alt

Για τη συλλογή διηγημάτων της Τίνας Κουτσουμπού Ο καινούργιος κι επτά ακόμη διηγήματα (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Γιώργου Δελιόπουλου

Αν ένα βιβλίο είναι κάτι παραπάνω από τον τίτλο του και ορισμένα γενικά στοιχεία, τότε δεν αρκεί να πούμε απλώς ότι ο Καινούργιος είναι η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Τίνας Κουτσουμπού από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη, μια συλλογή οκτώ διηγημάτων, οκτώ μικρών καθημερινών ιστοριών. Ας μη λησμονούμε ότι ένα βιβλίο είναι καμωμένο πάνω απ’ όλα με λέξεις, πίσω από τις οποίες ανασαίνουν και ζουν οι ήρωες των ιστοριών του, ενώ πίσω από τους λογοτεχνικούς ήρωες κρύβεται, ανασαίνει και σκέπτεται η ίδια η συγγραφέας.

Οι ήρωες είναι διαφόρων ειδών: ηλικιωμένες κυρίες που κουβαλούν στο παρόν το βάρος της μνήμης τους, μικρά παιδιά και νεαρές γυναίκες που προσπαθούν ν’ ανακαλύψουν το άγνωστο χθες, μια πένα, μια τεφροδόχος ή ένα στοιχειωμένο οικόπεδο.

Ποιοι, όμως, είναι οι ήρωες στα διηγήματα του Καινούργιου; Οι ήρωες είναι διαφόρων ειδών: ηλικιωμένες κυρίες που κουβαλούν στο παρόν το βάρος της μνήμης τους, μικρά παιδιά και νεαρές γυναίκες που προσπαθούν ν’ ανακαλύψουν το άγνωστο χθες, μια πένα, μια τεφροδόχος ή ένα στοιχειωμένο οικόπεδο. Όλοι οι ήρωες, είτε άνθρωποι είτε πράγματα, εντάσσονται στο παρόν και το παρελθόν της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Η Μικρασιατική καταστροφή, η κυπριακή τραγωδία, η συνθήκη των Σεβρών και η σημερινή οικονομική κρίση αποτελούν το πλαίσιο της δράσης τους. Όπως δηλώνει περήφανα η πένα στο τρίτο διήγημα, «Ανήκουν στην ελληνική ιστορία».

Οι ήρωες του Καινούργιου ακροβατούν ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, γλιστρώντας πίσω στο παρελθόν μέσα από τα γύρω τους πράγματα. «Κρατώ στη χούφτα μου την πνοή σου […] Με το ζόρι χωράς στην παλάμη μου. Ένα καφέ ζωγραφισμένο κουτί από ξύλο κρύβει μέσα του όλα σου τα μυστικά», ομολογεί η σύζυγος, κρατώντας στα χέρια της την τεφροδόχο του νεκρού της άντρα και τις αναμνήσεις μιας ζωής που πέρασε. Σ’ ένα άλλο διήγημα η ηλικιωμένη Λέγκω κοιτάζει την παλιά Σμυρνιά κούκλα της κι ανακαλεί τα περασμένα, παραδεχόμενη ότι «αυτό το παιχνίδι κρύβει τη δική μου ιστορία». Στο Άρωμα του τάνγκο ένας χορός γίνεται η αφορμή να ξαναβρεί η Μερσέντες τον χαμένο της σύντροφο και να εξαφανιστεί στο τέλος μαζί του, «παίρνοντας μαζί της το άρωμα, το άρωμα του τάνγκο».

Ταλαντευόμενοι ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, οι ήρωες φιλοσοφούν για τη ζωή, τη μοναξιά, τη συντροφικότητα και την πραγματικότητα, στην οποία ανήκουν. «Δε με πειράζει τόσο η μοναξιά όσο η αχρηστία», μονολογεί η πένα του μουσείου για τη μοίρα της. Η νεαρή φωτογράφος στο τελευταίο διήγημα διαπιστώνει την κρυμμένη ομορφιά του αλλοιωμένου αθηναϊκού αστικού τοπίου και παραδέχεται, «Όμορφη που είναι η Αθήνα μέσα από το φακό της».

Όμως, οι ήρωες του Καινούργιου δεν στέκονται απέναντι στη ζωή, μόνο φιλοσοφώντας. Παράλληλα, υιοθετούν και μια ενεργητική στάση, αναλαμβάνουν την προσωπική τους ευθύνη απέναντι στο πεπρωμένο. Σε μια εποχή, που περιστρέφεται γύρω από γιγάντια «εγώ», η δράση τους βασίζεται στη βαθιά ενσυναίσθηση για τον άλλον. Αναγνωρίζουν το αλληλένδετο της μοίρας των ανθρώπων, όπως ο νεαρός μαθητής στο διήγημα Ο Καινούργιος, όταν αναλογίζεται την ατυχία του συμμαθητή του και αναρωτιέται για τη δική του μοίρα, «Ποιος να ξέρει; Ίσως αύριο αγγίζει και το δικό μου σπίτι».

Οι ήρωες των ιστοριών του Καινούργιου φιλοσοφούν, νοιάζονται, βοηθούν και θέλουν να καταγράψουν τις ιστορίες τους, ο καθένας με το δικό του τρόπο: η νεαρή φωτογράφος με το φωτογραφικό της φακό, η πένα με το μελάνι της και η γιαγιά Λέγκω μέσα από τις αφηγήσεις στη μικρή Θάλεια. «Σα θα μεγαλώσεις, να γίνεις συγγραφέας και να τα γράψεις», προτρέπει η γιαγιά Λέγκω το μικρό κορίτσι.

Η γοητεία της γραφής της, όμως, κρύβεται στην ευαισθησία, την τρυφερότητα και το λυρισμό, με τα οποία προσεγγίζει τις ιστορίες των ηρώων της, ακόμη και στις πιο δραματικές σκηνές.

Σ’ αυτό το σημείο οι ήρωες συναντούν τη συγγραφέα, η οποία ξεπροβάλλει ανάμεσα στις λέξεις. Η Τίνα Κουτσουμπού δεν καταφεύγει σε αφηγηματικές καινοτομίες. Η αφήγησή της είναι απλή, συνήθως γραμμική, σε πρώτο ή τρίτο πρόσωπο. Η γοητεία της γραφής της, όμως, κρύβεται στην ευαισθησία, την τρυφερότητα και το λυρισμό, με τα οποία προσεγγίζει τις ιστορίες των ηρώων της, ακόμη και στις πιο δραματικές σκηνές, όπως για παράδειγμα τη στιγμή του θανάτου του παππού Γιώργη στο πρώτο διήγημα της συλλογής. «Η ψυχή του, ανακουφισμένη πια, αποχωρίζεται το ταλαιπωρημένο του κορμί, κυλά απαλά από το στρώμα του σιδερένιου κρεβατιού και σμίγει με το δροσερό νυκτερινό αεράκι».

Μέσα από τον τρόπο, με τον οποίο επιλέγει τα θέματα, παρουσιάζει τις ιστορίες και πλάθει τους χαρακτήρες της, η Τίνα Κουτσουμπού δίνει την απάντηση στο ερώτημα που θέσαμε στην αρχή. Ο Καινούργιος, λοιπόν, στις σελίδες του μας φέρνει τους άγνωστες ήρωες της διπλανής πόρτας, ήρωες που δε θα παρελάσουν ποτέ σε οθόνες και πρωτοσέλιδα, αλλά πετυχαίνουν τους άθλους τους στο ημίφως μιας δεδομένης καθημερινότητας. Ο Καινούργιος μας φέρνει τους ταπεινούς ήρωες, που με τις μικρές τους πράξεις νεύουν καταφατικά, συλλαβίζοντας το μεγάλο «ναι» στη ζωή. Κι αυτό το «ναι» στη ζωή είναι που ακούει κανείς καθαρά, διαβάζοντας τα οκτώ διηγήματα της συλλογής. 

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΠΟΥΛΟΣ είναι φιλόλογος και ποιητής.

altO Καινούργιος κι επτά ακόμη διηγήματα
Τίνα Κουτσούμπου
Εκδ. Γαβριηλίδη 2015
Σελ. 112, τιμή εκδότη €8,48

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

Το μυθιστόρημα του Αντρέα Φραγκιά «Λοιμός» και ο αναγνώστης του 21ου αιώνα. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε ξανά πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ποταμός.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το ερώτημα του τίτλου δεν είναι πυροτέχνημα. Όταν ένα βιβλίο...

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

Για το μυθιστόρημα της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου «Συνθετική ορμόνη» (εκδ. Καστανιώτη).

Γράφει η Νατάσσα Ρεμούνδου-Χάουλι

Η ...

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Για τη νουβέλα της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» και τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ