alt

Για το βιβλίο του Φίλιππου Φιλίππου «Ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας - Ο Γιάννης Μαρής και οι άλλοι» (εκδ. Πατάκη).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Η πρώτη Ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας είναι πραγματικότητα! Όσο κι αν το αστυνομικό είδος έχει μικρή παράδοση στη χώρα μας –σε σύγκριση με το αγγλοσαξονικό ή το γαλλικό, τουλάχιστον– η συγγραφή της χρειαζόταν πολλή δουλειά, πολλή μελέτη και σαφή εποπτεία του αντικειμένου. Ο Φίλιππος Φιλίππου, συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας και κριτικός βιβλίου, έφερε σε πέρας το δύσκολο αυτό έργο μετά από σχεδόν εικοσαετή συλλογή στοιχείων σε δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες κι έρευνα σε εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία.

Οι επιρροές του Μαρή από τον Σιμενόν, η αγάπη του για τον κινηματογράφο, η πολιτική και δημοσιογραφική του καριέρα, το πάθος του για τη γραφή και η σεμνότητα με την οποία αντιμετώπιζε το έργο του, ο πρόωρος θάνατός του, όλα αυτά συνιστούν μια συναρπαστική περιπέτεια.

Κατ' αρχάς, το βιβλίο δεν είναι μόνο η ιστορία ενός έως πρόσφατα υποτιμημένου λογοτεχνικού είδους. Είναι μια πανοραμική ματιά σε όλη τη μεταπολεμική ιστορία της ελληνικής κοινωνίας, με διαρκείς αναφορές στα διεθνή γεγονότα· μια καταγραφή της πολιτιστικής εξέλιξης της χώρας, στην οποία εντάσσεται το θέατρο και ο κινηματογράφος, οι εφημερίδες και τα φτηνά περιοδικά, το βιβλίο και η τηλεόραση· μια αιτιολόγηση της πορείας του αστυνομικού αφηγήματος από την άνθισή του την εποχή του Γιάννη Μαρή, στη σχεδόν πλήρη εξαφάνισή του κατά την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο, ως την αναβίωσή του στα τέλη του 20ου αιώνα.

Εγκιβωτισμένη στο βιβλίο βρίσκεται η λεπτομερής εξιστόρηση της ζωής και του έργου του Γιάννη Μαρή, ο οποίος υπήρξε αναμφισβήτητα ο δημιουργός του αστυνομικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα. Οι επιρροές του Μαρή από τον Σιμενόν, η αγάπη του για τον κινηματογράφο, η πολιτική και δημοσιογραφική του καριέρα, το πάθος του για τη γραφή και η σεμνότητα με την οποία αντιμετώπιζε το έργο του, ο πρόωρος θάνατός του, όλα αυτά συνιστούν μια συναρπαστική περιπέτεια που ο Φιλίππου διανθίζει με στοιχεία για το περιβάλλον του Μαρή, τους συνεργάτες του, το εύρος του έργου του, και πολλές άλλες πληροφορίες.

Η πορεία του είδους πλέκεται με την μεταπολεμική εξέλιξη μιας φτωχής, σχεδόν τριτοκοσμικής χώρας που προσπάθησε να ξεκολλήσει από τα ξένα πρότυπα και να δημιουργήσει και να επιβάλλει τις δικές της πολιτιστικές προτάσεις και στο αστυνομικό genre.

Κλείνοντας το βιβλίο, γνωρίζουμε πια την ιστορία των περιοδικών τσέπης (Μάσκα, Μυστήριο, Γκαούρ-Ταρζάν, Μικρός Ήρωας, Μικρός Σερίφης κ.λπ), την πολιτική τοποθέτηση των δημιουργών τους και την παράλογη αμφισβήτηση της δουλειάς τους από τη σκληροπυρηνική αριστερά, την επιρροή τους στην πιο ριζοσπαστική μεταπολιτευτική γενιά. Λεπτομέρειες για την τριανδρία των Μ, Μαρής-Μαράκης-Μαρκάκης, που ήταν οι πρωτοπόροι του αστυνομικού είδους στον ελληνικό τύπο. Τη σημασία της προσφοράς της Αθηνάς Κακούρη, της Τιτίνας Δανέλλη, της Νένης Ευθυμιάδη και της Μαρλένας Πολιτοπούλου. Πληροφορίες για το είδος της εγκληματικότητας και τα ποσοστά της από δεκαετία σε δεκαετία. Την ιστορία των εκδοτικών οίκων που βασίστηκαν στο αστυνομικό μυθιστόρημα. Το αστυνομικό στο ραδιόφωνο, κι αργότερα στην τηλεόραση. Αμέτρητα μικρά και μεγάλα στοιχεία που σαν ψηφίδες σχηματίζουν την πλήρη εικόνα της επιρροής του είδους στην Ελλάδα.

Το βιβλίο σταματά στα μέσα της πρώτης δεκαετίας του 21ού αιώνα, μια εποχή που το αστυνομικό μυθιστόρημα, χάρη στα βιβλία του Μάρκαρη και του Αποστολίδη, ξεφεύγει από το εκδοτικό περιθώριο και γίνεται ευπώλητο και καθ' όλα αξιοσέβαστο. Από τους θρυλικούς Ανεμοδουρά, Μαγγανάρη, Κακούρη, Χανό, Κορρίνη ως τους σημερινούς συγγραφείς, κι από την παραλογοτεχνία στο τιμημένο πια με βραβεία αστυνομικό της σύγχρονης εποχής, η πορεία του είδους πλέκεται με την μεταπολεμική εξέλιξη μιας φτωχής, σχεδόν τριτοκοσμικής χώρας που προσπάθησε να ξεκολλήσει από τα ξένα πρότυπα και να δημιουργήσει και να επιβάλλει τις δικές της πολιτιστικές προτάσεις και στο αστυνομικό genre.

© Στην κεντρική εικόνα φωτογραφία από την ταινία «Έγκλημα στα παρασκήνια» (1960), σε σκηνοθεσία του Ντίνου Κατσουρίδη.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας.

altΙστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας
Ο Γιάννης Μαρής και οι άλλοι
Φίλιππος Φιλίππου
Πατάκης 2018
Σελ. 440, τιμή εκδότη €17,70

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

Για τον τόμο του Ιδρύματος Ωνάση «Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» (εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Κεντρική εικόνα: (από αριστερά) Θεόδωρος Γαροφαλίδης, Σοφοκλής Βενιζέλος, Αριστοτέλης Ωνάσης. Πηγή: Αρχείο Ωνάση, Αρχείο Κλεισθένη Δασκαλάκου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

Για το βιβλίο του Νιλ Πόστμαν [Neil Postman] «Διασκέδαση μέχρι θανάτου: ο δημόσιος λόγος στην εποχή του θεάματος» (μτφρ. Φωτεινή Ρουγκούνη, Αφροδίτη Τζαμουράνη, εκδ. Παπαζήση).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Το περίφημο βιβλίο ...

«Η δύναμη της τελετουργίας» του Δημήτρη Ξυγαλατά (κριτική) – Homo ritualis: η σημασία των τελετουργιών στη ζωή μας

«Η δύναμη της τελετουργίας» του Δημήτρη Ξυγαλατά (κριτική) – Homo ritualis: η σημασία των τελετουργιών στη ζωή μας

Για το βιβλίο του Δημήτρη Ξυγαλατά «Η δύναμη της τελετουργίας: Συμβολικές πράξεις που μας ενώνουν, μας χωρίζουν και μας εμπνέουν» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Τι κοινό έχουν οι ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ