bambasakis stathopoulos karouzos 700

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη «Πάρκο» (εκδ. Εστία).

Του Διονύση Μαρίνου

Στον Διασυρμό (εκδ. Εστία) οι δύο φίλοι Νίκος Βελής και Μάνος Γιαννόπουλος, εικονοκλάστες εκ πεποιθήσεως, μποέμ εκ προμελέτης και διασαλευτές εκ συστήματος, περιδιαβάζουν το κλεινόν άστυ και το εξανθρωπίζουν (ή μήπως το… εξαθηναϊζουν;). Στο Αγάπη/Love (εκδ. Εστία), η Έλλη και ο Φοίβος γίνονται η Μπόνι και ο Κλάιντ ενός λιβιδικού πλιάτσικου. Η δική τους αρραγής σχέση, δεν γίνεται πιο αγαπητική, διαρρηγνύει τη μουντάδα της πόλης. Στήνει τρελό χορό αγάπης και φτύνει στη μούρη τους κακομούτσουνους. 

Στο Πάρκο (εκδ. Εστία), ο κύκλος κλείνει για να ανοίξει περισσότερο, η τριλογία του Χάους ορμάει προς τα μπρος παίρνοντας δύναμη από το παρελθόν, η μνήμη παίρνει τα πάνω της, μιλάει όπως ποτέ άλλοτε δεν έχει μιλήσει τόσο ελεύθερα, αλλότροπα, ακατασίγαστα – γίνεται εκκωφαντικά αληθινή. Η μνήμη είναι ένας ανοχύρωτος τόπος (όπως ο Τσέλαν έλεγε πως η καρδιά είναι τόπος οχυρός). Είναι ένα ανήμερο θηρίο: παντού ρωγμές, χαράδρες, εντατικά περάσματα. Είναι, όμως, κι ένας οδοδείκτης. Τι ήσουν, πώς έγινες, τι σε καθόρισε. 

Ο λόγος του είναι επιμελημένα ανεπεξέργαστος, κουβεντιαστός, διεκδικεί την ακουστική ηγεμονία δίχως να ξεχνάει πως οι λέξεις είναι ό,τι πιο ακριβό του δόθηκε για να μιλήσει για τα περασμένα. 

Ο Μπαμπασάκης ακολουθεί τη ρότα που χάραξε από το πρώτο βιβλίο του Χάους/Χους (διότι ένα καλά πατημένο χώμα είναι το παρελθόν αυτής της τρελής παρέας. Ένα χώμα που οργώθηκε πόντο πόντο και έδωσε καρπούς). Ο λόγος του είναι επιμελημένα ανεπεξέργαστος, κουβεντιαστός, διεκδικεί την ακουστική ηγεμονία δίχως να ξεχνάει πως οι λέξεις είναι ό,τι πιο ακριβό του δόθηκε για να μιλήσει για τα περασμένα. 

Περασμένα, αλλά μηδέποτε τελειωμένα. Αυτό είναι που διαφοροποιεί τη δική του εκδοχή από μια στεγνή καταβύθιση στο παρελθόν μιας και το παρόν είναι λειψό (πού ήσουν νιότη… κλπ). Ο Μπαμπασάκης δεν παρελθοντολογεί, αλλά δεν είναι και παροντικός. Για τον απλούστατο λόγο ότι δεν είναι τίποτα από όσα καταγράφει παροδικό. Συμβαίνουν διαρκώς. Ακόμη κι εκείνοι που μας άφησαν χρόνους, ακόμα και τα μαγαζιά που έβαλαν λουκέτο, ακόμη και τα σπίτια που άλλαξαν χρήση. Ακόμη κι αν η ζωή άλλαξε πηδαλιούχο, το πλήρωμα μένει πάντα επαναστατημένο. 

Ένοικος, Au Revoir, Πατησίων, Εξάρχεια, Φωκίωνος Νέγρη, Βόλος, Καρούζος, Βακαλόπουλος, Αρανίτσης, Σταθόπουλος, Μπαμπασάκης και μια πλειάδα άλλων πρωταγωνιστών (όλα και όλοι είναι ήρωες στο βιβλίο), μέσω του Οδυσσέα Γεωργίου, του μυθιστορηματικού alter ego, ξεπηδούν από τις σελίδες όχι ως ολογράμματα, αλλά ως φυσικές παρουσίες, ως τρισδιάστατες υποστάσεις. Είναι η δραστικότητα του ύφους, το φρενήρες τέμπο (με τις απαραίτητες αυξομειώσεις ωσάν να βγαίνει από τζαμάρισμα μουσικών), η επινοητικότητα του διαρκούς παιγνίου, το ακατασίγαστο name dropping, η τέχνη της ζωής, η ζωή διά της τέχνης, η φωτεινή θέληση να μιληθεί το παρελθόν ωσάν να είναι παρόν για πάντα. Ο χρόνος στον Μπαμπασάκη είναι υδραργυρικός. Ο τόπος είναι η Αθήνα, ως επί το πλείστον, αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με την εσωτερική νωπογραφία της πρωτεύουσας κι όχι με την ψυχρή ρυμοτομία της.  

bambassakis home

Ο συγγραφέας-συλλέκτης-ρέκτης δεν ορρωδεί μπρος στους γκρίζους θορύβους του δεσμευτικού σήμερα. Δεν τρομάζει από την επιθετικότητα των ημερών. Η δική του ασπίδα είναι όλα όσα έζησε και συνεχίζουν να ανθούν μέσα του. Θάνατος κανένας, τέλος πουθενά, καταστροφή ουδεμία. Τα πάντα είναι ένα ευαγές χάος, μια επιδραστική περιδίνηση σε ακριβές στιγμές που έζησε η παρέα (με προεξάρχοντα τον Νίκο Καρούζο), ένα ποίημα εν εξελίξει, ένα μυθιστόρημα σαν κι αυτά του Μπολάνιο ή του Κορτάσαρ. Σαγηνευτικές δημιουργίες ποτισμένες με αλκοόλ, λέξεις, φιλία και παιχνίδι. 

Θάνατος κανένας, τέλος πουθενά, καταστροφή ουδεμία. Τα πάντα είναι ένα ευαγές χάος, μια επιδραστική περιδίνηση σε ακριβές στιγμές που έζησε η παρέα (με προεξάρχοντα τον Νίκο Καρούζο), ένα ποίημα εν εξελίξει, ένα μυθιστόρημα σαν κι αυτά του Μπολάνιο ή του Κορτάσαρ. 

Τα πάντα λειτουργούν και επενεργούν στα πάντα. Σαν να λέμε: τίποτα δεν πάει χαμένο. Ναι, ο ξανακερδισμένος χρόνος εκκινεί όχι με τους ανάποδους χτύπους κάποιου ρολογιού, αλλά με μια νέα αρχιτεκτονική ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι το μυθιστόρημα ξεκινάει με τους αρχιτέκτονες Πικιώνη και Κιτσίκη. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική με τον τρόπο του Ντεμπόρ και του Μπάροουζ. Τίποτα δεν είναι αληθινό κι όλα επιτρέπονται.

Όντως, σε τούτο το μυθιστόρημα, όπως και στα άλλα δύο που προηγήθηκαν, η κλασική έννοια της μυθοπλασία περνάει από πολλά κόσκινα. Πού αρχίζει η πραγματική πραγματικότητα και που δίνει τη σκυτάλη στην επινόηση είναι κάτι που κανονικά δεν θα χρειαζόταν να μας απασχολεί. Ναι, δεν μας απασχολεί. Το ζητούμενο δεν είναι να κοιτάξεις όλο τούτο το ακριβό υλικό που ηλεκτρίζει/ ηλεκτρολεκτρίζει τις σελίδες με τη λογική της κλειδαρότρυπας. Δεν στο επιτρέπει άλλωστε ο συγγραφέας (ή ο Γεωργίου) να το κάνεις. Σου προσφέρει σε γερές δόσεις όλα τα σημαίνοντα της παρέας, όλες τις σημάνσεις που την έκαναν ξεχωριστή.

Άρα, ναι, για τεχνικούς και μόνο λόγους η έννοια του μυθιστορήματος στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν φτάνει για να ορίσει τις συντεταγμένες του βιβλίου. 

Ούτε καν το κλασικό ράφι του βιβλιοπωλείου δεν μπορεί να το περιορίσει. Είναι το ιδανικό βιβλίο για να το κουβαλάς μαζί σου περπατώντας την πόλη (πάνω-κάτω, πάνω-κάτω), να το ανοίγεις σε μια τυχαία σελίδα και να το αφήνεις να σε πηγαίνει σε σημεία-κλειδιά, σε μέρη-ναούς. Το «Πάρκο» είναι η ερυθρά επέλαση. Είναι ο Μπομπ Ντύλαν, ο Κέρουακ και ο Σαββόπουλος. Είναι ο Χατζιδάκις και ο Κατσαρός. Είναι ο Λεωνίδας Χρηστάκης και η Μαρία Μήτσορα. Είναι οι λέξεις και οι νότες. Είναι οι ταινίες (ολόκληρες ρίζες από σελιλόιντ), είναι τα ποτά (πολλών ειδών). Είναι τα λογοτεχνικά περιοδικά του ’80 και ο Κουτρουμπούσης. Είναι ο Λέοναρντ Κοέν και οι ρεμπέτες. Είπαμε: αν δεν είσαι χαμένος σε μια αλλόκοτη παραζάλη τίποτα δεν πάει χαμένο. Γίνεται υλικό και ίλη που ορμάει στους δρόμους και τους καταλαμβάνει με το άφθονο γέλιο και τη δημιουργικότητα και το δαιμονικό της κέφι. Ο Μπαμπασάκης εφαρμόζει επακριβώς το λεχθέν: «Πρώτα ζούμε και μετά γράφουμε». Ζει πολύ και γράφει πολύ. Ορθώς πράττει. 

* Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, η συλλογή διηγημάτων «Όπως και αν έρθει αυτό το βράδυ» (εκδ. Μελάνι).

 


altΠάρκο
Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Εστία 2018
Σελ. 288, τιμή εκδότη €14,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ-ΙΚΑΡΟΥ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Όσα δεν έζησαν, της Μαρίας Σκιαδαρέση

Όσα δεν έζησαν, της Μαρίας Σκιαδαρέση

Για τη συλλογή διηγημάτων της Μαρίας Σκιαδαρέση «Όσα δεν έζησαν» (εκδ. Πατάκη).

Του Ανδρέα Μήτσου

Εάν χρειαζόταν να αποδώσω με μια μόνο λέξη και τα τέσσερα διηγήματα του βιβλίου της Μαρίας Σκιαδαρέση, Όσα δεν έζησαν, αυτή θα ήταν η λέξη «συμπό...

Πορτραίτο ενός Έλληνα τρομοκράτη

Πορτραίτο ενός Έλληνα τρομοκράτη

Για το μυθιστόρημα του Βασίλη Κουνέλη «Καπνισμένα ερείπια» (εκδ. Καστανιώτη).

Του Διονύση Μαρίνου

Το καλοκαίρι του 2002 ήταν ολότελα παράξενο για την...

Πάρκο

Πάρκο

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη «Πάρκο» που κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Εστία.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Φωτογραφία © Μαρίλη Ζάρκου

...


ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ