china kentriki 2

Για το βιβλίο του Έβαν Όσνος «Η εποχή της φιλοδοξίας – Τα παιχνίδια της τύχης, της αλήθειας και της πίστης σε μια Κίνα που μεταμορφώνεται» (μτφρ. Νικηφόρος Σταματάκης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Του Θόδωρου Σούμα

Η εποχή της φιλοδοξίας είναι η γραπτή μαρτυρία, πεντακοσίων περίπου σελίδων, του έμπειρου κι αμερόληπτου Αμερικανού δημοσιογράφου Έβαν Όσνος, για τη σύγχρονη Κίνα, στην οποία έζησε οκτώ χρόνια κάνοντας έρευνες ή ρεπορτάζ, συνεντεύξεις και συναντήσεις με απλούς ή διάσημους ανθρώπους. Ο Όσνος επιδίωξε και κατόρθωσε με μεγάλη επιτυχία και έμπνευση να ψηλαφίσει και να διερευνήσει την κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική-πολιτισμική και πολιτική διάσταση της πορείας της σύγχρονης Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.

Το μεγάλο επίτευγμα του Όσνος συνίσταται στη φρεσκάδα, τη γλαφυρότητα, στη ζωντάνια και ειλικρίνεια, χωρίς προκατασκευασμένες ιδέες και προκαταλήψεις, με τις οποίες πλησίασε πολλούς Κινέζους, συνομίλησε άμεσα και με εμπιστοσύνη μαζί τους, έγινε φίλος τους και εκμαίευσε, χάρη στην ανθρωπιά και την κοινωνικότητά του, τις απόψεις τους, τις φιλοδοξίες τους, τα όνειρά τους, τις προσπάθειές τους για μια πιο άνετη και αξιοπρεπή ζωή... Άνοιξε διάλογο, με αμοιβαία εμπιστοσύνη, με απλούς αλλά και διακεκριμένους ανθρώπους, με Κινέζους που αγωνίζονται να ζήσουν μια εύπορη ζωή μακριά από τη μεγάλη φτώχεια της σκληρής μαοϊκής περιόδου ή που επιδιώκουν να κριτικάρουν, να διορθώσουν και να βελτιώσουν, να μεταρρυθμίσουν το άτεγκτο, ανελεύθερο μονοκομματικό καθεστώς της Λ.Δ. Κίνας, που μοιάζει με ολοκληρωτικό καθεστώς με αδυσώπητα καλπάζουσα καπιταλιστική οικονομία, διοικούμενο αυταρχικά από μια αριστοκρατία, από ένα Κόμμα προνομιούχων και πλουσίων, το οποίο επικαλείται τον μαρξισμό για να εμπεδώσει τη μονοκρατορία του.

Δύσκολες πολιτικές ισορροπίες

Το Κ.Κ. Κίνας επιδιώκει και καταφέρνει να κρατήσει τη δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στον στόχο να ανεβάσει ακόμη περισσότερο το οικονομικό επίπεδο ζωής των Κινέζων, να διασφαλίσει την περαιτέρω μεγέθυνση της ανάπτυξης, αλλά και, ικανοποιώντας τους οικονομικά και βιοτικά, να αμβλύνει τις απαιτήσεις τους για πολιτικές μεταρρυθμίσεις και φιλελευθεροποίηση, ώστε να συνεχίσουν να αποδέχονται το καθεστώς της κομμουνιστικής, καταδυναστευτικής μονοκρατορίας. Η ριζική πολιτική και οικονομική στροφή, ο ριζικός επαναπροσανατολισμός της Λ.Δ. της Κίνας έναντι της αυστηρής, κεντρικά σχεδιασμένης και καθοδηγούμενης, μαοϊκής σοσιαλιστικής οικονομίας, ξεκίνησε από έναν άλλο σημαντικό, ανοιχτόμυαλο και νεωτεριστή ηγέτη, τον Ντενγκ Σιαοπίνγκ, στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ, αν και ιστορικός ηγέτης του ΚΚΚ, είχε κι αυτός πέσει σε δυσμένεια κατά τη διάρκεια της εξτρεμιστικής κι αιματηρής, άκραία καταπιεστικής και καταστροφικής για τον πολιτισμό, την οικονομία και τις επιστήμες, πολιτιστικής επανάστασης του Μάο, της γυναίκας του και του στρατηγού Λιν Πιάο. Ο Ντενγκ κατόρθωσε να μείνει στην αφάνεια και να επιβιώσει και μάλιστα, μετά τον θάνατο του Μάο το 1976, να ξανανέβει στην ιεραρχία του ΚΚΚ και να το καθοδηγήσει στον δρόμο της ελεύθερης οικονομίας και της καπιταλιστικής αγοράς, ώστε να μπορέσει να βγάλει τους Κινέζους, ιδιαίτερα τους φτωχούς, από την ανέχεια, τη δυσκινησία και την κοινωνικοοικονομική αδράνεια της άτεγκτης και σκληροπυρηνικής μαοϊκής εποχής.

Ο Ντενγκ μεταρρύθμισε αποφασιστικά την οικονομία, δίνοντας κίνητρα και ευκαιρίες πλουτισμού στον μέσο Κινέζο, ακόμη και τον απομονωμένο, πάμπτωχο και «καθυστερημένο» αγρότη, στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς, ήταν όμως και αυτός που έδωσε τη διαταγή για τη βίαιη, ανελέητη καταστολή της διαμαρτυρίας και εξέγερσης των φοιτητών στην πλατεία Τιενανμέν, υπέρ της δημοκρατίας και των ελευθεριών.

Ο Ντενγκ μεταρρύθμισε αποφασιστικά την οικονομία, δίνοντας κίνητρα και ευκαιρίες πλουτισμού στον μέσο Κινέζο, ακόμη και τον απομονωμένο, πάμπτωχο και «καθυστερημένο» αγρότη, στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς, ήταν όμως και αυτός που έδωσε τη διαταγή για τη βίαιη, ανελέητη καταστολή της διαμαρτυρίας και εξέγερσης των φοιτητών στην πλατεία Τιενανμέν. Ο Ντενγκ και οι συνεργάτες του μεταρρυθμιστές επέλεξαν να βοηθήσουν τους Κινέζους να μπουν στον δρόμο της καπιταλιστικής ανάπτυξης, αποδεχόμενοι όμως το status quo του μονοκρατορικού / δικτατορικού καθεστώτος που θα συνέχιζε να καθοδηγείται απαρέγκλιτα από το ιστορικό ΚΚΚ του Μάο Τσε-Τουνγκ.

Από τις συζητήσεις και συνεντεύξεις του Όσνος αντιλαμβανόμαστε πως η πλειονότητα των σημερινών Κινέζων, αν και επιθυμούν τη διεύρυνση της δημοκρατίας και την πολιτική μεταρρύθμισή της, αποδέχονται ως ένα –λειτουργικό– βαθμό, τη συμβιβαστική και βολική ανταλλαγή της ελευθερίας με τον πλούτο. Η στόχευση του ΚΚΚ είναι πρωτίστως η ανταλλαγή της ευημερίας με τη δημοκρατία, την οποία κρατά φυλακισμένη...

Evan osnos

Ο Evan Osnos είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Από το 2008 είναι μόνιμος συνεργάτης του New Yorker, έχει ζήσει
8 χρόνια στο Πεκίνο και το ρεπορτάζ του ειδικεύεται
σε ό,τι αφορά την Κίνα. Το βιβλίο του Η εποχή της φιλοδοξίας τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου των
ΗΠΑ (για μη λογοτεχνικό έργο), το βραβείο Arthur Ross (χάλκινο μετάλλιο) και το βραβείο βιβλίου της εφημερίδας The Guardian. Ήταν υποψήφιο για Βραβείο Pulitzer και
μεταξύ των βιβλίων της χρονιάς (2014) του περιοδικού
The Economist.


 

Ο Όσνος συνάντησε κάθε είδους Κινέζο πολίτη και κουβέντιασε με πολλούς: Με επιχειρηματίες που αποσκοπούν στον πλουτισμό, με μεταρρυθμιστές δημοσιογράφους, με επαγγελματίες και εργαζόμενους με όνειρα για άνοδο του βιοτικού κι οικονομικού επιπέδου τους, με ακτιβιστές, δημοκρατικούς αντιφρονούντες, με πιστούς στο καθεστώς επιστήμονες ή άλλους, με Κινέζους που επιθυμούν να βελτιώσουν και να αναπτύξουν τη χώρα προς την κατεύθυνση που οι ίδιοι κρίνουν σωστότερη, όποια κι αν είναι αυτή, αναπτυξιακή, αντικαθεστωτική, μεταρρυθμιστική-ρεφορμιστική, κομμουνιστική ή άλλη. Ο Όσνος πετυχαίνει με εντιμότητα, πολυφωνία και αλήθεια, να κάνει να μιλήσουν και να ακουστούν όλοι οι λόγοι, όλες οι φιλοδοξίες και οι πόθοι, οι επιθυμίες των κοινών θνητών για πίστη στις κινέζικες, πατριωτικές αξίες και τα πανανθρώπινα ιδεώδη, για μια άνετη ζωή, για αξιοπρέπεια ή για ελευθερία έκφρασης· τα τελευταία έλειπαν στα δύσκολα, σκληρά και φτωχικά χρόνια του μαοϊσμού και της αυστηρά σχεδιασμένης και προγραμματισμένης οικονομίας, που δεν προσέφερε κίνητρα και δυνατότητες, και άφηνε τους Κινέζους να βαλτώσουν στο τέλμα της καθυστέρησης, του αναχρονισμού, της ακραίας λιτότητας και της άγριας, αδυσώπητης καταπίεσης...

Ο Όσνος περιγράφει τη διαδρομή των φτωχών επαρχιωτών ή και αγροτών, που πηγαίνουν μαζικά στις μεγαλουπόλεις κουβαλώντας την επαρχιώτικη νοοτροπία τους, για να δουλέψουν σε καλά πληρωμένες δουλειές, με τη φιλοδοξία και το όνειρο να κάνουν περιουσία... Περιγράφει και τις μεγάλες αντιξοότητες που συναντούν, σκληρότατες συνθήκες εργασίας, άθλιες συνθήκες κατοικίας, ρύπανση της ατμόσφαιρας κ.ά.

Αυτό είναι το ολοκληρωτικό καθεστώς της κομμουνιστικής Κίνας, σχετικά πετυχημένη κι ευέλικτη, κινέζικη πατέντα καλπάζοντος, ανεξέλεγκτου καπιταλισμού στην οικονομία, υπό αυταρχική, πολιτική καθοδήγηση από την αριστοκρατία του ΚΚΚ.

Ο Όσνος μας καθιστά κοινωνούς πολλών αξιοσημείωτων, ξεχωριστών συναντήσεων και συζητήσεών του. Διηγείται τη ζωή πολλών, τυπικών Κινέζων που γνώρισε και έγιναν φίλοι. Μερικοί είναι υπέρ του κομμουνιστικού καθεστώτος, όπως ο πρώην στρατιωτικός Λιν Γιφού, που αυτομόλησε από την Ταϊβάν και έγινε πολύ αναγνωρισμένος και πετυχημένος οικονομολόγος του καθεστώτος.

Ο συγγραφέας μας μιλά για αυτούς που παίζουν τεράστια ποσά στα καζίνο του Μακάο, τους αξιωματούχους του κόμματος, τους εκατομμυριούχους και τους γκάνγκστερ που ελέγχουν τον τζόγο... Επίσης, εξιστορεί τις μάχες που δίνουν οι διαφωνούντες και οι φιλελεύθεροι ακτιβιστές για να μεταρρυθμίσουν και να αλλάξουν την κοινωνία, το κράτος και την άσκηση της πολιτικής, όπως η δημοσιογράφος, κόρη μεγαλοστελέχους του ΚΚΚ, μεταρρυθμίστρια Χου Σουλί, που πιστεύει στο κομμουνιστικό καθεστώς. Μας μιλά για τη ζωή και δραστηριότητα του ευπώλητου συγγραφέα, influencer των social media, επιχειρηματία και «ραλιτζή» Χαν Χαν. Για τον μαχητικότατο, τυφλό ακτιβιστή και επαρχιακό, αυτοδίδακτο δικηγόρο Τσεν. Για τον διάσημο αντιφρονούντα, διεθνή εικαστικό και οπτικό πολυκαλλιτέχνη Άι Γουέι Γουέι, περήφανο αγωνιστή και άνθρωπο των τεχνών και του διαδικτύου, που αφού τον συνέλαβαν, του έσπασαν το κεφάλι, ώστε χρειάστηκε να χειρουργηθεί για να σωθεί... Αυτό είναι το ολοκληρωτικό καθεστώς της κομμουνιστικής Κίνας, σχετικά πετυχημένη κι ευέλικτη, κινέζικη πατέντα καλπάζοντος, ανεξέλεγκτου καπιταλισμού στην οικονομία, υπό αυταρχική, πολιτική καθοδήγηση από την αριστοκρατία του ΚΚΚ.

* Ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΣΟΥΜΑΣ είναι συγγραφέας και κριτικός κινηματογράφου. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το ημερολόγιο ενός αδέξιου εραστή» (εκδ. Βακχικόν).


Η εποχή της φιλοδοξίας
Τα παιχνίδια της τύχης, της αλήθειας και της πίστης σε μια Κίνα που μεταμορφώνεται
Έβαν Όσνος
Μτφρ. Νικηφόρος Σταματάκης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2018
Σελ. 496, τιμή εκδότη €18,00

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

Για τον τόμο του Ιδρύματος Ωνάση «Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» (εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Κεντρική εικόνα: (από αριστερά) Θεόδωρος Γαροφαλίδης, Σοφοκλής Βενιζέλος, Αριστοτέλης Ωνάσης. Πηγή: Αρχείο Ωνάση, Αρχείο Κλεισθένη Δασκαλάκου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

Για το βιβλίο του Νιλ Πόστμαν [Neil Postman] «Διασκέδαση μέχρι θανάτου: ο δημόσιος λόγος στην εποχή του θεάματος» (μτφρ. Φωτεινή Ρουγκούνη, Αφροδίτη Τζαμουράνη, εκδ. Παπαζήση).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Το περίφημο βιβλίο ...

«Η δύναμη της τελετουργίας» του Δημήτρη Ξυγαλατά (κριτική) – Homo ritualis: η σημασία των τελετουργιών στη ζωή μας

«Η δύναμη της τελετουργίας» του Δημήτρη Ξυγαλατά (κριτική) – Homo ritualis: η σημασία των τελετουργιών στη ζωή μας

Για το βιβλίο του Δημήτρη Ξυγαλατά «Η δύναμη της τελετουργίας: Συμβολικές πράξεις που μας ενώνουν, μας χωρίζουν και μας εμπνέουν» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Τι κοινό έχουν οι ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ