pierrakou250

Της Μαριαλένας Σπυροπούλου*

Οι μακροχρόνιοι γάμοι σαν αρρώστια δεν ακούγονται; Δεν φαντάζει μια συνθήκη απόλυτα ταυτισμένη με τους κοινούς θνητούς, τα «ανθρωπάκια», που δεν έχουν επιλογές πέρα από το μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει; Τι συμβαίνει, όμως, με τους ιδιαίτερους ανθρώπους; Αυτοί καταδέχονται να ενωθούν με τα σφιχτά δεσμά του γάμου; Τι πιστεύει γι’ αυτούς ο κόσμος; Ότι ο γάμος ίσως είναι μια τόσο συντηρητική συνθήκη που δεν είναι ποτέ απόλυτα ταυτισμένη με τους εκλεκτούς του Θεού: Τους καλλιτέχνες, τους ποιητές, τους συγγραφείς, τους μουσικούς... Αυτοί, άλλωστε, παντρεύονται διά βίου την τέχνη τους, έτσι δεν λένε; 

Τι συμβαίνει, όμως, όταν μια ψυχαναλύτρια ζει για περισσότερο από μισό αιώνα στην ίδια σκέπη με τον ζωγράφο σύζυγό της και αποφασίζει με περίσσεια ειλικρίνεια, ευαισθησία, ποιητικότητα και κοφτερή ματιά να βάλει κάτω από το μικροσκόπιο την κοινή πολύχρονη ζωή τους; Τι συμβαίνει όταν αγγίζεται με τόλμη ένα ζήτημα που σπάνια συζητείται, και αφορά τη δυσκολία της συμβίωσης ενός τέτοιου ασυνήθιστου ζευγαριού; Ποιος είναι ο θύτης και ποιο το θύμα; Πόσο αβίωτη είναι μια τέτοια ζωή και σε τι είδους περιθώριο μπαίνει η σύζυγος-μούσα-γραμματέας-γκέισα-τείχος των δακρύων και σάκος του μποξ ενός άνδρα που γοητεύει πριν καν εμφανιστεί στη σκηνή; Τι τελικά απολαμβάνει προσμένοντας λίγο χώρο στην άκρη του θεόπνευστου καμβά του; Μια πραγματεία με αντίστοιχα τολμηρά και βαθύτερα ερωτήματα για το γάμο, τη συνύπαρξη, τον πόλεμο και την ευτυχία της ζωής πίσω από τις πόρτες μιας οικογενειακής εστίας αποτελεί το μικρό βιβλιαράκι της Μαρίας Πιερράκου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της Εστίας. 

Μια γυναίκα στη σκιά

Η Μαρία Πιερράκου υπηρέτησε με αφοσίωση για παραπάνω από πενήντα χρόνια έναν άνδρα που υπηρέτησε και εκείνος με τη σειρά του την τέχνη με λατρεία και ευβλάβεια. Θα έλεγε κανείς ότι το αρχικό της κίνητρο ήταν να αποδοθεί ένα είδους δικαιοσύνης απέναντι σε όλες εκείνες τις γυναίκες που παντρεύονται έναν ζωγράφο, έναν άνθρωπο προβεβλημένο, ιδιαίτερο και ναρκισσιστικά ευάλωτο απέναντι στις διακυμάνσεις του ταλέντου, του κόσμου και της έμπνευσής του. Ήθελε, λοιπόν, να ομολογήσει εκ μέρους όλων αυτών των γυναικών τη δυσκολία και τη θυσία στην οποία υπεβλήθησαν εκούσια προκειμένου να βρίσκονται πάντα εκεί και πάντα χαμηλόφωνα στις ανάγκες, τις επιθυμίες, τις ορέξεις και τις ψυχικές και συναισθηματικές διακυμάνσεις ενός ανθρώπου που το έργο του, δηλαδή ο εαυτός του, έμπαινε πάντα σε απόλυτη και αδιαμφισβήτητη προτεραιότητα. Με φράσεις-κλειδιά ειπωμένες από πολλές αντίστοιχες περιπτώσεις, όπως και ιστορικές φυσιογνωμίες γυναικών που αν και πιο ικανές και ταλαντούχες βρέθηκαν μια για πάντα σε δεύτερη μοίρα για το καλό του ψυχισμού του συζύγου τους, η Μαρία Πιερράκου αποκαθιστά τη ζωή όλων των «συναδέρφων» της και της ζωής που δεν έζησαν.

Είναι όμως τόσο προβλέψιμη η ματιά μιας συζύγου και ψυχαναλύτριας; Τόσο μονοδιάστατα κρίνονται οι σχέσεις ενός μακροχρόνιου γάμου ή οι ισορροπίες άπαξ και τεθούν δεν διασαλεύονται ποτέ; Εάν ολοκληρωνόταν σε αυτό το σημείο ο σκοπός αυτού του μικρού τρυφερού «γράμματος», τότε πολύ εύκολα θα αναφωνούσαμε οι αναγνώστες, «τις κακομοιρούλες», για όλες αυτές τις «δυστυχείς» κυρίες και με συμπόνοια στις ψυχές μας θα αφήναμε ελαφρά τη καρδία αυτό το βιβλίο να ταξιδέψει στο χρόνο. Όπως, όμως, πολύ σωστά θέτει η συγγραφέας «χωρίς δούλο δεν υπάρχει κύριος, και ο δούλος γίνεται κύριος του κυρίου».

Περί μαζοχισμού και άλλων δαιμονίων

Η Μαρία Πιερράκου δεν είναι μόνον η σύζυγος του ζωγράφου. Ευτυχώς για εκείνην αλλά και για εμάς είναι μια σημαντική κλινική ψυχολόγος, ψυχαναλύτρια, νεαρή στενογράφος στο σεμινάριο του Λακάν, μέλος του Ψυχοσωματικού Ινστιτούτου Παρισιού και σήμερα πρόεδρος της A.P.A.R.T.E (Association de Psychanalyse et d’Antropologie, Recherche, Transmission, Echange) που στοχεύει στην κλινική κατάρτιση και τη θεωρητική επιμόρφωση νέων ψυχαναλυτών. Αυτό σημαίνει ότι έχοντας εργαστεί θεραπευτικά για 40 χρόνια είναι βαθιά υποψιασμένη απέναντι σε κάθε μορφή θύτη και θύματος. Πέρα από τον κοπιαστικό και συχνά πολεμικό ρόλο της συμβίας μιας ολόκληρης ζωής που τάχθηκε να συντροφεύει έναν άνθρωπο μονίμως στραμμένο αλλού (στην τέχνη του, την έμπνευσή του, τα όνειρά του, τις άλλες γυναίκες, τη μοναξιά του κ.λπ.) η κα Πιερράκου παίρνει ένα κοφτερό μαχαίρι και σκίζει με τις ευαίσθητες, τρυφερές και πονεμένες λεπίδες της την εικόνα του εαυτού της ως θύματος. Τι μοιράστηκε με τον καλλιτέχνη, τι αφαίμαξε από εκείνον, πώς τον ελέγχει και πώς καλύπτει τα κενά του με τη συνεχή παρουσία της; Πώς «γλείφει» τον υφέρποντα μαζοχισμό της βιώνοντας μια ζωή επιφανειακής σαδιστικής αυταπάρνησης, για την οποία μάρτυρες περί του αντιθέτου υπήρξαν οι κόρες της; Τι σημαίνει για εκείνην ο γάμος; Ο ναρκισσισμός του καλλιτέχνη; Οι δικές της μύχιες επιδιώξεις που εκπληρώνει μέσω αυτού; Το άρωμα που κλέβει από εκείνον ανταλλάσσοντάς το με πειθαρχία, έλεγχο, πλαίσιο μιας γήινης ζωής;

Με το μάτι του άγρυπνου, ακοίμητου φρουρού που δεν περιφρουρεί μόνο την ύπαρξη και τη θεϊκή πνοή του αγαπώμενου προσώπου αλλά και το δικό της συμφέρον, τη δική της βεβαιότητα ότι μόνον εκείνη μπορεί να τα φέρει εις πέρας, η συγγραφέας γράφει με αφοπλιστική ειλικρίνεια για τη δυσκολία της κοινής ζωής με έναν καλλιτέχη. Με έναν σύντροφο που ζει με τη μοναξιά του και απολαμβάνει το θαυμασμό των άλλων για το έργο του, βιώνοντας παράλληλα εκείνη τη μάχη να μαίνεται στα σωθικά της απέναντι στα ένστικτά της, τα πάθη και τα μίση της για τον «Εκλεκτό» που επέλεξε να προστατεύσει εγκλωβίζοντάς τον. Με φράσεις του La Rochefoucault ότι «καλοί γάμοι υπάρχουν, απολαυστικοί όχι» ή του Winnicott ότι «το νερό στο ποτήρι έχει λάσπη αλλά δεν είναι όλο λάσπη», χαιρετίζει τον πολυτάραχο γάμο τους –σαν να χαιρετίζει όλους τους γάμους που βλέπουν το τέλος να έρχεται- τοποθετώντας το καθετί στη σωστή του θέση, ατενίζοντας τώρα με απόλυτη ηρεμία τη φαντασίωση απέναντι στην πραγματικότητα σε μια ζωή που σε λίγο, λόγω γήρατος, θα περάσει σε μια άλλη σφαίρα.

* Η Μαριαλένα Σπυροπούλου είναι ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια και αρθρογράφος

 

pierrakou_exofΜαρία Πιερράκου
Η γυναίκα του ζωγράφου ή περί σωστής διαχείρισης του μαζοχισμού
Μετάφραση Ευδοξία Δελλή, Μίρκα Σκάρα.
εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Σελ. 85

politeia_order

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει» του Μπεν Άνσελ (κριτική) – Οι πέντε παγίδες της δημοκρατίας και πώς να τις αποφύγουμε

«Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει» του Μπεν Άνσελ (κριτική) – Οι πέντε παγίδες της δημοκρατίας και πώς να τις αποφύγουμε

Για το βιβλίο του Μπεν Άνσελ [Ben Ansell] «Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει» (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Η πολιτική αποτυγχάνει όταν πιστεύουμε ή υποκρινόμαστε πως πιστεύουμε ότι μπορο...

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

Για τον τόμο του Ιδρύματος Ωνάση «Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» (εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Κεντρική εικόνα: (από αριστερά) Θεόδωρος Γαροφαλίδης, Σοφοκλής Βενιζέλος, Αριστοτέλης Ωνάσης. Πηγή: Αρχείο Ωνάση, Αρχείο Κλεισθένη Δασκαλάκου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

Για το βιβλίο του Νιλ Πόστμαν [Neil Postman] «Διασκέδαση μέχρι θανάτου: ο δημόσιος λόγος στην εποχή του θεάματος» (μτφρ. Φωτεινή Ρουγκούνη, Αφροδίτη Τζαμουράνη, εκδ. Παπαζήση).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Το περίφημο βιβλίο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024 θα γίνει η τελετή της απονομής των λογοτεχνικών βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Ακολουθεί η μικρή λίστα για κάθε κατηγορία. μαζί με τους νικητές καθώς και το μεγάλο βραβείο της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Το διαδικτυακό περιοδικό Λόγου και Τέχνης Χάρτης (www.hartismag.gr), συνεχίζει για τρίτη χρονιά την απονομή ετήσιων βραβείων, με σκοπό την ανάδειξη των σημαντικότερων βιβλίων που κυκλοφόρησαν το περασμένο έτος. Σήμερα ανακοινώθηκε ο Βραχύς Κατάλογος σε όλες τις κατηγορίες. Δείτε βιβλία και συγγραφείς. 

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ