alt

Για το βιβλίο του Oscar Wilde «Δεν έχω τίποτα να δηλώσω, παρά μόνο την ιδιοφυΐα μου» (μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη, εκδ. Πατάκη).

Του Γιώργου Βέη

Πρόκειται για μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συλλογή σπινθηροβόλων γνωμικών, κατεδαφιστικών αφορισμών και αξιωματικών απόψεων περί αισθητικής ενός ρηξικέλευθου συγγραφέως, ο οποίος ανήκει, ως γνωστόν, στους τολμηρότερους δημιουργούς της εποχής του. Τόσο στο βρετανικό, όσο και στον ευρύτερο  ευρωπαϊκό χώρο εν γένει, το όνομά του είναι συνώνυμο της ανταρσίας ενάντια της ψευδο-ηθικής, αλλά και της αποκατάστασης του ιδεώδους για το Ωραίο, το οποίο ασφαλώς απηχεί γνωστές πλατωνικές θέσεις. Το σύντομο αλλά περιεκτικό εισαγωγικό σημείωμα και η εμπεριστατωμένη χρονολογική καταγραφή, που συνοδεύουν το κυρίως κείμενο, βοηθούν ασφαλώς τους δέκτες να εντοπίσουν ή να ξαναθυμηθούν, αν είναι παλαιότεροι στην αναγνωστική πράξη, το ειδικότερο θεματικό και υφολογικό στίγμα του Όσκαρ Ουάιλντ (1854-1900). Με διαχρονική εμβέλεια το έργο του, είναι ιδιαίτερα δημοφιλές και στον τόπο μας, όπως μαρτυρούν οι επί δεκαετίες αλλεπάλληλες επανεκδόσεις του. Έχει μάλιστα κατά καιρούς επηρεάσει εμμέσως ή ευθέως και ημεδαπούς λογοτέχνες. Η σημερινή έκδοση αποτελεί εν ολίγοις έναν ακόμη φόρο τιμής στη σχέση με την οποία συνδεόμαστε μαζί του.

Η ιδιότυπη στάση του σε ό,τι αφορούσε τα ζέοντα θέματα των ημερών του, οι ευφυέστατες αποδομήσεις του στο χώρο της καλλιτεχνικής παραγωγής, η αδιαπραγμάτευτη σεξουαλική του απόκλιση, η άρνησή του να συνθηκολογήσει με την υποκρισία της συχνά τυραννικής περιρρέουσας ατμόσφαιρας, η ανελέητη κριτική του σχεδόν επί παντός αισθητού ή και υπεραισθητού, κυρίως η όλη αντισυμβατική συμπεριφορά του στους κόλπους της πεισματικά ανελαστικής βικτωριανής κοινωνίας, όπου ήταν εκών άκων εγκλωβισμένος, αναφαίνονται ενδεικτικά από τη μια σελίδα στην άλλη του παρόντος. 

Η ισόρροπη παράθεση των σκέψεων από το σύνολο της παρακαταθήκης, η αποτελεσματική μετάφραση και βεβαίως η ανάδειξη επίμαχων θεμάτων, τα οποία είθισται να απασχολούν τους μελετητές των φαινομένων της ζωής της τέχνης και της τέχνης της ζωής, καθιστούν το ανθολόγιο αυτό ένα αξιόλογο εγχειρίδιο μύησης στο ουαλδικό σύμπαν. Η αρχαιογνωσία του συγγραφέα, ο οποίος δεν έσφαλε ποτέ, όπως ισχυριζόταν συχνά ένας από τους πλέον διάσημους θαυμαστές του, ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, η ιδιότυπη στάση του σε ό,τι αφορούσε τα ζέοντα θέματα των ημερών του, οι ευφυέστατες αποδομήσεις του στο χώρο της καλλιτεχνικής παραγωγής, η αδιαπραγμάτευτη σεξουαλική του απόκλιση, η άρνησή του να συνθηκολογήσει με την υποκρισία της συχνά τυραννικής περιρρέουσας ατμόσφαιρας, η ανελέητη κριτική του σχεδόν επί παντός αισθητού ή και υπεραισθητού, κυρίως η όλη αντισυμβατική συμπεριφορά του στους κόλπους της πεισματικά ανελαστικής βικτωριανής κοινωνίας, όπου ήταν εκών άκων εγκλωβισμένος, αναφαίνονται ενδεικτικά από τη μια σελίδα στην άλλη του παρόντος. Από την άποψη αυτή η εν λόγω έκδοση συνιστά μιαν υποδειγματικά εύληπτη, κομψά συμπυκνωμένη αυτοβιογραφία του σπινθηροβόλου εκείνου πνεύματος, το οποίο παρεπιδημούσε στο ογκώδες, φιλάσθενο, άτυχο εν τέλει σώμα του Όσκαρ Ουάιλντ.

Το φαινομενικά εφήμερο και φευγαλέο συνιστά σταθερή αφετηρία οξυδερκών διερμηνειών. Το διεισδυτικό βλέμμα του συγγραφέα βλέπει κι ακτινογραφεί ολόκληρα σύνολα παθών, όταν οι άλλοι δεν αντιλαμβάνονται ή δείχνουν ότι δεν αντιλαμβάνονται σε βάθος το παραμικρό από αυτά. Ως εκ τούτου τίποτα δεν θεωρείται εξ ορισμού αδιάφορο ή από ηθικής απόψεως αμελητέο. Οι λεπτομέρειες της μόδας, οι συναφείς ενδυματολογικές στρεβλώσεις, αλλά και οι αβελτηρίες της αγγλικής κουζίνας, οι τότε «νεοθετικιστικές» ιδεοληψίες και οι υπερφίαλες δομές της κοινωνικής κυψέλης συναποτελούν χαρακτηριστικά σημεία των διαδοχικών αναφορών. Οι προεκτάσεις των επί μέρους συλλογισμών ανάγονται σ΄ένα πλήρες σύστημα θεωρίας του επιστητού. Συγκρατώ ότι η επικαιρότητα του τελευταίου τεκμαίρεται καθημερινά. Μέσα από τις αποτιμήσεις μιας ευρύτερης συνειδητής ρήξης με το κατεστημένο, όπως καταγράφονται εδώ, διερμηνεύονται σε ικανό βαθμό φέρ' ειπείν οι ιδιάζουσες εγωτικές συνθήκες πολλών Βρετανών του μέσου όρου, οι οποίοι εξακολουθούν να νοιώθουν νησιώτες και μάλιστα σταθερά αποστασιοποιημένοι, έως σήμερα, από τα δρώμενα στην Ευρώπη, ή στην «Ήπειρο», όπως ενίοτε επιμένουν να την αποκαλούν. Μάλιστα η πρόσφατη έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ενωμένη Ευρώπη, κατά τρόπο τόσο βασανιστικό και πανηγυρικό ταυτοχρόνως, συνιστά μιαν ακόμη απόδειξη της ενδιάθετης ύπαρξης των ποικίλων αντιφατικών, διφορούμενων και φίλαυτων στοιχείων, τα οποία ρυθμίζουν μέγα μέρος της αρχετυπικής βρετανικής, φλεγματικής καλουμένης, προαίρεσης. Εκείνα δηλαδή τα χαρακτηριστικά των προς τα έξω αντιδράσεων των συγχρόνων του, τα οποία χωρίς κανέναν απολύτως ενδοιασμό είχε δυναμικά καταδικάσει ο Όσκαρ Ουάιλντ σε πάμπολλα έργα του θεατρικά και μη. Ό,τι εν ολίγοις τόσο εύκολα οι αναγνώστες ανιχνεύουν στην προκείμενη εκλογή συνιστά το άπαν του αισθητικού, αγωνιστικού πιστεύω του.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ είναι πρέσβης επί τιμή και ποιητής.
Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή πεζών κειμένων «Ινδικοπλεύστης» (εκδ. Κέδρος).


altΔεν έχω τίποτα να δηλώσω, παρά μόνο την ιδιοφυΐα μου
Oscar Wilde
Μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη
Εκδ. Πατάκη 2015
Σελ. 136, τιμή εκδότη €5,80

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ OSCAR WILDE

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Διαβάζοντας τον Κλάουζεβιτς σήμερα: Γιατί γίνονται πόλεμοι; Είναι ο συμβατικός πόλεμος σε αποδρομή;

Διαβάζοντας τον Κλάουζεβιτς σήμερα: Γιατί γίνονται πόλεμοι; Είναι ο συμβατικός πόλεμος σε αποδρομή;

Τρία άκρως κατατοπιστικά βιβλία για τη σημερινή έννοια του πολέμου και η σύνδεσή τους με τις βασικές θεωρίες του Καρλ Φίλιππ Γκότλιμπ φον Κλάουζεβιτς [Carl Philipp Gottlieb von Clausewitz] που υπήρξε ο βασικός διαμορφωτής της νεωτερικής επιστήμης του πολέμου. Κεντρική εικόνα: Προσωπογραφία του Κλάουζεβιτς από τ...

«Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» του Γιώργου Ανδρέου (κριτική)

«Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» του Γιώργου Ανδρέου (κριτική)

Για το βιβλίο του Γιώργου Ανδρέου «Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» (εκδόσεις Κριτική), Kεντρική εικόνα: ©Unsplash. 

Γράφει ο Αλέκος Κρητικός 

Στο βιβλίο του ...

«Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (κριτική) – Αναζητώντας τη ρίζα των θρησκειών

«Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (κριτική) – Αναζητώντας τη ρίζα των θρησκειών

Για το βιβλίο «Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (μτφρ. Στέλιος Παπαλεξανδρόπουλος, εκδ. Άρτος Ζωής). Κεντρική εικόνα: Οι «Τέσσερις Ευαγγελιστές», πίνακας του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς. 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Αν αναλογισθεί κανείς πόσο μεγ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ