football_fixed
Του Σωτήρη Βανδώρου

O βασιλιάς των σπορ εξακολουθεί να μαγεύει όλο τον κόσμο, παρόλο που έχει χάσει την αθωότητά του. 

«Το ποδόσφαιρο είναι το πραγματικό αρχέτυπο της παγκοσμιοποίησης, περισσότερο από όσο η δημοκρατία, η οικονομία της αγοράς ή το διαδίκτυο».

Πράγματι, έχει εξαπλωθεί παντού, κανείς δεν του αντιστέκεται, ίσα-ίσα οι λαοί δηλώνουν αυθόρμητα υπήκοοι της αυτοκρατορίας του, όπως βέβαια γίνεται κι αυτές τις μέρες με το Παγκόσμιο Κύπελλο της Νότιας Αφρικής. Η FIFA, η παγκόσμια ομοσπονδία, έχει περισσότερα μέλη από τον ΟΗΕ. Έχει μετατραπεί σε ένα ‘‘πλανητικό πάθος’’, ένα από τα ελάχιστα στοιχεία –και ίσως το μόνο– μιας παγκόσμιας αρσενικής κουλτούρας, ένα πάθος που είναι κατανοητό από όλους, υπερβαίνοντας τον διαχωρισμό των περιοχών, των εθνών και των γενεών».

 Ο Πασκάλ Μπονιφάς, διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων στο Παρίσι, φέρει βαρέως ότι δεν διέθετε το απαιτούμενο ταλέντο που θα του επέτρεπε να γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής. Τουλάχιστον, έγραψε με τον ενθουσιασμό του γνήσιου φιλάθλου, αλλά και τη γνώση του διεθνολόγου, το βιβλίο «Ποδόσφαιρο και παγκοσμιοποίηση», το οποίο, αξιοποιώντας πλήθος εμπειρικών αναφορών, επιχειρεί μια επισκόπηση του βασιλιά των σπορ και της οικουμενικής εξάπλωσής του.

Από τη δεκαετία του ’80 το ποδόσφαιρο γίνεται τεράστια επιχείρηση. Ας πούμε, το 2005-06 η Ρεάλ Μαδρίτης είχε κύκλο εργασιών 292 εκατομμύρια ευρώ, κάτι που την έφερνε στην πρώτη θέση στη σχετική λίστα. Η απόσταση των ευπορότερων συλλόγων από τους υπόλοιπους έχει μεγαλώσει. Ο Χοσέ Άνχελ Σάντσεθ, υπεύθυνος μάρκετινγκ της ισπανικής ομάδας, προβλέπει ότι τελικά θα επικρατήσουν έξι παγκόσμιες φίρμες. «Είμαστε προμηθευτές προϊόντων θεάματος, ακριβώς όπως ένα κινηματογραφικό στούντιο. Το να έχεις μια ομάδα με τον Ζινεντίν Ζιντάν είναι σαν να έχεις μια ταινία με τον Τομ Κρουζ». H εμπορευματική διάσταση φαίνεται εξάλλου και από το ότι Τσάμπιονς Λιγκ και Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα έχουν έσοδα το καθένα περί τα 700 εκατομμύρια ευρώ.

 Θρησκευτικό βίωμα

Ο –δημοφιλής και στην Ελλάδα– συγγραφέας Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν (1939-2003) υπήρξε φανατικός οπαδός της Μπαρτσελόνα και συχνά-πυκνά έγραφε σύντομα κείμενα για την αγαπημένη του ομάδα, αλλά και για τα ποδοσφαιρικά δρώμενα γενικότερα. Και πολλά από αυτά συγκεντρώνονται στο βιβλίο του «Ποδόσφαιρο. Μια θρησκεία σε αναζήτηση θεού».

Ο Μονταλμπάν είναι βέβαια πιο εκδηλωτικός συγκριτικά με τον Μπονιφάς στον τρόπο με τον οποίο μεταφέρει στο χαρτί το πάθος του για την μπάλα, το οποίο συγκρίνει με θρησκευτικό βίωμα. Αυτό που τον θλίβει –κι εδώ συντάσσεται με τον Γάλλο διεθνολόγο– είναι ότι οι μαγικές στιγμές που χαρίζουν οι κορυφαίοι ποδοσφαιριστές έχουν περιοριστεί, καθώς έχουν κυριαρχήσει τα προπονητικά συστήματα, ακριβώς επειδή οι ομάδες προκύπτουν ως αποτέλεσμα αυστηρού σχεδιασμού και εμπορικών κριτηρίων. «Οι παίκτες δεν είναι πλέον οι βασικοί ιερείς, όπως και οι πιστοί δεν είναι οι κύριοι του ναού: τον γεμίζουν, αλλά η καταλυτική δύναμη του χρήματος βρίσκεται στις αποκλειστικότητες της τηλεόρασης και στη διαφήμιση». Όσο για τους προπονητές; «Είναι σαν τους κριτικούς λογοτεχνίας: μαθαίνουν να προπονούν μία φορά στη ζωή τους και μετά επαναλαμβάνουν το ίδιο σύστημα».

Ο Μονταλμπάν γράφει για πλήθος θεμάτων με την ίδια μαεστρία και ειρωνεία –από το φαινόμενο Μαραντόνα μέχρι το πώς το Μουντιάλ στις ΗΠΑ το 1994 οργανώθηκε ως μια εμπορική εκστρατεία για την κατάκτηση μιας νέας αγοράς και γιατί απέτυχε–, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει και στις πολιτικές προεκτάσεις που δίνει, π.χ. η «καθεστωτική» Ρεάλ ενάντια στην «αντιπολιτευόμενη» Μπαρτσελόνα. Αλλά οι απολαυστικότερες σελίδες είναι αυτές στις οποίες περιγράφονται εκείνες οι στιγμές που αποτελούν την πεμπτουσία του αθλήματος: «Εγώ που έχω παρακολουθήσει τον Κουμπάλα να προσποιείται με τη μέση, τον Εουλόχιο Μαρτίνες να τριπλάρει από την μπάντα, τον Ντι Στέφανο να διαμορφώνει νέες συνθήκες στον αγωνιστικό χώρο με τη φαντασία του ή να μεταμφιέζεται σε δοκάρι, τον Κρόιφ να βάζει γκολ με τη φράντζα, λυπήθηκα τις προάλλες που δεν φοράω ποτέ –μα ποτέ– καπέλο για να το βγάλω όταν είδα τον Ρομάριο να αφήνει άγαλμα με ένα σουτ μπανάνα τον τερματοφύλακα της Οσασούνα». 

 

altΠοδόσφαιρο. Μια θρησκεία σε αναζήτηση θεού

Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν

Μτφρ. Κωνσταντίνος Παλαιολόγος

Μεταίχμιο 2010

ΣΕΛ. 308, ΤΙΜΗ €15,00

 

 

 

 

 

 

altΠοδόσφαιρο και παγκοσμιοποίηση

Pascal Boniface

Μτφρ. Γιάννης Ανδρουλιδάκης

Eισαγ. Σωτήρης Ντάλης

Παπαζήσης 2008

ΣΕΛ. 260, ΤΙΜΗ €16,72

 

 

Δείτε επίσης

 

altΑρχίζει το ματς. Το ποδόσφαιρο στη λογοτεχνία

Επιμ. Γιάννης Η. Παππάς

Μεταίχμιο 2010

ΣΕΛ. 304, ΤΙΜΗ €18,00

Πλούσια ανθολογία στην οποία συγκεντρώνονται ποιήματα, διηγήματα και αποσπάσματα από μυθιστορήματα που έχουν ως θέμα τους το ποδόσφαιρο. Μια απόδειξη ότι η μπάλα μπορεί να συναντήσει τον λόγο. Μεταξύ πολλών άλλων, περιέχει κείμενα των Ορχάν Παμούκ, Γιεβγκένι Γιεφτουσένκο, Πιερ Πάολο Παζολίνι, Χούλιο Γιαμαθάρες, Γιάννη Ρίτσου, Μανόλη Αναγνωστάκη, Ανδρέα Εμπειρίκου, Νίκου Εγγονόπουλου, Νίκου Καρούζου, Μάνου Χατζιδάκι, Κώστα Ταχτσή και Αντρέα Φραγκιά.

 

 

 

altΤο τελευταίο παιχνίδι

Τζέισον Κόουλι

Μτφρ. Χρήστος Χαραλαμπόπουλος

Τόπος 2010

ΣΕΛ. 302, ΤΙΜΗ €15,00

Ένα χρονικό-μυθιστόρημα που εξιστορεί τον τρόπο με τον οποίο ένα μυθικό ποδοσφαιρικό παιχνίδι εξελίχθηκε σε σύμβολο μιας εποχής: 26 Μαΐου 1989. Ένας ποδοσφαιρικός αγώνας που έγραψε Ιστορία: Λίβερπουλ – Άρσεναλ. Η δεύτερη χρειαζόταν νίκη με δύο γκολ διαφορά για να κατακτήσει το πρωτάθλημα που φαινόταν, όπως όλα έδειχναν, ότι ανήκε στην αντίπαλό της – και το κατέκτησε.

 

 

 

alt«Μόνη ξανά δεν θα σ’ αφήσω»

Γιάννης Αγραφιώτης

Ωκεανίδα 2010

ΣΕΛ. 285, ΤΙΜΗ €12,00

Χιουμοριστικό αφήγημα που επιδιώκει να φωτίσει κάθε πλευρά της οπαδικής τρέλας μέσα από την εξιστόρηση της ίδιας της ζωής του συγγραφέα και την καταγραφή των περιπετειών του, καθώς ακολουθεί την αγαπημένη του ΑΕΚ. Το «Μόνη ξανά δεν θα σ’ αφήσω» είναι ουσιαστικά το κρυφό ημερολόγιο του συγγραφέα από το δημοτικό σχολείο μέχρι τα 28 του.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η δύναμη της Τέχνης στη μάθηση» του Αλέξη Κόκκου (κριτική) – Παιδεία και αισθητική εμπειρία

«Η δύναμη της Τέχνης στη μάθηση» του Αλέξη Κόκκου (κριτική) – Παιδεία και αισθητική εμπειρία

Για τη μελέτη του Αλέξη Κόκκου «Η δύναμη της τέχνης στη μάθηση – Διδακτική μεθοδολογία για την εκπαίδευση ενηλίκων και το σχολείο» (εκδ. Επιστημονική ένωση εκπαίδευσης ενηλίκων). 

Γράφει η Αντιγόνη Βλαβιανού 

Επιλ...

«Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου», των Ειρήνης Αβραμοπούλου και Ελένης Παπαγαρουφάλη (επιστ. επιμέλεια)

«Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου», των Ειρήνης Αβραμοπούλου και Ελένης Παπαγαρουφάλη (επιστ. επιμέλεια)

Σκέψεις με αφορμή τον συλλογικό τόμο «Κριτική δημόσια ανθρωπολογία και σπουδές φύλου» (επιστημονική επιμέλεια: Ειρήνη Αβραμοπούλου, Ελένη Παπαγαρουφάλη, εκδ. Τόπος)

Γράφει η Αλίκη Θεοδοσίου

Ο συλλογικός τόμος  ...

«Το γκρίζο κύμα» του Πέτρου Παπακωνσταντίνου (κριτική) – Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της

«Το γκρίζο κύμα» του Πέτρου Παπακωνσταντίνου (κριτική) – Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της

Για το βιβλίο του Πέτρου Παπακωνσταντίνου «Το γκρίζο κύμα. Η νέα ακροδεξιά και οι συνεργοί της» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, διαδήλωση ακροδεξιών στην Αυστρία. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τελικά, παρά τις περί το...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

«Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (κριτική) – Αξίζει να κάνεις παιδιά σε έναν τέτοιο κόσμο;

«Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (κριτική) – Αξίζει να κάνεις παιδιά σε έναν τέτοιο κόσμο;

Για την παράσταση «Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου, στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα μέχρι τις 13 Μαΐου. © για την εικόνα: Joey Leo

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο Κάτω...

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο πάπας των φτωχών, ο μεταρρυθμιστής και προοδευτικός πάπας που άσκησε τα παπικά του καθήκοντα επί 12 χρόνια από το 2013, πέθανε σε ηλικία 88 ετών. Στα πέντε βιβλία που παρουσιάζουμε συγκαταλέγεται η μοναδική αυτοβιογραφία του («Ελπίδα» εκδ. Gutenberg) αλλά και συνομιλίες που είχε κάνει και είχαν αποτυπωθεί στο χαρτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Νίκου Ιατρού «Αυτό έκανες πάντα», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Περπατώ κάτω από τον δυνατό ήλιο. Το δέρμα μου αντιστέκεται, τα πνευμόνια...

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Νταβίντε Κόπο [Davide Coppo] «Η λάθος πλευρά» (μτφρ. Μαρία Οικονομίδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην αρχή του ντοκιμαντ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο πάπας των φτωχών, ο μεταρρυθμιστής και προοδευτικός πάπας που άσκησε τα παπικά του καθήκοντα επί 12 χρόνια από το 2013, πέθανε σε ηλικία 88 ετών. Στα πέντε βιβλία που παρουσιάζουμε συγκαταλέγεται η μοναδική αυτοβιογραφία του («Ελπίδα» εκδ. Gutenberg) αλλά και συνομιλίες που είχε κάνει και είχαν αποτυπωθεί στο χαρτ...

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές διηγημάτων από γυναίκες συγγραφείς, που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2024 και ενδεχομένως πέρασαν κάτω από το ραντάρ μας. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το διήγημα μένει συνήθως χαμηλόφωνο...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ