alt

Για τη συλλογή διηγημάτων της Τίνας Κουτσουμπού Ο καινούργιος κι επτά ακόμη διηγήματα (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Γιώργου Δελιόπουλου

Αν ένα βιβλίο είναι κάτι παραπάνω από τον τίτλο του και ορισμένα γενικά στοιχεία, τότε δεν αρκεί να πούμε απλώς ότι ο Καινούργιος είναι η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Τίνας Κουτσουμπού από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη, μια συλλογή οκτώ διηγημάτων, οκτώ μικρών καθημερινών ιστοριών. Ας μη λησμονούμε ότι ένα βιβλίο είναι καμωμένο πάνω απ’ όλα με λέξεις, πίσω από τις οποίες ανασαίνουν και ζουν οι ήρωες των ιστοριών του, ενώ πίσω από τους λογοτεχνικούς ήρωες κρύβεται, ανασαίνει και σκέπτεται η ίδια η συγγραφέας.

Οι ήρωες είναι διαφόρων ειδών: ηλικιωμένες κυρίες που κουβαλούν στο παρόν το βάρος της μνήμης τους, μικρά παιδιά και νεαρές γυναίκες που προσπαθούν ν’ ανακαλύψουν το άγνωστο χθες, μια πένα, μια τεφροδόχος ή ένα στοιχειωμένο οικόπεδο.

Ποιοι, όμως, είναι οι ήρωες στα διηγήματα του Καινούργιου; Οι ήρωες είναι διαφόρων ειδών: ηλικιωμένες κυρίες που κουβαλούν στο παρόν το βάρος της μνήμης τους, μικρά παιδιά και νεαρές γυναίκες που προσπαθούν ν’ ανακαλύψουν το άγνωστο χθες, μια πένα, μια τεφροδόχος ή ένα στοιχειωμένο οικόπεδο. Όλοι οι ήρωες, είτε άνθρωποι είτε πράγματα, εντάσσονται στο παρόν και το παρελθόν της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Η Μικρασιατική καταστροφή, η κυπριακή τραγωδία, η συνθήκη των Σεβρών και η σημερινή οικονομική κρίση αποτελούν το πλαίσιο της δράσης τους. Όπως δηλώνει περήφανα η πένα στο τρίτο διήγημα, «Ανήκουν στην ελληνική ιστορία».

Οι ήρωες του Καινούργιου ακροβατούν ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, γλιστρώντας πίσω στο παρελθόν μέσα από τα γύρω τους πράγματα. «Κρατώ στη χούφτα μου την πνοή σου […] Με το ζόρι χωράς στην παλάμη μου. Ένα καφέ ζωγραφισμένο κουτί από ξύλο κρύβει μέσα του όλα σου τα μυστικά», ομολογεί η σύζυγος, κρατώντας στα χέρια της την τεφροδόχο του νεκρού της άντρα και τις αναμνήσεις μιας ζωής που πέρασε. Σ’ ένα άλλο διήγημα η ηλικιωμένη Λέγκω κοιτάζει την παλιά Σμυρνιά κούκλα της κι ανακαλεί τα περασμένα, παραδεχόμενη ότι «αυτό το παιχνίδι κρύβει τη δική μου ιστορία». Στο Άρωμα του τάνγκο ένας χορός γίνεται η αφορμή να ξαναβρεί η Μερσέντες τον χαμένο της σύντροφο και να εξαφανιστεί στο τέλος μαζί του, «παίρνοντας μαζί της το άρωμα, το άρωμα του τάνγκο».

Ταλαντευόμενοι ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, οι ήρωες φιλοσοφούν για τη ζωή, τη μοναξιά, τη συντροφικότητα και την πραγματικότητα, στην οποία ανήκουν. «Δε με πειράζει τόσο η μοναξιά όσο η αχρηστία», μονολογεί η πένα του μουσείου για τη μοίρα της. Η νεαρή φωτογράφος στο τελευταίο διήγημα διαπιστώνει την κρυμμένη ομορφιά του αλλοιωμένου αθηναϊκού αστικού τοπίου και παραδέχεται, «Όμορφη που είναι η Αθήνα μέσα από το φακό της».

Όμως, οι ήρωες του Καινούργιου δεν στέκονται απέναντι στη ζωή, μόνο φιλοσοφώντας. Παράλληλα, υιοθετούν και μια ενεργητική στάση, αναλαμβάνουν την προσωπική τους ευθύνη απέναντι στο πεπρωμένο. Σε μια εποχή, που περιστρέφεται γύρω από γιγάντια «εγώ», η δράση τους βασίζεται στη βαθιά ενσυναίσθηση για τον άλλον. Αναγνωρίζουν το αλληλένδετο της μοίρας των ανθρώπων, όπως ο νεαρός μαθητής στο διήγημα Ο Καινούργιος, όταν αναλογίζεται την ατυχία του συμμαθητή του και αναρωτιέται για τη δική του μοίρα, «Ποιος να ξέρει; Ίσως αύριο αγγίζει και το δικό μου σπίτι».

Οι ήρωες των ιστοριών του Καινούργιου φιλοσοφούν, νοιάζονται, βοηθούν και θέλουν να καταγράψουν τις ιστορίες τους, ο καθένας με το δικό του τρόπο: η νεαρή φωτογράφος με το φωτογραφικό της φακό, η πένα με το μελάνι της και η γιαγιά Λέγκω μέσα από τις αφηγήσεις στη μικρή Θάλεια. «Σα θα μεγαλώσεις, να γίνεις συγγραφέας και να τα γράψεις», προτρέπει η γιαγιά Λέγκω το μικρό κορίτσι.

Η γοητεία της γραφής της, όμως, κρύβεται στην ευαισθησία, την τρυφερότητα και το λυρισμό, με τα οποία προσεγγίζει τις ιστορίες των ηρώων της, ακόμη και στις πιο δραματικές σκηνές.

Σ’ αυτό το σημείο οι ήρωες συναντούν τη συγγραφέα, η οποία ξεπροβάλλει ανάμεσα στις λέξεις. Η Τίνα Κουτσουμπού δεν καταφεύγει σε αφηγηματικές καινοτομίες. Η αφήγησή της είναι απλή, συνήθως γραμμική, σε πρώτο ή τρίτο πρόσωπο. Η γοητεία της γραφής της, όμως, κρύβεται στην ευαισθησία, την τρυφερότητα και το λυρισμό, με τα οποία προσεγγίζει τις ιστορίες των ηρώων της, ακόμη και στις πιο δραματικές σκηνές, όπως για παράδειγμα τη στιγμή του θανάτου του παππού Γιώργη στο πρώτο διήγημα της συλλογής. «Η ψυχή του, ανακουφισμένη πια, αποχωρίζεται το ταλαιπωρημένο του κορμί, κυλά απαλά από το στρώμα του σιδερένιου κρεβατιού και σμίγει με το δροσερό νυκτερινό αεράκι».

Μέσα από τον τρόπο, με τον οποίο επιλέγει τα θέματα, παρουσιάζει τις ιστορίες και πλάθει τους χαρακτήρες της, η Τίνα Κουτσουμπού δίνει την απάντηση στο ερώτημα που θέσαμε στην αρχή. Ο Καινούργιος, λοιπόν, στις σελίδες του μας φέρνει τους άγνωστες ήρωες της διπλανής πόρτας, ήρωες που δε θα παρελάσουν ποτέ σε οθόνες και πρωτοσέλιδα, αλλά πετυχαίνουν τους άθλους τους στο ημίφως μιας δεδομένης καθημερινότητας. Ο Καινούργιος μας φέρνει τους ταπεινούς ήρωες, που με τις μικρές τους πράξεις νεύουν καταφατικά, συλλαβίζοντας το μεγάλο «ναι» στη ζωή. Κι αυτό το «ναι» στη ζωή είναι που ακούει κανείς καθαρά, διαβάζοντας τα οκτώ διηγήματα της συλλογής. 

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΠΟΥΛΟΣ είναι φιλόλογος και ποιητής.

altO Καινούργιος κι επτά ακόμη διηγήματα
Τίνα Κουτσούμπου
Εκδ. Γαβριηλίδη 2015
Σελ. 112, τιμή εκδότη €8,48

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ