euripidis 35 meletes

Για τον συλλογικό τόμο «Ευριπίδης: 35 Μελέτες» σε επιμέλεια των Laura Κ. McClure και Wiley Blackwell, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Studio Press. Τη μετάφραση έκανε ομάδα μεταφραστών υπό την επιμέλεια των καθηγητών του τμήματος φιλολογίας του Α.Π.Θ. Εβίνας Σιστάκου και Αντώνη Ρεγκάκου. Στην κεντρική εικόνα, άγαλμα του Ευριπίδη που βρίσκεται σήμερα στο Λούβρο, δεξιά κι αριστερά του οποίου αναγράφονται ορισμένα από τα έργα του. 

Της Ιωάννας Καραμάνου

Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις University Studio Press η ελληνική μετάφραση του διεθνούς συλλογικού τόμου A Companion to Euripides (επιμ. Laura Κ. McClure, Wiley Blackwell: Oxford/Malden 2017) με τον εύληπτο τίτλο Ευριπίδης: 35 Μελέτες. Το έργο αυτό, το οποίο περιλαμβάνει 35 συμβολές κορυφαίων μελετητών του Ευριπίδη (ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονται ο Donald Mastronarde, ο Christopher Collard, η Ruth Scodel, ο John Gibert και ο Francis Dunn), έχει αποσπάσει πολλές θετικές κρίσεις από τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα. Την επιστημονική επιμέλεια της μετάφρασης οφείλουμε σε δύο διεθνώς αναγνωρισμένους καθηγητές του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τον ακαδημαϊκό Αντώνιο Ρεγκάκο και την καθηγήτρια Εβίνα Σιστάκου, που αφενός είχαν την οξυδέρκεια να εντοπίσουν την αναγκαιότητα της ελληνόγλωσσης μετάφρασης του σπουδαίου αυτού πονήματος και αφετέρου ανέλαβαν να επιμεληθούν αυτό το κολοσσιαίο έργο των 683 σελίδων.

Οι ρηξικέλευθες ερμηνευτικές προσεγγίσεις οι οποίες ακολουθούνται λαμβάνουν υπόψη και τη σημαντική παράμετρο της ανταπόκρισης του θεατή, που συνδέεται με τη συναισθηματική και διανοητική απήχηση της ευριπίδειας τραγωδίας στο κοινό της.

Ο τόμος διαρθρώνεται σε επτά ενότητες. Η πρώτη εισάγει τον αναγνώστη στα κύρια ερευνητικά ζητήματα που αφορούν τη μελέτη του ευριπίδειου corpus, όπως η παράδοση του κειμένου, η κριτική προσέγγιση της αρχαίας βιογραφικής παράδοσης για τον Ευριπίδη και η συμβολή του στην εξέλιξη της τραγικής τέχνης. Ακολουθούν δύο ενότητες οι οποίες εύστοχα διακρίνουν μεταξύ της πρώιμης και της όψιμης παραγωγής του Ευριπίδη, καθώς η τέχνη του εξελίσσεται από την Άλκηστη του 438 π.Χ. έως τις Βάκχες του 406 π.Χ. τόσο στο πεδίο της δραματουργίας όσο και της σκηνικής τεχνικής. Στις ενότητες αυτές, όπως και στην τέταρτη ενότητα του τόμου, αναλύονται οι δεκαεπτά ακέραιες, αλλά και οι σημαντικότερες από τις αποσπασματικά σωζόμενες τραγωδίες, ο Κύκλωπας (το μοναδικό σατυρικό δράμα που έχει περισωθεί από όλη την αρχαία δραματική παραγωγή), και η ψευδεπίγραφη τραγωδία Ρήσος. Παρέχεται σύνοψη της πλοκής κάθε έργου, κριτική προσέγγιση των κύριων ερμηνευτικών ζητήματων και μια επιλογή ενημερωμένης βιβλιογραφίας.

eyripides coverΣτην πέμπτη ενότητα αναλύονται τα δομικά και αφηγηματικά σχήματα της ευριπίδειας τραγωδίας, ο ρόλος του Χορού, η εξέλιξη της μελοποιίας από τον τραγικό ποιητή κατά το δεύτερο μισό του 5ου αιώνα π.Χ. και πτυχές της αρχαίας παράστασης, όπως η χρήση του σκηνικού χώρου. Η επόμενη ενότητα επικεντρώνεται σε ιδιαίτερα θεματικά και ιδεολογικά γνωρίσματα του θεάτρου του Ευριπίδη, που καθορίζουν το αξιακό φορτίο του έργου του. Ο πρωτοποριακός διάλογός του με τη σύγχρονή του διανόηση, ιδιαιτέρως με τη σοφιστική κίνηση, διαμορφώνει την καινοτόμο προσέγγισή του στη μυθική παράδοση και την αντισυμβατική του ιδεολογία απέναντι στην παραδεδομένη ανθρωπομορφική θρησκεία και τα παραδοσιακά μοντέλα φύλου. Οι ρηξικέλευθες ερμηνευτικές προσεγγίσεις οι οποίες ακολουθούνται λαμβάνουν υπόψη και τη σημαντική παράμετρο της ανταπόκρισης του θεατή, που συνδέεται με τη συναισθηματική και διανοητική απήχηση της ευριπίδειας τραγωδίας στο κοινό της. Ο τόμος κλείνει με την ενότητα για την πρόσληψη, δηλαδή την επανερμηνεία και τη λογοτεχνική ή καλλιτεχνική επαναπραγμάτευση του έργου του Ευριπίδη από την εποχή του ως τις μέρες μας. Από το ευρύτατο φάσμα της ευριπίδειας πρόσληψης έχουν επιλεχθεί ως μελέτες περίπτωσης η αριστοφανική ανταπόκριση στην τραγωδία του Ευριπίδη, κατόπιν, η πλούσια δραματουργική, παραστασιακή και εικονογραφική πρόσληψη των τραγωδιών του κατά τον 4ο αιώνα π.Χ., ο δραματουργικός τους μετασχηματισμός στη Ρώμη από τον Σενέκα και, τέλος, η μεταφορά τους στη σύγχρονη σκηνή.

Πολύ εύστοχη είναι η επιλογή των επιμελητών της ελληνικής μετάφρασης να προσθέσουν στην αρχἠ του τόμου το πρωτότυπο κείμενο όλων των δραμάτων του.

Στον συλλογικό αυτό τόμο αξιοποιούνται και αναδεικνύονται οι σύγχρονες τἀσεις στην έρευνα του δράματος, που προϋποθέτουν διεπιστημονική προσέγγιση της τραγωδίας, όπως η πρόσληψη, η κριτική ανάλυση της παράστασης και οι σπουδές φύλου. Πρόκειται για ένα σύγχρονο, βιβλιογραφικά ενημερωμένο πόνημα, ένα έργο αναφοράς, που έρχεται να καλύψει ένα πολύ σημαντικό κενό στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία για τον Ευριπίδη. Πολύ εύστοχη είναι η επιλογή των επιμελητών της ελληνικής μετάφρασης να προσθέσουν στην αρχἠ του τόμου το πρωτότυπο κείμενο όλων των δραμάτων του. Έτσι ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να ανατρέξει στο ίδιο το κείμενο της τραγωδίας σε συνδυασμό με την αντίστοιχη μελέτη που την αναλύει. Η επιλογή αυτή συμβάλλει στην πληρότητα του τόμου, ο οποίος καθίσταται πολύτιμος για τον επιστήμονα, τον φοιτητή και το ευρύτερο καλλιεργημένο κοινό που ενδιαφέρεται για το αρχαίο δράμα, την ερμηνεία, την παράσταση και την πρόσληψή του.

* Η ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ.

politeia link more

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Στο χείλος του γκρεμού» του Τόμπι Ορντ (κριτική) – Πλησιάζει άραγε το τέλος του κόσμου;

«Στο χείλος του γκρεμού» του Τόμπι Ορντ (κριτική) – Πλησιάζει άραγε το τέλος του κόσμου;

Για το δοκίμιο του Τόμπι Ορντ (Toby Ord) «Στο χείλος του γκρεμού - Υπαρξιακός κίνδυνος και το μέλλον της ανθρωπότητας» (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Μίνωας).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Στο διήγημα ...

«Ο πόλεμος από ανθρωπολογική σκοπιά – Η πολιτισμική διάσταση της εισβολής στην Ουκρανία» των Νίκου Γιαννίκα και Νίκου Ν. Μάλλιαρη (κριτική)

«Ο πόλεμος από ανθρωπολογική σκοπιά – Η πολιτισμική διάσταση της εισβολής στην Ουκρανία» των Νίκου Γιαννίκα και Νίκου Ν. Μάλλιαρη (κριτική)

Για το δοκίμιο των Νίκου Γιαννίκα και Νίκου Ν. Μάλλιαρη «Ο πόλεμος από ανθρωπολογική σκοπιά – Η πολιτισμική διάσταση της εισβολής στην Ουκρανία» (εκδ. Μάγμα). 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Μέχρι την έκδοση αυ...

«Το ψυχαναλυτικό κίνημα » του Έρνεστ Γκέλνερ – Μια ανάγνωση της ψυχανάλυσης μέσα από τα γυαλιά της φιλοσοφίας

«Το ψυχαναλυτικό κίνημα » του Έρνεστ Γκέλνερ – Μια ανάγνωση της ψυχανάλυσης μέσα από τα γυαλιά της φιλοσοφίας

Για το δοκίμιο του Έρνεστ Γκέλνερ (Ernest Gellner) «Το ψυχαναλυτικό κίνημα – Η πανουργία του παραλόγου» (μτφρ. Αλκυόνη Τσέγκου, εκδ. Αρμός). Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ (Sigmund Freud).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ