alt

Για το βιβλίο του Oscar Wilde «Δεν έχω τίποτα να δηλώσω, παρά μόνο την ιδιοφυΐα μου» (μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη, εκδ. Πατάκη).

Του Γιώργου Βέη

Πρόκειται για μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συλλογή σπινθηροβόλων γνωμικών, κατεδαφιστικών αφορισμών και αξιωματικών απόψεων περί αισθητικής ενός ρηξικέλευθου συγγραφέως, ο οποίος ανήκει, ως γνωστόν, στους τολμηρότερους δημιουργούς της εποχής του. Τόσο στο βρετανικό, όσο και στον ευρύτερο  ευρωπαϊκό χώρο εν γένει, το όνομά του είναι συνώνυμο της ανταρσίας ενάντια της ψευδο-ηθικής, αλλά και της αποκατάστασης του ιδεώδους για το Ωραίο, το οποίο ασφαλώς απηχεί γνωστές πλατωνικές θέσεις. Το σύντομο αλλά περιεκτικό εισαγωγικό σημείωμα και η εμπεριστατωμένη χρονολογική καταγραφή, που συνοδεύουν το κυρίως κείμενο, βοηθούν ασφαλώς τους δέκτες να εντοπίσουν ή να ξαναθυμηθούν, αν είναι παλαιότεροι στην αναγνωστική πράξη, το ειδικότερο θεματικό και υφολογικό στίγμα του Όσκαρ Ουάιλντ (1854-1900). Με διαχρονική εμβέλεια το έργο του, είναι ιδιαίτερα δημοφιλές και στον τόπο μας, όπως μαρτυρούν οι επί δεκαετίες αλλεπάλληλες επανεκδόσεις του. Έχει μάλιστα κατά καιρούς επηρεάσει εμμέσως ή ευθέως και ημεδαπούς λογοτέχνες. Η σημερινή έκδοση αποτελεί εν ολίγοις έναν ακόμη φόρο τιμής στη σχέση με την οποία συνδεόμαστε μαζί του.

Η ιδιότυπη στάση του σε ό,τι αφορούσε τα ζέοντα θέματα των ημερών του, οι ευφυέστατες αποδομήσεις του στο χώρο της καλλιτεχνικής παραγωγής, η αδιαπραγμάτευτη σεξουαλική του απόκλιση, η άρνησή του να συνθηκολογήσει με την υποκρισία της συχνά τυραννικής περιρρέουσας ατμόσφαιρας, η ανελέητη κριτική του σχεδόν επί παντός αισθητού ή και υπεραισθητού, κυρίως η όλη αντισυμβατική συμπεριφορά του στους κόλπους της πεισματικά ανελαστικής βικτωριανής κοινωνίας, όπου ήταν εκών άκων εγκλωβισμένος, αναφαίνονται ενδεικτικά από τη μια σελίδα στην άλλη του παρόντος. 

Η ισόρροπη παράθεση των σκέψεων από το σύνολο της παρακαταθήκης, η αποτελεσματική μετάφραση και βεβαίως η ανάδειξη επίμαχων θεμάτων, τα οποία είθισται να απασχολούν τους μελετητές των φαινομένων της ζωής της τέχνης και της τέχνης της ζωής, καθιστούν το ανθολόγιο αυτό ένα αξιόλογο εγχειρίδιο μύησης στο ουαλδικό σύμπαν. Η αρχαιογνωσία του συγγραφέα, ο οποίος δεν έσφαλε ποτέ, όπως ισχυριζόταν συχνά ένας από τους πλέον διάσημους θαυμαστές του, ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, η ιδιότυπη στάση του σε ό,τι αφορούσε τα ζέοντα θέματα των ημερών του, οι ευφυέστατες αποδομήσεις του στο χώρο της καλλιτεχνικής παραγωγής, η αδιαπραγμάτευτη σεξουαλική του απόκλιση, η άρνησή του να συνθηκολογήσει με την υποκρισία της συχνά τυραννικής περιρρέουσας ατμόσφαιρας, η ανελέητη κριτική του σχεδόν επί παντός αισθητού ή και υπεραισθητού, κυρίως η όλη αντισυμβατική συμπεριφορά του στους κόλπους της πεισματικά ανελαστικής βικτωριανής κοινωνίας, όπου ήταν εκών άκων εγκλωβισμένος, αναφαίνονται ενδεικτικά από τη μια σελίδα στην άλλη του παρόντος. Από την άποψη αυτή η εν λόγω έκδοση συνιστά μιαν υποδειγματικά εύληπτη, κομψά συμπυκνωμένη αυτοβιογραφία του σπινθηροβόλου εκείνου πνεύματος, το οποίο παρεπιδημούσε στο ογκώδες, φιλάσθενο, άτυχο εν τέλει σώμα του Όσκαρ Ουάιλντ.

Το φαινομενικά εφήμερο και φευγαλέο συνιστά σταθερή αφετηρία οξυδερκών διερμηνειών. Το διεισδυτικό βλέμμα του συγγραφέα βλέπει κι ακτινογραφεί ολόκληρα σύνολα παθών, όταν οι άλλοι δεν αντιλαμβάνονται ή δείχνουν ότι δεν αντιλαμβάνονται σε βάθος το παραμικρό από αυτά. Ως εκ τούτου τίποτα δεν θεωρείται εξ ορισμού αδιάφορο ή από ηθικής απόψεως αμελητέο. Οι λεπτομέρειες της μόδας, οι συναφείς ενδυματολογικές στρεβλώσεις, αλλά και οι αβελτηρίες της αγγλικής κουζίνας, οι τότε «νεοθετικιστικές» ιδεοληψίες και οι υπερφίαλες δομές της κοινωνικής κυψέλης συναποτελούν χαρακτηριστικά σημεία των διαδοχικών αναφορών. Οι προεκτάσεις των επί μέρους συλλογισμών ανάγονται σ΄ένα πλήρες σύστημα θεωρίας του επιστητού. Συγκρατώ ότι η επικαιρότητα του τελευταίου τεκμαίρεται καθημερινά. Μέσα από τις αποτιμήσεις μιας ευρύτερης συνειδητής ρήξης με το κατεστημένο, όπως καταγράφονται εδώ, διερμηνεύονται σε ικανό βαθμό φέρ' ειπείν οι ιδιάζουσες εγωτικές συνθήκες πολλών Βρετανών του μέσου όρου, οι οποίοι εξακολουθούν να νοιώθουν νησιώτες και μάλιστα σταθερά αποστασιοποιημένοι, έως σήμερα, από τα δρώμενα στην Ευρώπη, ή στην «Ήπειρο», όπως ενίοτε επιμένουν να την αποκαλούν. Μάλιστα η πρόσφατη έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ενωμένη Ευρώπη, κατά τρόπο τόσο βασανιστικό και πανηγυρικό ταυτοχρόνως, συνιστά μιαν ακόμη απόδειξη της ενδιάθετης ύπαρξης των ποικίλων αντιφατικών, διφορούμενων και φίλαυτων στοιχείων, τα οποία ρυθμίζουν μέγα μέρος της αρχετυπικής βρετανικής, φλεγματικής καλουμένης, προαίρεσης. Εκείνα δηλαδή τα χαρακτηριστικά των προς τα έξω αντιδράσεων των συγχρόνων του, τα οποία χωρίς κανέναν απολύτως ενδοιασμό είχε δυναμικά καταδικάσει ο Όσκαρ Ουάιλντ σε πάμπολλα έργα του θεατρικά και μη. Ό,τι εν ολίγοις τόσο εύκολα οι αναγνώστες ανιχνεύουν στην προκείμενη εκλογή συνιστά το άπαν του αισθητικού, αγωνιστικού πιστεύω του.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ είναι πρέσβης επί τιμή και ποιητής.
Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή πεζών κειμένων «Ινδικοπλεύστης» (εκδ. Κέδρος).


altΔεν έχω τίποτα να δηλώσω, παρά μόνο την ιδιοφυΐα μου
Oscar Wilde
Μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη
Εκδ. Πατάκη 2015
Σελ. 136, τιμή εκδότη €5,80

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ OSCAR WILDE

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο μαύρος κύκνος» του Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ (κριτική) – Όταν τα δεδομένα και οι προβλέψεις μας εξαπατούν

«Ο μαύρος κύκνος» του Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ (κριτική) – Όταν τα δεδομένα και οι προβλέψεις μας εξαπατούν

Για το βιβλίο του Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ «Ο μαύρος κύκνος» (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κλειδάριθμος). 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών στη χώρα μας φαίνεται πως πολύ λίγοι είχαν προβλ...

«Μίλα, Πηνελόπη!» της Αγγέλας Καστρινάκη (κριτική)

«Μίλα, Πηνελόπη!» της Αγγέλας Καστρινάκη (κριτική)

Για τη μελέτη της Αγγέλας Καστρινάκη «Μίλα, Πηνελόπη! – Λογοτεχνικές μεταμορφώσεις της μυθικής ηρωίδας στην Ελλάδα και τον Δυτικό κόσμο από τον 19ο αιώνα ώς τις μέρες μας» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Γράφει ο Θόδωρος Σούμας

Η προβληματική τ...

«Για το νόημα της ζωής» του Βίτο Μανκούζο (κριτική) – Αναζητώντας το νόημα στο υπέρτερο, στην απομόνωση της πανδημίας

«Για το νόημα της ζωής» του Βίτο Μανκούζο (κριτική) – Αναζητώντας το νόημα στο υπέρτερο, στην απομόνωση της πανδημίας

Για το βιβλίο του Βίτο Μανκούζο «Για το νόημα της ζωής» (μτφρ. Παναγιώτης Υφαντής, εκδ. Αρμός). Στην κεντρική εικόνα, ο θεολόγος και καθηγητής Βίτο Μανκούζο.

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Ο αμφιλεγόμενος χώρος που γνωρίζουμε σήμ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

Για το βιβλίο της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο «Στο σπίτι των ονείρων»  (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα, πλάνο από την ταινία Ταρ, του Τοντ Φιλντ, όπου μεταξύ άλλων παρουσιάζεται μια κακοποιητική σχέση ανάμεσα σε δύο γυναίκες.

Γράφει η ...

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Συνέντευξη με την Αργεντινή συγγραφέα Άνα Μαρία Σούα [Ana María Shua], με αφορμή την ανθολογία διηγημάτων της «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» (μτφρ. Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Βακχικόν). Η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, καλεσμένη του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Συνέ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου «Έρωτες, έρωτες, έρωτες» – δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής τους επιθυμίας. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες. Κυκλο...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ