bambasakis stathopoulos karouzos 700

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη «Πάρκο» (εκδ. Εστία).

Του Διονύση Μαρίνου

Στον Διασυρμό (εκδ. Εστία) οι δύο φίλοι Νίκος Βελής και Μάνος Γιαννόπουλος, εικονοκλάστες εκ πεποιθήσεως, μποέμ εκ προμελέτης και διασαλευτές εκ συστήματος, περιδιαβάζουν το κλεινόν άστυ και το εξανθρωπίζουν (ή μήπως το… εξαθηναϊζουν;). Στο Αγάπη/Love (εκδ. Εστία), η Έλλη και ο Φοίβος γίνονται η Μπόνι και ο Κλάιντ ενός λιβιδικού πλιάτσικου. Η δική τους αρραγής σχέση, δεν γίνεται πιο αγαπητική, διαρρηγνύει τη μουντάδα της πόλης. Στήνει τρελό χορό αγάπης και φτύνει στη μούρη τους κακομούτσουνους. 

Στο Πάρκο (εκδ. Εστία), ο κύκλος κλείνει για να ανοίξει περισσότερο, η τριλογία του Χάους ορμάει προς τα μπρος παίρνοντας δύναμη από το παρελθόν, η μνήμη παίρνει τα πάνω της, μιλάει όπως ποτέ άλλοτε δεν έχει μιλήσει τόσο ελεύθερα, αλλότροπα, ακατασίγαστα – γίνεται εκκωφαντικά αληθινή. Η μνήμη είναι ένας ανοχύρωτος τόπος (όπως ο Τσέλαν έλεγε πως η καρδιά είναι τόπος οχυρός). Είναι ένα ανήμερο θηρίο: παντού ρωγμές, χαράδρες, εντατικά περάσματα. Είναι, όμως, κι ένας οδοδείκτης. Τι ήσουν, πώς έγινες, τι σε καθόρισε. 

Ο λόγος του είναι επιμελημένα ανεπεξέργαστος, κουβεντιαστός, διεκδικεί την ακουστική ηγεμονία δίχως να ξεχνάει πως οι λέξεις είναι ό,τι πιο ακριβό του δόθηκε για να μιλήσει για τα περασμένα. 

Ο Μπαμπασάκης ακολουθεί τη ρότα που χάραξε από το πρώτο βιβλίο του Χάους/Χους (διότι ένα καλά πατημένο χώμα είναι το παρελθόν αυτής της τρελής παρέας. Ένα χώμα που οργώθηκε πόντο πόντο και έδωσε καρπούς). Ο λόγος του είναι επιμελημένα ανεπεξέργαστος, κουβεντιαστός, διεκδικεί την ακουστική ηγεμονία δίχως να ξεχνάει πως οι λέξεις είναι ό,τι πιο ακριβό του δόθηκε για να μιλήσει για τα περασμένα. 

Περασμένα, αλλά μηδέποτε τελειωμένα. Αυτό είναι που διαφοροποιεί τη δική του εκδοχή από μια στεγνή καταβύθιση στο παρελθόν μιας και το παρόν είναι λειψό (πού ήσουν νιότη… κλπ). Ο Μπαμπασάκης δεν παρελθοντολογεί, αλλά δεν είναι και παροντικός. Για τον απλούστατο λόγο ότι δεν είναι τίποτα από όσα καταγράφει παροδικό. Συμβαίνουν διαρκώς. Ακόμη κι εκείνοι που μας άφησαν χρόνους, ακόμα και τα μαγαζιά που έβαλαν λουκέτο, ακόμη και τα σπίτια που άλλαξαν χρήση. Ακόμη κι αν η ζωή άλλαξε πηδαλιούχο, το πλήρωμα μένει πάντα επαναστατημένο. 

Ένοικος, Au Revoir, Πατησίων, Εξάρχεια, Φωκίωνος Νέγρη, Βόλος, Καρούζος, Βακαλόπουλος, Αρανίτσης, Σταθόπουλος, Μπαμπασάκης και μια πλειάδα άλλων πρωταγωνιστών (όλα και όλοι είναι ήρωες στο βιβλίο), μέσω του Οδυσσέα Γεωργίου, του μυθιστορηματικού alter ego, ξεπηδούν από τις σελίδες όχι ως ολογράμματα, αλλά ως φυσικές παρουσίες, ως τρισδιάστατες υποστάσεις. Είναι η δραστικότητα του ύφους, το φρενήρες τέμπο (με τις απαραίτητες αυξομειώσεις ωσάν να βγαίνει από τζαμάρισμα μουσικών), η επινοητικότητα του διαρκούς παιγνίου, το ακατασίγαστο name dropping, η τέχνη της ζωής, η ζωή διά της τέχνης, η φωτεινή θέληση να μιληθεί το παρελθόν ωσάν να είναι παρόν για πάντα. Ο χρόνος στον Μπαμπασάκη είναι υδραργυρικός. Ο τόπος είναι η Αθήνα, ως επί το πλείστον, αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με την εσωτερική νωπογραφία της πρωτεύουσας κι όχι με την ψυχρή ρυμοτομία της.  

bambassakis home

Ο συγγραφέας-συλλέκτης-ρέκτης δεν ορρωδεί μπρος στους γκρίζους θορύβους του δεσμευτικού σήμερα. Δεν τρομάζει από την επιθετικότητα των ημερών. Η δική του ασπίδα είναι όλα όσα έζησε και συνεχίζουν να ανθούν μέσα του. Θάνατος κανένας, τέλος πουθενά, καταστροφή ουδεμία. Τα πάντα είναι ένα ευαγές χάος, μια επιδραστική περιδίνηση σε ακριβές στιγμές που έζησε η παρέα (με προεξάρχοντα τον Νίκο Καρούζο), ένα ποίημα εν εξελίξει, ένα μυθιστόρημα σαν κι αυτά του Μπολάνιο ή του Κορτάσαρ. Σαγηνευτικές δημιουργίες ποτισμένες με αλκοόλ, λέξεις, φιλία και παιχνίδι. 

Θάνατος κανένας, τέλος πουθενά, καταστροφή ουδεμία. Τα πάντα είναι ένα ευαγές χάος, μια επιδραστική περιδίνηση σε ακριβές στιγμές που έζησε η παρέα (με προεξάρχοντα τον Νίκο Καρούζο), ένα ποίημα εν εξελίξει, ένα μυθιστόρημα σαν κι αυτά του Μπολάνιο ή του Κορτάσαρ. 

Τα πάντα λειτουργούν και επενεργούν στα πάντα. Σαν να λέμε: τίποτα δεν πάει χαμένο. Ναι, ο ξανακερδισμένος χρόνος εκκινεί όχι με τους ανάποδους χτύπους κάποιου ρολογιού, αλλά με μια νέα αρχιτεκτονική ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι το μυθιστόρημα ξεκινάει με τους αρχιτέκτονες Πικιώνη και Κιτσίκη. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική με τον τρόπο του Ντεμπόρ και του Μπάροουζ. Τίποτα δεν είναι αληθινό κι όλα επιτρέπονται.

Όντως, σε τούτο το μυθιστόρημα, όπως και στα άλλα δύο που προηγήθηκαν, η κλασική έννοια της μυθοπλασία περνάει από πολλά κόσκινα. Πού αρχίζει η πραγματική πραγματικότητα και που δίνει τη σκυτάλη στην επινόηση είναι κάτι που κανονικά δεν θα χρειαζόταν να μας απασχολεί. Ναι, δεν μας απασχολεί. Το ζητούμενο δεν είναι να κοιτάξεις όλο τούτο το ακριβό υλικό που ηλεκτρίζει/ ηλεκτρολεκτρίζει τις σελίδες με τη λογική της κλειδαρότρυπας. Δεν στο επιτρέπει άλλωστε ο συγγραφέας (ή ο Γεωργίου) να το κάνεις. Σου προσφέρει σε γερές δόσεις όλα τα σημαίνοντα της παρέας, όλες τις σημάνσεις που την έκαναν ξεχωριστή.

Άρα, ναι, για τεχνικούς και μόνο λόγους η έννοια του μυθιστορήματος στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν φτάνει για να ορίσει τις συντεταγμένες του βιβλίου. 

Ούτε καν το κλασικό ράφι του βιβλιοπωλείου δεν μπορεί να το περιορίσει. Είναι το ιδανικό βιβλίο για να το κουβαλάς μαζί σου περπατώντας την πόλη (πάνω-κάτω, πάνω-κάτω), να το ανοίγεις σε μια τυχαία σελίδα και να το αφήνεις να σε πηγαίνει σε σημεία-κλειδιά, σε μέρη-ναούς. Το «Πάρκο» είναι η ερυθρά επέλαση. Είναι ο Μπομπ Ντύλαν, ο Κέρουακ και ο Σαββόπουλος. Είναι ο Χατζιδάκις και ο Κατσαρός. Είναι ο Λεωνίδας Χρηστάκης και η Μαρία Μήτσορα. Είναι οι λέξεις και οι νότες. Είναι οι ταινίες (ολόκληρες ρίζες από σελιλόιντ), είναι τα ποτά (πολλών ειδών). Είναι τα λογοτεχνικά περιοδικά του ’80 και ο Κουτρουμπούσης. Είναι ο Λέοναρντ Κοέν και οι ρεμπέτες. Είπαμε: αν δεν είσαι χαμένος σε μια αλλόκοτη παραζάλη τίποτα δεν πάει χαμένο. Γίνεται υλικό και ίλη που ορμάει στους δρόμους και τους καταλαμβάνει με το άφθονο γέλιο και τη δημιουργικότητα και το δαιμονικό της κέφι. Ο Μπαμπασάκης εφαρμόζει επακριβώς το λεχθέν: «Πρώτα ζούμε και μετά γράφουμε». Ζει πολύ και γράφει πολύ. Ορθώς πράττει. 

* Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, η συλλογή διηγημάτων «Όπως και αν έρθει αυτό το βράδυ» (εκδ. Μελάνι).

 


altΠάρκο
Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Εστία 2018
Σελ. 288, τιμή εκδότη €14,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ-ΙΚΑΡΟΥ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Όσα δεν έζησαν, της Μαρίας Σκιαδαρέση

Όσα δεν έζησαν, της Μαρίας Σκιαδαρέση

Για τη συλλογή διηγημάτων της Μαρίας Σκιαδαρέση «Όσα δεν έζησαν» (εκδ. Πατάκη).

Του Ανδρέα Μήτσου

Εάν χρειαζόταν να αποδώσω με μια μόνο λέξη και τα τέσσερα διηγήματα του βιβλίου της Μαρίας Σκιαδαρέση, Όσα δεν έζησαν, αυτή θα ήταν η λέξη «συμπό...

Πορτραίτο ενός Έλληνα τρομοκράτη

Πορτραίτο ενός Έλληνα τρομοκράτη

Για το μυθιστόρημα του Βασίλη Κουνέλη «Καπνισμένα ερείπια» (εκδ. Καστανιώτη).

Του Διονύση Μαρίνου

Το καλοκαίρι του 2002 ήταν ολότελα παράξενο για την...

Πάρκο

Πάρκο

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη «Πάρκο» που κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Εστία.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Φωτογραφία © Μαρίλη Ζάρκου

...


ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πώς έφτασε το Ιράν ως εδώ; – Διαβάσαμε το πολυσυλλεκτικό γκράφικ νόβελ «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», σε επιμέλεια Μαρζάν Σατραπί

Πώς έφτασε το Ιράν ως εδώ; – Διαβάσαμε το πολυσυλλεκτικό γκράφικ νόβελ «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», σε επιμέλεια Μαρζάν Σατραπί

Το συλλογικό graphic novel «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» (μτφρ. Στεφανία Γεωργάκη, εκδ. Επόμενος Σταθμός), υπό τη διεύθυνση της Μαρζάν Σατραπί, μια πολυσυλλεκτική καταγραφή της κατάστασης στο Ιράν σήμερα, εστιάζει στην ασφυκτική ζωή των γυναικών, ενώ αναδεικνύει και άλλες πλευρές του θεοκρατικού καθεστώτος. ...

«Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη

«Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη

Η θρυλική πολιτική σάτιρα «Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας τιμά τ...

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ