pierrakou250

Της Μαριαλένας Σπυροπούλου*

Οι μακροχρόνιοι γάμοι σαν αρρώστια δεν ακούγονται; Δεν φαντάζει μια συνθήκη απόλυτα ταυτισμένη με τους κοινούς θνητούς, τα «ανθρωπάκια», που δεν έχουν επιλογές πέρα από το μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει; Τι συμβαίνει, όμως, με τους ιδιαίτερους ανθρώπους; Αυτοί καταδέχονται να ενωθούν με τα σφιχτά δεσμά του γάμου; Τι πιστεύει γι’ αυτούς ο κόσμος; Ότι ο γάμος ίσως είναι μια τόσο συντηρητική συνθήκη που δεν είναι ποτέ απόλυτα ταυτισμένη με τους εκλεκτούς του Θεού: Τους καλλιτέχνες, τους ποιητές, τους συγγραφείς, τους μουσικούς... Αυτοί, άλλωστε, παντρεύονται διά βίου την τέχνη τους, έτσι δεν λένε; 

Τι συμβαίνει, όμως, όταν μια ψυχαναλύτρια ζει για περισσότερο από μισό αιώνα στην ίδια σκέπη με τον ζωγράφο σύζυγό της και αποφασίζει με περίσσεια ειλικρίνεια, ευαισθησία, ποιητικότητα και κοφτερή ματιά να βάλει κάτω από το μικροσκόπιο την κοινή πολύχρονη ζωή τους; Τι συμβαίνει όταν αγγίζεται με τόλμη ένα ζήτημα που σπάνια συζητείται, και αφορά τη δυσκολία της συμβίωσης ενός τέτοιου ασυνήθιστου ζευγαριού; Ποιος είναι ο θύτης και ποιο το θύμα; Πόσο αβίωτη είναι μια τέτοια ζωή και σε τι είδους περιθώριο μπαίνει η σύζυγος-μούσα-γραμματέας-γκέισα-τείχος των δακρύων και σάκος του μποξ ενός άνδρα που γοητεύει πριν καν εμφανιστεί στη σκηνή; Τι τελικά απολαμβάνει προσμένοντας λίγο χώρο στην άκρη του θεόπνευστου καμβά του; Μια πραγματεία με αντίστοιχα τολμηρά και βαθύτερα ερωτήματα για το γάμο, τη συνύπαρξη, τον πόλεμο και την ευτυχία της ζωής πίσω από τις πόρτες μιας οικογενειακής εστίας αποτελεί το μικρό βιβλιαράκι της Μαρίας Πιερράκου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της Εστίας. 

Μια γυναίκα στη σκιά

Η Μαρία Πιερράκου υπηρέτησε με αφοσίωση για παραπάνω από πενήντα χρόνια έναν άνδρα που υπηρέτησε και εκείνος με τη σειρά του την τέχνη με λατρεία και ευβλάβεια. Θα έλεγε κανείς ότι το αρχικό της κίνητρο ήταν να αποδοθεί ένα είδους δικαιοσύνης απέναντι σε όλες εκείνες τις γυναίκες που παντρεύονται έναν ζωγράφο, έναν άνθρωπο προβεβλημένο, ιδιαίτερο και ναρκισσιστικά ευάλωτο απέναντι στις διακυμάνσεις του ταλέντου, του κόσμου και της έμπνευσής του. Ήθελε, λοιπόν, να ομολογήσει εκ μέρους όλων αυτών των γυναικών τη δυσκολία και τη θυσία στην οποία υπεβλήθησαν εκούσια προκειμένου να βρίσκονται πάντα εκεί και πάντα χαμηλόφωνα στις ανάγκες, τις επιθυμίες, τις ορέξεις και τις ψυχικές και συναισθηματικές διακυμάνσεις ενός ανθρώπου που το έργο του, δηλαδή ο εαυτός του, έμπαινε πάντα σε απόλυτη και αδιαμφισβήτητη προτεραιότητα. Με φράσεις-κλειδιά ειπωμένες από πολλές αντίστοιχες περιπτώσεις, όπως και ιστορικές φυσιογνωμίες γυναικών που αν και πιο ικανές και ταλαντούχες βρέθηκαν μια για πάντα σε δεύτερη μοίρα για το καλό του ψυχισμού του συζύγου τους, η Μαρία Πιερράκου αποκαθιστά τη ζωή όλων των «συναδέρφων» της και της ζωής που δεν έζησαν.

Είναι όμως τόσο προβλέψιμη η ματιά μιας συζύγου και ψυχαναλύτριας; Τόσο μονοδιάστατα κρίνονται οι σχέσεις ενός μακροχρόνιου γάμου ή οι ισορροπίες άπαξ και τεθούν δεν διασαλεύονται ποτέ; Εάν ολοκληρωνόταν σε αυτό το σημείο ο σκοπός αυτού του μικρού τρυφερού «γράμματος», τότε πολύ εύκολα θα αναφωνούσαμε οι αναγνώστες, «τις κακομοιρούλες», για όλες αυτές τις «δυστυχείς» κυρίες και με συμπόνοια στις ψυχές μας θα αφήναμε ελαφρά τη καρδία αυτό το βιβλίο να ταξιδέψει στο χρόνο. Όπως, όμως, πολύ σωστά θέτει η συγγραφέας «χωρίς δούλο δεν υπάρχει κύριος, και ο δούλος γίνεται κύριος του κυρίου».

Περί μαζοχισμού και άλλων δαιμονίων

Η Μαρία Πιερράκου δεν είναι μόνον η σύζυγος του ζωγράφου. Ευτυχώς για εκείνην αλλά και για εμάς είναι μια σημαντική κλινική ψυχολόγος, ψυχαναλύτρια, νεαρή στενογράφος στο σεμινάριο του Λακάν, μέλος του Ψυχοσωματικού Ινστιτούτου Παρισιού και σήμερα πρόεδρος της A.P.A.R.T.E (Association de Psychanalyse et d’Antropologie, Recherche, Transmission, Echange) που στοχεύει στην κλινική κατάρτιση και τη θεωρητική επιμόρφωση νέων ψυχαναλυτών. Αυτό σημαίνει ότι έχοντας εργαστεί θεραπευτικά για 40 χρόνια είναι βαθιά υποψιασμένη απέναντι σε κάθε μορφή θύτη και θύματος. Πέρα από τον κοπιαστικό και συχνά πολεμικό ρόλο της συμβίας μιας ολόκληρης ζωής που τάχθηκε να συντροφεύει έναν άνθρωπο μονίμως στραμμένο αλλού (στην τέχνη του, την έμπνευσή του, τα όνειρά του, τις άλλες γυναίκες, τη μοναξιά του κ.λπ.) η κα Πιερράκου παίρνει ένα κοφτερό μαχαίρι και σκίζει με τις ευαίσθητες, τρυφερές και πονεμένες λεπίδες της την εικόνα του εαυτού της ως θύματος. Τι μοιράστηκε με τον καλλιτέχνη, τι αφαίμαξε από εκείνον, πώς τον ελέγχει και πώς καλύπτει τα κενά του με τη συνεχή παρουσία της; Πώς «γλείφει» τον υφέρποντα μαζοχισμό της βιώνοντας μια ζωή επιφανειακής σαδιστικής αυταπάρνησης, για την οποία μάρτυρες περί του αντιθέτου υπήρξαν οι κόρες της; Τι σημαίνει για εκείνην ο γάμος; Ο ναρκισσισμός του καλλιτέχνη; Οι δικές της μύχιες επιδιώξεις που εκπληρώνει μέσω αυτού; Το άρωμα που κλέβει από εκείνον ανταλλάσσοντάς το με πειθαρχία, έλεγχο, πλαίσιο μιας γήινης ζωής;

Με το μάτι του άγρυπνου, ακοίμητου φρουρού που δεν περιφρουρεί μόνο την ύπαρξη και τη θεϊκή πνοή του αγαπώμενου προσώπου αλλά και το δικό της συμφέρον, τη δική της βεβαιότητα ότι μόνον εκείνη μπορεί να τα φέρει εις πέρας, η συγγραφέας γράφει με αφοπλιστική ειλικρίνεια για τη δυσκολία της κοινής ζωής με έναν καλλιτέχη. Με έναν σύντροφο που ζει με τη μοναξιά του και απολαμβάνει το θαυμασμό των άλλων για το έργο του, βιώνοντας παράλληλα εκείνη τη μάχη να μαίνεται στα σωθικά της απέναντι στα ένστικτά της, τα πάθη και τα μίση της για τον «Εκλεκτό» που επέλεξε να προστατεύσει εγκλωβίζοντάς τον. Με φράσεις του La Rochefoucault ότι «καλοί γάμοι υπάρχουν, απολαυστικοί όχι» ή του Winnicott ότι «το νερό στο ποτήρι έχει λάσπη αλλά δεν είναι όλο λάσπη», χαιρετίζει τον πολυτάραχο γάμο τους –σαν να χαιρετίζει όλους τους γάμους που βλέπουν το τέλος να έρχεται- τοποθετώντας το καθετί στη σωστή του θέση, ατενίζοντας τώρα με απόλυτη ηρεμία τη φαντασίωση απέναντι στην πραγματικότητα σε μια ζωή που σε λίγο, λόγω γήρατος, θα περάσει σε μια άλλη σφαίρα.

* Η Μαριαλένα Σπυροπούλου είναι ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια και αρθρογράφος

 

pierrakou_exofΜαρία Πιερράκου
Η γυναίκα του ζωγράφου ή περί σωστής διαχείρισης του μαζοχισμού
Μετάφραση Ευδοξία Δελλή, Μίρκα Σκάρα.
εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Σελ. 85

politeia_order

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ταξίδι στο κράτος: Κυριαρχία, δίκαιο, δικαιώματα» του Δημήτρη Χριστόπουλου (κριτική)

«Ταξίδι στο κράτος: Κυριαρχία, δίκαιο, δικαιώματα» του Δημήτρη Χριστόπουλου (κριτική)

Για το βιβλίο του Δημήτρη Χριστόπουλου «Ταξίδι στο κράτος: Κυριαρχία, δίκαιο, δικαιώματα» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: © Πάρις Ταβιτιάν

Γράφει η Μαρία Πουρνάρη

Το νέο βιβλίο του ...

«Keynes: Κεϊνσιανισμός και Σοσιαλδημοκρατία» του Γιώργου Αργείτη (κριτική)

«Keynes: Κεϊνσιανισμός και Σοσιαλδημοκρατία» του Γιώργου Αργείτη (κριτική)

Για το βιβλίο του Γιώργου Αργείτη «Keynes: Κεϊνσιανισμός και Σοσιαλδημοκρατία» (εκδ. Παπαζήση). Στην κεντρική εικόνα, ο Τζων Μέυναρντ Κέυνς.

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Το βιβλίο του Γιώργου Αργείτη, «Keynes: Κεϊ...

«Το χρονικό μιας εκούσιας απαγωγής» της Μαρίας Πλαστήρα-Βαλκάνου (κριτική) – Μια ιστορία αγάπης που έγραψε ιστορία

«Το χρονικό μιας εκούσιας απαγωγής» της Μαρίας Πλαστήρα-Βαλκάνου (κριτική) – Μια ιστορία αγάπης που έγραψε ιστορία

Για το βιβλίο της Μαρίας Πλαστήρα-Βαλκάνου [επιμέλεια - εισαγωγή - σχόλια] «Το χρονικό μιας εκούσιας απαγωγής» (εκδ. University Studio Press). Μια ιστορία αγάπης «γνωστή, κι από πολλές πλευρές, μοναδική». 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ