menis-390

Για το μυθιστόρημα του Μένη Κουμανταρέα Ο θησαυρός του Χρόνου (εκδ. Πατάκη).

Του Κώστα Αγοραστού

Νέο μυθιστόρημα από τον αειθαλή Μένη Κουμανταρέα με κεντρικό του θέμα την απώλεια και τον χρόνο. Τους ανθρώπους που έφυγαν, τον χρόνο που πέρασε και άφησε ανεκτίμητους θησαυρούς στην καρδιά αλλά και στη συγγραφική ζωή του σπουδαίου αυτού πεζογράφου.

Ο θησαυρός του Χρόνου είναι ίσως το πιο προσωπικό και εξομολογητικό του μυθιστόρημα. Με όχημα την ιστορία ενός επιστολογράφου, τις συχνές επισκέψεις του προκατόχου του και μέντορά του και το πλήθος των δευτερευόντων ηρώων, ο Κουμανταρέας μιλά για τη βαθειά και ακλόνητη αγάπη προς τη γυναίκα του. Για τον ανεξίτηλο τρόπο με τον οποίον αυτή καθόρισε τη ζωή του, για την ανεξαρτησία που τον δίδαξε, για το δίχτυ ασφαλείας που πάντα υπήρξε γι’ αυτόν, όσο ο ίδιος μοίραζε το χρόνο του και τον ερωτισμό του σε εφήμερες γνωριμίες και τυχαία σώματα. Και φυσικά για το φόβο της απώλειας, την καθημερινή αγωνία της οριστικής φυγής και τη διαχείριση της μοναξιάς.

Ο θησαυρός του Χρόνου είναι ίσως το πιο προσωπικό και εξομολογητικό του μυθιστόρημα. Ο Κουμανταρέας μιλά για τη βαθειά και ακλόνητη αγάπη προς τη γυναίκα του.

Το βιβλίο ξεκινά με τον αφηγητή να αφήνει την νεαρότερη εκδοχή του εαυτού του στα γραφεία, όπου εργαζόταν πριν από πολλά χρόνια και να πιάνει το νήμα της εξιστόρησης των γεγονότων από τότε μέχρι και σήμερα. Με πολλές αναδρομές ο αφηγητής αποφασίζει να μας πει την ιστορία του, ενόσω η πολυαγαπημένη του σύζυγος Λιλή βρίσκεται άρρωστη και υπό τη φροντίδα του στο σπίτι. Περπατώντας στα νύχια των ποδίων του, χαϊδέυοντας το πιάνο του και τη γραφομηχανή του θυμάται την πρώτη τους συνάντηση, το σκίρτημα στο πρώτο ραντεβού, την κοινή τους ζωή. Τα νυχτοπερπατήματα τότε και τώρα, κάθε φορά που αισθανόταν την πόλη να τον καλεί, τα νεαρά αγόρια να ζητούν τη συντροφιά του και τους φίλους του να αποζητούν την παρέα του.

Ο προκάτοχός του στην ασφαλιστική εταιρεία, τον οποίο δεν γνώρισε ποτέ εκ του φυσικού, ήταν ένας δανδής, φιλόμουσος και γεμάτος ιδιαιτερότητες επιστολογράφος. Συχνά πυκνά θα κάνει την εμφάνισή του στη ζωή του αφηγητή, εν είδει παράισθησης, και θα τον προμηθεύει με πολύτιμες συμβουλές και φράσεις, οι οποίες θα τον «ξεκλειδώνουν» σε διλήμματα που θα αντιμετωπίζει.

alt
    Ο Μένης Κουμανταρέας
 

Κομβικό ζήτημα για τον αφηγητή είναι ο ερωτισμός του. Η έλξη του για τα νεαρά αγόρια και η διάθεσή του να τα ακολουθήσει στα στέκια όπου συχνάζουν, είναι τόσο ισχυρή που τον βάζει συχνά σε μπελάδες. Ληστείες, μηνύσεις, απόπειρες σωματικής κακοποίησης έρχονται ως επακόλουθο της αναζήτησης της μυρωδιάς του ανδρικού σώματος, της ανακάλυψης του ομοερωτισμού και της δύστοκης αποδοχής του. Ο αφηγητής αποσυνδέει την ομοφυλοφιλική έλξη από την έννοια της αγάπης και της σταθερότητας και μόνο έτσι την αποδέχεται και παίζει μαζί της. «Οι άνδρες δεν είναι ο προορισμός σου. Απλώς, κάνεις μαζί τους παρέα λίγο πιο ελέυθερα απ’ ό,τι κάνουν οι φίλοι μεταξύ τους. Μπορείς και να τους αγκαλιάζεις και να τους φιλάς, πράγμα που τ’ αρσενικά συνήθως δεν τολμούν να κάνουν. Δεν είναι έρωτας αυτός, απλώς πόθος μεταμφιεσμένος. Έμμονη ιδέα ότι τ’ αγόρια του κόσμου όλου είναι πλασμένα να σου κάνουν παρέα. Θα μάθεις, λοιπόν, ν’ αγαπάς τις γυναίκες χωρίς να είσαι κατ’ ανάγκην ερωτευμένος μαζί τους. Ο έρωτας καταστρέφει την αγάπη». Αίσθημα προδοσίας δεν υφίσταται μιας και, όπως προαναγγέλει ο αφηγητής: «Ό,τι άλλο κι αν συμβαίνει στη ζωή σου, κατ’ ουσίαν ένα και μόνο πρόσωπο θα πρωταγωνιστεί. Το πρόσωπο αυτό θα είναι γυναίκα». Και αυτή η γυναίκα ήταν και είναι η Λιλή.

Στην καρδιά του μυθιστορήματος βρίσκεται αυτή η γυναίκα. Η διακριτική της παρουσία στη ζωή του αφηγητή, η σιγουριά των επιλογών της, η αξιοπρέπεια με την οποία αντιμετώπισε την αρρώστια της. Ο αφηγητής βουτάει στα πιο μύχια αισθήματά του, γίνεται τρυφερός, εξομολογητικός, προστατευτικός μέχρι και την τελευταία στιγμή. «Με τον θάνατο της Λιλής το μολύβι μου, η γραφομηχανή, η καλή μου Olivetti, τα πλήκτρα του πιάνου, οποιοδήποτε μέσο κι αν είναι αυτό που χρησιμοποιώ, βρίσκονται στην υπηρεσία της, την ευγνωμονούν. Μακριά από κάθε λογοκρισία, το μόνο που πασχίζω να πω είναι η αλήθεια, η αλήθεια όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ και τη βιώνω».

Η αφήγηση ξεδιπλώνεται μεταξύ ρεαλισμού και υπερρεαλιστικών στοιχείων δίνοντας ανάσες στον αναγνώστη και αφηγηματικές λύσεις στον συγγραφέα. Το φορτίο ήταν βαρύ για τον Κουμανταρέα και το υλικό που είχε να διαχειριστεί πολυεπίπεδο. Τόλμησε να εξορύξει υλικό από προσωπικά του βιώματα, που δεν είχε χρησιμοποιήσει μέχρι σήμερα, και να μιλήσει γενναία, για ζητήματα γραφής, έμπνευσης, ερωτισμού, φιλίας, αγάπης, απώλειας και μοναξιάς. Με μαεστρία συνέθεσε ένα μυθιστόρημα που ξεπερνά τη βιωμένη πρώτη ύλη τοποθετώντας το πλάι στα καλύτερα και τολμηρότερα του συγγραφέα.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.

altΟ θησαυρός του Χρόνου
Μένης Κουμανταρέας
Εκδ. Πατάκη 2014
Σελ. 480, τιμή € 19,80

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΝΗ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Συνομιλώντας με τους νεκρούς

Συνομιλώντας με τους νεκρούς

Μια ανάγνωση-απολογισμός, για το τελευταίο μυθιστόρημα του Μένη Κουμανταρέα Ο θησαυρός του Χρόνου (εκδ. Πατάκη).

Του ...

Η κοιλάδα τού Παραδείσου

Η κοιλάδα τού Παραδείσου

 Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Τι ζητάνε οι έλληνες συγγραφείς στη Λατινική Αμερική; Τι ψάχνουν από την άλλη οι πεζογράφοι μας στις χαραμάδες της Ιστορίας και στις παρυφές της πολιτικ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«You» – Στο μυαλό ενός βιβλιόφιλου σύγχρονου κατά συρροή δολοφόνου

«You» – Στο μυαλό ενός βιβλιόφιλου σύγχρονου κατά συρροή δολοφόνου

Για την τηλεοπτική σειρά «You», που είναι διαθέσιμη σε μεγάλο συνδρομητικό κανάλι, καθώς και για τα μυθιστορήματα της Κάρολαϊν Κέπνες (Caroline Kepnes) που την ενέπνευσαν. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός 

O χαρακ...

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

Παρουσίαση του δοκιμίου του επίκουρου καθηγητή Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού: ΜΚΟ και κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα» (εκδόσεις Τόπος) την Τρίτη, 20 Μαΐου, στις 7:30 μ.μ. στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Επιμέλεια: Book Press

...
Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Ανακοινώθηκε η μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλία που κυκλοφόρησαν το έτος 2024. Στην κεντρική εικόνα, από πρόσφατη βράβευση.

Επιμέλεια: Book Press

Στη μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ