football_fixed
Του Σωτήρη Βανδώρου

O βασιλιάς των σπορ εξακολουθεί να μαγεύει όλο τον κόσμο, παρόλο που έχει χάσει την αθωότητά του. 

«Το ποδόσφαιρο είναι το πραγματικό αρχέτυπο της παγκοσμιοποίησης, περισσότερο από όσο η δημοκρατία, η οικονομία της αγοράς ή το διαδίκτυο».

Πράγματι, έχει εξαπλωθεί παντού, κανείς δεν του αντιστέκεται, ίσα-ίσα οι λαοί δηλώνουν αυθόρμητα υπήκοοι της αυτοκρατορίας του, όπως βέβαια γίνεται κι αυτές τις μέρες με το Παγκόσμιο Κύπελλο της Νότιας Αφρικής. Η FIFA, η παγκόσμια ομοσπονδία, έχει περισσότερα μέλη από τον ΟΗΕ. Έχει μετατραπεί σε ένα ‘‘πλανητικό πάθος’’, ένα από τα ελάχιστα στοιχεία –και ίσως το μόνο– μιας παγκόσμιας αρσενικής κουλτούρας, ένα πάθος που είναι κατανοητό από όλους, υπερβαίνοντας τον διαχωρισμό των περιοχών, των εθνών και των γενεών».

 Ο Πασκάλ Μπονιφάς, διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων στο Παρίσι, φέρει βαρέως ότι δεν διέθετε το απαιτούμενο ταλέντο που θα του επέτρεπε να γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής. Τουλάχιστον, έγραψε με τον ενθουσιασμό του γνήσιου φιλάθλου, αλλά και τη γνώση του διεθνολόγου, το βιβλίο «Ποδόσφαιρο και παγκοσμιοποίηση», το οποίο, αξιοποιώντας πλήθος εμπειρικών αναφορών, επιχειρεί μια επισκόπηση του βασιλιά των σπορ και της οικουμενικής εξάπλωσής του.

Από τη δεκαετία του ’80 το ποδόσφαιρο γίνεται τεράστια επιχείρηση. Ας πούμε, το 2005-06 η Ρεάλ Μαδρίτης είχε κύκλο εργασιών 292 εκατομμύρια ευρώ, κάτι που την έφερνε στην πρώτη θέση στη σχετική λίστα. Η απόσταση των ευπορότερων συλλόγων από τους υπόλοιπους έχει μεγαλώσει. Ο Χοσέ Άνχελ Σάντσεθ, υπεύθυνος μάρκετινγκ της ισπανικής ομάδας, προβλέπει ότι τελικά θα επικρατήσουν έξι παγκόσμιες φίρμες. «Είμαστε προμηθευτές προϊόντων θεάματος, ακριβώς όπως ένα κινηματογραφικό στούντιο. Το να έχεις μια ομάδα με τον Ζινεντίν Ζιντάν είναι σαν να έχεις μια ταινία με τον Τομ Κρουζ». H εμπορευματική διάσταση φαίνεται εξάλλου και από το ότι Τσάμπιονς Λιγκ και Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα έχουν έσοδα το καθένα περί τα 700 εκατομμύρια ευρώ.

 Θρησκευτικό βίωμα

Ο –δημοφιλής και στην Ελλάδα– συγγραφέας Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν (1939-2003) υπήρξε φανατικός οπαδός της Μπαρτσελόνα και συχνά-πυκνά έγραφε σύντομα κείμενα για την αγαπημένη του ομάδα, αλλά και για τα ποδοσφαιρικά δρώμενα γενικότερα. Και πολλά από αυτά συγκεντρώνονται στο βιβλίο του «Ποδόσφαιρο. Μια θρησκεία σε αναζήτηση θεού».

Ο Μονταλμπάν είναι βέβαια πιο εκδηλωτικός συγκριτικά με τον Μπονιφάς στον τρόπο με τον οποίο μεταφέρει στο χαρτί το πάθος του για την μπάλα, το οποίο συγκρίνει με θρησκευτικό βίωμα. Αυτό που τον θλίβει –κι εδώ συντάσσεται με τον Γάλλο διεθνολόγο– είναι ότι οι μαγικές στιγμές που χαρίζουν οι κορυφαίοι ποδοσφαιριστές έχουν περιοριστεί, καθώς έχουν κυριαρχήσει τα προπονητικά συστήματα, ακριβώς επειδή οι ομάδες προκύπτουν ως αποτέλεσμα αυστηρού σχεδιασμού και εμπορικών κριτηρίων. «Οι παίκτες δεν είναι πλέον οι βασικοί ιερείς, όπως και οι πιστοί δεν είναι οι κύριοι του ναού: τον γεμίζουν, αλλά η καταλυτική δύναμη του χρήματος βρίσκεται στις αποκλειστικότητες της τηλεόρασης και στη διαφήμιση». Όσο για τους προπονητές; «Είναι σαν τους κριτικούς λογοτεχνίας: μαθαίνουν να προπονούν μία φορά στη ζωή τους και μετά επαναλαμβάνουν το ίδιο σύστημα».

Ο Μονταλμπάν γράφει για πλήθος θεμάτων με την ίδια μαεστρία και ειρωνεία –από το φαινόμενο Μαραντόνα μέχρι το πώς το Μουντιάλ στις ΗΠΑ το 1994 οργανώθηκε ως μια εμπορική εκστρατεία για την κατάκτηση μιας νέας αγοράς και γιατί απέτυχε–, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει και στις πολιτικές προεκτάσεις που δίνει, π.χ. η «καθεστωτική» Ρεάλ ενάντια στην «αντιπολιτευόμενη» Μπαρτσελόνα. Αλλά οι απολαυστικότερες σελίδες είναι αυτές στις οποίες περιγράφονται εκείνες οι στιγμές που αποτελούν την πεμπτουσία του αθλήματος: «Εγώ που έχω παρακολουθήσει τον Κουμπάλα να προσποιείται με τη μέση, τον Εουλόχιο Μαρτίνες να τριπλάρει από την μπάντα, τον Ντι Στέφανο να διαμορφώνει νέες συνθήκες στον αγωνιστικό χώρο με τη φαντασία του ή να μεταμφιέζεται σε δοκάρι, τον Κρόιφ να βάζει γκολ με τη φράντζα, λυπήθηκα τις προάλλες που δεν φοράω ποτέ –μα ποτέ– καπέλο για να το βγάλω όταν είδα τον Ρομάριο να αφήνει άγαλμα με ένα σουτ μπανάνα τον τερματοφύλακα της Οσασούνα». 

 

altΠοδόσφαιρο. Μια θρησκεία σε αναζήτηση θεού

Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν

Μτφρ. Κωνσταντίνος Παλαιολόγος

Μεταίχμιο 2010

ΣΕΛ. 308, ΤΙΜΗ €15,00

 

 

 

 

 

 

altΠοδόσφαιρο και παγκοσμιοποίηση

Pascal Boniface

Μτφρ. Γιάννης Ανδρουλιδάκης

Eισαγ. Σωτήρης Ντάλης

Παπαζήσης 2008

ΣΕΛ. 260, ΤΙΜΗ €16,72

 

 

Δείτε επίσης

 

altΑρχίζει το ματς. Το ποδόσφαιρο στη λογοτεχνία

Επιμ. Γιάννης Η. Παππάς

Μεταίχμιο 2010

ΣΕΛ. 304, ΤΙΜΗ €18,00

Πλούσια ανθολογία στην οποία συγκεντρώνονται ποιήματα, διηγήματα και αποσπάσματα από μυθιστορήματα που έχουν ως θέμα τους το ποδόσφαιρο. Μια απόδειξη ότι η μπάλα μπορεί να συναντήσει τον λόγο. Μεταξύ πολλών άλλων, περιέχει κείμενα των Ορχάν Παμούκ, Γιεβγκένι Γιεφτουσένκο, Πιερ Πάολο Παζολίνι, Χούλιο Γιαμαθάρες, Γιάννη Ρίτσου, Μανόλη Αναγνωστάκη, Ανδρέα Εμπειρίκου, Νίκου Εγγονόπουλου, Νίκου Καρούζου, Μάνου Χατζιδάκι, Κώστα Ταχτσή και Αντρέα Φραγκιά.

 

 

 

altΤο τελευταίο παιχνίδι

Τζέισον Κόουλι

Μτφρ. Χρήστος Χαραλαμπόπουλος

Τόπος 2010

ΣΕΛ. 302, ΤΙΜΗ €15,00

Ένα χρονικό-μυθιστόρημα που εξιστορεί τον τρόπο με τον οποίο ένα μυθικό ποδοσφαιρικό παιχνίδι εξελίχθηκε σε σύμβολο μιας εποχής: 26 Μαΐου 1989. Ένας ποδοσφαιρικός αγώνας που έγραψε Ιστορία: Λίβερπουλ – Άρσεναλ. Η δεύτερη χρειαζόταν νίκη με δύο γκολ διαφορά για να κατακτήσει το πρωτάθλημα που φαινόταν, όπως όλα έδειχναν, ότι ανήκε στην αντίπαλό της – και το κατέκτησε.

 

 

 

alt«Μόνη ξανά δεν θα σ’ αφήσω»

Γιάννης Αγραφιώτης

Ωκεανίδα 2010

ΣΕΛ. 285, ΤΙΜΗ €12,00

Χιουμοριστικό αφήγημα που επιδιώκει να φωτίσει κάθε πλευρά της οπαδικής τρέλας μέσα από την εξιστόρηση της ίδιας της ζωής του συγγραφέα και την καταγραφή των περιπετειών του, καθώς ακολουθεί την αγαπημένη του ΑΕΚ. Το «Μόνη ξανά δεν θα σ’ αφήσω» είναι ουσιαστικά το κρυφό ημερολόγιο του συγγραφέα από το δημοτικό σχολείο μέχρι τα 28 του.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

Για τον τόμο του Ιδρύματος Ωνάση «Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» (εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Κεντρική εικόνα: (από αριστερά) Θεόδωρος Γαροφαλίδης, Σοφοκλής Βενιζέλος, Αριστοτέλης Ωνάσης. Πηγή: Αρχείο Ωνάση, Αρχείο Κλεισθένη Δασκαλάκου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

Για το βιβλίο του Νιλ Πόστμαν [Neil Postman] «Διασκέδαση μέχρι θανάτου: ο δημόσιος λόγος στην εποχή του θεάματος» (μτφρ. Φωτεινή Ρουγκούνη, Αφροδίτη Τζαμουράνη, εκδ. Παπαζήση).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Το περίφημο βιβλίο ...

«Η δύναμη της τελετουργίας» του Δημήτρη Ξυγαλατά (κριτική) – Homo ritualis: η σημασία των τελετουργιών στη ζωή μας

«Η δύναμη της τελετουργίας» του Δημήτρη Ξυγαλατά (κριτική) – Homo ritualis: η σημασία των τελετουργιών στη ζωή μας

Για το βιβλίο του Δημήτρη Ξυγαλατά «Η δύναμη της τελετουργίας: Συμβολικές πράξεις που μας ενώνουν, μας χωρίζουν και μας εμπνέουν» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Τι κοινό έχουν οι ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής, το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορασ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ