alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη «Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας» (εκδ. Αντίποδες).

Του Κώστα Δρουγαλά

Οι Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας είναι το πρώτο βιβλίο του Λαρισαίου Χρυσόστομου Τσαπραΐλη (1984). Πρόκειται για μία συλλογή διηγημάτων που θα την κατατάσσαμε στη λογοτεχνία του φανταστικού, ή, αν θέλαμε να προσδώσουμε έναν όρο περισσότερο κατάλληλο, θα επιλέγαμε τον «λαογραφικό τρόμο». Η συλλογή χωρίζεται σε 4 ενότητες: «Βλαχοχώρια», «Καραγκουνοχώρια», «Δρακοχώρια», «Οι πόλεις του κάμπου», και όπως δηλώνεται και στον τίτλο του βιβλίου, οι υπερφυσικές ιστορίες του Τσαπραΐλη αφορούν στις θεσσαλικές περιοχές – παρότι τα χωριά της Λάρισας και της Καρδίτσας στην πραγματικότητα λειτουργούν ως ψευδότοποι, αφού στη θέση τους θα μπορούσε να υπάρχει οποιοδήποτε χωριό, οποιασδήποτε γεωγραφικής περιοχής της ελληνικής υπαίθρου.

Όσον αφορά τις πλοκές των διηγημάτων, αυτές είναι εξίσου περίεργες και πρωτότυπες· πανταχού παρόν βρίσκουμε το υπερρεαλιστικό στοιχείο.

Η γλώσσα είναι λιτή και το ύφος αδόκιμο και προφορικό, όπως αρμόζει στα βιβλία λαογραφικού περιεχομένου· τα περισσότερα διηγήματα της συλλογής έχουν συγκεκριμένη έκταση, και μάλλον ο λόγος θα πρέπει να αναζητηθεί στο facebook, αφού τα περισσότερα εξ αυτών είχαν προδημοσιευτεί στη σελίδα του συγγραφέα, απ’ όπου έγιναν και ευρύτερα γνωστά. Η δράση είναι συμπαγής και σφιχτοδεμένη – μολονότι σε ορισμένα σημεία κουράζει, αφού δεν προσφέρονται οι απαραίτητες αναγνωστικές ανάσες: τα υποκείμενα συνεχώς δρουν δίχως να έχουν διάρκεια οι πράξεις τους. Όσον αφορά τους χαρακτήρες του βιβλίου, αυτοί εμφανίζονται ως έρμαια ανώτερων ή έξωθεν δυνάμεων από την κανονικότητα, με τον τρόπο των γεννητόρων της λογοτεχνίας τρόμου όπως του Χ.Φ. Λάβκραφτ. Όσον αφορά τις πλοκές των διηγημάτων, αυτές είναι εξίσου περίεργες και πρωτότυπες· πανταχού παρόν βρίσκουμε το υπερρεαλιστικό στοιχείο.

Το ενδιαφέρον της συλλογής έγκειται στο ότι η λαογραφία του Τσαπραΐλη είναι εξ ολοκλήρου επινοημένη, μπολιάζοντας πολλά διαφορετικά στοιχεία μεταξύ τους: από την αρχαία ελληνική μυθολογία (π.χ. Εκάτη, Μορμολύκη) και παραλλαγές της μυθολογίας Κθούλου (βλ. το εισαγωγικό σημείωμα στα «Δρακοχώρια»), έως και αναφορές στα Βιβλία του αίματος του Κλάιβ Μπάρκερ («Το ευγενικό κηροπήγιο») και έμμεσες αναφορές σε κλασικές ταινίες τρόμου («Τα μάτια στους λόφους») μέχρι και αναφορές σε όρους και σχήματα που είναι περισσότερο γνωστά στην black metal μουσική (π.χ. η παρουσία της φύσης).

Θα λέγαμε πως όλα τα διηγήματα του Τσαπραΐλη –ακόμη και η «Αργιθέα», το τελευταίο και εκτενέστερο διήγημα της συλλογής– μοιάζουν με συνόψεις μυθιστορημάτων, κάτι που μας κάνει να αναρωτιόμαστε για το αν ο συγγραφέας θα μπορούσε, ίσως σε κάποιο επόμενο βιβλίο, να καταπιαστεί με φόρμα μεγαλύτερης έκτασης. Ωστόσο οφείλουμε να αναφέρουμε το εξής: παρότι ο συγγραφέας έχει σταχυολογήσει ετερόκλητα στοιχεία και τα έχει συνενώσει σε ένα τεχνικά αξιόλογο αποτέλεσμα, εντούτοις υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα: η επαρχία, έτσι όπως παρουσιάζεται ως υλικό, δεν αποτελεί ούτε βίωμα που ενώνει ζωντανούς και πεθαμένους, ούτε φυσική ενσωμάτωση, αφού δεν υπάρχει η απαραίτητη ενότητα της γλώσσας και η φυσικότητα της έκφρασης. Έτσι, το αποτέλεσμα μοιάζει με μανιέρα χωρίς την αναγκαία συνθήκη του ιερού δέους, που κάνει το τελικό αποτέλεσμα να υπολείπεται λογοτεχνικά παρά τις φιλότιμες προσπάθειες.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ είναι εκπαιδευτικός και βιβλιοκριτικός.

altΠαγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας
Χρυσόστομος Τσαπραΐλης
Αντίποδες 2017
Σελ. 160, τιμή εκδότη €10,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ