HOUP opla mathimatikis katastrofis kentriki800

Για το βιβλιο της Cathy O' Neil «Όπλα μαθημαζικής καταστροφής - Πώς τα μεγάλα δεδομένα αυξάνουν την ανισότητα και απειλούν τη Δημοκρατία» (μτφρ. Παναγιώτης Δρεπανιώτης, εκδ. ΕΑΠ).

Του Ανδρέα Χατζηνικολάου

Πόσο επικίνδυνοι μπορεί να γίνουν οι αριθμοί για την δημοκρατία μας; Οι αλγόριθμοι μπορεί να αναπαράγουν αλλά και να γιγαντώσουν στερεότυπα όχι μόνο σε επίπεδο φύλου ή γένους αλλά και κοινωνικής τάξης. Μέσα από τον υπολογισμό μεταβλητών όπως η απόσταση της κατοικίας του υποψήφιου προς εργασία, το σχολείο στο οποίο έχει φοιτήσει, τις συνήθειες που έχει υιοθετήσει, οι αλγόριθμοι έχουν την τάση να απορρίπτουν βιογραφικά προτού καν διαβαστούν από το ανθρώπινο μάτι. Οι αλγόριθμοι δημιουργούν στοχευμένες διαφημίσεις κολεγιακών σπουδών όχι βάση των ικανοτήτων του ατόμου αλλά βάση των αδυναμιών και των εκ των προτέρων ακυρωμένων φιλοδοξιών του.

Το βιβλίο Όπλα μαθημαζικής καταστροφής της Cathy o’Neil προσπαθεί να σταθεί στον αντίποδα της ραγδαίας εξέλιξης των τομέων του μαθηματικού υπολογιστικού προγραμματισμού, των αλγορίθμων και των τεράστιων βάσεων δεδομένων που αυτοί δημιουργούν. Μπορεί να ιδωθεί σχηματικά ως το μέρος ενός διπόλου, ενός δυαδικού ψηφίου στη θέση του διακόπτη που θα ρίξει φως στον αναγνώστη σχετικά με τα πολυώνυμα συστήματα προγραμματισμού που καθορίζουν τις όψεις ολοένα και περισσότερων τομέων της ζωής και επηρεάζουν εν γένει τις πορείες τόσο των μεμονωμένων ατόμων όσο και των κοινωνικών συνόλων.

HOUP opla mathimatikis katastrofis PHOTO
Η Cathy o’Neil (1972) είναι μαθηματικός, ειδική σε θέματα δεδομένων είναι επίσης ιδρύτρια του ιστολογίου mathbabe.org. Αρθρογραφεί στο Bloomberg View. Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ και έλαβε διδακτορικό της από το Χάρβαρντ. Το 1993 τιμήθηκε με το βραβείο Alice T. Schafer Prize. Μέχρι το 2007 εργάστηκε ως ερευνήτρια στο Μπάρναρντ Κόλετζ του Κολούμπια και στο ΜΙΤ. Στη συνέχεια εργάστηκε για χρηματοοικονομικές εταιρείες και funds και απηυδησμένη από τις πρακτικές τους έγινε ενεργό μέλος του κινήματος Occupy Wall Street. Ζει στη Νέα Υόρκη με τον σύζυγό της, επίσης μαθηματικό, καθηγητή στο Κολούμπια Aise Johan de Jong και τους τρεις γιους τους.
 

Η συγγραφέας δεν στρέφει την πολεμική της κατά της τεχνολογικής εξέλιξης και των προηγμένων μοντέλων που αυτές μπορούν να αναπτύξουν αλλά ενάντια στην καθολική και μαζική αποδοχή των υπολογιστικών δεδομένων όσο αυτά μπορούν να αναπαραγάγουν διακρίσεις και στερεότυπα, γενικεύοντας πλέον την επιρροή τους και καθιστώντας σχεδόν αδύνατο τον όποιο έλεγχο τους.

«Ο υπολογιστής έμαθε από τους ανθρώπους πως να κάνει διακρίσεις και ανταποκρίθηκε σε αυτή την αποστολή με εκπληκτική απόδοση» (σελ. 155).

Πολύ αναλυτικά σκιαγραφείται το άτεγκτο και άκαμπτο σκέλος των διαδικασιών που αφορούν από τις αξιολογήσεις των καθηγητών, τις επιδόσεις των υπαλλήλων, τα συστήματα αστυνόμευσης τομέων των πόλεων και σωφρονισμού των κρατουμένων μέχρι τις στοχευμένες επιθετικές διαφημίσεις των αμερικανικών κολεγίων, τον χώρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και τον τομέα της αγοράς εργασίας. Με τη χρήση των μαθηματικών που τρέπονται τελικά σε «όπλα» εναντίον τουλάχιστον μέρους τις κοινωνίας τα δίκτυα γίνονται αδιαπέραστα για τους πολλούς, συμπαγή και τελικά αόρατα με την έννοια που αφορά την προσβασιμότητα και τον έλεγχο προς αυτά.

HOUP opla mathimatikis katastrofis exwfylloΜε την παράθεση πληθώρας παραδειγμάτων από προσωπικές εμπειρίες ατόμων, ομάδων και ολόκληρων κλάδων της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας ευρύτερα, όπου πολίτες βρέθηκαν αντιμέτωποι με κάποια από τα «μαθηματικά όπλα», ο αναγνώστης εισπράττει ρέουσες τις εικόνες της αφήγησης ενός διαρκώς αυξανόμενου μαθηματικού χάους που δύναται να συναντήσει σε κάθε τομέα επιχειρούμενης ανέλιξης, οικονομικής ανόδου ή επίλυσης των ατομικών και πρακτικών ζητημάτων που αφορούν από την ελευθερία του ως και την επιβίωση του.

Τα στατιστικά υπολογιστικά μοντέλα μπορούν να έχουν καθολική εφαρμογή στον αθλητισμό καθώς κάθε επίδοση, κίνηση ή δεξιότητα είναι μετρήσιμη και ικανή ως μέγεθος προς ανάλυση με ολοένα και περισσότερα συνδυαστικά στοιχεία που προκύπτουν από την απτή δραστηριότητα του αθλητικού πλαισίου. Όταν όμως στοχεύουν στις εξατομικευμένες αδυναμίες των ανθρώπων τότε μοιάζουν να διαιωνίζουν τις χειρότερες πρακτικές εξαπάτησης που αρχικά υπόσχονταν να εξαλείψουν. Η επιστήμη των μαθηματικών μπορεί με τη χρήση των καλά κλειδωμένων μυστικών από αυτούς που τα γνωρίζουν να γίνει καλός και μαζικά επικερδής αγωγός της ανθρώπινης αδυναμίας και πολλαπλασιαστής του ανθρώπινου πόνου.

Η συγγραφέας έχει εργαστεί επί σειρά ετών σε πολλούς νευραλγικούς τομείς της επιστήμης της και καταθέτει ενδελεχώς την εμπειρία της από τους τρόπους, τις πρακτικές το κλίμα, τα ζητούμενα και τις στοχεύσεις ενός δικτύου που εξελίσσεται με πληθώρα στρεβλώσεων ανατροφοδοτώντας συνεχώς τον εαυτό του, μακριά και αντίθετα από την αρχική και πολλά υποσχόμενη θέση του προς τον δρόμο της προόδου και του εκδημοκρατισμού των ανθρώπινων κοινωνιών. Το κείμενο επιχειρεί να θέσει με εμβληματικό τρόπο τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν από αυτό τον τομέα της αλματώδους τεχνολογικής προόδου, που σε πολλά σημεία δεν είναι παρά άλυτες ηθικές υποθέσεις του ανθρώπινου γίγνεσθαι από τα βάθη των καιρών, και έτσι λειτουργεί ως ένα σύγχρονο εγχειρίδιο πολιτικής και φιλοσοφικής σκέψης και προβληματισμού. Το βιβλίο είναι αφιερωμένο σε όλους τους αδικημένους.


 Απόσπασμα από το βιβλίο

«Η τρωτότητα αξίζει χρυσάφι. Πάντα έτσι ήταν. Φανταστείτε έναν πλανόδιο κομπογιαννίτη σε ένα παλιό γουέστερν. Έρχεται στην πόλη με την άμαξα του γεμάτη βαζάκια που κροταλίζουν. Όταν πιάνει να ασχοληθεί με μια ηλικιωμένη πελάτισσα, αναζητά τις αδυναμίες της. Περιστρέφει με αγωνία την παλιά της βέρα που, κρίνοντας από την όψη της πρησμένης άρθρωσης του δακτύλου της, θα μείνει σφηνωμένη εκεί μέχρι το τέλος της ζωής της. Αρθρίτιδα. Έτσι, όταν θα της παινέψει τα προϊόντα του, θα εστιάσει στην ασχήμια των δοντιών της και στα πονεμένα χέρια της. Μπορεί να της υποσχεθεί ότι θα αποκαταστήσουν την ομορφιά του χαμόγελου της και θα απαλύνουν τον πόνο στις αρθρώσεις της. Με αυτή τη γνώση, ξέρει ότι έχει φτάσει στα μισά της πώλησης, πριν καν καθαρίσει τον λαιμό του για να της μιλήσει» (σελ 99-100 του βιβλίου).

politeia link more

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου», των Ειρήνης Αβραμοπούλου και Ελένης Παπαγαρουφάλη (επιστ. επιμέλεια)

«Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου», των Ειρήνης Αβραμοπούλου και Ελένης Παπαγαρουφάλη (επιστ. επιμέλεια)

Σκέψεις με αφορμή τον συλλογικό τόμο «Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου» (επιστημονική επιμέλεια: Ειρήνη Αβραμοπούλου, Ελένη Παπαγαρουφάλη, εκδ. Τόπος)

Γράφει η Αλίκη Θεοδοσίου

Ο συλλογικός τόμος  ...

«Το γκρίζο κύμα» του Πέτρου Παπακωνσταντίνου (κριτική) – Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της

«Το γκρίζο κύμα» του Πέτρου Παπακωνσταντίνου (κριτική) – Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της

Για το βιβλίο του Πέτρου Παπακωνσταντίνου «Το γκρίζο κύμα. Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, διαδήλωση ακροδεξιών στην Αυστρία. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τελικά, παρά τις περί το...

«Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα» του Νέιθαν Θρωλ (κριτική) – Ανατομία μιας τραγωδίας στην Ιερουσαλήμ

«Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα» του Νέιθαν Θρωλ (κριτική) – Ανατομία μιας τραγωδίας στην Ιερουσαλήμ

Για το βιβλίο-ντοκουμέντο του Νέιθαν Θρωλ [Nathan Thrall] «Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα – Ανατομία μιας τραγωδίας στην Ιερουσαλήμ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Δώμα). Το μυθιστόρημα τιμήθηκε με το Βραβείο Pulitzer Γενικής Τεκμηριογραφίας 2024. 

Γράφει ο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πέθανε ο Τομ Ρόμπινς, «ο πιο επικίνδυνος συγγραφέας στον κόσμο»

Πέθανε ο Τομ Ρόμπινς, «ο πιο επικίνδυνος συγγραφέας στον κόσμο»

Σε ηλικία 92 ετών, πέθανε ο Τομ Ρόμπινς [Tom Robbins], γνωστός για τα χιουμοριστικά μυθιστορήματά του, επηρεασμένα από το κλίμα της αμερικανικής αντικουλτούρας των '60s. Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αίολος.

Επιμέλεια: Book Press

...
«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

Για το μυθιστόρημα της Εύας Στάμου «Σωματογραφία», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. 

Γράφει η Ντόρα Τσιμπούκη

To πρόσφατο βιβλίο της Εύα...

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

Για την οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπα!», σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου και σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη, η οποία παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μέχρι και τις 16 Φεβρουαρίου.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...
«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ