alt

Για το μυθιστόρημα του Βασίλειου Φ. Δρόλια «Nyos. Η τελετή της αθωότητας» (εκδ. Κέδρος), που διαδραματίζεται στην Αφρική. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Τι γυρεύουν οι Έλληνες συγγραφείς στην Αφρική; Τι αναζητούν όχι στη αραβική βόρεια ακτή της που τη γνωρίζουν από την αρχαιότητα, όχι στην Αίγυπτο και το μεσογειακό τόξο, αλλά τι γυρεύουν στη μαύρη Αφρική, που ίσως ποτέ τους δεν την έχουν δει; Τι αναζητεί ο Μ. Καραγάτσης στο Άμρι α μούγκου (1954) ή ο Νίκος Καχτίτσης στον Εξώστη (1965), τι θέλει στην Αφρική ο Ευγένιος Αρανίτσης (1988) και τι ο Βασίλης Αλεξάκης στις Ξένες λέξεις (2003) και τα σάνγκο του; Τι ζητούν, πιο πρόσφατα, ο Μιχάλης Μοδινός αναπλέοντας τον Νείλο ή η Σώτη Τριανταφύλλου στην αγγλοκρατούμενη Κένυα; Εξωτισμό, μυστήριο, πολιτισμική ετερότητα, αντιευρωπαϊκά αντανακλαστικά, αθωότητα απέναντι στην επιθετική παγκοσμιοποίηση, αλληλεγγύη για τον Τρίτο κόσμο, τι;

Τι αναζητεί ο Μ. Καραγάτσης στο Άμρι α μούγκου (1954) ή ο Νίκος Καχτίτσης στον Εξώστη (1965), τι θέλει στην Αφρική ο Ευγένιος Αρανίτσης (1988) και τι ο Βασίλης Αλεξάκης στις Ξένες λέξεις (2003) και τα σάνγκο του; Τι ζητούν, πιο πρόσφατα, ο Μιχάλης Μοδινός αναπλέοντας τον Νείλο ή η Σώτη Τριανταφύλλου στην αγγλοκρατούμενη Κένυα;

Τι ζητά αντίστοιχα ο Βασίλειος Δρόλιας που στέλνει τον ήρωά του να μείνει και να πεθάνει στην άγρια Αφρική, που είναι συνάμα και επικίνδυνη, αλλά όχι για τους συνηθισμένους, στερεότυπους λόγους;

Ο Ρότζερ ζει έναν κατεστραμμένο γάμο με την Άννα, με την οποία τον συνδέει πλέον μόνο η ύπαρξη των παιδιών τους. Διατηρεί λοιπόν μια εξωσυζική σχέση με την επίσης παντρεμένη Τζέσικα, σχέση ωστόσο που έχει τελματώσει. Και τότε παρουσιάζεται μια ευκαιρία: να πάει, ως υδροβιολόγος που είναι, στο Καμερούν, όπου το 1986 η λίμνη Nyos σκότωσε χιλιάδες ανθρώπους, απευθερώνοντας διοξείδιο του άνθρακα που έκρυβε στα βαθύτερα στρώματά της. Η ευκαιρία για τον Ρότζερ είναι διπλή: από τη μία να δουλέψει ενεργά για την εξακρίβωση της κατάστασης της πανίδας και της χλωρίδας στη λίμνη, και από την άλλη να ξεφύγει από τον κλοιό μιας στάσιμης ζωής. Οι επιστολές που γράφει στην Τζέσικα είναι ο συνεκτικός δεσμός μεταξύ της αφρικάνικης περιπέτειας και της ζωής που άφησε πίσω.

Τέχνη κι επιστήμη, σε σημείο βρασμού

Όπως προείπα, το μυθιστόρημα διαρθρώνεται σε δύο, ουσιαστικά σε τρία, εναλλασσόμενα πεδία: η επιστημονική έρευνα και η ζωή στη λίμνη Nyos, οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες της Τζέσικα, που ετοιμάζει το Mini, Big Bang, ένα πρότζεκτ με επαναχρησιμοποιημένα υλικά που συνθέτουν τη Μεγάλη Έκρηξη, και τέλος οι επιστολές-σύνδεσμοι. Αφηγηματικά η εναλλαγή είναι πετυχημένη, αφού οι δύο ιστορίες συνδέουν την επιστήμη με την τέχνη αλλά και τις δύο παράλληλες ζωές μεταξύ τους. Αυτό που περαιτέρω περιμένει ο αναγνώστης είναι να δει πώς οι δύο αυτές πορείες θα οδηγηθούν σε ένα κοινό σημείο βρασμού.

alt

Τελικά, πώς ο σύγχρονος άνθρωπος ξεπερνά τα αδιέξοδά του; Αυτή είναι μια καλή ερώτηση που θέτει το βιβλίο και επιχειρεί να δώσει μερικές ενδεικτικές απαντήσεις. Με το ταξίδι και την φυγή σε μια εξωτική χώρα, όπου τίποτα δεν θυμίζει την πολιτισμένη Δύση. Με την επιστήμη και το ολοκληρωτικό δόσιμο σε μια έρευνα που δίνει κίνητρα και στόχους. Με την τέχνη που μετουσιώνει το φθαρτό σε άφθαρτο, το υλικό σε άυλο, το ποσοτικό σε ποιοτικό κι έτσι εξασφαλίζει ένα είδος αθανασίας. Η τοξικότητα της ζωής θεραπεύεται με ένα είδος απαέρωσης που αποβάλλει ό,τι νοσηρό υπάρχει.

Η παγκοσμιοποίηση έρχεται να επιβάλλει με οικονομικούς όρους μια νέα αποικιοκρατία και επιχειρεί να ισοπεδώσει ταυτότητες στο όνομα της ανθρώπινης προόδου.

Κι εκεί έρχεται η διασταύρωση όλων των παραπάνω στο σημείο που αφορά την παγκοσμιοποίηση. Όπως το Big Bang δημιούργησε ένα είδος εντροπίας, που απομάκρυνε τους πλανήτες και τους γαλαξίες μεταξύ τους, έτσι και η ανάγκη δεν είναι η ομοιογένεια κι η σύγκλιση σε ένα κέντρο, αλλά η αποσυσπείρωση προς πολλά αυθεντικά είδη ζωής. Η παγκοσμιοποίηση έρχεται να επιβάλλει με οικονομικούς όρους μια νέα αποικιοκρατία και επιχειρεί να ισοπεδώσει ταυτότητες στο όνομα της ανθρώπινης προόδου.

Ο ντόπιος Σαγιάπ πείθει τον Ρότζερ ότι το παιχνίδι στο οποίο είναι ακούσια μπλεγμένος δεν είναι αυτή καθεαυτή η λίμνη Nyos, αλλά η διάθεση των Δυτικών να μελετήσουν την περίπτωση, ώστε να προστατευθούν οι ίδιοι από ανάλογα προβλήματα όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Έτσι ο υδροβιολόγος αποφασίζει να εγκαταλείψει την εταιρία και να μείνει εκεί ως εθελοντής ερευνητής, ειδικά όταν οι υπεύθυνοι που τον έστειλαν στην Αφρική δεν έμειναν ικανοποιημένοι με τα συμπεράσματα που εξήγε. Το Δυτικό κεφάλαιο επιθυμεί συγκεκριμένες κατευθύνσεις στην αντιμετώπιση του Τρίτου κόσμου κι η επιστημονική κοινότητα συχνά πέφτει έρμαιο στα χέρια εξωγενών παραγόντων, που δεν τους επιτρέπουν ανεξάρτητη έρευνα.

Είδα μια στρωτή καλογραμμένη αφήγηση, που ξέρει να περπατά, ξέρει να προχωράει, χωρίς ασάφειες και θολά σημεία.

Είδα μια στρωτή καλογραμμένη αφήγηση, που ξέρει να περπατά, ξέρει να προχωράει, χωρίς ασάφειες και θολά σημεία, χωρίς πειραματισμούς και μεταμοντέρνες χειροπέδες, χωρίς τον πλατειασμό, τη συσσώρευση ιδεών και λεπτομερειών. Είδα με ανακούφιση μια ιστορία την οποία ο συγγραφέας ξέρει να αναπτύσσει σε δύο παράλληλες αφηγήσεις, που διασταυρώνονται και επεκτείνονται με μια σειρά από γράμματα μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών. Βρήκα ωριμότητα στη γραφή, αλλά και ένα πλάνο, ένα σχέδιο δράσης που καταξιώνει τη σύλληψη και την οδηγεί σε ένα συγκεκριμένο τέλος, κι ένα συγκεκριμένο, όσο και καλά απλωμένο μέσα στο λογοτεχνικό κείμενο, μήνυμα.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.

altNyos
Η τελετή της αθωότητας
Βασίλειος Φ. Δρόλιας
Κέδρος 2016
Σελ. 248, τιμή εκδότη €12,50

alt

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ