντικές περιοχές λόγου που αντιπροσωπεύουν η πρωτότυπη λογοτεχνία και η δημιουργική μετάφραση.    

 

podilatis-exof

Ο σκονισμένος ποδηλάτης
Σάντρο Πέννα (Ποιήματα 1928-1976)
Ανθολόγηση-μετάφραση: Ερρίκος Σοφράς
Το Ροδακιό, Αθήνα 2012
Σελ. 144 , τιμή €19,17
politeia-link

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ SANDRO PENNA

 

audenΠένθιμο μπλουζ / Στη μνήμη του Γ.Μπ. Γέιτς
Γ.Χ. Ώντεν
Ανθολόγηση-μετάφραση: Ερρίκος Σοφράς
Το Ροδακιό, Αθήνα 2012
Σελ. 20, τιμή €10,65
politeia-link

 

 

 

 

TA BIBLIA TOY W.H. AUDEN

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αναγέννηση» του Χάρη Βλαβιανού (κριτική) – 39 ποιητικά πορτρέτα

«Αναγέννηση» του Χάρη Βλαβιανού (κριτική) – 39 ποιητικά πορτρέτα

Για την ποιητική συλλογή του Χάρη Βλαβιανού «Η Αναγέννηση - 39 ποιητικά πορτρέτα» (εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Πορτρέτο του Νικολό Μακιαβέλι, στον οποίο είναι αφιερωμένο ένα ποίημα της συλλογής © Wikipedia. 

Γράφει η Άννα Βασιάδη

...
«Ποιήματα και τραγούδια» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Oι στίχοι ενός αδέσποτου δεσπότη

«Ποιήματα και τραγούδια» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Oι στίχοι ενός αδέσποτου δεσπότη

Για το βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη «Ποιήματα και τραγούδια» (εκδ. Άγρα). Κεντρική εικόνα: πίνακας του Γιάννη Τσαρούχη με τίτλο: «Δύο άντρες με φτερά πεταλούδας» © Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη. 

Γράφει ο Γιώργος Γκόζης

…ή αλλιώς, περί του υμνογραφι...

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Η φωνή των αφανών Ελλήνων στρατιωτών

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Η φωνή των αφανών Ελλήνων στρατιωτών

Για την ποιητική συλλογή του Δημήτρη Κοσμόπουλου «Έθνος εξαιρετικά» (εκδ. Περισπωμένη). Kεντρική εικόνα: Ανεξάρτητη Μεραρχία. Διανομή αλληλογραφίας και δεμάτων. Συλλογή Μικρασιατικής Εκστρατείας/ Αρχείο ΕΡΤ.

Γράφει η Αγάθη Γεωργιάδου

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ