menis-390

Για το μυθιστόρημα του Μένη Κουμανταρέα Ο θησαυρός του Χρόνου (εκδ. Πατάκη).

Του Κώστα Αγοραστού

Νέο μυθιστόρημα από τον αειθαλή Μένη Κουμανταρέα με κεντρικό του θέμα την απώλεια και τον χρόνο. Τους ανθρώπους που έφυγαν, τον χρόνο που πέρασε και άφησε ανεκτίμητους θησαυρούς στην καρδιά αλλά και στη συγγραφική ζωή του σπουδαίου αυτού πεζογράφου.

Ο θησαυρός του Χρόνου είναι ίσως το πιο προσωπικό και εξομολογητικό του μυθιστόρημα. Με όχημα την ιστορία ενός επιστολογράφου, τις συχνές επισκέψεις του προκατόχου του και μέντορά του και το πλήθος των δευτερευόντων ηρώων, ο Κουμανταρέας μιλά για τη βαθειά και ακλόνητη αγάπη προς τη γυναίκα του. Για τον ανεξίτηλο τρόπο με τον οποίον αυτή καθόρισε τη ζωή του, για την ανεξαρτησία που τον δίδαξε, για το δίχτυ ασφαλείας που πάντα υπήρξε γι’ αυτόν, όσο ο ίδιος μοίραζε το χρόνο του και τον ερωτισμό του σε εφήμερες γνωριμίες και τυχαία σώματα. Και φυσικά για το φόβο της απώλειας, την καθημερινή αγωνία της οριστικής φυγής και τη διαχείριση της μοναξιάς.

Ο θησαυρός του Χρόνου είναι ίσως το πιο προσωπικό και εξομολογητικό του μυθιστόρημα. Ο Κουμανταρέας μιλά για τη βαθειά και ακλόνητη αγάπη προς τη γυναίκα του.

Το βιβλίο ξεκινά με τον αφηγητή να αφήνει την νεαρότερη εκδοχή του εαυτού του στα γραφεία, όπου εργαζόταν πριν από πολλά χρόνια και να πιάνει το νήμα της εξιστόρησης των γεγονότων από τότε μέχρι και σήμερα. Με πολλές αναδρομές ο αφηγητής αποφασίζει να μας πει την ιστορία του, ενόσω η πολυαγαπημένη του σύζυγος Λιλή βρίσκεται άρρωστη και υπό τη φροντίδα του στο σπίτι. Περπατώντας στα νύχια των ποδίων του, χαϊδέυοντας το πιάνο του και τη γραφομηχανή του θυμάται την πρώτη τους συνάντηση, το σκίρτημα στο πρώτο ραντεβού, την κοινή τους ζωή. Τα νυχτοπερπατήματα τότε και τώρα, κάθε φορά που αισθανόταν την πόλη να τον καλεί, τα νεαρά αγόρια να ζητούν τη συντροφιά του και τους φίλους του να αποζητούν την παρέα του.

Ο προκάτοχός του στην ασφαλιστική εταιρεία, τον οποίο δεν γνώρισε ποτέ εκ του φυσικού, ήταν ένας δανδής, φιλόμουσος και γεμάτος ιδιαιτερότητες επιστολογράφος. Συχνά πυκνά θα κάνει την εμφάνισή του στη ζωή του αφηγητή, εν είδει παράισθησης, και θα τον προμηθεύει με πολύτιμες συμβουλές και φράσεις, οι οποίες θα τον «ξεκλειδώνουν» σε διλήμματα που θα αντιμετωπίζει.

alt
    Ο Μένης Κουμανταρέας
 

Κομβικό ζήτημα για τον αφηγητή είναι ο ερωτισμός του. Η έλξη του για τα νεαρά αγόρια και η διάθεσή του να τα ακολουθήσει στα στέκια όπου συχνάζουν, είναι τόσο ισχυρή που τον βάζει συχνά σε μπελάδες. Ληστείες, μηνύσεις, απόπειρες σωματικής κακοποίησης έρχονται ως επακόλουθο της αναζήτησης της μυρωδιάς του ανδρικού σώματος, της ανακάλυψης του ομοερωτισμού και της δύστοκης αποδοχής του. Ο αφηγητής αποσυνδέει την ομοφυλοφιλική έλξη από την έννοια της αγάπης και της σταθερότητας και μόνο έτσι την αποδέχεται και παίζει μαζί της. «Οι άνδρες δεν είναι ο προορισμός σου. Απλώς, κάνεις μαζί τους παρέα λίγο πιο ελέυθερα απ’ ό,τι κάνουν οι φίλοι μεταξύ τους. Μπορείς και να τους αγκαλιάζεις και να τους φιλάς, πράγμα που τ’ αρσενικά συνήθως δεν τολμούν να κάνουν. Δεν είναι έρωτας αυτός, απλώς πόθος μεταμφιεσμένος. Έμμονη ιδέα ότι τ’ αγόρια του κόσμου όλου είναι πλασμένα να σου κάνουν παρέα. Θα μάθεις, λοιπόν, ν’ αγαπάς τις γυναίκες χωρίς να είσαι κατ’ ανάγκην ερωτευμένος μαζί τους. Ο έρωτας καταστρέφει την αγάπη». Αίσθημα προδοσίας δεν υφίσταται μιας και, όπως προαναγγέλει ο αφηγητής: «Ό,τι άλλο κι αν συμβαίνει στη ζωή σου, κατ’ ουσίαν ένα και μόνο πρόσωπο θα πρωταγωνιστεί. Το πρόσωπο αυτό θα είναι γυναίκα». Και αυτή η γυναίκα ήταν και είναι η Λιλή.

Στην καρδιά του μυθιστορήματος βρίσκεται αυτή η γυναίκα. Η διακριτική της παρουσία στη ζωή του αφηγητή, η σιγουριά των επιλογών της, η αξιοπρέπεια με την οποία αντιμετώπισε την αρρώστια της. Ο αφηγητής βουτάει στα πιο μύχια αισθήματά του, γίνεται τρυφερός, εξομολογητικός, προστατευτικός μέχρι και την τελευταία στιγμή. «Με τον θάνατο της Λιλής το μολύβι μου, η γραφομηχανή, η καλή μου Olivetti, τα πλήκτρα του πιάνου, οποιοδήποτε μέσο κι αν είναι αυτό που χρησιμοποιώ, βρίσκονται στην υπηρεσία της, την ευγνωμονούν. Μακριά από κάθε λογοκρισία, το μόνο που πασχίζω να πω είναι η αλήθεια, η αλήθεια όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ και τη βιώνω».

Η αφήγηση ξεδιπλώνεται μεταξύ ρεαλισμού και υπερρεαλιστικών στοιχείων δίνοντας ανάσες στον αναγνώστη και αφηγηματικές λύσεις στον συγγραφέα. Το φορτίο ήταν βαρύ για τον Κουμανταρέα και το υλικό που είχε να διαχειριστεί πολυεπίπεδο. Τόλμησε να εξορύξει υλικό από προσωπικά του βιώματα, που δεν είχε χρησιμοποιήσει μέχρι σήμερα, και να μιλήσει γενναία, για ζητήματα γραφής, έμπνευσης, ερωτισμού, φιλίας, αγάπης, απώλειας και μοναξιάς. Με μαεστρία συνέθεσε ένα μυθιστόρημα που ξεπερνά τη βιωμένη πρώτη ύλη τοποθετώντας το πλάι στα καλύτερα και τολμηρότερα του συγγραφέα.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.

altΟ θησαυρός του Χρόνου
Μένης Κουμανταρέας
Εκδ. Πατάκη 2014
Σελ. 480, τιμή € 19,80

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΝΗ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Συνομιλώντας με τους νεκρούς

Συνομιλώντας με τους νεκρούς

Μια ανάγνωση-απολογισμός, για το τελευταίο μυθιστόρημα του Μένη Κουμανταρέα Ο θησαυρός του Χρόνου (εκδ. Πατάκη).

Του ...

Η κοιλάδα τού Παραδείσου

Η κοιλάδα τού Παραδείσου

 Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Τι ζητάνε οι έλληνες συγγραφείς στη Λατινική Αμερική; Τι ψάχνουν από την άλλη οι πεζογράφοι μας στις χαραμάδες της Ιστορίας και στις παρυφές της πολιτικ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο πολυβραβευμένος Έλληνας συγγραφέας, Βασίλης Βασιλικός, σε ηλικία 89 ετών. Η κηδεία του θα γίνει τη Δευτέρα 4 Ιανουαρίου, στις 11 π.μ., στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Επιμέλεια: Book Press

Πέθανε σήμερα ο Βασίλης Βασιλικός, ο οποίος γεννήθηκε ...

«Η επερχόμενη αταξία» του Κώστα Στούπα (παρουσίαση)

«Η επερχόμενη αταξία» του Κώστα Στούπα (παρουσίαση)

Παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Στούπα «Η επερχόμενη αταξία – Οι πέντε παγίδες που απειλούν τις δημοκρατίες και την ευημερία της Δύσης» (εκδ. Επίκεντρο) την Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου, στις 7:00 μ.μ, στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ